Do indukowania wymiotów przez właściciela zwierzęcia zalicza się: sól stołowa 3% H2O2 Celem pierwszej pomocy udzielanej pacjentowi podejrzanemu o zatrucie jest: utrzymanie podstawowych funkcji życiowych, jeżeli istnieje zagrożenie ich pogorszenia (reanimacja i intensywna terapia); drożność dróg oddechowych, dostęp do żyły - wenflon, przywrócenie oddychania i krążenia, zwalczanie zaburzeń sercowych, terapia wodna i elektrolitowa Do jakiego czasu po spożyciu trucizny rozważa się opróżnienie żołądka: do 3 (maksymalnie do 4) godzin po zjedzeniu Wymień przeciwwskazania do płukania żołądka: po spożyciu substancji drażniących przeciwwskazania do znieczulenia ogólnego jeśli można wywołać wymioty Do skutków działania pestycydów należy: odp. e) wszystkie odpowiedzi prawidłowe Ze wszystkich pestycydów największe zagrożenie zatruciami i działaniami szkodliwymi stanowią: odp. c) insektycydy Drogi wchłaniania insektycydów fosforoorganicznych do organizmu to: odp. e) wszystkie odpowiedzi prawidłowe Mechanizm działania toksycznego insektycydów fosforoorganicznych polega na: blokowaniu cholinesterazy - rośnie stężenie acetylocholiny - a ta pobudza receptory muskarynowe i nikotynowe Insektycydy fosforoorganiczne i karbaminiany wykazują zdolność do kumulacji: odp. b) nie Do objawów muskarynowych należą: odp. a) łzawienie, częste oddawanie kału Diagnostyka laboratoryjna zatruć związkami fosforoorganicznymi polega na: oznaczanie aktywności acetylocholinesterazy we krwi (w zatruciu ostrym obniżenie aktywności tego enzymu sięga zazwyczaj 50 - 100%) Odtrutką w zatruciu insektycydami fosforoorganicznymi jest: odp. a) atropina i oksymy Odtrutką w zatruciu karbaminianami jest: odp. c) atropina i oksymy Odtrutką dla insektycydów polichlorowanych (chlorowanych węglowodorów) jest: odp. c) brak odtrutek Brodifakum i chlorfacynon to substancje czynne rodentycydów antykoagulacyjnych: odp. b) II generacji Rodentycydy antykoagulacyjne II generacji w porównaniu z rodentycydami antykoagulacyjnymi I generacji charakteryzują się: odp. a) dłuższym działaniem Mechanizm działania toksycznego rodentycydów antykoagulacyjnych polega na: zaburzają tzw. cykl witaminy K (prowadzi do regeneracji zredukowanej witaminy K) uniemożliwiając jej reaktywację w wątrobie. Niedobór witaminy K powoduje zahamowanie syntezy czynników krzepnięcia (II, VII, IX i X) Często jedynymi objawami klinicznymi zatruć rodentycydami antykoagulacyjnymi są: duszność, apatia, osłabienie, brak apetytu Objawy kliniczne zatrucia rodentycydami antykoagulacyjnymi zwykle pojawiają się: odp. b) po 3 - 5 dniach od spożycia W przebiegu zatruć rodentycydami antykoagylacyjnymi najszybciej wydłużeniu ulega parametr: OSPT - czas protrombinowy (czynnik VII - najkrótszy okres półtrwania) Dawki witaminy K1 w leczeniu zatruć rodentycydami antykoagulacyjnymii wynoszą: 0,25 - 2,5 mg/kg (warfaryna - I generacja) 2,5 - 5 mg/kg (II generacja) Skutki uboczne lub przeciwwskazania do zastosowania witaminy K: przy podaniu per os: nie podajemy u pacjentów wymiotujących albo, którym podano węgiel aktywny przy podaniu domięśniowym: bardzo bolesne, ryzyko krwotoku, krwiaków przy podaniu podskórnym: w stanach hipowolemii słabe wchłanianie przy podaniu dożylnym: ryzyko wstrząsu anafilaktycznego Mechanizm działania toksycznego strychniny polega na: strychnina jest antagonistą receptorów glicyny; glicyna - neurotransmiter hamujący przewodzenie impulsów w rdzeniu kręgowym i mózgu; inhibicja glicyny prowadzi do wzmożonej aktywności neuronów (skurcze tężcowe) Do najbardziej typowych objawów klinicznych zatrucia strychniną u psów należą: odp. a) skurcze toniczne Do przekształcenia się fosforku cynku w toksyczną substancję którą jest fosforowodór konieczne jest kwaśne środowisko żołądka W przebiegu zatrucia fosforkiem cynku u zwierząt wydychane powietrze ma charakterystyczny zapach: czosnku lub zepsutej ryby Główną przyczyną zatruć glikolem etylenowym jest: wypicie płynu do chłodnic (borygo) lub wody zanieczyszczonej płynami zapobiegającymi zamarzaniu (chętnie pobierany przez zwierzęta - lekko słodki smak) Odtrutki dla glikolu etylenowego to: odp. a) etanol, 1-3 butandiol, 4-metylpirazol Do jakiego czasu po spożyciu glikolu etylenowego rozważa się płukanie żołądka: odp. a) kilkadziesiąt minut Najbardziej niebezpiecznym powikłaniem w zatruciach pochodnymi ropy naftowej jest: zachłystowe zapalenie płuc (bardzo niebezpieczne wymioty!) Wywołanie wymiotów po spożyciu przez zwierzę pochodnych ropy naftowej rozważa się do: odp. c) przy zatruciach pochodnymi ropy naftowej nie wykonuje się wywoływania wymiotów Przy postaci ostrej zatrucia mocznikiem charakterystyczne objawy kliniczne to: odp. b) agresja, wzrost wrażliwości na bodźce zewnętrzne Wymień substancje stosowane w leczeniu zatruć mocznikiem: kwas octowy 1-2 l 2%, 2-3% roztwór octanu sodowego + 20% glukoza(mieszanina równych ilości), 3-5 l octu, leki uspokajające, pobudzające Mykotoksykozy to: zatrucia wywołane przez toksyczne produkty przmiany materii grzybów żyjących jako saprofity na produktach spożywczych; niezakaźne choroby powstałe w wyniku spożycia pokarmów zawieających toksyczne metabolity grzybów Najsilniejszym czynnikiem rakotwórczym wątroby jest: odp. b) aflatoksyna B1 Najważniejszą mykotoksyną występującą w warunkach klimatycznych Polski jest: odp. b) ochratoksyna A Na działanie ochratoksyny najbardziej wrażliwe są: odp. c) świnie Mechanizm działania toksycznego zearalenonu polega na: ma aktywnośc estrogenową (nazywany mykoestrogenem, fitoestrogenem); wywołuje u zwierząt zespół estrogenny = syndrom hiperestrogenny Wśród czynników warunkujących wytwarzanie mykotoksyn, decydującą rolę odgrywa: odp. b) temperatura i wilgotność Wymień 4 alkaloidy wytwarzane przez sporysz: ergometryna, ergopeptydyna, ergotamina i ergotoksyna Do charakterystycznych objawów zatrucia sporyszem należą: odp. b) sucha zgorzel skóry Postać nerwowa zatrucia solaniną występuje głównie u: odp. b) świń Penicylina G jest odtrutką stosowaną w leczeniu zartuć: odp. a) amatoksyną Istotą zatrucia kalcyferolem i cholekalcyferolem jest: witamina D reguluje homeostazę wapnia i fosforu; intoksykacja = hiperkalcemia i hiperfosfatemia; objawy dotyczą układu nerwowego, mięśniowego, pokarmowego, sercowo - naczyniowego, wydalniczego Leczenie zatrucia zwierząt azotynami i azotanami polega na podawaniu: odp. a) błękitu metylenowego Podaj charakterystyczne objawy kliniczne zatrucia zwierząt związkami azotowymi o przebiegu ostrym: sinica (methemoglobinemia) silne osłabienie drżenie mięśni brak koordynacji ruchu chwiejny chód przyspieszenie tętna i oddechów Nadmiar jonów sodu jest szkodliwy w zależności od formy w jakiej jest spożywany: ??? Choroby, których przebieg kliniczny jest podobny jak w przypadku zartucia NaCl to: Pseudowścieklizna Endotoksemie Choroby serca o lekkim przebieguWymień objawy kliniczne nerwowe obserwowane w przebiegu ostrym zatruć chlorkiem sodu: zgrzytanie zębami ataki skurczów podniecenie wytrzeszcz oczu drgawki parcie na przeszkody Jakich środków nie należy podawać w leczeniu zatruć solą kuchenną: odp. b) soli przeczyszczających Wymień pierwiastki znane w starożytności: glin arsen ołów antymon miedź ??? Paracelsus: w którym wieku żył: na przełomie XV i XVI wieku podaj jego słynne stwierdzenie: „Wszystko jest trucizną i nic nią nie jest. Dawka decyduje tylko czy coś nie jest trucizną.” Ksenobiotyki: podaj sefinicję: substancja obca; substancja chemiczne nie będąca naturalnym składnikiem organizmu podaj 3 przykłady ksenobiotyków: antybiotyki, dioksyny, pestycydy Podaj grupy związków poddanych badaniom toksykometrycznym: środki chemiczne używane przez człowieka w gospodarstwie domowym wszystkie pestycydy stosowane w rolnictwie substancje stanowiące dodatki do produktów spożywczych lub pasz leki stosowane w medycynie ludzkiej leki stosowane w weterynarii ADI: polska nazwa: akceptowane dzienne pobranie (=NOAEL/SF) o czym ten wskaźnik informuje: o dawce ksenobiotyku, której przyjęcie nie zagraża zdrowiu człowieka (przy ksenobiotykach które mogą być przyjęte przez człowieka drogą pokarmową) Podaj polskie nazwy: NOAEL: najwyższy poziom, przy którym nie obserwuje się efektów szkodliwych LOAEL: najniższy poziom narażenia, przy którym obserwuje się efekty szkodliwe LD50 podaj definicję: dawka ksenobiotyku potrzebna do uśmiercenia 50% populacji wyraża się w jednostkach: mg/kg m.c. MRL podaj definicję: współczynnik ten stanowi wartość dopuszczonego stężenia leku w poszczególnych tkankach jadalnych (dot. leków weterynaryjnych) Podaj plan badań toksykometrycznych: badanie toksyczności ostrej badanie toksyczności podostrej badanie toksyczności przewlekłej badanie wielopokoleniowe badanie działania teratogennego badanie działania genotoksycznego inne badania (np. skrócone testy na właściwości uczuleniowe) Podaj nazwy klas toksyczności oraz ich wartości: bardzo toksyczne < 25 (zakres DL50 mg/kg m.c.) toksyczne 25 - 200 szkodliwe 200 - 2000 niesklasyfikowane >2000 Rodzaje metod służących do określania cytotoksyczności podstawowej: ocena integralności błony komórkowej ocena zdolności proliferacyjnych ocena zdolności metabolicznej Wymień właściwości fizyko chemiczne warunkujące toksyczność związków: rozpuszczalność zdolność jonizacji zdolność dysocjacji budowa chemiczna Wysoki współczynnik podziału olej woda wskazuje na: odp. a) dobre przechodzenie przez barierę krew-mózg Cytochrom P450 występuje w innych tkankach i narządach niż wątroba, podaj w których: rdzeń nadnerczy przewód pokarmowy skóra Najstarsze zapisy o toksynach to: Papirus Ebersa Hinduskie Księgi Rigwelda Hormony kontrolujące poziom wapnia w tkance kostnej: parathormon kalcytonina Na czym polega biotransformacja ksenobiotyków: przemiana ksenobiotyku z udziałem enzymów poza- i mikrosomalnych; I faza katalityczne reakcje enzymatyczne - wprowadzenie grup polarnych - umożliwia usunięcie ksenobiotyku z organizmu; II faza sprzęganie np. z kwasem glukuronowym, glutationem, zredukowanym kwasem siarkowym Czy cytochrom P450 ulega zmianie aktywności pod wpływem różnych substratów: ??? Metalotioneina - jej rola w organizmach ludzi i zwierząt: transportująca detoksykacyjna dla kadmu, cynku, miedzi, rtęci magazyn komórkowy cynku i miedzi zmiatacz wolnych rodników działanie przeciwnowotworowe Rodzaje biomarkerów: hematologiczne hepatotoksyczne wrażliwości Wymień związki chemiczne przyspieszające redukcję methemoglobiny: błękit metylenowy katalaza witamina C Podaj definicję pestycydów: (pestis - szkodnik, cedeo - niszczyć) - substancje lub mieszanina substancji wykazująca zdolność niszczenia, odstraszania lub hamowania rozwoju szkodników; czynnik fizyczny, chemiczny lub biologiczny, który niszczy niepożądane formy roślinne, zwierzęce i mikroorganizmy Do TZO - trwałych zanieczyszczeń organicznych należą następujące grupy związków: polichlorowane bifenyle pestycydy dioksyny furany Czy PCB może być toksyczne dla płodów i noworodków: odp. a) tak Podaj główne objawy zatrucia zwierząt dioksynami: spadek masy ciała (syndrom wyniszczenia) atrofia tkanek limfoidalnych działanie embriotoksyczne, fetotoksyczne i teratogenne Zespół objawów klinicznych T w zatruciach pyretroidami syntetycznymi: pobudzenie, wzrost agresji, nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne, drżenia przechodzące w drgawki całego ciała (permetryna, rozmetryna, biorozmetryna) Na nikotynę bardziej odporne są: odp. a) owady LD50 200-300 mg/kg Co to są herbicydy: należą do pestycydów, a konkretnie do środków chwastobójczych i przyspieszających wysychanie roślin i opadanie liści (defolianty i desykanty) Wyróżniamy następujące podstawowe grupy pestycydów: pochodne kwasu fenoksyoctowego dinitrofenole związki bispirydylowe pochodne mocznika tiazyny pochodne kwasu karbaminowego Gatunek zwierząt najbardziej wrażliwy na zatrucie pochodnymi kwasu fenoksyoctowego to: psy Wymień objawy kliniczne ostrego zatrucia per os pochodnymi kwasu fenoksyoctowego u zwierząt: układ nerwowy: bezruch, postępująca apatia, objawy depresji, osłabienie mięśni tylnych kończyn, napady drgawek układ krwionośny: wybroczyny i krwotoki w jamie nosowe gardłowej, migotanie komór Dla jakich gatunków zwierząt parakwat jest szczególnie toksyczny: pszczół ryb Czy kontakt pszczół ze związkami należącymi do herbicydów pochodnych mocznika spowoduje ich duże upadki: odp. a) nie, wszystkie związki są mało toksyczne Wymień metabolity alkoholu etylowego: aldehyd octowy kwas octowy Kwas mrówkowy odpowiedzialny jest w organizmie za: ciężką kwasicę metaboliczną zmiany zwyrodnieniowe w oku Wymień gatunki zwierząt w kolejności malejącej wrażliwe na zatrucie związkami rtęci: przeżuwacze-koty-konie-świnie-psy Czy zwierzęta mogą zatruć się kalomelem? Jeśli tak to uzasadnij: TAK; kalomel (środek przeczyszczający) pozostając przy silnych zaparciach dłuższy czas w przewodzie pokarmowym, przechodzi częściowo w chlorek rtęciowy i rtęć i wtedy może dojść do zatrucia dawkami lecznuczymi Które produkty żywnościowe zawierają największe ilości rtęci, a które najmniejsze: największe: ??? najmniejsze: ??? Do badań laboratoryjnych przy podejrzeniu zatrucia ołowiem przesyła sie: przy zatruciu ostrym: treść przewody pokarmowego, wątroba, nerki przy zatruciu podostrym: wątroba, nerki przy zatruciu przewlekłym: kości, wątroba nerki Jaki jest mechanizm działania toksycznego związków ołowiu dla zwierząt: zahamowanie aktywności enzymów - wypiera z połączeń jony innych metali uniemożliwia prawidłowe wbudowanie żelaza w pierścień porfirynowy uszkodzenie nerwów i mięśni Nadmiar miedzi w organizmach zwietząt powoduje: żółtaczkę (uszkodzenie wątroby) zmiany w naczyniach krwionośnych i krwinkach czerwonych zmiany w nerkach, tkance mózgowej, naczyniach wieńcowych oraz mięśniu sercowym Związki glinu powodują: zaburzenia w gospodarce wapniowo - fosroranowej doprowadzające do steomalacji czyli rozmiękania kości niedokrwistość związaną z zaburzeniami w biosyntezie hemu Objawy kliniczne zatrucia przewlekłego fluorem u zwierząt: zmiany wynikające z zaburzenia uwapnienia kości; ogniska niedowapnienia (osteoporoza), przewapnienia (ostoskleroza), zatarcie normalnego beleczkowego rysunku kości, pojawienie się zwapnienia w miejscach prawidłowych uzębienie o zmienionej barwie i utkaniu szkliwa, zęby mają plamy matowo białe lub o zabarwieniu ciemnobrunatnym Wpływ kadmu na układ rozrodczy samic: kumulacja w jajnikach powoduje spadek sekrecji hormonów LH, FSH, progesteronu, 17-estradiolu uszkodzenie nabłonka jajowodów, utrudniające lub uniemożliwiające przejście jajeczka do macicy u ciężarnych samic powoduje zmiany w łożysku - utrudnione odżywianie płodu - poronienia samców: gonady męskie są wyjątkowo podatne na działanie toksyczne kadmu uszkodzenie śródbłonka, naczyń włosowatych, zwiększenie ich przepuszczalności co prowadzi do obrzęków, skrzeplin, ostrego niedokrwienia gonad zmiany w nabłonku plemnikotwórczym Choroby określane jako kołowacizna ługowa czy Dengala są wynikiem: odp. b) ostrego lub przewlekłego zatrucia selenem Wymień główne enzymy w skład których wchodzi selen: peroksydaza glutationowa dejodynaza jodotyroninowa Jakie stężenie selenu w paszy dla zwierząt: może powodować niedobory: 0,1 mg/kg s.m. może być toksyczne: >3 mg/kg s.m. Czy związki mangany przenikają przez: barierę krew mózg: TAK barierę łożyskową: TAK Jaka jest śmiertelna dawka żelaza dla wszystkich gatunków zwierząt: 100-120 mg/kg m.c. Wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego w warunkach homeostazy wynosi około: odp. b) 15%