Magazyny handlowe

Magazyny handlowe - są placówkami jednostek handlu detalicznego i hurtowego lub innych współpracujących z jednostkami handlu, posiadającymi odpowiednie miejsca, pomieszczeniai urządzenia umożliwiające:

1. gromadzenie zapasów, towarów niezbędnych do sprawnego funkcjonowaia obrotu towarowego

2. przechowywanie i konserwowanie zgromadzonych zapasów

3. dokonywanie przerobu handlowego towarów

4. kontrolowanie jakości towarów

5. wydawanie towarów

Podstawowym kryterium klasyfikacji magazynów jest ich budowa. W zależności od sposobu budowy można wyróżnić:

1. magazyny otwarte - place składowe, przeznaczone do magazynowania materiałów nie wymagających zabezpieczenia przed wpływami atmosferycznymi

2. magazyny półotwarte - szopy bez ścian lub mające 1,2,3 ściany, przeznaczone do magazynowania towarów wymagajacych zabezpieczenia przed opadami i slonecznym naświetleniem

3. magazyny zamknięte - budynki drewniane, murowane, betonowe, przechowywac można materiały w odpowiednich warunkach fizycznych i chemicznych

4. magazyny specjalne - są przystosowane do przechowywania jednego rodzaju towarów lub zbudowane wg specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne urządzenia, przeznaczone do ściśle określonych materiałów

Magazyny mogą być w różnym stopniu wyposażone w urządzenia i narzędzia, dlatego dzieli się je:

1. magazyny zmechanizowane - posiadające urządzenia transportu wewnętrznego poziomego ( wózki) i pionowego (windy, dźwigi), urządzenia do mechanicznego pakowania towarów

2. magazyny niezmechanizowane - nie posiadające wymienionych urządzeń

Magazyny mogą być przeznaczone do dpełnianai różnych funkcji czyli - inaczej mówiąc - do wykonywania w nich różnorodnych czynności, w zależności od których można wyróżnić:

1. magazyny rozdzielcze - przeznaczone do gromadzenia towarów pochodzących zróżnych źródeł, dzielenia tych towarów na różne partie odpowiednio skompletowane oraz przechowywanai towarów do momentu wydanai ich odbiorcom

2. magazyny transportowo-przeładunkowe - przeznaczone do przechowywania towarów wyładowanych z jednego środka transportu do momentu załadowania ich na inny środek transportu

3. magazyny skupu - przeznaczone do przechowywania produktów zgromadzonych przez jednostki zajmujące się skupem produktów rolnych, a także do przerobu tych produktów, ich sortowania oraz przygotowania do wysyłki

4. magazyny zasobowe - przeznaczone do przechowywania przez dłuższy okres zapasów, towarów tworzonych np. w celach specjalnych ( na wypadek klęsk żywiolowych czy wojen)

Magazyny mogą służyć do obsługi określonego szczebla obrotu w związku ztym można je podzielić na:

1. magazyny zbytu - przeznaczone do przejmowania towarów z zakładów przemysłowych, ich sortowania, dzielenia i przekazywanai do jednostek handlu hurtowego lub detalicznego. Magazyny te mogą mieć charakter składów przyfabrycznych, połączonych organizacyjnie z określonym zakładem przemysłowym lub mogą stanowić jednostke organizacyjną aparatu handlowego

2. magazyny hurtowe - przeznaczone do gromadzenia przerobu handlowego i przechowywania zapasów towarów oraz zaopatrywania w nie handlu detalicznego

3. magazyny detaliczne - przeznaczone do przyjmowania towarów oraz przygotowanai ich do rozwiezienia do placówek handlu detalicznego

W zależności od asortymentu przechowywanych tawarów magazyny handlowe mogą być podzielone na:

1. magazyny uniwersalne (wielobranżowe) - przeznaczone i przystosowane do przechowywanai podstawowych grup towarów żywnościowych i nieżywnościowych

2. magazyny ogólnospożywcze - przeznaczone i przystosowane do przechowywania szerokiego asortymentu towarów należących do podstawowych grup artykułów żywnościowych

3. magazyny ogólnoprzemysłowe - przeznaczone i przystosowane do przechowywania szerokiego asortymentu towarów należących do podstwowych grup artykułów nieżywnościowych

4. magazyny wyspecjalizowane - przeznaczone i przystosowane do przechowywanai określonej grupy asortymentowej towarów

5. magazyny o wąskiej specjalizacji - przeznaczone i przystosowane do przechowywania jednego rodzaju towaru o prostym asortymencie

Poza wymienionymi kryteriami, magazyny mogą również być dzielone w zależności od formy ich użytkownika. Z tego punktu widzenia można wyróżnić:

1. magazyny powszechne - należące z reguły do jednostek transportowych lub spedycyjnych, które odpłatnie przyjmują towary na przechowanie

2. magazyny własne - użytkowane przede wszystkim do własnych celów przez określoną jednostkę handlu hurtowego

Podane kryteria klasyfikacyjne magazynów można podzielic na dwa etapy:

1. kryteria techniczne

2. kryteria ekonomiczno-organizacyjne

Na magazyn powinny składać siępomieszczenia składowe oraz pomocnicze, plac manewrowy a ponadto bocznica kolejowa. Rozmieszczenie tych elementów magazynu na działce budowlanej przeznaczonej do jego usytułowania, jak również sposób budowy pomieszczeń składowych i pomocniczych zależy od rodzaju i przeznaczenia magazynu.

Podstwowym elementem magazynu, decydującym o właściwym przechowywaniu towarów, a także o przepustowości magazynu i wydajnej pracy jego personelu, są pomieszczenia składowe. Mogą one mieć postać hal. W przypadku towarów wymagających różnych warunków przechowywania pomiesxczenia składowe mogą mieć postać odizolowanych od siebie komór.

Powierzchnia pomieszczeń składowych nazywana jest powierzchnią składową magazynu. Nie może ona być wykorzystana wyłącznie do składowania towarów, ponieważ niezbędne jest pozostawienie pewnej przestrzeni na przejścia umożliwiające dostęp do towarów oraz ich przenoszenie, przewożenie, jak również przestrzeni zapewniającej cyrkulację powietrza, niezbędnej do zabezpieczenia towarów przed zwilgoceniem, stęchnięciem. Ponadto z powierzchni składowej musi zostac wydzielona przestzreń przeznaczona do kompletowania przed wydaniem ich z magazynu, na dostęp do urządzeń przeciwpożarowych. Powiercznia przeznaczona do składowania towarów faktycznie nosi nazwę powierczchni składowej netto.

Użytkowa powierzchnia magazynów , nie wykorzystana na pomieszczenia składowe, może być przeznaczona na:

1. pomieszczenia pomocnicze - sluża do wykonywania w nich odbioru jakościowego przyjmowanych towarów, ich sortowania, kompletowania partii towarów do wydania ich odbiorcom, magazynowania opakowań, wykonywania czynności administracyjnych związanych z funkcjonowaniem magazynu, wykonywanie prac laboratoryjnych, paczkowania towarów, eksportowania towarów znajdujących się w magazynie

2. pomieszczenia komunikacyjne - są to klatki schodowe, dźwigi, ześlizgi, trakty komunikacyjne łączące pomieszczenia składowe z rampami

3. pomieszczenia gospodarcze i socjalne - kotłownie, skład opału, warsztaty, umywalnie, WC, szatnie, jadalnie, świetlice

Do zakresu prac występujących w magazynach handlowych wchodzą czynności związane z odbiorem i przyjmowaniem towarów, rozmieszczenie i ułożenie towarów, przechowywaniem i wydawaniem towarów.

ODBIÓR TOWARÓW - polega na stwierdzeniu ilości otrzymanych towarów, porównaniu

ustalonej ilości z danymi dokumentów przewozowych lub specyfikacji dostawy oraz na stwierdzeniu, że zewnętrzny stan przesyłki nie nasuwa podejrzenia kradzieży, że nie ma śladów uszkodzenia towarów lub opakowania. Przy odbiorze materiału magazyn przyjęć powinien wystawić dokumentacje przychodową.

PRZYJMOWANIE TOWARÓW - prace związane z przygotowaniem odpowiedniego miejsca na składowanie towarów, które mają nadejśc do magazynów oraz prace związane z ich przyjęciem do magazynów. Przyjmowanie towarów obejmuje: kontrolę dostaw, przyjecie materiału w stan zapasu magazynowego i może być dokonane tylko na polecenie działu zaopatrzenia. Każdy materiał przyjmowany do magazynu powinien być cechowany, aby uniknąć pomyłek przy wydawaniu, materiał powinnien także być oznaczony przez wystawcę.

ROZMIESZCZENIE I UKŁADANIE TOWARÓW - obowiązuje tu zasada stałych miejsc o określonych warunkach dla określonych grup towarowych. Bierze się także pod uwagę względy bezpieczeństaw i higieny pracy oraz ochrony przed pożarem. Nadzór nad właściwym rozmieszczeniem towarów sprawuje dział zaopatrzenia i komórki kontroli technicznej. Rozmieszczając towary, należy brać pod uwagę aby przy pzremieszczaniu ich wewnątrz magazynu oraz czynności związane z ich wydawaniem wymagały jak najmniej wysiłku ze strony pracowników i ograniczały czas do minimum czsu wykonywania tych czynności. Towary w magazynie mogą być układane:

1. w stosy - towary znajdują się w jednostkowych lub fabrycznych opakowaniach. Układane w kształcie piramid, prostopadłościanów

2. na regałach - układane są towary już rozpakowane

3. luzem - układa się ziemniaki, warzywa, węgiel, koks

PRZECHOWYWANIE TOWARÓW - systematyczne kontrolowanie temperatury i

wilgoci powietrza, regulowanie temperatury i wilgoci za pomocą urządzeń wentylacyjnych, ogrzewających i chlodniczych oraz pielęgnacja towarów. Pielęgnacja ta polega na: systematycznym kontrolowaniu ich stanu jakościowego, oczyszczaniu, suszeniu i odkurzaniu towarów.

W magazynach mogą być też również wykonywane czynności związane z PRZYGOTOWANIEM TOWARÓW DO SPRZEDAŻY, określane mianem PRZEROBU HANDLOWEGO TOWARÓW. Istotne znaczenie mają czynności zmierzające do utrzymania czystości w pomieszczeniach magazynowych.

WYDAWANIE TOWARÓW - polega na ich przygotowaniu do wydania oraz właściwym ich wydaniu odbiorcy lub przewoźnikowi. Przy ich wydawaniu jest ważne aby towary przyjete do magazynu najwcześniej były wydane w pierwszej kolejności. Przygotowanie ich do wydania z magzynu polega na: wyborze, skompletowaniu poszczególnych towarów i ich zestawów asortymentowych oraz opakowaniu towarów zgodnie z ich właściwosciami oraz zyczeniamo odbiorcy. Wydawanie materiału musi być pokwitowane na dowodzie bezpośrednio po pobraniu. Materiały wysyłane na zewnątrz przedsiebiorstwa powinny być starannie opakowane i wyspecyfikowane aby szybko i sprzwnie mogły dotrzec do odbiorcy. Wydanie materiału może być dokonane na podstawie polecenia upoważnionych przez dyrektora osób, zawartego w formalnie wystawionym dokumencie.

Dla zabezpieczenia prawidłowego przebiegu prac wykonywanych w magazynie niezbedne jest określenie zadań, jakie mają wykonać poszczególni pracownicy, ich uprawnień i odpowiedzialności. kiErowanie pracą magazynu zależy od: ich liczby w danej jednostce handlu. Gdy jednostka posiada kilka magazynów, ich pracą może kierować główny magazynier, któremu podlegają magazynierzy.

Właściwe gospodarowanie zapasami towarów w handlu, a zwłaszcza wlaściwe zorganizowanie i sprzwne funkcjonowanie tzw. gospodarki magazynowej ma istotny wpływ na koszty magazynowania towarów. Koszty te bowiem zależą od prawidłowej organizacji i właściwego funkcjonowania magazynów.

Jako zagadnienie szczególnie ważne w dziedzinie gospodarowania zapasami towarów w handlu można wymienić działania zmierzające do ograniczenia powstania zbędnych i nadmiernych zapasów towarów. Może temu służyć:

1. polityka jednostek handlu hurtowego i detalicznego znajdująca wyraz w aktywizacji sprzedaży jako elementu marketingowego działania jednostek handlu na rynku

2. prawidłowa organizacja i właściwe funkconowanie magazynów oraz kontrola wewnętrzna gospodarki magazynowej, oparta na dokumentacji i ewidencji towarów, której przedmiotem są ich przychody, rozchody i zapasy.

Gospodarowanie zapasami towarów w handlu stanowi ważny element działalności jednostek handlu hurtowego i detalicznego i może przyczynic się do jej usprawnienia i zwiększenia efektów finansowych, a zwłaszcza przez:

1. właściwe kształtowanie wielkości, poziomu i struktury zapasów towarów

2. zabezpieczenie walorów jakościowych towarów

3. zmniejszenie ubytków i niedoborów

4. optymalne kształtowanie kosztów magazynowania

Klasyfikacja magazynów

KRYTERIA KLASYFIKACYJNE		RODZAJ MAGAZYNÓW
Kryteria Techniczne	Sposób budowy	Otwarte Półotwarte Zamknięte specjalne
		Wyposażenie w urządzenia I narzędzia	Zmechanizowane niezmechanizowane
	Kryteria Ekonomiczno- Organizacyjne	Spełniana funkcja	Rozdzielcze Transportowo - przeładunkowe Skupu Zasobowe
		Obsługa określonego szczebla obrotu	Zbytu Hurtowe Detaliczne
		Asortyment przechowywanych towarów	Uniwersalne Ogólnospożywcze Ogólnoprzemysłowe Wyspecjalizowane O wąskiej specjalizacji
		Forma użytkowania	Powszechne Własne

BIBLIGRAFIA

„ EKONOMIKA PRZEDSIĘBIORSTW PRZEMYSŁOWYCH” - J. STRZODA

„ PODRĘCZNA ENCYKLOPEDIA RACHUNKOWOŚCI” - M. KLIMAS

---