ZOOGEOGRAFIA - PYTANIA

1. Wallace i jego osiągnięcia dla biogeografii: niezależna teoria ewolucji (1858) definicja regionów zoogeograficznych: stwierdził, że wszystko zależy od grup organizmów, które badamy, bo np. ptaki i ssaki mają różne zasięgi wyznaczanie ostrych granic jest bezpodstawne powierzchnia ma wpływ na liczebność gatunków razem ze Sclaterem opracował podział na regiony zoogeograficzne uwzględniając podziały florystyczne linia Wallace'a oddzielająca krainę Australijską i Orientalną prowadził badania na Molukach 2. Naturalne bariery lądowe i dla jakich gatunków są barierami: bariery topograficzne: zbocza i łańcuchy górskie -> najmniejsza bariera dla ptaków, bo mogą przelecieć, ale np motyle już pewnie miałyby problem, ponieważ są małe :P głębokie doliny górskie -> podobnie pustynie - ich rola jest niemal tak istotna, jak dużych akwenów wodnych -> problem dla mniejszych zwierząt uskoki: Wielki Rów Afrykański (strefa spreadingu) - już teraz można zauważyć, że niektóre gatunki występują tylko po jego jednej lub drugiej stronie drogi miasta, pola Coś też było o miejscach wylewu lawy, takich już po wylewie, kiedy ziemia jest spalona - jak są małe odległości, to dla większych gatunków albo tych latających nie stanowi to bariery, ale taki pajączek, jakby miał przebiec 100m po spalonej ziemi, to dla niego to jednak jest dużo ;) Bariery mogą też stanowić np. strefy klimatyczne (problem dla gatunków stenobiontycznych), odległość (szczególnie dla małych gatunków) 3. Mapka z zasięgami, jak interpretowaliby je wikarianiści, a jak dyspersalisci: Ogólnie chodzi o to, że wikarianiści powiedzieliby, że przyczyną tego (cokolwiek było na mapce) było powstanie bariery (np rozpad Gondwany), czyli że gatunek występował na jakimś obszarze, a potem jego zasięg został przerwany. Wg dyspersalistów gatunek rozprzestrzenił się z jednego miejsca do innych. PS. Jakaś mapka będzie na pewno! 4. Jak wpłynęły na zasięgi organizmów zlodowacenia plejstoceńskie: Występowali przedstawiciele megafauny: mamut włochaty, nosorożec włochaty, jeleń olbrzymi, niedźwiedź jaskiniowy Znaczny wpływ na zróżnicowanie fauny Nearktycznej - bardzo dużo grup wymarłych ssaków (nie miały gdzie się wycofać, kiedy większość obszaru była pod lodem) Wpływ na rozmieszczenie organizmów w Bałtyku (długo jezioro, teraz morze) Migracje z kontynentu -> np. Słonie - ich populacje zostały odcięte, kiedy poziom morza się podniósł: karłowacenie Refugia plejstoceńskie: Teoria wiecznego matecznika - lata 60: stabilność klimatu obszarów tropikalnych -> najwięcej gatunków [ale: klimat tych obszarów wcale nie był stabilny! Dlatego teoria ta jest do dupy. Chociaż może Weiner myśli inaczej, nie wiem :P] Teoria refugiów tropikalnych - najpierw duży zasięg tropików (Niecka Amazonki), który podczas zlodowaceń zmniejszył się, przez co zostały izolowane refugia, gdzie powstawały nowe gatunki (specjacja allopatryczna). Po zlodowaceniu zasięg tropików znowu się zwiększył, przez co zasięgi nowych gatunków się nałożyły = największa bioróżnorodność [ale to też jest model krytykowany, bo okresy izolacji - glacjały - nie trwały wystarczająco długo, żeby doprowadzić do specjacji] W każdym razie jakieś refugia były, nawet u nas, także zasięgi gatunków ogólnie musiały się zmieniać 5. PAE (Parsymony Analysis of Endemicity) metoda biogeograficzna (kladogeografia) w zoogeografii analitycznej Nie wymaga poznawania stosunków pokrewieństwa Opiera się na podobieństwach Bierze pod uwagę taksony występujące tylko na jednym lub wszystkich obszarach, a obszary, na których jest mało taksonów są pomijane (traktowane jako plezjomorficzne) Wyznacza grupę zewnęrzną (outgroup) 6. Wyjaśnij pojęcia efekt ratunkowy, efekt celu i równowaga faunistyczna Efekt celu (target effect) - Im większa wyspa tym większe prawdopodobieństwo imigracji na tę wyspę (tempo imigracji jest funkcją wielkości wyspy) - całkiem logiczne ;) Efekt ratunkowy (rescue effct) - ekstynkcja rzadziej zachodzi na wyspach położonych bliżej obszarów źródłowych Równowaga faunistyczna - jest wtedy, kiedy tempa imigracji i ekstynkcji są zrównoważone 7. Wyjasnij co to cWE i jak sie oblicza nie wiem, co to :P 8. Mapka z zasięgami (jakie 2 nazwy zasięgów można przypisać) Zasięgi mogą być: geograficzne (poziome) zonalne/azonalne ciągłe/nieciągłe (nieciągłe: rozproszone, dysjunktywne, pozorne) wysokościowe pionowe (rozmieszczenie pionowe - maksymalna wysokość lotu ptaków nad ziemią) głębinowe - dla gat. wodnych gat. bentoniczne - odwrócone zasięgi wysokościowe gat. pływające - odwrócone zasięgi pionowe niezmieniające się, zwiększające się, kurczące się, przemieszczające się, potencjalne 9. Mapka z zasięgami (jakie to zasięgi, jaka obejmują krainę (chodziło o palearktykę) i jakie biomy (tajga) 10. Co to biochoria i anemochoria Biochoria - rodzaj dyspersji za pomocą innych organizmów (np zaleszczotki przenoszone przez kózki Arlekiny) Anemochoria - rozprzestrzenianie za pomocą wiatru 11. Czym się różni zoogeografia historyczna od ekologicznej Zoogeografia ekologiczna zajmuje się opisywaniem i analizą wpływu czynników abiotycznych i biotycznych na rozmieszczenie organizmów obecnie oraz w niedawnej przeszłości, natomiast historyczna analizuje zasięgi z perspektywy wydarzeń „historycznych”, tzn geologicznych i paleoekologicznych oraz ewolucyjnych. 12. Jaka główna grupa zwierząt jest dowodem gondwańskiego pochodzenia krainy neotropikalnej i australijskiej i dlaczego? Krewetka górska występuje w Patagonii i na Tasmanii - jest to relikt gondwański (bo jak niby miała przepłynąć? :P) Mogą też być np ryby promieniopłetwe z Galaxioidea (galaksowate), które występują w przybrzeżnych strefach morskich oraz wodach słodkich półkuli południowej (południowa Australia, Tasmania i Nowa Zelandia, Ameryka Południowa i południowa Afryka - czyli stara Gondwana) Tak mi się wydaje, że o te może chodzić, ale mógł też podawać coś, czego nie zapisałam, choć wątpię ;) 13. Granica krainy Afrotropikalnej - jak przebiega, z jaką krainą graniczy i jakie są tam główne inne krainy Kontrowersyjna linia podziału między Afrotropikiem i Palearktyką - Sahara, pasma Haggar i Tibesti, Jemen Prowincje: Malgaska Przylądkowa - odrębne państwo fitogeograficzne (ok 3500 roślin endemicznych), endemiczne rzędy, plemiona (np Dirini), ptaki, szereg gat. Frankolinów + elementy wskazujące na pokrewieństwo gondwańskie Madagaskar - lemury, ptaki 14. Paleoendemity i neoendemity - wyjaśnij pojęcia, do której grupy zaliczymy Hatterie i Moa Kradnę od Pauliny ;) Paleoendemity - gatunki występujące na jednym tylko, ograniczonym w naturalny sposób i zwykle małym obszarze (jak wyspa, góry), które dawniej miały znacznie większy areał występowania. Są zwykle gatunkami wymierającymi. Neoendemit - młody filogenetycznie takson powstały na danym, ograniczonym w naturalny sposób obszarze (np. wyspa, góry), poza którym nie zdążył lub nie zdołał się dalej rozprzestrzenić. Hatterie zaliczamy do paleoendemitów. Jeśli chodzi o Moa to ptaki te wymarły zostały wytępione przez Maorysów w X w. tak więc wydaje mi się, że nie możemy ich nigdzie zakwalifikować. -> A ja bym je jednak zakwalifikowała do paleoendemitów, bo Pyrcz je podawał jako endemity na Nowej Zelandii... 15. Co to zasięg perypatryczny i jakie czynniki geograficzne go powodują? Zasięg taki powstaje, kiedy część populacji oderwie się od populacji macierzystej i osiedli na krawędzi (peryferiach) zasięgu. Dzieje się to często na wyspach oceanicznych. Siedlisko, na które gatunek trafił, różni się od siedliska obszaru źródłowego. 16. Jaki wpływ na zasięgi miała cieśnina Beringa? W czasie zlodowacenia tworzyła pomost łączący Nearktykę z Palearktyką, więc zasięgi się zwiększały, przemieszczały się - następowała dyspersja, dochodziło do wymiany gatunków. Kiedy lodowiec ustąpił można powiedzieć, że Cieśnina stanowiła (w sumie nadal stanowi) barierę, podzieliła zasięgi, niektóre stały się dysjunktywne. 17. Co to są „hot spots” i przykład miejsc na Ziemi Wg. Meyersa (1988) są to miejsca, na których występuje minimum 1500 endemicznych gatunków roślin naczyniowych, gdzie 70% naturalnej szaty roślinnej została utracona. Trochę z dupy definicja, bo ogólnie chodzi o miejsca o największej biorożnorodności i jednocześnie te najbardziej zagrożone. Np. Andy tropikalne, Madagaskar, Nowa Zelandia... http://en.wikipedia.org/wiki/Biodiversity_hotspot :D 18. Wymień najważniejsze procesy na wyspach oceanicznych (czy jakoś tak, chodziło o imigrację, emigrację i wymieranie) Teoria zakłada, że liczbę gatunków zasiedlających wyspę determinują dwa główne procesy - imigracja i ekstynkcja, a także trzeci proces, którego znaczenie nie jest dostatecznie rozpoznane - emigracja. 19. Czym rożni się migracja od dyspersji? Dyspersja to niekierunkowe opuszczenie siedliska mogące prowadzić do zmiany zasięgu gatunku, natomiast migracja to przemieszczanie się w określonym kierunku (najczęściej związane z rozrodem, poszukiwaniem pokarmu) i rzadko prowadzące do zmiany zasięgu, ponieważ najczęściej odbywa się w obrębie integralnego obszaru występowania gatunku. 20. Co to endemit allochtoniczny (tego nie jestem pewna, czy to było czy mi się pomyliło) To już właściwe powinniśmy wszyscy doskonale wiedzieć po kursie „Różnorodność biosfery” ;>, ale dla przypomnienia: Endemit allochtoniczny to takson/gatunek o zasięgu ograniczonym do danego, ograniczonego obszaru zasiedlający obecnie inny obszar niż pierwotnie.

obszar źródłowy

Rozróżnienie tylko dla zwierząt

---