PODATEK VAT.
1. Podmiot podatku:
Podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, które:
Mają siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium RP, jeżeli wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności, o których mowa w art. 2 ustawy, w sposób częstotliwy oraz gdy czynności te polegają na jednorazowej sprzedaży rzeczy w tym celu nabytej;
Wykonują czynności maklerskie, czynności wynikających z zarządzania funduszami powierniczymi, czynności wynikające z umowy agencyjnej lub zlecenia, pośrednictwa, umowy komisu lub innych usług o podobnym charakterze;
Ciąży na nich obowiązek uiszczenia cła;
Uprawnione są do korzystania z procedury celnej;
Są usługobiorcami usług pochodzących z importu.
Za zgodą urzędu skarbowego podatnikami mogą być również zakłady (oddziały) osoby prawnej wykonujące czynności, o których mowa w art. 2 ustawy, jeżeli samodzielnie sporządzają bilans.
Ustawa o VAT wyodrębnia dwie grupy podatników:
Podatników profesjonalnych - podatnicy wykonujący czynności w sposób częstotliwy,
Podatników nieprofesjonalnych - osoby, które stają się podatnikami niezależnie od okoliczności tj. wystarczające jest samo wykonywanie czynności
2. Przedmiot podatku:
Opodatkowaniu podlega szeroko rozumiana sprzedaż oraz eksport i import towarów i usług. Pojęcie sprzedaży jest szersze od pojęcia zawartego w KC. (Sprzedażą wg KC jest przeniesienie przez sprzedawcę własności rzeczy na kupującego, który za te rzecz płaci i zobowiązuje się do jej odebrania).
Według ustawy o VAT i podatku akcyzowym sprzedażą są:
Świadczenia usług oraz przekazania lub zużycia towarów na potrzeby reprezentacji i reklamy;
Przekazanie przez podatnika towarów oraz świadczenia usług na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni oraz ich domowników.
Zamiany towarów, usług oraz zamiany usługi na towar i odwrotnie.
Wydania towarów lub świadczenia usług w zamian za wierzytelności lub w miejsce świadczenia pieniężnego.
Darowizny towarów lub świadczenia usług bez pobierania należności.
Wydania towarów lub świadczenia usług w zamian za czynności nie podlegające opodatkowaniu.
Towary własnej produkcji oraz towary, które nie zostały odprzedane w przypadku likwidacji spółki prawa handlowego nie mającej osobowości prawnej.
Towar- to rzeczy ruchome, wszystkie postacie energii, budynki, budowle i ich części. Towarem nie są grunty, niematerialne prawa majątkowe, znaki towarowe, licencje, patenty, wzory użytkowe, pieniądze oraz akcje i udziały w spółkach.
Usługi- są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce państwowej, a także roboty budowlano- montażowe.
Eksport- jest opodatkowany w sposób preferencyjny, bardziej korzystny dla podatnika niż sprzedaż w kraju. Sprzedaż na eksport podlega opodatkowaniu stawką „0” lub jest zwolniony od podatku.
Import- to przywóz towarów z zagranicy, jak i zakup tego towaru w składzie celnym. Podatkowi VAT podlega również import usług (tj. usługi świadczone w Polsce, za których wykonanie należność jest przekazywana osobie lub jednostce mającej siedzibę bądź miejsce zamieszkania za granicą) oraz turystyki wyjazdowej.
Podatkowi VAT nie podlega:
Sprzedaż przedsiębiorstwa lub zakładu samodzielnie sporządzającego bilans,
Wydanie towaru na podstawie umowy użyczenia,
Działalność w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych podlegająca opodatkowaniem podatkiem od gier,
Czynność, która nie może być przedmiotem prawnie skutecznej umowy (np. kradzież).
VAT naliczony- Suma kwot podatku zawartego w fakturach, stwierdzających zakupy podatnika.
VAT należny- Jest to iloczyn kwoty obrotu i właściwej stawki. Jego podstawą są faktury VAT.
3. Podstawa opodatkowania:
Podstawą opodatkowania jest obrót netto, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży towarów, pomniejszona o kwotę podatku. Obrót zmniejsza się o:
Kwoty udzielonych rabatów:
Wartość zwróconych towarów;
Wartość kwot należnych w rozumieniu przepisów o cenach;
Wartość kwot wynikających z korekt faktur.
Podstawą opodatkowania jest również kwota należna. Kwota otrzymana podlega opodatkowaniu tylko wtedy, gdy podatnik pobrał, co najmniej połowę ceny za towar lub usługę w formie zaliczki, przedpłaty lub raty. Płaci wówczas podatek od kwoty otrzymanej zaliczki, a nie od całej kwoty towaru.
Wyjątki:
Podstawą opodatkowania darowizn, zamian oraz przekazań jest wartość towarów lub usług obliczona według cen sprzedaży stosowanych w obrotach z głównym odbiorcą lub według przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku z dnia przekazania, zamiany lub darowizny. Wartość taką zmniejsza się o kwotę należnego podatku.
W imporcie towarów i usług podstawą jest wartość celna powiększona o należne cło. Jeżeli dany towar podlega podatkowi akcyzowemu, kwota tego podatku powiększa podstawę opodatkowania (obejmuje ona: prowizję, opakowania, transport i koszty ubezpieczenia, które będą poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia w kraju).
Również w imporcie podstawą opodatkowania jest kwota, którą usługobiorca obowiązany jest zapłacić zagranicznemu podmiotowi, który ma siedzibę lub miejsce zamieszkania za granicą.
Przy sprzedaży towaru podlegającemu podatkowi akcyzowemu jest obrót netto zwiększony o kwotę podatku akcyzowego.
Podstawą opodatkowania jest zryczałtowany podatek od okazjonalnych przewozów osób autobusami zarejestrowanymi za granicą.
4. Stawki podatku:
Podstawowe stawki podatku VAT mają charakter procentowy i liniowy. Stawka podstawowa to 22%, zaś obniżona wynosi 7%. Istnieją również stawki 3% i 0%. Przy stawce 0% podatek naliczony istnieje, ale należny wynosi 0%, zatem podatnik będzie mógł sobie odliczyć ten podatek
Stawka 7 % obciąża:
Towary związane z gospodarką leśną i rolną;
Towary związane z ochroną zdrowia;
Towary spożywcze;
Towary dla dzieci;
Usługi geologiczne;
Paliwa i nośniki;
Materiały budowlane.
Stawka 0% jest stosowana przy opodatkowaniu eksportu. Nie jest ona równoznaczna ze zwolnieniem od podatku. Stawką 0% jest objęta:
Sprzedaż towarów stref wolonocłowych (na terenie portów lotniczych, itp.);
Sprzedaż usług nabywanych za środki finansowe z pomocy zagranicznej na podstawie wcześniej zawartej umowy;
Sprzedaż energii elektrycznej poza terytorium RP;
Import nawozów sztucznych.
Ulgi i zwolnienia:
Podatkiem do zapłacenia jest różnica między podatkiem należnym (iloczyn kwoty obrotu i właściwej stawki) a podatkiem naliczonym (suma kwot podatku zawartego w fakturach, stwierdzających zakupy podatnika). Podatnik na każdym szczeblu obrotu ma prawo odliczyć sobie od podatku podatek zawarty w swych zakupach związanych z prowadzoną działalnością. Obniżenie kwoty podatku następuje najwcześniej w miesiącu, w którym podatnik otrzymał fakturę lub w miesiącu następnym. Jeżeli podatek naliczony będzie wyższy od należnego, to ta nadwyżka przechodzi na następne miesiące.
Zwolnienia podmiotowe- określa art. 14 ustawy o VAT od podatku zwalnia się:
Podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku 10 000 EURO;
Zwolnienia przedmiotowe- określa art. 7 ustawy i dotyczą m.in.:
Świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 (np. usługi związane z łowiectwem);
Eksportu usług określonych w art. 2;
Importu towarów zwolnionych od cła;
Sprzedaży produktów rolnych dokonywanych przez rolnika ryczałtowego
Tryb i warunki płatności:
Podatnicy dokonujący sprzedaży w kraju- obowiązani są składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe w terminie do 25 dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. W deklaracji samodzielnie obliczają kwotę podatku. W tym samym terminie podatnicy są zobowiązani do zapłacenia podatku.
Podatnicy sprowadzający towar z zagranicy- zobowiązani są do obliczenia i wykazania podatku w zgłoszeniu celnym. Urząd celny może w przypadku błędów sam obliczyć, pobrać, a następnie p[przekazać podatek na rachunek urzędu skarbowego.
W podatku od towarów i usług nie występuje instytucja zeznania rocznego. Podatek jest rozliczany w cyklu miesięcznym.
5