 | Pobierz cały dokument stalestop.politechnika.poznanska.ziip.ii.doc Rozmiar 36 KB |
Leszek Kłyk Wrocław
Wydz. Mechaniczno-Energetyczny 21.XI.2000
rok II grupa C
czwartek godz. 1115
STALE STOPOWE STOSOWANE W ENERGETYCE
Celem ćwiczenia jest poznanie mikrostruktur występujących w stalach stopowych w energetyce, oraz przedstawienie zjawiska pełzania i wytrzymałości na rozciąganie.
WSTĘP TEORETYCZNY
Stal i ogólna klasyfikacja stopów żelaza z węglem
Stal jest to stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami. W zależności od stężenia węgla oraz sposobu wytwarzania można dokonać klasyfikacji stopów żelaza z węglem. Stopy o stężeniu węgla mniejszym od ok. 0,05% są nazywane żelazem technicznym. Stopy zawierające mniej niż 2% węgla, otrzymywane w wyniku odlewania i następnie obróbki plastycznej, nazywane są stalami. Odlewnicze stopy o tym samym stężeniu węgla noszą nazwę staliw. W stalach i staliwach węgiel występuje w postaci związanej w cementycie.
Stale żaroodporne - są to stale odporne na korozyjne działanie gazów lub powietrza o temp. wyższej niż 550°C. Następstwem działania tych gazów jest utlenianie. Gdy tlenek jest lotny, powierzchnia metaliczna nie pokrywa się warstwą tlenku i zachowuje w dalszym ciągu wygląd metaliczny. Gdy objętość tlenku jest większa warstwa jest szczelna a bezpośrednie utlenianie nie jest możliwe. Wiele technicznie ważnych metali tworzy tlenki o większej objętości, a między innymi są to: Al., Cd, Zn, Sn, Si, Ni, Mn, Fe, Cu, Co, Cr. Podstawowym pierwiastkiem stopowym zwiększającym żaroodporność stali jest chrom, gdyż nie wpływa on jednocześnie ujemnie na inne własności stali. Niektóre pierwiastki stopowe mają ujemny wpływ na żaroodporność stali. Są to przede wszystkim wanad i molibden. Warstwy tlenków na powierzchni stali, które zawierają wanad łatwo ulegają stopieniu. Natomiast tlenki molibdenu są lotne w wysokich temperaturach, a utleniając się powodują rozpulchnianie pasywującej warstwy tlenków. Nikiel wprowadzony razem z chromem do stali powoduje powstanie trwałej struktury austenitycznej. Węgiel w stalach żaroodpornych wpływa ujemnie na ich własności, jeśli występuje w postaci węglików. Węgiel występujący w roztworze (w ferrycie bądź austenicie) nie zmienia żaroodporności stali.
Mikrostruktury stali żaroodpornych zależne od składu chemicznego.
Struktura martenzytyczna - przy stosunkowo małej zawartości chromu (5 - 6%) i niewielkich dodatkach molibdenu lub krzemu stale wykazują w stanie równowagi strukturę stali przedeutektoidalnej: ferryt i perlit, a po ochłodzeniu w powietrzu - strukturę martenzytyczną. Stale te stosuje się do temp. 650°C (H5M) lub 800°C (H652) i są to temperatury niższe niż temp. przemiany w austenit, gdyż zmiany objętości podczas przemiany mogłyby uszkodzić warstwę tlenków.
 | Pobierz cały dokument stalestop.politechnika.poznanska.ziip.ii.doc rozmiar 36 KB |