zestaw 3
1. scharakteryzuj krótko jak przedstawia się struktura produkcji ozdobnego materiału szkółkarskiego w Polsce.
2. Podaj przykłady niezgodności miejscowej i sposoby jej ominięcia.
3. Wymień najważniejsze czynniki decydujące o wyborze podkładki do produkcji roślin trwałych przez uszlachetnianie.
zestaw 4
1. Podaj ogólne zasady szczepienia roślin iglastych.
2. Czym zajmują się szkółki specjalistyczne i w jaki sposób najczęściej sprzedają swoje produkty?
3. Omów zasady przygotowywania nasion drzew pestkowych do siewu na przykładzie czereśni ptasiej.
zestaw 5
1. Podaj przykłady krzewów uprawianych w formie piennej.
2. Czynniki indukcji wywtwarzania korzeni przez sadzonki półzdrewniałe.
3. Podstawowe czynniki decydujące o wyborze lokalizacji szkółki.
zestaw 6
1. Wymień i krótko opisz sposoby zabezpieczania szkółek pojemnikowych na zimę.
2. Metody hormonizacji sadzonek półzdrewniałych.
3. Zastosowanie automatów do uszlachetniania. Warunki przyrodnicze i technologiczne.
zestaw 7
1. Jakie są sposoby utrzymywania wilgotności podczas ukorzeniania sadzonek.
2. Zmiany w nasionach podczas posprzętnego dojrzewania.
3. Jakie są podstawowe czasopisma realizujące tematykę szkółkarską w Polsce?
Ja swoich nie numerowałam, dostaliśmy od 8 do 12. Pytania:
1.Wymień podstawowe podkładki dla róż.
2.Jakie podstawowe grupy rozmnażania wegetatywnego na własnych korzeniach możesz wymienić?
3.Wyjaśnij sposób, jak podkładki wpływają na siłę wzrostu drzew odmian szlachetnych.
1.Jakie są sposoby nawadniania szkółek?
2.Dlaczego u wielu roślin senilnych jest możliwe rozmnażanie przez uszlachetnianie a mało prawdopodobne rozmnażanie przez sadzonkowanie?
3.Wymień najważniejsze wymagania stawiane podkładkom drzew owocowych.
1. Podaj terminy rozmnażania krzewów ozdobnych poprzez sadzonki.
2. Jak utrzymać cechy senilne przy rozmnażaniu roślin trwałych?
3. Podaj przykład niezgodności opóźnionej i prawdopodobne przyczyny powstawania tego zjawiska.
1.Podaj źródła wody w szkółkach pojemnikowych - ich wady i zalety.
2.Opisz poszczególne etapy zrastania się podkładki z odmianami szlachetnymi.
3.Podaj do jakiego użytkowania przeznaczamy materiał drzewiasty produkowany z nasion.
1.Wymień grupy róż.
2.Wpływ czynników zewnętrznych na szybkość i jakość tworzącej się tkanki kalusowej.
3.Dlaczego zabieg uszlachetniania drzew ma tak zasadnicze znaczenie w produkcji drzew do sadów towarowych?
chemii :) a to szkółkarstwo naprawde jest do przeskoczenia, gorzej bedzie z ento...
Zestaw7/1- wilgotność podczas ukorzeniania sadzonek
• Podstawowym wymogiem zapewniającym ukorzenienie się sadzonki jest przeciwdziałanie odwodnieniu. Zapobiegamy temu przez zwilżanie powierzchni liści. Przy większej ilości ukorzenianych sadzonek (tunele, szklarenki) możemy zainstalować automatycznie sterowane zamgławianie. Polega ono na rozpylaniu za pomocą specjalnych dysz, wody doprowadzonej z wodociągu, przewodami na których zamontowany jest mechanizm dozujący. W zależności od warunków, może on np. podawać wodę na okres 10 sekund co 30 minut. Zabieg taki przeprowadzać możemy także ręcznie. Za pomocą opryskiwaczy różnej wielkości, pokrywamy powierzchnię liści, równomierną warstwą wody w ilości nie powodującej jej skapywanie do podłoża. Opryskiwanie ręczne można prowadzić z częstotliwością 3 razy na dobę i uzależnione jest m.in. od temperatury i paraizolacji mnożarki.
W związku z długim czasem ukorzeniania roślin iglastych, musimy zapobiegać zalaniu podłoża. Niewłaściwy skład podłoża i nadmierna ilość wody może doprowadzić do niekorzystnej sytuacji tlenowej co doprowadza do zniszczenia już powstałych korzeni.
Możemy też przeciwdziałać odwodnieniu sadzonek przez zminimalizowanie strat pary wodnej unoszącej się z wilgotnego podłoża. Do odizolowania sadzonek w mnożarce od otoczenia, możemy używać folii polietylenowej. Nie przepuszcza ona pary wodnej przy jednoczesnej dobrej wymianie gazowej. Rośliny możemy nakrywać także szkłem. W obu wypadkach należy przeciwdziałać skapywaniu kondensatu pary na sadzonki.
Zestaw4/1-ogólne zasady szczepienia roślin iglastych.
Zaczynamy szczepienie od sosen- koniec listopada i grudzień.podkładki słabo żywicują, aszepom sprzyja temp. W nieogrzewanych tunelach. Szczepi się kolejno: świerki, jałowce, jodły, cyprysiki oraz modrzewie. Zimą zaleca się utrzymywać w mrożonkach temp. Poniżej 10oC , zaś wczesną wiosną 12-15oC i nie przekraczanie 18oC. Zbyt wysoka temp. Pobudza bowiem słabo zrośnięte z podkładkami zrazy do wzrostu, co niekorzystnie wpływa na późniejszy rozwój szczepów. Drugim okresem jest przełom sierpnia i września, najczęściej szczepi się świerki. Przyjęcia w tym okresie są lepsze niż w zimie, gdyż kambium jest bardziej aktywne, a zrazy- świeże.
Podaj przykład niezgodności miejscowej i sposoby jej ominięcia.
Niezgodność miejscowa jest związana z przewodzeniem wody i substancji pokarmowych i odżywczych w roślinie. Może być spowodowana złym dopasowaniem zrazu i podkładki lub niewłaściwymi warunkami podczas zrastania, w wyniku czego tkanki przewodzące mogły zostać zniekształcone w mostku kambialnym.
Aby uniknąć niezgodności należy starannie dobierać i przygotowywać zraz i podkładkę (ściśle dopasować, żeby dobrze przylegały tkanką kambialną) . Należy również zapewnić odpowiednie warunki zrastania tzn właściwa temperatura (im cieplej tym lepiej, w zależności od gatunku), brak światła (przeszkadza), wilgotność bliska 100%.
Wymień najważniejsze czynniki decydujące o wyborze podkładki do produkcji roślin trwałych przez uszlachetnianie.
1. Akceptacja szkółkarska:
-łatwość rozmnażania
-zgodność z odmianami uprawnymi
-dostosowanie do warunków glebowo-klimatycznych
-wysoka przydatność szkółkarska- wydajność w matecznikach i szkółce
-odporność na choroby i szkodniki
2. Akceptacja sadownika:
-regulacja siły wzrostu
-pozytywny wpływ na owocowanie
-pozytywny wpływ na jakość owoców
-zgodność z odmianami uprawnymi
-dostosowanie do warunków glebowo-klimatycznych
-odporność na choroby i szkodniki
-dobre zakotwiczenie w glebie
-odporność na mróz
Czym zajmują się szkółki specjalistyczne i w jaki sposób najczęściej sprzedają swoje produkty?
Podział gospodarstw szkółkarskich:
-szkółki podkładek
-młodzieży
-sadownicze
-specjalistyczne
-róż
-leśne
-na zamówienie
-roślin wysyłkowych
-centra ogrodnicze
Szkółki sadownicze nastawione są głównie na produkcję i sprzedaż podkładek oraz oczywiście drzewek owocowych, w centrach ogrodniczych dostaniemy rośliny „podstawowe” czyli te najbardziej popularne oraz potrzebne narzędzia. Szkółki leśne specjalizują się w drzewach typowo leśnych jak sosny, świerki, można kupić tam sadzonki i siewki pod zalesienie terenu. W szkółkach młodzieży dostaniemy produkty finalne rozmnożone wegetatywnie, które nie wymagają już uszlachetniania.
Podstawowe czynniki decydujące o wyborze lokalizacji szkółki.
1. Czynniki przyrodnicze: gleba i klimat.
2. Podział Polski na strefy klimatyczne:
-region zachodni (umiarkowany ciepły o wpływach oceanicznych)
-region przejściowy (chłodniejszy, ubogi w opady)
-region wschodni (chłodny)
3. Gleba pod szkółkę polową.
Rodzaj gleby- % udział części frakcji:
-pojemność sorpcyjna
-pojemność wodna polowa
-głębokość gleby
-głębokość warstwy ornej gleby
-zawartość próchnicy w glebie
-poziom wody gruntowej
-odczyn gleby
4. Ważne czynniki przyrodnicze dla produkcji:
-wiatr, gleba, próchnica
5. Poziom wody gruntowej w szkółce- min. Poziom 80 cm
Gleby zbyt mokre są zimne i nie przewiewne
-optymalny poziom 80-120 cm (podsiąkanie kapilarne 40-60 cm, korzenie 40-60 cm; za niski lepiej niż za wysoki)
Badanie poziomu wody w glebie, odkrywki i odwierty, chwasty charakterystyczne
6. Czynniki biotyczne eliminujące gleby pod szkółkę dla wszystkich roślin:
1. glebowe np. mątwiki
2. 2. Syncytium endobioticum- ziemie rolnicze
7. Dostępność do szkółki (chodzi o drogi dojazdowe):
-siła robocza, pomieszczenie socjalne
-1ha daje 3 tys drzew
jak utrzymać cechy senilne przy rozmnażaniu roślin trwałych?
Jeżeli chcemy zachować formę senilną musimy uciec się do uszlachetnienia tzn sadzimy część wydającą pędy a uszlachetniamy części dające kwiaty czyli senilne
Czynniki indukcji wytwarzania korzeni przez sadzonki półzdrewniałe
Nazywane są sadzonkami pędowymi asymilującymi. Powstawanie korzeni w sadzonkach jest procesem wtórnym, poprzedzonym tworzeniem się nowych tkanek przez regenerację. Dużą rolę w ukorzenianiu się odgrywa stopień ich dojrzałości. Sadzonki pozyskane wczesną wiosną (bardzo młode) szybko gniją, dlatego często poleca się wysadzanie sadzonek asymilujących z małym fragmentem starego drewna (tzw piętka). Pozyskane w okresie jesiennym są często zbyt zdrewniałe i mają znacznie mniejszą zdolność ukorzeniania się.
Ponieważ sadzonki te asymilują mogą uzupełniać w trakcie ukorzeniania zapasy pokarmów, wymagają jednak stale dostępu światła, stosunkowo wysokich temperatur, dużej wilgotności powietrza i podłoża. Sadzonkowane głęboko zwykle gniją z braku powietrza, dlatego sadzonkuje się je płytko. Dla ograniczenia parowania często przycina się liście.
Słabe ukorzenianie się sadzonek może być spowodowane trującymi solami glinu rozpuszczalnymi przy niskim pH.
Sadzonki zdrewniałe (tak przy okazji)- nieasymilujące pobiera się z roślin zrzucających liście na zimę. Są one zwykle przystosowane do przetrwania zimy, do ukorzenienia się, nie wymagają dostępu światła i można je głęboko (nieraz całe) zanurzyć w podłożu. Zwykle jednak (nie zawsze) dodatnio na ukorzenianie się sadzonek zdrewniałych wpływa temperatura podłoża o 2-3oC (nawet 10oC) wyższa od temperatury powietrza.
Wymień i opisz sposoby zabezpieczania szkółek pojemnikowych na zimę.
W celu ochrony przed przymrozkami stosuje się kraty lub maty na szkółkach z zimującymi siewkami, odchylone w kierunku północnym. Zapobiegają one nagrzewaniu i tajaniu zamarzniętej gleby, co powoduje obnażanie się systemu korzeniowego. Zasłony sprzyjają równomiernemu nagromadzeniu się śniegu, a więc stanowią dodatkową ochronę przed gwałtownymi zmianami temperatury gleby. Można również pokryć międzyrzędzia trocinami, torfem lub kompostem, który to materiał utrzymuje wyrównaną temperaturę w glebie i zasila ją w substancje próchniczne.
W przypadku braku krat lub mat można zabezpieczyć szkółkę przed spóźnionymi przymrozkami stosując zasłony dymne. W tym celu rozpala się ogniska na terenie szkółki, podsycając ogień torfem, jałowcem lub ściółką, które wytwarzają dużo dymu, ścieląc się nad szkółką osłaniają ją przed wypromieniowaniem ciepła i nadmiernym obniżaniem temperatury. Do tego celu stosuje się również specjalne świece dymne.
Można również podlewać rośliny zimną wodą. Ze zwiększeniem się wilgotności zwiększa się również pojemność cieplna gleby, a w związku z tym gleba wilgotna ogrzewa się słabiej w ciągu dnia i wolniej oziębia w nocy niż gleba sucha. Przed przymrozkami chroni także cieniowanie, zwłaszcza przy równoległym układaniu cieniówek do powierzchni zagonów.
W jaki sposób podkładki wpływają na siłę wzrostu drzew odmian szlachetnych
Zraz i podkładka na skutek przewodzenia soków (roztworów soli mineralnych i asymilatów),a także na skutek obopólnego oddziaływania metabolitów wpływają na siebie wzajemnie, modyfikując swój wzrost i wymagania ekologiczne (zwłaszcza odporność na mróz, obfitość kwitnienia i jakość owoców). Zmiany wywołane przez współżycie podkładki i zraza mogą dotyczyć także zmian w typie asymilacji i dysymilacji. Wszystkie te zmiany nie dziedziczą się przy dalszym rozmnażaniu. Zwłaszcza silnie wpływa system korzeniowy podkładki na zraz oraz jego ulistnienie.
Możemy w ten sposób otrzymywać rośliny o zmniejszonych wymiarach (a nawet karłowate).
Drzewa o małych wymiarach koron można uzyskać:
-szczepiąc karłowate odmiany na silnie rosnących pniach podkładek tych samych gatunków
-szczepiąc na pniach silnie rosnących gatunków inne blisko spokrewnione gatunki (a nawet rodzaje)- rosnące z natury karłowato
-stosując międzyrodzajowe szczepienia (nie wszystkie jednak dają połączenia żywotne)
-stosując różne inhibitory wzrostu.
Podaj przykłady krzewów uprawianych w formie piennej.
Do szczególnie interesujących nowych form piennych, prezentowanych ostatnio na wystawach szkółkarskich, należą jałowce: łuskowaty (Juniperus squamata) 'Blue Carpet', pospolity (J. communis) 'Green Carpet', pośredni (J. x media) 'Pfitzeriana Aurea', rozesłany (J. procumbens) 'Nana', płożący (J. horizontalis) 'Wiltonii' oraz hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata) 'Grandiflora' czy modny głogownik (Photinia x frasieri) 'Red Robin'
Scharakteryzuj jak przedstawia się struktura produkcji materiału ozdobnego w Polsce
Wielkość produkcji szkółkarskiego materiału ozdobnego uprawianego w pojemnikach w 2000 roku oszacowano na 103,4 mln szt.. Około 15% tej liczby stanowiły siewki oraz ukorzenione sadzonki przeznaczone do dalszej uprawy i nietrafiające do odbiorcy finalnego. Produkcja gotowego materiału roślinnego wynosiła więc szacunkowo w 2000 r. około 87,9 mln sztuk. Najwięcej w pojemnikach uprawiano roślin iglastych — 33,9 mln (38,6% upraw kontenerowych ). Na drugim miejscu znalazły się krzewy i drzewa liściaste oraz byliny z taką samą produkcją — po 19 mln sztuk — co stanowi 21,6% upraw kontenerowych (bez siewek i sadzonek). W Polsce w 2000 r. uprawiano więc w pojemnikach prawie dwukrotnie więcej roślin iglastych niż liściastych.
Sposoby nawadniania szkółek
Obecnie w krajowych szkółkach roślin ozdobnych dominują dwa systemy nawadniania — deszczowanie oraz systemy kroplowe (dla roślin w dużych pojemnikach). O ile w przypadku dużych krzewów i drzew nawadnianie kroplowe pozostaje chyba najlepszym systemem dostarczania wody do kontenerów, o tyle przy stosowaniu mniejszych pojemników coraz częściej poszukuje się nowych rozwiązań
Testuje się już w praktyce system automatycznego sterowania nawadnianiem roślin w pojemnikach, w oparciu o warunki pogodowe. Jest on opracowywany w belgijskiej stacji doświadczalnej w Destelbergen koło Gandawy i opiera się na sumowaniu ilości światła docierającego do roślin. Po osiągnięciu zadanej wartości (np. 3000 J/m2) uruchamia się nawadnianie. Czas podlewania dobrany jest tak, aby podłoże w pojemnikach osiągało pełne nasycenie wodą. Po deszczu ilość podawanej wody jest zmniejszana o to, co rośliny otrzymały wraz z opadami. W przypadku pełnego nasycenia podłoży wodą komputer ''zeruje się'' i zliczanie światła rozpoczyna się po ustaniu opadów System uwzględnia oczywiście gatunek rośliny, a ponadto charakter jej wzrostu, tzn. w ciągu roku - wraz ze wzrostem roślin i ich zwiększającym się zapotrzebowaniem na wodę - zmniejsza się automatycznie próg ilości światła uruchamiającego nawadnianie. Dodatkowo, w okresach bardzo wysokiej temperatury, szkółkarz może ręcznie włączyć nawadnianie w ciągu nocy, aby ograniczyć parowanie wody z rozgrzanej powierzchni liści i z podłoża. System, działający w oparciu o stosunkowo tani solarymetr (czyli miernik światła słonecznego) i typowy komputer PC, w istotny sposób ogranicza zużycie wody w szkółce
Wymień grupy róż
Róże wielkokwiatowe - nazywane też często ogrodowymi lub mieszańcami herbatnimi (Rosa thea hybrida).
Tylko nieliczne z tej grupy róż nadają się do uprawy na rabatach np. 'Peace' , 'Chopin'. Najcześciej mają zastosowanie na kwiat cięty.
Róże wielokwiatowe - zwane też różami rabatowymi lub bukietowymi (Rosa polyantha i jej mieszańce, Rosa floribunda, Rosa floribunda grandiflora). Np. 'Iceberg', 'Queen Elizabeth'
Róże czepne - nazywane różami pnącymi. Do tej grupy zalicza się róże o długich pędach np 'Sympathie' , 'New Dawn'.
Róże parkowe - zwane też często różami krzewiastymi np 'Abraham Darby', 'Graham Thomas', 'Heritage'. 'Glamis Castle'.
Róże historyczne - zwane też starymi różami ogrodowymi.
Róże okrywowe - to zazwyczaj grupa róż o nisko płożących i pokładających się pędach np. 'Swany' i 'The Fairy'.
Róże miniaturowe - to zazwyczaj odmiany o niskim wzroście, małych kwiatach
Do jakiego użytkowania przeznaczamy materiał drzewiasty produkowany z nasion?
N nasion w krótkim czasie produkujemy podkładki dla wszystkich gatunków drzew owocowych.Wada podkładek generatywnych jest duża zmienność cech, a zwłaszcza niedostateczne wyrównanie pod względem siły wzrostu, odporności na chorobyi wytrzymałość na mróz.
Podkładki generatywne drzew ziarnkowych są wolne od groźnych gospodarczo chorób wirusowch, natomiast podkładki drzew pestkowych mogą być zawirusowane, gdyż niektóre wirusy są przenoszone przez pyłek i nasiona.
metody hormonizacji roślin trwałych:
hormonizacja do ukorzeniania-aktywatory wzrostu.Wysokie stężenie kw.abscyzynowego i giberelin hamuje tworzenie korzeni.
Stosujemy:
-NAA-kw.indolinomasłowy(zw. do przerzedzania kwiatów)
-JBA-podstawowo forma do ukorzeniania
-KCL-sól potasowa, łato rozp. w wodzie w odróżnieniu od IBA
Jako ukorzeniacz także IAA-kw.indolinooctowy, lecz dla szkółkarstwa nie ma znaczenia ze względu na to, że w pudrze i roztworze ulego szybko degradacji(śwatło, bakterie).
1.Omow zasady przygotowania nasion drzew pestkowych do siewu na przykładzie czereśni ptasiej
Siewki czereśni ptasiej są najczęściej stosowanymi podkładkami dla czereśni .Czereśnie na nich szczepione rosną silnie i dobrze owocują .Owoce z których uzyskuje się nasiona powinny być zbierane po całkowitym dojrzeniu .Nasiona owoców pestkowych wydobywa się zaraz po zbiorze .W razie konieczności przetrzymywania owoców powinny być one rozłożone bardzo cienką warstwą , w przeciwnym razie mogą się zagrzać ,co spowoduje utratę zdolności kiełkowania nasion. Oczyszczone nasiona przesusza się w cieniu , pakuje i zabezpiecza i przechowuje w suchy miejscu . Nasiona powinny być zdrowe bez zanieczyszczeń .Dla założenia 1 ha szkółki potrzeba wysiać 35-60 kg nasion czereśni. Nasiona muszą przejść stratyfikację polega to na zmieszaniu nasion z wilgotnym gruboziarnistym piachem i umieszczeniu na zimę w pomieszczeniu o niskiej temp .Co pewien czas powinniśmy je przemieszać , by zapewnić dostęp powietrza. Nasiona drzew pestkowych powinny przechodzić stratyfikacje ok. 70 -90 dni .Wysiew nasion na wiosnę .Sposób siewu zależy od tego czy siewki będą pikowane czy też nie .Jeśli stosuje się pikowanie to nasiona wysiewa się na zagonach przy odległości między rzędami 10 cm a w rzędzie 1 cm . Jeśli nie przewidujemy wysiewać podkładek to odległość miedzy rzędami powinna wynosić 20 - 30 cm przy ręcznym pikowaniu i 40 - 60 cm przy użyciu traktora .Wysiane nasiona drzew pestkowych przykrywa się warstwa grubości 2,5- 3 cm.
2.Zmiany w nasionach podczas posprzęrznego dojrzewania
Nasiona poszczególnych gatunków wymagają różnego okresu stratyfikacji . Znajomość długości okresu stratyfikacji nasion jest ważna , gdyż nasiona zastratyfikowane za wcześnie kiełkują , zanim warunki zewnętrzne pozwolą na ich wysiew , zastratyfikowane zbyt póżno nie kiełkują wcale na wiosnę . Masowe kiełkowanie zastratyfikowanych nasion dowodzi , że przeszły one okres posprzętnego dojrzewania . Należy je wówczas wysiewać , w przeciwnym razie kiełki zbyt się wydłużają i zaczynają ginąć .Jeśli warunki zewnętrzne nie pozwalają na wysiew nasion , należy je umieścić w temperaturze zero stopni C , na lodzie lub w śniegu
3.Wymień najważniejsze wymagania stawiane podkładkom drzew owocowych
1. duża wytrzymałość na mróz
2.mała wrażliwość na choroby i szkodnik
3 .dobre zrastanie się z odmianami uprawnymi
4. korzystny wpływ na póżniejszy wzrost i owocowanie drzew w sadzie 5.zróżnicowanie poszczególnych typów pod względem siły wzrostu , która decyduje o rozmiarach drzew w sadzie
6.łatwość rozmnażania się
Wymień grupy rozmnażania wegetatywnego na własnych korzeniach
-odrosty korzeniowe-maliny, wykopuje się i otrzymujemy rośline potomną.Pojedynczy pęd maliny rośnie 2 lata, w 2 roku owocuje i zamiera
Mateczniki malin eksploatujemy max 4 lata
-odkłady pionowe czyli inaczej kopczykowanie. Polega na obsypywaniu nowo wyrastających pędów z rośliny matecznej. Tym sposobem rozmnażamy podkładki weg. dla jabłoni i pigwę.
*odkłady poziome-z przygiętych do położenia poziomego ubigłorocznych pędów wyrasta ku górze młode pędy, które po obsypaniu ziemią ukorzeniają sie. Tym sposobem rozm. podkładki weg. dla drzew pestkowych: śliw, czereśni i wiśni
*o.pojedyncze-metoda towarowa, pracochlonna
*o.poziome z modyfikacjami
*o.wielokrotne
*o.wierzchołkowe
*o.powietrzne-na niewielką skale w r.ozdobnych
*o.powtarzalne
Podkładki dla róż:
* Rosa canina,
* Rosa multiflora,
* Rosa x manetti,
* Rosa rubiginosa.
Podaj terminy rozmnażania krzewów ozdobnych poprzez sadzonki.
1) Rozmnażanie krzewów ozdobnych (liściastych) z sadzonek zdrewniałych.
Najlepszą porą przygotowywania pędów na sadzonki jest późna jesień lub wczesna zima, gdy roślina po zrzuceniu liści zapada w stan spoczynku. Sadzonki z pędów ściętych przed mrozami ukorzeniają się na ogół gorzej, dlatego też do cięcia pędów powinniśmy przystąpić po pierwszych mrozach. Z przygotowanych i przechowanych pędów tniemy sadzonki. Im wcześniej przystępujemy do tej czynności , tym lepiej sadzonki będą się ukorzeniały. Sadzonki zdrewniałe sporządzamy w grudniu lub styczniu. Wyjątek stanowią różne gatunki porzeczek, których sadzonki sporządzamy jesienią możliwie zaraz po ścięciu pędów.
Na wiosnę, gdy tylko ustali się pogoda i pole przeznaczone do sadzenia dostatecznie obeschnie, przystępujemy do wysadzania sadzonek.
2) Rozmnażanie krzewów ozdobnych (liściastych) z sadzonek zielnych.
Sadzonki zielne są to niezdrewniałe części pędów pobrane w okresie wegetacji, a więc z rozwiniętym, intensywnie asymilującym ulistnieniem. Sadzonkami półzdrewniałymi nazywamy takie, które u nasady są już mniej lub więcej zdrewniałe, a pozostała ich część jest zielna. W pełni lata można robić sadzonki bardziej miękkie (mniej zdrewniałe) niż pod koniec wegetacji, przy krótszym dniu i niższych temperaturach, choć jedne i drugie są zielnymi. Bardzo wiele gatunków i odmian można rozmnażać przez cały okres wegetacji, zarówno z sadzonek zielnych , jak i półzdrewniałych. Sadzonkujemy jak najszybciej po zrobieniu sadzonki.
3) Rozmnażanie krzewów iglastych z sadzonek zielnych.
Iglaste rozmnażamy w zasadzie z sadzonek półzdrewniałych , tzn. wczesną wiosną lub jesienią. Zawężenie terminów sadzonkowania do marca wiosną i sierpnia-września jest uproszczeniem. Niektórzy szkółkarze sadzonkują iglaste w maju-czerwcu, gdy młode przyrosty osiągają wielkość 10-15 cm, inni robią to w okresie całkowitego spoczynku od listopada do stycznia. Przy odmianach niezupełnie odpornych na mróz należy bezwzględnie ciąć sadzonki przed większymi mrozami
Opisz poszczególne etapy zrastania się podkładki z odmianami szlachetnymi.
1) Wytworzenie tkanki kalusowej pomiędzy wolnymi przestrzeniami, wyrasta i na podkładce i na zrazie, pojawia się peryderma przyzranieniowa.
2) Wytworzenie mostka kambialnego ze strony podkładki i zraza, gdy istnieje ciśnienie wewnętrzne pomiędzy podkładką a zrazem wywierane przez kallus (jest najlepszy gdy jest połączony najkrótszą drogą).
3) Tworzenie się nowych komórek, nowy ksylem i floem na podkładce i zrazie, zanikają resztki perydermy przyzranieniowej.
Zastosowanie automatów do uszlachetniania. Warunki przyrodnicze i technologiczne.
Automaty do szczepienia 20-30 tys. roślin na ha, zastosowanie gdy mamy bardzo dużego odbiorcę i mamy zapotrzebowanie na szczepienie. Podkładki maszyną sadzimy w wielodoniczki, ścinamy tak, że zdejmujemy z podkładek górę. Ze zrazów rosnących w tych samych warunkach pobieramy przez zakleszczenie zrazy i przenosimy na podkładki, wciskamy maszynowo. Podkładki muszą rosnąć bardzo dokładnie i ilościowo, wciśnięte w podłoże. Zrośnięcie nie jest precyzyjne, ale wystarczy aby po kilku tygodniach otrzymać normalny zrost. Przy roślinach zdrewniałych to jest niemożliwe . Kombajny albo bardzo drogie albo niedokładne. Szczepienie roślin trwałych nadal wykonuje się ręcznie.
Podaj źródła wody w szkółkach pojemnikowych - ich wady i zalety.
Sztuczne nawadnianie jest niezbędnym elementem uprawy i dokonywane jest przede wszystkim poprzez przenośne deszczownie, znane i dostępne u nas. Nawadnianie kropelkowe ma marginesowe znaczenie. Jest kosztowne i może być stosowane do dużych pojemników, dla roślin wyjątkowo cennych.
Czasem bywa stosowane nawadnianie zalewowe (podsiąkowe). Rośliny ustawia się na idealnie wyrównanym terenie, wyasfaltowanym lub wybetonowanym, tworzącym wielkie zamknięte „koryto”. Woda doprowadzona jest do poziomu 1,5-2 cm i poprzez podsiąkanie dostarczana roślinom. Jest to bardzo kosztowna inwestycja. Stwierdzono, że nawadniane w ten sposób gatunki i odmiany, normalnie wymagające cieniowania, rosną bardzo dobrze nie zacieniowane, dzięki bardzo wysokiej wilgotności powietrza nad powierzchnią.
CZYNNIKI WPŁYWAŁĄCE NA ZAŁOŻENIE SZKÓŁEK
1.najlepiej byłoby , gdyby szkółka znajdowała się w pobliżu miast lub dróg głównych.
2.najlepiej gdyby był to teren płaski, i nachylenie jego nie przekraczało 5-8%, jeżeli jest nachylenie terenu to najlepiej w stronę zachodnią.
W przypadku upraw gruntowych ważny jest rodzaj gleby. Dobre są gleby piaszczysto- gliniaste w klasie 3-4. pod szkółkę roślin wrzosowatych powinny być gleby pochodzenia torfowcowego o odczynie kwaśnym, gdzie poziom wody gruntowej powinien wynosić ok. 1m.
We wszystkich glebach do upraw gruntowych zawartość próchnicy powinna wynosić powyżej 4%.
Również warstwa dolna tzw. podgleby powinna być przepuszczalna, pomimo że nie zatrzymuje wody to lepiej w niej rozwija się system korzeniowy.
Przy zakładaniu szkółek powinniśmy zawsze wykonać analizy glebowe, poprzez opis profili glebowych.
3.jeżeli chodzi o klimat to dobrze jest aby były to tereny o dużej ilości opadów, aby temp.w poszczególnych miesiącach nie była zbyt niska, grubość okrywy śnieżnej zbyt duża, a głębokość przemarzania gruntu zbyt duża.
Wg. zrzeszenia szkółkarzy polskich szkółki o powierzchni: 1.od 0,5-5h są za małe 2.od 5-20h średnie 3. powyżej 20h- duże
Oprócz powierzchni uprawnej zawsze przy szkółkach powinny być: budynki gospodarcze, wiaty na narzędzia, park maszynowy, tunele foliowe, pomieszczenia np. do rozmnażania In vitro.
Obecnie wg norm przy każdej większej szkółce powinny występować chłodnie do przechowywania i hartowania roślin. Wszystkie te pomieszczenia nie powinny przekraczać 3-5% powierzchni gospodarstwa.
Szkółka jest to teren, na którym produkuje się drzewa, krzewy, byliny itd. Najczęściej dzieli się ją na kwatery, gdzie prowadzi się zmianę upraw.
Szkółki małe są najczęściej ogrodzone, natomiast duże i bardzo duże najczęściej są obsadzone żywopłotami.
Niekiedy żywopłoty wykorzystuje się jako mateczniki lub jako rośliny nasienne , gdzie nasiona służą do produkcji podładek.
Przy bardzo dużych szkółkach wewnątrz sadzi się często drzewa, które tworzą tzw. pasy ochronne.
Obecnie w szkółkach najczęściej mamy niezależne nawadnianie, natomiast w dalszym ciągu jest nawożenie niezależne, czyli nie połączone z jednocześnie z nawadnianiem.
Przy zakładaniu mateczników zawsze powinniśmy prowadzić księgi mateczne, w których powinny być zawarte takie dane jak:1.pochodzenie roślin matecznych 2.liczba roślin matecznych 3.liczba taksonów, ich nazwy (gatunki, odmiany) 4.terminy kwalifikacji 5.plan posadzenia roślin 6.plan zmiany w mateczniku 7.każda z roślin w mateczniku powinna być etykietowana.
ROZMNAŻANIE HETEROWEGETATYWNE
Polega na spowodowaniu zrośnięcia się dwóch roślin w taki sposób że w następstwie zabiegów rosną one i funkcjonują jako jeden organizm.
Część którą zaszczepiamy nazywamy zrazem, a ten na który szczepimy określa nie mianem okładki końcowej produkcji szczepienia nazywamy szczepem jest zwykle fragment pędu.
WŚRÓD PODKŁADEK WYRÓŻNIĆ MOŻEMY podkładki generatywne pochodzące z wysiewu nasion oraz podkładki wegetatywne które uzyskać możemy w wyniku kopczykowania roślin poprzez różnego typu sadzonki. Szczepienie stosujemy najczęściej w celu uzyskania nowych form a jego powodzenie zależy od prawidłowego zrośnięcia się zraza z podkładką, w procesie zrastania się obu komponentów wyróżnić możemy etapy: 1.wytwarzanie kalusa przez zraz i podkładkę w miejscu ich zetknięcia się i wypełnianie przez komórki miękiszowe szczeliny między komponentami. 2.połączenie kanki twórczej zraza i podkładki 3.wytworzenie przez oba komponenty nowej tkanki przewodzącej. Prawidłowe zrastanie się zraza z podkładką zapewniają:
~zgodność anatomiczna i fizjologiczna
~odpowiednie stadium aktywności fizjologicznej zraza i podkładki
~zdrowotność obu komponentów
~warunki zewnętrzne (temp w zakresie 12-27C), odpowiednia wilgotność i napowietrzenie.
PODKŁADKI
Najczęściej w szkółkarstwie jako podkładek używa się tego samego gatunku jakie ma pochodzenie zraz. Podkładki powinny być dostosowane do różnych warunków glebowych, powinny być odporne na warunki klimatyczne, odporne ma mróz, choroby, szkodniki, dobrze znosić przesadzanie, łatwo się rozmnażać (wegetatywnie szczególnie), odznaczać się zgodnością fizjologiczną i dobrym zrastaniem się ze zrazem.
Podkładki w dużym stopniu wpływają na wzrost, jak również decydują o terminie i obfitości kwitnienia, długowieczności oraz odporności zraza na choroby i temp.
Zrazy wybiera się z roślin matecznych o cechach typowych dla danej odmiany, zrazy powinny być: zdrowe i dobrze rozwinięte, pobrane w odpowiednim dla danej techniki szczepienia terminie.
Zrazy do szczepienia zimowego i wczesnowiosennego tniemy późną jesienią i przechowywujemy w chłodni w temp.
0-4C w odpowiedniej wilgotności, natomiast zrazy do szczepienia letniego pobieramy z pędów jednorocznych tuż przed szczepieniem.
Wyróżnia się 3 takie szczepienia:
1.zimowe- w szklarni lub tunelu, od końca stycznia do końca maja, w tym przypadku możemy szczepić w ręku na nie ukorzenionych sadzonkach
2.wczesnowiosenny koniec czerwca- początek maja, szczepimy w ten sposób małe drzewa ozdobne. Możemy je przeprowadzać w nie ogrzewanych tunelach lub bezpośrednio w gruncie
3.letni czerwiec- wrzesień, odbywa się on w gruncie, wszystkie drzewa owocowe i róże.
OKULIZACJA RÓŻ
Wczesną wiosna wysadzamy do gruntu podkładki (dwuletnie lub jednoroczne) pochodzące z siewu , w przypadku podkładek zawsze je obsypujemy. Przed okulizacją zawsze musimy okryć szyje korzeniową którą okulizujemy. Najczęściej okulizujemy w literę T.
Nie okulizujemy od południa!
Po 2-3 tygodniach sprawdzamy czy przyjęły się oczka, czy wytworzył się kalus.
6