„Make o buy” - produkować u siebie czy pozyskiwać z zewnątrz

Kryteria na podstawie których podejmowane są decyzje strategiczne:

-cena

-jakość i sposób kontroli

-koszty produkcji

-wiedza i doświadczenie technologiczne i handlowe

-zdolności produkcyjne

-problemy finansowe

-problemy magazynowe

-czas wykonania

Obszary decyzyjne związane z określeniem stopnia integracji pionowej produkcji:

-decyzja kierownictwa przedsiębiorstwa podyktowana przesłankami strategicznymi

-decyzja dotycząca kooperacji podyktowana podziałem pracy

-decyzja dotycząca dystrybucji podyktowana względami rynkowymi

-decyzje dotyczące zaopatrzenia podyktowane przez rynek

- decyzja kierownictwa przedsiębiorstwa podyktowana kosztami

Decyzje „make or buy” w przedsiebiostwie przemysłowym mogą dotyczyć obszarów:

-obszar I: obejmuje produkty, części produktów, czy też procesów wykończeniowych jak np. galwanizacja, szlifowanie, frezowanie

-obszar II: obejmuje proces logistyczne, np. transport, magazynowanie, pakowanie

Proces decyzyjny make or buy powinien być oparty na dwóch zasadach:

- formułowania procesów decyzyjnych

-wyboru najlepszych rozwiązań

Określenie celów przedsiębiorstwa:

1. Cele związane z efektywnością ekonomiczną np. obniżka kosztów, wykorzystanie zdolności produkcyjnych, wzrost produktywności itd.

2. Cele związane z bezpieczeństwem np. know-how, gwarancja niezależności, patenty, licencje

3. Cele socjalne, np. zapewnienie miejsc praca, utrata image, podnoszenie kwalifikacji

Kryteria oceny dla wyboru alternatywnych rozwiązań:

1. Krryterium ilościowe porównania kosztów alternatywnych rozwiązań-oparte na rachunku kosztów

2. Kryterium jakościowe uwzględniające np.; zapewnienie ciągłości handlowej, jakość i sposób jej kontroli, wykorzystanie zdolności produkcyjnych, utrata image

Obliczanie wskaźników oceny kryteriów jakościowych:

-obliczenie wskaźnika względnej wartości

R=q_i*s_i

-obliczenie ogólnego wyniku dla I lub II możliwości

R=

qi- znaczeie

si- stopa realizacji

Scoring- instrument umożliwiający dokonanie porównań (waga*ocena)

Wąskie gardło - określenie dysproporcji powstającej w procesie produkcji w wyniku wzajemnego niedostosowania ilości (wielkości) czynników produkcji.

Zastosowanie metody scoring przy podejmowaniu decyzji „make or buy” pozwala na ocene kompleksową. W wyniku porównanie obu możliwości mogą wystąpić nastepujące przypadki:

a)R_M>R_B K_M<K_B -wybór „make”

b) R_B>R_M K_B<K_M - wybór „buy”

c) R_M>R_B K_B<K_M - podjęcie decyzji jest trudne

R_M- ogólny wynik oceny kryterium jakościowego „make”

R_B - ogólny wynik oceny kryterium jakościowego „buy”

K_M-koszty realizacji możliwości „,make”

K_B-koszty realizacji możliwości „buy”

Rodzaje decyzji „make Or buy”:

-decyzje krótkoterminowa dotyczące wystąpienia „wąskich gardeł” w procesach produkcyjnych lub wolnych zdolności produkcyjnych, ale wysokich kosztów produkcji własnej

-decyzje długo terminowe związane z odnową parku maszynowego lub uruchomieniem produkcji

Nie skalkulowane ryzyko przy ustalaniu kosztów produkcji własnej:

Ryzyko produkcyjne związane z produkcją własną	Ryzyko sytuacyjne spowodowane niepewnością czynników	Sytuacja przy zakupie od obcych producentów
Wykorzystanie mocy produkcyjnych	Brak pokrycia kosztów	Zawarte w cenie zakupu
Utrzymanie magazynów	Kradzieże, starzenie się	Zawarte w cenie zakupu
Przygotowanie kadry	Zatrudnienie, choroby	Zawarte w cenie zakupu
Pielęgnowanie know-how	Inwestycje związane z postępem technicznym	Zawarte w cenie zakupu
Przestrzeganie terminów	Zwiększenie stanu na składzie, opóźnienia, nadgodziny	Kary konwencjonalne
Zapewnienie jakości	Braki, działania związane z usuwaniem braków	Kary konwencjonalne

Outsourcing - nabywanie całości lub części operacji logistycznych przedsiębiorstwa w formie usług świadczonych przez wyspecjalizowanego zewnętrznego oferenta

---