Mowa zależna - Reported Speech
Mowy zależnej używamy, kiedy chcemy przekazać czyjąś wypowiedź, nie cytując jej. Nie powiemy więc: John powiedział: "nic mi się nie chce", ale: John powiedział, że mu się nic nie chce. Jakie są zasady gramatyczne tworzenia mowy zależnej?
Porównajmy dwa zdania:
Jon said: “I am a good driver” John powiedział: „Jestem dobrym kierowcą” (mowa niezależna, dokładny cytat słów John'a)
John said (that) he was a good driver. John powiedział, że jest dobrym kierowcą
Przyjrzyjmy się teraz bliżej stronie gramatycznej tych zdań. Widzimy od razu, że zmienił się czas w drugim zdaniu! To bardzo ważna rzecz, która niestety bardzo często przysparza wielu kłopotów. W mowie zależnej mamy do czynienia z tzw. następstwem czasów, czyli cofnięciem się o czas do tyłu w stosunku do czasu, którego użyliśmy w zdaniu podrzędnym. Wróćmy teraz do naszego przykładowego zdania.
John said: “I am a good driver” (mamy tutaj czas teraźniejszy prosty, Present Simple)
John said (that) he was a good driver (Zgodnie z zasadą następstwa czasów, cofamy się o JEDEN czas do tyłu i wychodzi nam zdanie w czasie Past Simple)
Pomimo tego, że zdanie jest w czasie przeszłym, my je przetłumaczymy po polsku w czasie teraźniejszym.
W naszym przykładzie występował czas Present Simple i zamieniliśmy go na Past Simple. Jak wygląda reszta czasów w mowie zależnej?
Następstwo czasów ilustruje poniższa tabela:
Present Simple:'I need some money' Ann said
Past Simple:Ann said (that) she needed some money
Present Continuous:'John is reading' mum said
Past Continuous:Mum said (that) John was reading
Present Perfect:'Ann has already readthis book' Mark said
Past Perfect: Mark said (that) Ann had already read this book.
Past Simple:'I woke up late' Tom said
Tutaj zostać Past simple, albo można zmienić na Past Perfect:Tom said (that) he (had) woken up late
Past Continuous:'I was gardeningall day yesterday' mum said
Może zostać Past Continuous, albo można zmienić na Past perfectContinuous:Mum said(that) swe was gardening/ had been gardening all day yestaerday.
Future Simple (will):'I'll visit you tomorrow' Chris said
Conditional (would):Chris said(that) he would visit me the following day.
Zostały nam jeszcze czasy Past Perfect I Past Perfect Continuous, ale te przeważnie się nie zmieniają w mowie zależnej.
Mowa niezależna
Mowa zależna
Past Perfect
Past Perfect
Kate said "I had done the gardening before I met him."
Kate said she had done the gardening before she met him finally.
Past Perfect Continuous
Past Perfect Continuous
She said "I had been watering the flowers then."
She said (that) she had been watering the flowers then.
Spójrzmy teraz na określenia czasu, które również ulegają zmianie i tak:
Now à then, at that time, immediatelytoday, tonight, etc à that day, that nightyesterday à the day before, the previous daytomorrow àthe next day, the following daythis week à that weeklast week à the week before, the previous weeknext week à the week after, the following weeka day ago àa day beforehere à there
Kilka przykładów ilustrujących zmianę:
Mowa niezależna
Mowa zależna
They said, "we are going to a disco now."
Oni powiedzieli "Idziemy teraz do dyskoteki."
He said he was going to a shop then.
On powiedział, że idzie (szedł wtedy) do sklepu.
Tom said, "I will go to Jean tonight."
Tom powiedział "Pójdę do Jean wieczorem".
Tom said she would go to Jean that night.
Tom powiedział, że pójdzie do Jean tego wieczora.
Chris said, "I went to this cinema yesterday."
Chris powiedział Wczoraj poszedłem do tego kina"
Chris said that he had gone to that cinema the day before.
Chris powiedział, że poszedł do tamtego kina dzień wcześniej.
Czasowniki modalne również ulegają zmianie w mowie zależnej, co pokazuje poniższa tabelka:
m. niezależna
m. zależna
will
would
can
could
may
might
shall
should
would
would
could
could
might
might
should
should
Kilka przykładów jak wyglądają czasowniki modalne w mowie zależnej:
Mowa niezależna
Mowa zależna
Can
Could
"I can jump" he said.
He said he could jump.
May
Might
"They may help you” said Kate
Kate said they might help me.
Shall
Should
"Shall I help you?"
She asked if she should help me.
Następstwo czasów nie ma miejsca, kiedy relacjonujemy coś, co ktoś mówi w danej chwili.
- I can't go to the park now .- What did you say?- I said that I can't go to the park now
Pytania w mowie zależnej to kolejny punkt, który nastręcza nam dużo problemów, a to, dlatego, że nie ma tutaj już tak prostych zasad jak to zwykle bywało, czyli - inwersji. Zdania zachowują szyk zdania oznajmującego, jednak nie są to zwykłe zdania oznajmujące, przy czym cały czas pamiętamy o zasadzie następstwa czasów..
Popatrzmy na przykłady
Mowa niezależna
Mowa zależna
"Will you go for shopping?
Pójdziesz na zakupy?
Kate asked me if I would go for shopping
Kasia zapytała mnie czy pójdę na zakupy.
"Do you love her?"
Czy ją kochasz?
He asked John whether he loved her.
On zapytał John'a czy ją kocha.
"Did you make this dinner?"
Czy ty zrobiłeś ten obiad?
My wife asked me if I had made that dinner.
Żona zapytała mnie, czy to ja zrobiłem ten obiad?
Takie pytania to tak zwane Yes/no questions, a w mowie zależnej wstawiamy w takim przypadku jeden ze spójników: if lub whether , tłumaczymy oba jako ”czy”. Whether występuje w języku formalnym częściej. Jeśli w pytaniu pojawia się zaimek zaczynający się na „ WH” ten sam zaimek musi pojawić się w pytaniu w mowie zależnej:
mowa niezależna
mowa zależna
"What is his surname?"
Jak on się nazywa?
She asked him what his surname was.
Ona zapytała go jak się nazywa.
"Whereare you going?"
Gdzie idziesz?
I asked her where she was going
Zapytałam ją, gdzie idzie
"When are you coming back?" I asked.
"Kiedy wracasz?" zapytałam
I asked when he was comingback.
Zapytałam, kiedy wraca.
Poniżej znajdują się przykłady zdań w mowie zależnej z różnego rodzaju czasownikami. Część z nich łączy się z czasownikiem w bezokoliczniku, część z formą - gerund, a ostatnia grupa to czasowniki, w który wprowadzają nam tak zwaną strukturę „that clause” Są to czasowniki często używane z języku angielskim, dlatego też warto je znać.
Autor:
Mowa niezależna
Mowa zależna
„You are a liar!”
Jesteś kłamcą.
He accused me of being a liar.
Oskarżył mnie o bycie kłamcą.
„I am very sexy!”
Jestem bardzo sexy.
Jack boasted of being very sexy.
Jacek przechwalał się, że jest bardzo seksowny.
Kate told Tom: „I didn't go out with your best friend Jack!”
Kaśka powiedziała: “Nie umówiłam się z twoim najlepszym przyjacielem Jackiem”.
Kate denied going out with Tom's best friend Jack.
Kaśka zaprzeczyła, że umówiła się z najlepszym przyjacielem Tomka Jackiem.
„I took money from the cupboard”
Wzięłam pieniądze z szuflady.
She admitted taking money from the cupboard.
Przyznała się, że wzięła pieniądze z szuflady.
“I am very sorry for being late. I missed the bus”.
Przepraszam za spóźnienie. Uciekł mi autobus.
She apologized to me for being late. She had missed the bus.
Przeprosiła mnie za spóźnienie. Uciekł jej autobus.
„I bought a torn dress”
Kupiłam podartą sukienkę.
She complained about buying a torn dress.
Żaliła się, że kupiła podartą sukienkę.
„We shouldn't dive here. It's not safe”
Nie powinniśmy tu nurkować. To nie jest bezpieczne.
She objected to our diving here because it was not safe.
Sprzeciwiła się naszemu nurkowaniu tutaj, ponieważ nie jest to bezpieczne.
We are going to move in March.
Przeprowadzamy się w marcu.