METODA BESSLEA Znane ze szkoły średniej równanie soczewki cienkiej 1/f=1/x+1/y gdzie: f- ogniskowa. X- odległość przedmiotowa, y- odległość obrazowa, nie może być podstawą do dokładnego pomiaru ogniskowej, ponieważ praktyce pkt x i y mierzy się nie od środka optycznego soczewki, lecz od punktów wierzchołkowych. Wynikające stąd błędy eliminuje metoda Bessela. Opiera się ona na założeniu, że jeśli x+y=d>4f, inaczej mówiąc, jeśli odległość przedmiotu od ekranu(d) jest większa od czterech ogniskowych badanej soczewki, to istnieją dwa takie położenia soczewki na odcinku d przy których na ekranie powstają ostre obrazy przedmiotu (powiększony i pomniejszony).
PKT KARDYNALNE
Zalicza się do nich dwa pkt główne H i H', dwa pkt węzłowe W i W' oraz dwa ogniska. Pkt główne stanowią przecięcia płaszczyzn głównych osią optyczną natomiast węzłowe spełniaj następujący warunek: jeśli kierunek promienia padającego pod pewnym kątem do osi optycznej przechodzi przez pkt węzłowy przedmiotowy, to promień załamany przechodzi przez pkt węzłowy obrazowy i jest nachylony pod tym samym kątem do osi optycznej. Znajomość tych pkt pozwala na konstruowanie obrazów w sposób analogiczny do stosowanego w przypadku soczewki cienkiej.
WARUNEK ABBEGO Z teorii Abbego odnoszącej się do powstania obrazów w mikroskopie, wynika, że obraz podobny do przedmiotu powstanie tylko wtedy, gdy do obiektywu wejdą wiązki ugięte przynajmniej pod kątem odpowiadającym widmu I rzędu.
Jeżeli oglądamy przez mikroskop np.delikatne blisko siebie leżące rysy 1,2,3 siatki dyfrakcyjnej (S), to światło (I) prześwietlające przedmiot i padające prostopadle ugnie się na brzegach rys, jak w siatce dyfrakcyjnej. Do obiektywu (O) poza wiązką biegnąca wchodzi również ugięta pod kątem y wiązka pierwszego rzędu. Odpowiednie promienie przechodzące wprost (ciągła linia) i ugięte (linia kreskowa) przejdą przez soczewkę i skupiając się w ogniskach (F) pobiegną dalej, by przy spotkaniu promieni przechodzących wprost i ugiętych, wychodzących z tego samego pkt przedmiotu w wyniku interferencji dać obraz (1', 2', 3') Jeżeli na ekranie odległość brzegów rysy wynosi, czyli dwu bliskich rozróżnialnych szczegółów, to odległość ich obrazów jest równa a. RODZAJE MIKROSKOPÓW świetlne, elektronowe, z kontrastem fazowym, interferencyjno- polaryzacyjne WYZNACZANIE APRETURY NUMERYCZNEJ MIKROSKOPU pomiar apretury numerycznej obiektywy jest oparty na wzorze n sinµ =A przy założeniu, że między obiektywem i preparatem znajduje się powietrze (n=1). W tym przypadku apretura numeryczna mikroskopu zależy od kąta rozwartości stożka promieni wchodzących od obserwowanego punktu przedmiotu do obiektywu.
Oglądając wyraźny obraz wybranego szczegółu na górnej płytce pomiarowej grubości h, stwierdzić można, że sytuacji tej odpowiada kąt rozwartości stożka promieni padających do obiektywu równy 2µ. Kąt ten można wyznaczyć, znając promień (m) podstawy stożka. Aby dokonać pomiaru tej wielkości, należy zdjąć okular oraz płytkę pomiarową, a następnie obliczyć liczbę milimetrów skali, mieszczących się w polu widzenia. Relacje pomiędzy kątem aperturowym i pozostałymi wielkościami ustala się na podstawie związku trygonometrycznego tgµ= m/2 /h =m/2h ABBERACJE UKŁADU OPTYCZNEGO abberracja chromatyczna położenia i powiększenia- są spowodowane dyspersją, czyli zależnością współczynnika załamania od częstotliwości.
Abberracja sferyczna- powoduje, że im większy jest otwór, przez który wpadają promienie tym większa jest plamka; odległość Δs' między ogniskiem trzyosiowym a ogniskiem dla h max jest jej miarą.
Astygmatyzm- jest aberracją pozaosiową, rosnąca z kątem ω; im bardziej skośna wiązka, tym większa różnica zdolności skupiającej między przekrojem południkowym a równoleżnikowym. Pierwszy jest wyznaczony przez płaszczyznę południkową zawierająca oś wiązki i oś optyczną, a drugi przez płaszczyzna równoleżnikową prostopadłą do poprzedniej zawierającą oś wiązki światła. Krzywizna pola- obraz płaszczyzny jest powierzchnią krzywą
Dystorsja- sprawia, że powiększenie P układu zmienia się pod kątem ω,wówczas obraz siatki kwadratowej ma kształt poduszki przy rosnącym P wraz ze wzrostem ω lub beleczki przy malejącym P.