Ucieczka od życia, Studia, Patologie

Dlaczego odchodzą? Cierpiący na depresję podejmują próby samobójcze w początkowej lub w końcowej fazie swojej choroby. Źródłem decyzji o samobójstwie są też relacje z otoczeniem. Szczególne znaczenie ma izolacja chorego w środowisku, brak kontaktów z otoczeniem, osamotnienie, niemożność liczenia na pomoc innych. Osoby próbujące odebrać sobie życie z depresją to często osoby samotne, niedostosowane do warunków środowiskowych, nie utrzymujące bliskich kontaktów z innymi. Kolejna grupa czynników, które mają wpływ na decyzje o odebraniu sobie życia, to brak poczucia bezpieczeństwa materialnego i emocjonalnego. Bezrobocie, brak pracy, trudności materialne, klęska żywiołowa, wskutek której człowiek traci cały swój dobytek itp. Jedną z przyczyn aktów samobójczych są też przewlekłe schorzenia somatyczne. Jak wynika ze statystyk umiera na skutek samobójstwa 3,5 raza więcej mężczyzn niż kobiet. Kobiety są bardziej odporne na stres niż mężczyźni. W Polsce grupą najbardziej zagrożoną są młodzi ludzie w wieku 15 - 24 lata. Depresja sezonowa Samobójstwa od dawna interesują specjalistów różnych dziedzin. M.in. specjalistów psychologii środowiskowej. Amerykanin Norman E. Rosenthal pracujący w Sekcji Psychiatrii Środowiskowej Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego w 1984 roku opisał jedną z przyczyn samobójstw - depresję sezonową. Wciąż trwają badania nad wyjaśnieniem przyczyn tego szczególnego rodzaju depresji. Uczeni chcą poznać mechanizm depresji sezonowej, aby móc jej przeciwdziałać. Jak pisze dr hab. med. Leszek Pawłowski z Zakładu Neurobiologii Instytutu Psychologii Stosowanej Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego „U ludzi cierpiących z powodu depresji sezonowej, objawy depresyjne zaczynają pojawiać się regularnie zwykle z końcem września lub początkiem października i ustępują w kwietniu, osiągając swoje apogeum w grudniu, styczniu i lutym. W pozostałych miesiącach pacjenci ci czują się i funkcjonują bardzo dobrze, będą zupełnie wolnymi od objawów, lub przejawiając dyskretne objawy podwyższonego nastroju (zwykle w czerwcu i lipcu). U pacjentów cierpiących z powodu „zwykłych” tj. nie związanych z porą roku, nawracających zaburzeń depresyjnych objawy depresji pojawiają się w sposób przewidywalny, a faza depresji trwa najczęściej od kilku do kilkunastu miesięcy”. Również objawy depresji sezonowej są inne niż te, które występują w nawracającym zaburzeniu depresyjnym. Jak podaje dr L. Pawłowski W obu typach występują takie objawy jak: obniżenie nastroju, zmniejszenie zakresu zainteresowań, poczucie utraty energii, poczucie obniżonej sprawności intelektualnej i zaburzenia koncentracji uwagi, pesymistyczna ocena bieżących wydarzeń i perspektyw życiowych, zniechęcenie życiem i pragnienie własnej śmierci (myśli, tendencje i zamachy samobójcze). Inne natomiast są zaburzenia wegetatywne. Podczas gdy w przypadku typowego nawracającego zaburzenia depresyjnego pacjent cierpi zwykle na bezsenność i brak apetytu, któremu towarzyszy nieraz bardzo znaczny spadek masy ciała, to w przypadku depresji sezonowej pacjent cierpi z powodu męczącej go senności i ospałości oraz nadmiernego apetytu, w szczególności w stosunku do węglowodanów, co powoduje w konsekwencji - wzrost masy ciała. Na razie nie poznano mechanizmu powstawania depresji sezonowej. Specjaliści w większości zgadzają się, że główną przyczyną tej depresji jest niedobór światła (krótki dzień i znacznie mniejsza intensywność światła naturalnego w związku z innym kątem padania promieni słonecznych). Przegonić depresję światłem W wyniku intensywnych badań ustalono, iż pacjentów cierpiących na depresję sezonową można leczyć światłem. Jak pisze dr L. Pawłowski ekspozycja pacjentów na silne białe światło o natężeniu 2500 - 10000 luksów (jest ono 10 razy wyższe od natężenia światła występującego normalnie w pomieszczeniach zamkniętych) przez 30 minut do kilku godzin dziennie już po 3 - 4 dniach powoduje ustępowanie objawów depresyjnych. Aby jednak objawy nie wracały, terapia musi być prowadzona przez cały przewidywany okres fazy depresyjnej. Okazuje się, że samo leczenie światłem nie daje 100-procentowych efektów. Na ten sposób leczenia reaguje około 80 proc. pacjentów. ..... i aktywnością fizyczną Kiedy jednak ten rodzaj leczenia skojarzy się z leczeniem ruchem, efekty są pełniejsze i trwalsze. Najbardziej zalecane są spacery i szybkie marsze w otwartym terenie, gdzie wysiłek fizyczny łączy się jednocześnie z ekspozycją na światło. - pisze dr L. Pawłowski. - Pozostaje pytanie, czy odpowiednio dozowana turystyka piesza w atrakcyjnym, np. pagórkowato - górskim terenie może zapobiegać i przeciwdziałać objawom depresji sezonowej, która w Polsce, z racji jej geograficznego położenia, jest zjawiskiem częstym, choć nie do końca przebadanym. Aby odpowiedzieć na to pytanie, potrzebne są dalsze, odpowiednio zaplanowane badania. Mężczyźni umierają w kwietniu, kobiety we wrześniu Barbara Pilecka z Instytutu Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego przeanalizowała problem wpływu pory roku na samobójstwa. Już w XIX wieku zauważono, iż ilość samobójstwa nasila się wiosną. Potwierdzają to badania przeprowadzone niedawno w Anglii, Walii, a także w Skandynawii i we Włoszech. Ale te dane dotyczą głównie mężczyzn. W przypadku kobiet szczyt samobójstw notuje się jesienią. W przypadku dzieci i młodzieży do zamachów na życie dochodzi najczęściej w czerwcu lub we wrześniu. Wiosna to pora matur, zaliczeń i egzaminów. Jesienią młodzież wraca po wakacjach do domu. Bywa, że młody człowiek nie jest w stanie sprostać wyzwaniom, wpada w „dołek” i próbuje ostatecznych rozwiązań. Atmosfera listopada, kiedy dni są dżdżyste i w dodatku przypada Święto Zmarłych również sprzyja samobójstwom. Pora roku ma także wpływ na sposób rozstania się z życiem. - Jest duża korelacja między metodą popełniania samobójstwa a pogodą - śmierć jest gwałtowana, kiedy jest gorąco, a łagodna w pochmurne dni - mówi Barbara Pilecka. Zauważono też związki między klimatem a zabójstwami. W Finlandii, gdzie klimat jest dosyć chłodny wskaźnik zabójstw jest bardzo wysoki - trzy razy wyższy niż w USA u Francji. Ale zabójstwa to już inna sprawa. Walentyna Rakiel - Czarnecka W ramce: W 2004 roku w Polsce zanotowano 4893 zamachy samobójcze zakończone zgonem. Wśród zmarłych w ten sposób osób było 4104 mężczyzn oraz 789 kobiet. W ciągu ostatnich 13 lat najwięcej samobójstw odnotowano w 1997 roku - życie odebrało sobie 5614 osób, w tym 4622 mężczyzn i 992 kobiety. Ludzie najczęściej popełniają samobójstwa w mieszkaniu, pomieszczeniach zabudowań gospodarczych, piwnicach i na strychach, a także w parkach i lasach. Odchodzą w różny sposób - najczęściej poprzez powieszenie, rzucenie się z wysokości, rzadziej z pomocą środków nasennych, uszkodzenia układu krwionośnego lub inne samookaleczenie. Niektórzy wybierają śmierć przez utopienie się, rzucenie się pod pojazd, zastrzelenie się, otrucie gazem. W statystykach Komendy Głównej Policji jest też rubryka - inny sposób, a w niej zupełnie duże liczba - 186, 160, 172 - to dane z trzech ostatnich lat. Tekst ten ukazał się wmiesięczniku LOP "Przyroda Polska" w kwietniu 2005 roku