Płukanie żołądka 3.03.2010r.
-jedna z procedur dekontaminacyjnych przewodu pokarmowego, polegająca na powtarzalnym podawaniu do żołądka wody i następowym jej usunięciu.
-jest procedurą medyczną dość często stosowaną, jednakże nie udowodniono jej skuteczności (wykazano, że tą drogą można maksymalnie usunąć 10% zażytej trucizny)
-można je wykonywać w przypadkach gdy od momentu dostania się trucizny do organizmu nie upłynęła 1 godzina, bezwzględnie jednak pamiętając o przeciwwskazaniach do stosowania tej metody.
Wskazania do płukania żołądka (chory zatruty):
-spożycie dużej ilości substancji wyjątkowo toksycznej
-spożycie substancji, która zwalnia perystaltykę przewodu pokarmowego (leki antycholinergiczne lub leki mające takie działanie)
-spożycie substancji, które tworzą złogi w przewodzie pokarmowym (salicylany)
Wskazania do płukania żołądka:
-zwężenie odźwiernika
-przed operacjami na żołądku
-u dzieci przed znieczuleniem ogólnym
-u chorych z zaburzeniem świadomości, utrudnionym połykaniem, przy intubacji
Ograniczenia czasowe w zatruciach:
-nie ma uzasadnienia, wykonanie płukania żołądka powyżej 4, maksymalnie 6 godzin od chwili zatrucia.
-wyjątek: zatrucie grzybami w celu poszukiwania zarodników można płukać nawet w 24-48 godz. Od zatrucia
Przeciwwskazania do płukania żołądka:
-zatrucia substancjami żrącymi
-zatrucie truciznami lotnymi, węglowodorami, detergentami z uwagi na duże ryzyko zachłyśnięcia
-ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego
-niezaintubowany, nieprzytomny chory
-dzieci do 1 r.ż
-nadciśnienie śródczaszkowe
-ostra niewydolność krążeniowo-oddechowa
-krwotoki narządów wewnętrznych/mózgowe/płucne/żołądkowe
Powikłania płukania żołądka:
-zachłystowe zapalenie płuc (zespół Mendelsona)
-perforacja przewodu pokarmowego lub gardła
-hipoksemia
-zaburzenia rytmu serca
-zaburzenia wodno-elektrolitowe
~statystyki dowodzą, że w czasie płukania żołądka do zachłyśnięcia dochodzi aż w ok. 10% przypadków
~płukanie żołądka u małego dziecka, szczególnie u niemowlęcia, bywa niebezpieczne, grozi perforacją przełyku. Zdarza się w ok. 1% przypadków. Decyzja o płukaniu powinna być podjęta tylko przez lekarza; najbezpieczniej byłoby je wykonać w warunkach szpitalnych pod okiem anestezjologa…
Zestaw do płukania:
-zgłębnik (gruby)
-strzykawka 100ml
-kleszczyki Peana
-miska nerkowata
-wiadro
-płyn do płukania
-żel Lignokaina 2%
-naczynie na popłuczyny do badania laboratoryjnego
-Carbo medicinalis
-rękawice
-fartuch ochronny 2 szt.
-słuchawki lekarskie
-plaster
Gotowość sprzętu do użycia:
-ssak
-źródło tlenu i sprzęt do podania
-zestaw do intubacji
-kardiomonitor
-zestaw p/wstrząsowy
Technika wykonania zabiegu
Ułożenie chorego do zabiegu:
-osoba przytomna w pozycji siedzącej
-osoba zamroczona- w pozycji bocznej ustalonej z głową położoną niżej
-osoba nieprzytomna tylko po uprzedniej intubacji
Rozmiary zgłębników:
-zakładany przez nos:
~niemowlęta: 8-12
~małe dzieci: 10-16
~duże dzieci 18-22
~dorośli: 20-24
-zakładany przez usta do płukania:
~niemowlęta: 12-16
~małe dzieci: 16-24
~duże dzieci: 24-32
~dorośli 24-38
Technika wykonania zabiegu:
-istotnym momentem jest, aby opuścić lejek poniżej poziomu żołądka, zanim zniknie z niego woda- uzyskuje się wówczas zwrotny wypływ wody z treścią żołądkową
-jeżeli w ten sposób nie uzyskujemy popłuczyn należy zaaspirować treść żołądkową strzykawką
-procedurę powtarza się wielokrotnie, aż do uzyskania czystej treści. Do ostatniej porcji dodaje się 50-100 gramów węgla aktywnego, choć według niektórych autorów węgiel powinien być podawany wielokrotnie
-uzyskanie w trakcie płukania w popłuczynach resztek tabletek lub grzybów, świadczy o skuteczności procedury
Carbo medicinalis
-na powierzchni węgla może się w krótkim czasie osadzić (zaabsorbować) znacząca ilość trucizny, w niektórych przypadkach w 75%, a czasem nawet w większym odsetku.
Wskazania do wielokrotnego powtarzania dawek węgla:
-paracetamol
-amitryptylina (antydepresant)
-karbamazepina (antydepresant)
-cyklosporyna
-diazepam
-digoksyna
-meprobamat (antydepresant)
-fenobarbital
-fenylobutazon
-piroksykam (NLPZ)
-propranolol
- teofilina
Przeciwwskazania do podania węgla:
-kwasy nieorganiczne
-zasady
-sole cyjanowe
-sole żelaza
-inne związki nieorganiczne, które źle absorbują się na węglu
Podawanie węgla
-węgiel aktywowany podaje się doustnie w postaci gęstej zawiesiny wodnej, często z dodatkiem substancji przeczyszczającej (najlepiej- sorbitolu) w dawce 1-2g/kg masy ciała. Dzieciom węgiel można podać w postaci zawiesiny w coca-coli.
Wskazania do prowokowania wymiotów:
-spożycie dużej ilości środka toksycznego
-przedawkowanie leków
-spożycie alkoholu
-zatrucie grzybami
-zatrucie roślinami trującymi
-spożycie substancji stosowanych w gospodarstwie domowym
Po porozumieniu z krajowym centrum informacji toksykologicznej.
Przeciwwskazania do prowokowania wymiotów:
-środki żrące
-środki pieniące
-dzieci do 1 r.ż.
-osoby z drgawkami
-węglowodory aromatyczne
-osoby z zaburzoną świadomością i nieprzytomni.