Scenariusz lekcji
Poezja śpiewana. “Niepewność” Marka Grechuty
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Zapoznanie uczniów z pojęciem „poezja śpiewana” i przedstawienie jej w aspekcie historycznym. Wskazanie czołowych przedstawicieli tego gatunku. Wskazanie struktury piosenki. Zwrócenie uwagi na powiązania poezji z muzyką i muzyki z poezją, wskazanie funkcji poezji i muzyki. Ukazanie formy i treści utworów związanych z poezją śpiewaną. Wysłuchanie, zapoznanie się z tekstem i odtworzenie śpiewem piosenki Marka Grechuty pt. Niepewność.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
- wyjaśnić pojęcie „poezja śpiewana”;
- wskazać historyczne podłoże poezji śpiewanej;
- wymienić twórców i odtwórców poezji śpiewanej;
- wskazać funkcje poezji w muzyce i muzyki w poezji;
- ukazać treści podejmowane przez autorów poezji śpiewanej;
- wyjaśnić strukturę piosenki;
- omówić tekst i odtworzyć śpiewem piosenkę Marka Grechuty pt. Niepewność.
2. Metoda i forma pracy
Metoda pogadanki z elementami opisu. Praca z książką. Percepcja muzyczna. Odtwarzanie piosenki.
3. Środki dydaktyczne
1. Tekst piosenki Marka Grechuty pt. Niepewność.
2. Nagrania piosenek:
- Marek Grechuta - Niepewność.
- Grzegorz Turnau - Naprawdę nie dzieje się nic.
- Raz Dwa Trzy - W wielkim mieście.
3. Stanowisko do odtwarzania muzyki.
4. Panek W., Świat muzyki. Podręcznik dla klas 1-3 gimnazjum, WSiP, Warszawa 2004.
5. Karta pracy ucznia.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Sprawdzenie obecności.
2. Sprawdzenie wiadomości z trzech ostatnich lekcji poprzez odpytanie jednej osoby.
3. Zaśpiewanie ostatnio poznanej piosenki.
4. Podanie tematu lekcji.
(10 min.)
b) Faza realizacyjna
1. Metodą opisu zapoznanie uczniów z historią i pojęciem „poezja śpiewana”. Nawiązanie do terminu „piosenka” i wskazanie cech charakterystycznych tego gatunku.
2. Odnosząc się do własnych przemyśleń, uczniowie wskazują znaczenie pojęcia „poezja śpiewana”. Przedstawiają znane im nazwiska wykonawców i twórców poezji śpiewanej, a także piosenki, które istnieją na obecnym rynku muzycznym jako utwory z omawianego gatunku muzycznego. Przedstawienie charakterystycznych cech poezji śpiewanej i wskazanie ich w przykładowych utworach podanych przez uczniów.
3. Uczniowie notują:
Poezja śpiewana w Polsce zaczęła się rozwijać w kabaretach studenckich w latach 60., a szczyt popularności tego nurtu datujemy na lata 70.
Jest to gatunek łączący poezję i muzykę. Czołowymi przedstawicielami są: Marek Grechuta i Ewa Demarczyk. Śpiewali oni poezję m.in. Juliana Tuwima, Adama Asnyka, Adama Mickiewicza, Bolesława Leśmiana.
Klimat tych wierszy pobudzał wyobraźnię dźwiękową, budował gest sceniczny oraz nastrój występu.
4. Wysłuchanie i percepcja utworu Grzegorza Turnaua pt. Naprawdę nie dzieje się nic, wskazując na obsadę wykonawczą i tekst utworu.
W utworze tym obserwujemy wzmocnioną rolę fortepianu i skrzypiec. Muzyka wspiera słowo, lecz słowo jest tu najważniejsze. Instrumenty pełnią rolę akompaniamentu - nie pierwszoplanową.
5. Słuchamy utworu zespołu Raz Dwa Trzy pt. W wielkim mieście. Wspólnie wskazujemy cechy piosenki charakterystyczne dla gatunku poezji śpiewanej. Metodą pogadanki opowiadamy o składzie zespołu oraz krótko analizujemy tekst piosenki.
6. Słuchamy utworu Marka Grechuty pt. Niepewność, śledząc tekst piosenki.
7. Następuje przedstawienie autora piosenki Marka Grechuty i omówienie sensu, istoty treści utworu. Krótka interpretacja tekstu.
(20 min.)
c) Faza podsumowująca
Odtworzenie piosenki Marka Grechuty przez klasę, w formie śpiewu z akompaniamentem pianina lub gitary.
(15 min.)
5. Bibliografia
1. Panek W., Mały słownik muzyki rozrywkowej, wyd. ZAKR, Warszawa 1986.
2. Panek W., Świat muzyki. Podręcznik dla klas 1-3 gimnazjum, wyd. WSiP, Warszawa 2004.
6. Załączniki
a) Szablon do pracy z uczniem
Tekst piosenki Marka Grechuty pt. Niepewność.
b) Zadanie domowe
Nauczyć się na pamięć tekstu piosenki Marka Grechuty pt. Niepewność.