Rzodkiewka i inne rzepowate
1. Czynniki wzrostu i ich regulacja w pomieszczeniach
Uprawa rzodkiewki pod osłonami cieszy się dużym zainteresowaniem. Rzodkiewkę można uprawiać przez cały rok (z wyjątkiem lata), ponieważ jest mało wrażliwa na niskie temperatury. W dobrych warunkach okres uprawy trwa 35-45 dni. Najczęściej uprawiana jest jako przedplon i poplon w szklarniach i tunelach foliowych ogrzewanych i nie ogrzewanych.
W uprawie szklarniowej decydujący wpływ na prawidłowy wzrost i rozwój rzodkiewki mają następujące czynniki: temperatura, wilgotność powietrza i gleby, a także długość dnia i intensywność naświetlenia.
TEMPERATURA- Temp. Podłoża wynosi 12 C - 14 C w dzień i 10 C w nocy. Jeśli temp podłoża jest zbyt wysoka, może negatywnie wpływać a wzrost i tworzenie zgrubienia. Rzodkiewka zaczyna kiełkować w temp. 2-30C, siewki wytrzymują przymrozki do -40C,a wyrośnięte rośliny przy. Optymalna temperatura dla wzrostu i rozwoju rzodkiewki zmienia się wraz ze zmianą warunków świetlnych. Temperatura powietrza w dzień słoneczny wynosi 14 C - 16 C, a w dzień pochmurny 12 C- 14 C i w nocy 6-8 C. W gorszych warunkach świetlnych w listopadzie - grudniu temperatura musi być odpowiednio niższa ok. 8 C w dzień i 5 C w nocy.
Temperatura powietrza w uprawie rzodkiewki nie powinna przekraczać 18 C, ponieważ powoduje nadmierny wzrost ilości kosztem suchej masy zgrubienia.
ŚWIATŁO- jest rośliną dnia długiego. Latem często bardzo szybko wybija w pędy kwiatostanowe, nie tworząc zgrubienia lub wiążąc zgrubienia bardzo złej jakości. Dlatego rzodkiewkę uprawia się głównie w okresie jesienno-zimowym i wiosennym. Dziewięciogodzinny dzień sprzyja lepszemu wiązaniu zgrubień. Rzodkiewka nie lubi zacienienia powstałego na skutek gęstego siewu. Niedobór światła powoduje szybki wzrost łodygi i tworzenie mniejszego zgrubienia.
WILGOTNOŚĆ PODŁOŻA- Znacznie bardziej niż na temperaturę rzodkiewka jest wrażliwa na niedobór lub wahania wilgotności. Optymalna wilgotność podłoża wynosi 65-75% pełnej pojemności wodnej, tzn. po ściśnięciu grudki ziemi w ręku nie powinna wyciekać z niej woda, a po rozwarciu palców bryłka nie może się rozsypywać. Przesuszenie podłoża po wysiewie opóźnia wschody i powoduje zamieranie kiełków.
WODA- Najwięcej strat powoduje jednak brak wody w okresie tworzenia i dorastania zgrubień. Niedobór wody powoduje szybkie parcenie zgrubień i zaostrza smak, a obfite podlanie po przesuszeniu sprzyja pękaniu zgrubień. Rzodkiewka uprawiana na zwięzłej glebie może zostać zalana. Na zgrubieniu i korzeniu palowym mogą pojawić się wówczas drobne korzonki, miąższ staje się szklisty, szarawy, z ciemnymi punktami, a skórka ma ciemne zabarwienie. Zmiana barwy zgrubienia często jest spowodowana również niepra-widło-wym stosunkiem potasu i wapnia pobieranego przez rośliny. Ponieważ w warunkach wysokiej wilgotności dobrze pobierany jest azot, liście mają długie ogonki i duże blaszki liściowe. Przy wysokiej intensywności światła liście są ciemnozielone, ale ze względu na szybki wzrost, w dość krótkim czasie zaczyna brakować azotu i dolne liście żółkną.
Natomiast RZODKIEW ma większą wartość odżywczą niż rzodkiewka, gdyż zawiera więcej węglowodanów, białka, soli mineralnych i żelaza. Jesienią można ją uprawiać pod osłonami jako poplon. W tym czasie nie ma niebezpieczeństwa wybijania w pędy kwiatostanowe, gdyż dzień jest krótszy. Jednak wymagania dotyczące temperatury i światła są bardo podobne do rzodkiewki, różnica polega na tym, że rzodkiew reaguje szybszym wzrostem na nieco wyższą temperaturę gleby lub podłoża. Przy bardzo wczesnej uprawie na zbiór w marcu korzystne jest ogrzewanie środowiska, w którym rozwija się korzeń i zgrubienie do temperatury 15 C.
Wymagania rzodkwi są dość duże. Optymalna wilgotność podłoża przez cały okres uprawy powinna wynosić 70-80 %ppw. Niedostatek powoduje łykowatość zgrubień oraz ostry, piekący i nieprzyjemny smak. Nadmiar wody hamuje wzrost i wywołuje procesy gnilne włośników, żółknięcie liści.
Optymalna wilgotność względna powietrza wynosi 70-80%. W nie ogrzewanych szklarniach i tunelach foliowych przy uprawie wiosną występujące sporadycznie spadki temperatury do -3—4 C nie niszczą ani nie uszkadzają roślin, ale mogą spowodować wbijanie w pędy kwiatostanowe.
Utrzymywanie się temp poniżej 10 C przez kilka dni opóźnia zbiory o 1-2 tygodnie.
Przy zmiennej pogodzie należy szklarnie, a zwłaszcza tunele foliowe, należy dokładnie wietrzyć, aby zapobiec nadmiernej wilgotności powietrza. Gdy w godzinach popołudniowych panuje wysoka temp zaleca się zraszanie roślin oraz zwiększać wilgotność powietrza przez zalewanie wodą przejść czy też zamgławianie szklarni
LITERATURA
• „Warzywnictwo” Zofia Legańska; Józef Balcerzak
• „Uprawa warzyw pod osłonami”