SZKOŁA ASPIRANTÓW
PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ
W KRAKOWIE
PRACA ZALICZENIOWA
PRZEDMIOT:TAKTYKA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH
TEMAT:SPRZĘT I MATERIAŁY SŁUŻĄCE DO OZNAKOWANIA MIEJSCA
AKCJI.
RODZAJE ZASTOSOWAŃ
WYKŁADOWCA: WYKONAŁ
st kpt. Marek Drążek kdt. Marcin Padoł
Oznakowanie terenu akcji jest niezbędnym elementem akcji ratowniczo gaśniczej. Statystyki działań ratowniczych wskazują, że corocznie nas całym świecie zdarzają się przypadki śmierci lub uszkodzenia ciała osób postronnych i ratowników biorących udział w akcji. Przyczyną tych wypadków jest brak oznakowania, niewłaściwe oznakowanie lub nieprzestrzeganie wprowadzonych oznakowaniem zakazów lub informacji.
Oznakowanie terenu akcji powinno być zawsze stosowane, nawet wtedy gdy w pierwszej fazie akcji ratowniczych nic nie wskazuje na potencjalne zagrożenie dla ratowników lub osób postronnych..Powinno być stosowane w każdej sytuacji naruszającej codzienny ład i porządek organizacyjny w danym terenie. Szczególną rolę oznakowanie odgrywa podczas prowadzenia specjalistycznych akcji ratownictwa technicznego, drogowego, chemicznego, ekologicznego lub drogowego.
Oznakowanie terenu akcji stosujemy:
W celu ostrzeżenia o występującym niebezpieczeństwie w miejscu wypadku, awarii i prowadzenia działań ratowniczych. Oznakowanie w tym przypadku spełnia rolę ostrzeżenia dla osób postronnych przed grożącym im niebezpieczeństwem.. Powinno być wykonane w taki sposób, aby od momentu zauważenia osoby postronne mogły odpowiednio wcześniej zareagować oraz w taki sposób, aby od momentu zauważenia osoby postronne miały szanse się uratowania przed niebezpieczeństwem. Przykładowymi niebezpieczeństwami mogą być w tym przypadku: przewrócone drzewo na drodze, wyrwa w drodze, podmyta droga, różnego typu przeszkody na drodze, zerwany przewód prądowy, obłok toksycznego gazu, rozlane substancje niebezpieczne, rumowiska budowlane, itp.
W celu ochrony robotników i sprzętu ratowniczego. Oznakowanie to spełnia rolę zminimalizowania zagrożenia na jakie narażeni są ratownicy. Stosuje się w celu niedopuszczenia do wypadków wśród ratowników oraz w celu ochrony ratowników przed zewnętrznymi zagrożeniami np. podczas prowadzenia akcji nas drogach.
Stosowane podczas akcji chemicznych ostrzegają ratowników przed zasięgiem stref oddziaływań substancji niebezpiecznych.
Przed osobami postronnymi. Oznakowanie mas tu spełnić rolę
informacyjną dzieląc teren niebezpieczny od bezpiecznego, na którym stojącemu obywatelowi nie grozi żadne niebezpieczeństwo. Teren dla osób postronnych musi także być bezpieczny gdy w czasie rozwoju zdarzeń występuje niespodziewane zagrożenie np. zawalenie, wybuchy, obłoki oparów i par toksycznych, itp.
Do oznakowania terenu akcji możemy stosować następujące materiały, sprzęt oraz techniki i sposoby ich wykorzystania:
odpowiednie ustawienie samochodów ratowniczych
oświetlenie bryły pojazdu ratowniczego (straż, policja, pogotowie) sylwetka i kolor pojazdów ratowniczych (światła błyskowe, awaryjne, drogowe)
światła z masztów oświetleniowych, oświetlających teren ale i informujących o zagrożeniu
lampy i latarki błyskowe pulsujące żółtym światłem ustawione w odpowiedniej odległości od miejsca akcji, ostrzegają przed zagrożeniem lub wskazują drogę objazdu
ręczne latarki lub lizaki oświetleniowe do kierowania ruchem
pochodnie oświetleniowe i chemiczne źródła światła żółtego używane w pierwszej fazie akcji
urządzenia nagłaśniające (głośniki samochodowe i tuby ręczne) służące do przekazywania komunikatów, poleceń i informacji o zagrożeniu
znaki drogowe (zakaz wjazdu, nakaz kierunku jazdy ograniczenie prędkości) a także znaki informujące o zagrożeniu chemicznym, pożarowym, lub wybuchowym, trójkąty odblaskowe, samoprzylepne taśmy odblaskowe umieszczone na różnych przedmiotach, narzędziach i pojazdach
odblaskowe taśmy żółte lub biało-czerwone wydzielające dany teren, przymocowane do stałych elementów terenu lub specjalnych stojaków
pachołki lub zapory drogowe
odblaskowe ubiory ratowników lub ubiory z naszytymi taśmami odblaskowymi, hełmy fosforyzujące
urządzenia bezruchu sygnalizujące bezruch ratownika.
Dobór odpowiedniego rodzaju oznakowania zależy od wielu czynników np.: pory doby, posiadanego sprzętu, miejsca akcji i jej rozmiarów, warunków atmosferycznych oraz ilości ratowników.
Bardzo często oznakowanie terenu akcji w pierwszej fazie jest szczątkowe, jednak w miarę upływu czasu musi być wykonane w pełni w celu maksymalnego zabezpieczenia ratowników i ostrzeżenia osób postronnych.
Nie ma roku by czarne kroniki wypadków nie odnotowały ciężkich przypadków uszkodzeń ciała i śmierci ratowników lub osób postronnych podczas prowadzenia akcji ratowniczych.. Przyczyną tych niepotrzebnych przecież ofiar jest najczęściej nieprzestrzeganie prowadzonych oznakowaniem zakazów i informacji.
KIEDY STOSUJEMY OZNAKOWANIE ?
Oznakowanie stosujemy zawsze, gdyż każda akcja ratownicza w sposób naturalny, specyficzny i niespodziewany narusza panujący na danym terenie ład i spokój organizacyjny do którego przywykło społeczeństwo.
Oznakowanie potrzebne jest podczas działań gaśniczych, ale szczególną rolę odgrywa podczas prowadzenia ratownictwa technicznego, drogowego, chemicznego, ekologicznego, budowlanego i wodnego.
Mentalność osób przypadkowo znajdujących się w rejonie prowadzonej akcji niestety nie sprzyja ratownikom. Każdy rządny sensacji choć przez chwilę chce zobaczyć jej przebieg, działania ratowników, stosowany nowoczesny sprzęt lub stan poszkodowanych i ofiar. Przechodzień, pracownik, mieszkaniec, pasażer lub nawet członek innej (rezerwowej) ekipy ratowniczej musi być blisko zdarzenia, bo tam najlepiej widać sensacyjne momenty akcji.
PO CO STOSUJEMY OZNAKOWANIE ?
Wyodrębnić możemy kilka ogólnych powodów dla których stosować należy oznakowanie terenu akcji:
Przed osobami postronnymi-oznakowanie ma tu spełniać rolę informacyjną dzieląc teren niebezpieczny od bezpiecznego na którym stojącemu obywatelowi nie grozi zagrożenie wywołane zdarzeniem i prowadzoną akcją ratowniczą. Teren dla osób postronnych musi także być bezpieczny gdy w czasie rozwoju zdarzeń występują niespodziewane zagrożenia typu: zawalenia wybuchy, pary i dymy techniczne, zmiana kierunku wiatru, zerwanie liny, pęknięcia narzędzia lub węża, alarmowa ewakuacja ratowników oraz inne sytuacje trudne do przewidzenia.
W celu strzeżenia o występującym niebezpieczeństwie lub zagrożeniu. Oznakowanie ma tu spełniać rolę ostatniego „dzwonka alarmowego” dla pieszych i zmotoryzowanych użytkowników dróg komunikacyjnych. Winno być wykonane w taki sposób by od momentu zauważenia dawało jeszcze szanse uratowania się przed grożącym niebezpieczeństwem. Przykładowymi niebezpieczeństwami będą tu: przewrócone drzewo na szosie, wyrwa w drodze, zerwany przewód prądowy, nieoświetlony pojazd, fala toksycznego gazu lub utrudniający widoczność dym. Będą to także pracujący ratownicy, węże i kable, rozlane media lub leżące części sprzętu i budowli.
W celu ochrony ratowników i ich sprzętu-oznakowanie to choć specyficzne, gdyż wykonywane dla własnych potrzeb jest na równi ważne jak pozostałe. Wykonywane jest w celu niedopuszczenia do wypadków wśród ratowników różnych służb jak i w celu ochrony ich przed zewnętrznymi zagrożeniami wynikającymi z faktu prowadzenia akcji ratowniczej. Specyficzną formą oznakowania terenu akcji jest podział stref.
CZYM ZNAKUJEMY TEREN AKCJI ?
Dobór przedmiotów, efektów i rodzajów, a także sposobów wykonania oznakowania zależeć będzie od szeregu czynników np. pory doby, posiadanego sprzętu, miejsca akcji i jej rozmiarów, warunków atmosferycznych oraz ilości ratowników. Decyzję musi podejmować indywidualnie każdy dowódca od najniższego szczebla rozpoczynając. Często też w pierwszych minutach akcji oznakowanie terenu jest szczątkowe by w miarę upływu czasu rozwinąć je do pełnego.
Do oznakowania terenu wykorzystać można i trzeba:
oświetloną bryłę pojazdu ratowniczego (straż, policja, pogotowie),gdyż jej kolor i sylwetka kojarzy się większości z prowadzoną akcją.
światła pojazdu uprzywilejowanego w ruchu (niebieski), uzupełnione pulsującymi kierunkowskazami.
światła z masztów oświetleniowych oświetlające teren akcji, ale i informujące o niecodziennym zdarzeniu.
urządzenia nagłaśniające (głośniki samochodowe i tuby ręczne) służące do przekazywania komunikatów, poleceń i regulacji ruchu.
pulsujące żółte światła migające ustawione doraźnie przed niebezpiecznym miejscem lub wskazujące drogę objazdu.
znaki drogowe (zakazy wjazdu, kierunek, jazdy, ograniczenie prędkości itp.), a także znaki informujące o zagrożeniu chemicznym, pożarowym lub wybuchowym.
trójkąty odblaskowe i przylepne taśmy odblaskowe umieszczone na różnych przedmiotach, narzędziach i pojazdach.
Taśmy żółte lub biało czerwone wydzielające dany teren, przymocowane do specjalnych stojaków, słupków lub przedmiotów występujących w terenie
pochodnie oświetleniowe (najczęściej magnezjowe) i chemiczne źródła światła żółtego używane w pierwszej fazie akcji
ręczne lampki i lizaki oświetleniowe do kierowania ruchem.
ubiory ratowników wykonane w kolorach z daleka widocznych z naszytymi taśmami oraz fosforyzujące hełmy.
narzędzia sygnalizujące bezruch spowodowany niebezpieczeństwem dla ratownika.
Stosowne ustawienie samochodów.
Najczęściej stosuje się łącznie rożne metody i sposoby pamiętając, że im lepiej oznakowany teren akcji tym bezpieczniej dla osób postronnych i ratowników.
Oczywiście nie wszystkie czynności związane z oznakowaniem muszą wykonywać strażacy-mogą to robić i często robią inne służby zwłaszcza policja.
Oznakowanie terenu akcji musi leżeć w sferze zainteresowania każdego dowódcy. Im ono jest lepsze, szybko wykonane, przemyślane i kompleksowe tym akcja bezpieczniejsza. Należy również pamiętać o tym, aby nie czynić więcej zła niż wywołało go zdarzenie oraz o tym, że nie wszyscy w okolicy wiedzą, że prowadzona jest akcja, że jest ona niebezpieczna nie tylko dla ratowników ale także osób postronnych.
2