Do pierwszego pytania
Cechy materialowe:
-Wspolczynnik sprezystosci wzdluznej E
E=(Fk-F1)Le / So(Pk-P1)C jednostka Mph
-Granica sprezystosci Rsp
Rsp=Fsp / So
-Granica plastycznosci Re
Re=Fe / So
-Wytrzymalosc na rociaganie Rm
Rm=Fm / So
-Naprezenie rozrywajace Ru
Ru=Fu / Su
Wskazniki plastycznosci
-Wzgledne wydluzenie Ap
Ap=Lu-Lo / Lo *100%
-wzgledne przewezenie Z
z=So-Su / So
1. Stale i stopy na opory grzewcze.
Własności:
- duży opór właściwy
- mały współczynnik cieplny oporności
- dobra przerabialność plastyczna
- żaroodporność
- dobra spawalność
- dobra plastyczność
Podział:
- oporniki do temp. 300-4500C
- przyrządy laboratoryjne i urządzenia gospodarstwa domowego
- piece laboratoryjne i przemysłowe (austenityczne, ferrytyczne, stopy specjalne )
2. Statyczna próba rozciągania
Na jej podstawie wyznaczamy własności plastyczne i wytrzymałościowe
Polega na jednoosiowym rozciąganiu
NAPREZENIE
WYDŁUŻENIE WZGLĘDNE
GRANICA PROPORCJONALNOŚCI
GRANICA SPRĘŻYSTOŚCI
GRANICA PLASTYCZNOŚCI (UMOWNA)
GRANICA WYTRZYMLAOSCI NA ROZCIAGANIE
-przewężenie i wydłużenie
3.HARTOWNOSC MATERIAŁU
Metoda doboru materiału pod względem dopasowania jego własności do stanu obciążenia
-srednica krytyczna - jest największa średnica pręta hartującego się jeszcze na wskroś tj. według przyjętego kryterium struktury rdzenia (w rdzeniu 50% martenzytu) - jest zahartowany
-Współczynnik intensywności hartowania - określa nam szybkość odprowadzania ciepła podczas oziębiania hartowniczego przedmiotu
-Przekrój miarodajny - jest największym przekrojem kłowym w którym struktura wykazuje jednakowe własności ( twardość, wytrzymałość itp.)
-przekrój równoważny - przekrój kołowy którego środek znajduje się identycznie jak środek przekroju zastępczego
-Hartowność- jest to zdolność do tworzenia struktury martezytycznej czyli utwardzania się w głąb materiału podczas oziębiania się z temp. Hartowania
O hartowności decydują:
-Skład chemia czy (im większe stężenie węgla i pierwiastków stopowych tym hartowność jest większa)
-Wielkość ziarna(stale gruboziarniste hartują się głębiej
-Szybkość oziębiania(im większa szybkość oziębiania tym hartowność większa)
-Jednorodności austenitu ( im wiesza jednorodność tym hartowność większa)
Metody oceny hartowności:
-Bain`a Grossmana (krzywych „U”)- próbki o rożnych średnicach dla każdego gatunku stali inne próbki. Nagrzewa się do temp. Austenitu i ochładza się od powierzchni mierzy się twardość
-Metoda Jaminy - wynik np. J0 - 54- 4 54 twardość na głębokość 4 mmm
4. Wszystkie pierwiastki stopowe oprócz kobaltu przesuwają linię przemian od osi temp (CTP - linie) Zmniejszają szybkość krytyczną chłodzenia.
Im mniejsza szybkośc chłodzenia tym mniejsze naprężenia.
5. Stale spawalne o podwyższonej wytrzymałości
90% konstrukcji jest spawalna
1. Niskostopowe (0,20%C) - ferytyczno - perlityczne (corten) <0,04%Al, 0,15%V, 0,09%Ti, 0,05%Nb, 0,15%W stan: regulowane walcowanie lub normalizowanie R0,2 380-490 MPa
2. Bainityczne (Fortiweld)
0,15%C, 0,6%Mn, 0,5%Mo, 0,003B, R0,2 490 - 690MPa
3. Ulepszane cieplne - sorbityczne 0,15%C, 0,8%Mn, 0,8%Ni, R0,2 = 690-700 MPa
· EFEKTY:
o Zmniejszenie zużycia stali,
o Mniejsze zużycie energii do wytworzenia produktu finalnego
o Ograniczenie drogich i deficytowych pierwiastków stopowych oraz obróbki cieplnej
o Zmniejszenie pracochłonności na jednostkę wyrobu
o Zmniejszenie degradacji środowiska
· MATERIAŁY SPAWALNE DZIELĄ SIĘ NA:
o Łatwo spawalne - po spawaniu nie ma podhartowania bez zabiegów przed i po spawania +>5oC, g < 40mm
o Średnio spawalne - większe elektrody, większe J, mniejsze Usp lub podgrzewanie elementów łącznych
o Trudno spawalne - uwarunkowanie jak do średnio spawalnych i dodatkowa obróbka cieplna po spawaniu
o Nie spawalne.
· PRZY OKREŚLENIU SPAWALNOŚCI WYRÓŻNIA SIĘ PONADTO:
o Spawalność technologiczną (Tsp, metoda, technika itp.)
Spawalność konstrukcyjna (sztywność konstrukcji, rodzaj konstrukcji, wielkość spoin itp.)