Elementy poradnictwa pedagogicznego, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Elementy poradnictwa pedagogicznego, Zagadnienia


Elementy poradnictwa pedagogicznego

Wykład 1

Publiczne poradnie psycho - ped w systemie pomocy psychologiczno - pedagogicznej

System poradnictwa

W instytucjonalnym systemie poradnictwa psycho - ped uczestniczą :

- publiczne poradnie psych - ped

- niepubliczne poradnie psych - ped

- szkoły

- przedszkola

- inne podmioty działające na rzecz dzieci i młodzieży

Pomoc psycho - ped wg MENiS:

  1. Diagnozowanie środowiska ucznia.

  2. Rozpoznawanie potencjalnych potrzeb oraz indywidualnych potrzeb ucznia i umożliwieniu ich zaspokajania.

  3. Rozpoznawanie przyczyn trudności w nauce i niepowodzeń szkolnych.

  4. Wspieranie ucznia z wybitnymi uzdolnieniami

  5. Organizowanie różnych form pomocy psych - ped

  6. Podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki, o których mowa w odrębnych przepisach oraz wspieraniu nauczycieli w tym zakresie

  7. Prowadzenie edukacji prozdrowotnej promoci zdrowai wśród uczniów, nauczycieli, rodziców.

  8. Wspieranie uczniów metodami aktywnymi w dokonaniu wyboru kierunku dalszego kształcenia.

  9. Wspieranie nauczycieli w organizowaniu wewnętrznego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyorem kierunku

  10. Wspieranie nauczycieli i rodziców w działaniach wyrównujących szanse edukacyjne ucznia

  11. Udzielanie nauczycielom pomocy w dostosowaniu wymagań edukacyjnych wynikających z realizowania przez nich programów nauczania

  12. Wspieranie rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych

  13. Umożliwianie rozwijania umiejętności wychowawczych rodziców i nauczycieli

  14. Podejmowanie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych.

Pomoc psych - ped na wniosek :

  1. Ucznia

  2. Rodzica

  3. Nauczyciela

  4. Pedagoga

  5. Psychologa

  6. Logopedy

  7. Doradcy zawodowego

  8. Poradni psycho- ped, a tym poradni specjalistycznej

Zadania pedagoga

  1. Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów oraz analizowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych

  2. Organizowanie form i sposobów udzielania uczniom pomocy psych - ped

  3. Organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psych - ped

  4. Podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły

  5. Wspieranie działań wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli

  6. Planowanie i koordynowanie zadań realizowanych przez szkołę na rzecz uczniów, rodziców i nauczycieli w zakresie wyboru przez uczniów kierunku kształcenia i zawodu

  7. Działanie na rzecz zorganizowanej opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej

Działalność publicznych poradni psych - ped

2007 - 2008 r. - 560 poradni psych ped

W tym 29 poradni specjalistycznych w 11 województwach oraz 6 zespołów poradni.

Kadra

Pracownicy pedagogiczni

Liczba

psycholodzy

3 320

pedagodzy

2 774

logopedzi

1 084

doradcy zawodowi

68

socjolodzy

30

rehabilitanci

38

Ogólem

7 308

Badania diagnostyczne

Rodzaj - liczba osób - procent

Psychologiczne - 452 645 - 5,27%

Pedagogiczne - 406 787 - 4,72%

Logopedyczne - 165 577 - 1,92

Lekarskie - 33 771 - 0,39%

Zadania poradni pp:

- wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży

- ułatwianie adaptacji do normalnych warunków

- uczenie skutecznego podejmowania decyzji

- motywowanie do nauki

- stymulowanie rozwoju mowy małego dziecka

- promowanie zdrowego stylu życia

Indywidualna pomoc

Dzieci 0- 3 lata:

- pomoc w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju w domu i w poradni

- organizacja wizyt w domach niemowląt (z zespołem) ryzyka okołoporodowego

- pomoc z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju

Dzieci w wieku przedszkolnym:

- pomoc z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju

- działania adaptacyjne dla nowo przyjętych

- działania terapeutyczne dla dzieci zaburzonych emocjonalnie z odroczonym obowiązkiem szkolnym

- działania ogólnorozwojowe

- działania stymulujące rozwój mowy

- działania wspomagające rozwój dzieci 3-6 lat z głębokimi i sprzężonymi deficytami oraz z nieharmonijnym rozwojem

Szkoła podstawowa:

- treningi prawidłowego uczenia się

- integracyjne w klasie 1

- ortograficzne dla klas 1 -3

- dotyczące efektywnych sposobów uczenia się

- indywidualna terapia psychologiczna

Gimnazjum:

- porady dot radzenia sobie z emocjami

- rowiązywanie konfliktów

- komunikacja interpersonalna

- skuteczne sposoby uczenia się

- indywidualna terapia psychologiczna

Liceum:

- zajęcia fakultatywne dotyczące wyboru i kierunku dalszego kształcenia

- doradztwo zawodowe dla młodzieży z problemami zdrowotnymi ograniczającymi możliwości wyboru kierunku kształcenia i zatrudniania

Młodzieżowe telefony zaufania

Uzupełniem bezpośredniego wsparcia doradczego świadczonego przez poradnie psych - ped jest działalność MTZ na ternie całej Polski w poradniach.

Porady dotyczą:

- problematyki zagrożeń zdrowia, w tym uzależnień

- okresu dojrzewania oraz sfery seksualnej

- współżycia w rodzinie, samotności

- prawniczej sfery

- udzielania informacji.

Wykład 2

Poradnictwo i pomoc psychologiczno - pedagogiczna świadczona w szkołach i przedszkolach

Modele współpracy szkół i poradni pp

1. Przydział szkół w całości - pracownicy poradni rozwiązują wszystkie problemy w przydzielonych placówkach. Przydział terytorialny lub według etapu nauczania (rodzaj szkoł). Team pedagog - psycholog - para specjalistów współpracuje z od 1 do 20 szkół. Liczba ta zależy od wielkości placówek, odległości od poradni i stopnia problemu.

2. Przydział pracowników poradni do grup problemowych . W poradniach funkcjonują stałe zespoły tematyczne związane z wiekiem dzieci, typem zajęć korekcyjno - terapeutycznych, problemami zgłaszanymi przez szkoły i rodziców. Konkretni specjaliści. Każdy pracownik może współpracować ze wszystkimi szkołami na terenie/rejonie działania poradni.

3. System mieszany - przydział do szkół poszczególnych pracowników, ale jednocześnie mają oni konkretną „działkę” specjalistyczną i wtedy zajmują się problemami dotyczącymi wszystkich szkół w zasięgu działania poradni.

Pedagog w szkole - warunki pracy

Zamknięte miejsce do przechowywania dokumentów - 88%

Własny pokój - 84%

Własny komputer - 69%

Potrzebne pomoce do zajęć - 53%

Własny telefon - 44%

Pomieszczenie do zajęć grupowych - 28%

Czym zajmuje się pedagog?

Czy istnieje możliwość stricte pedagogicznego określenia przedmiotu poradnictwa?

Czy można rozdzielać specyficzne obszary poradnictwa?

Czy nie lepiej mówić o holistycznym, całościowym podejściu do poradnictwa (w sensie poradnictwa życiowego)?

Z czym może się wiązać postrzeganie poradnictwa jako procesu pedagogicznego?

FUNKCJE PORADNICTWA:

- INFORMACYJNA - udzielanie instruktażu, informacji odnośnie problemu, upowszechnianie wiedzy

- KSZTAŁCĄCA - podkreślanie znaczenia procesów uczenia się w poradnictwie, obejmującego wiadomości i umiejętności praktyczne

- WYCHOWAWCZA - zwrócenie uwagi na wychowawcze znaczenie relacji poradniczej

- MOTYWACYJNA - oddziaływanie na strukturę motywacyjną odbiorcy oraz na ewentualne jej modyfikowanie

- DIAGNOSTYCZNA - wszechstronna, pełna ocena danego przypadku

- TERAPEUTYCZNA - indywidualnie, grupowo lub systemowo prowadzone działnia terapeutyczno - kompensacyjne

- KWALIFIKACYJNA - wybór odpowiedniej formy opieki, ścieżki edukacyjnej, zawodowej

Komponenty poradnictwa :

- osoba udzielająca porady (pedagog)

- osoba szukająca porady (klient)

- proces interakcji/komunikacji pomiędzy nimi

Strategie poradnictwa:

- instruktażowe

- informacyjne

- konfrontacyjne

- oczyszczające

- katalizujące

- podtrzymujące

Metody

Metoda - zespół postępowania stosowany świadomie, konsekwentnie i systematycznie…

- metoda wpływu indywidualnego - informowanie, wyjaśnianie, przekonywanie, instruowanie

- metody organizacji środowiska - aktywacja zasobów i potencjału środowiska

- metody wpływu sytuacyjnego - celowe, sytuacyjne korygowanie zaburzeń

Zakres poradnictwa :

Techniki :

- t. projekcyjne

- t. socjometryczne

- obserwacja

- wywiad, rozmowa, dialog.

Typy postępowania w poradnictwie:

- dyrektywne - liberalne - dialogowe

Poradnictwo zorientowane na zasoby

Orientuje się w pierwszej linii na istniejących i potencjalnych zasobach, a nie deficytach i problemach osób i sytuacji. Jest formą wsparcia wypracowaną na wzajemnym procesie orientacji, decydowania, planowania i działania, podczas którego podejmuje się próbę odkrycia i wykorzystania bio - psycho - społ zasobów jednostki oraz socjo-ekolg i ekonomicznych zasobów środowiska.

Poradnictwo systemowe

Koncepcja odnoszenia problemów, zaburzeń, trudności jednostki w mniejszym stopniu do procesów intrapsychicznych, co (sub)sytemu społecznego w jakim się one znajdują.

Wykład 3

Poradnictwo dydaktyczno - wychowawcze

Dotyczy działań związanych z rozpracowaniem możliwości skutecznego uczenia się uczniów/grup, udzielaniu wskazówek i porad w sytuacji niepowodzeń szkolnych i trudności, zaburzeń rozwojowych w kontekście przebiegu procesu kształcenia, wspomagania uczniów zdolnych oraz nauce

- poradnictwo w dojrzałości szkolnej

- poradnictwo osobom niepełnosprawnym i ich otoczeniu

- poradnictwo uczniów zdolnych

- poradnictwo wobec dzieci z przejawami zaburzeń w zachowaniu

- poradnictwo opiekuńcze

- poradnictwo wychowawcze

- poradnictwo związane z organizowaniem czasu wolnego

- poradnictwo w zakresie organizowania środowiska wychowawczego

Dojrzałość szkolna to określony poziom rozwoju konieczny do właściwego przystosowania się dziecka do sytuacji szkolnej, umożliwiający odpowiednie postępy w klasie pierwszej.

Odmiennie niż dojrzałość (na którą można i należy czekać), gotowość należy wykształcić.

Dojrzałość zakłada dokonywanie się spontanicznych częściowo samoczynnych zmian rozwojowych dziecka.

Gotowość można rozumieć jako przygotowanie, bycie gotowym do podjęcia działań szkolnych.

Gotowość szkolna

W roku poprzedzającym podjęcie przez dziecko nauki w klasie pierwszej należy przeprowadzić analizę gotowości do podjęcia nauki w szkole.

Analiza ma pomóc:

- rodzicom (by odpowiednio wspomagać)

- przedszkolom (by móc opracować indywidualny program)\

- pracownikom poradni psychologiczno pedagogicznej (do której dziecko może być skierowane, by pogłębić analizę)

Sfera rozwoju

poznawcza

Zdobywanie wiedzy i umiejętności poznawczych. Opanowanie czytania i pisania

fizyczna

Sprawność motoryczna - współdziałanie z rówieśnikami

Sprawność motoryczna - opanowanie czytania i pisania

emocjonalno-

społeczna

Aktywność społeczna - konfliktowość - współpraca z rówieśnikami. Samodzielność. Realizowanie nowych form aktywności nauki i pracy.

Zadania pedagoga:

  1. rozmowa z rodzicami/opiekunami ustalenie stopnia rozwoju psychoruchowego dziecka/uspołecznienia/samodzielności

  2. przeprowadzenie rozmowy z dzieckiem

  3. zebranie informacji o funkcjonowaniu dziecka w przedszkolu/ szkole

  4. analiza wytworów

  5. ocena czynności samoobsługowych poziomu przygotowania do szkoły

  6. przekazanie wyników rodzicom i pomoc w planowaniu dalszych działań

Kontakt pedagog - rodzic

- rozmowy niekrępujące, swobodne, bez uczestnictwa dziecka

- przekazanie w pierwszej kolejności diagnozy pozytywnej

- proste, jasne sformułowania i komunikaty

- uważna obserwacja reakcji rodzica, poświęcenie mu uwagi

- danie czasu rodzicom na analizę i samodzielne podjęcie decyzji bez prób wywierania nacisku, przy jednoczesnym zaoferowaniu pomocy i kontaktu

- dbałość o poufność prowadzonych rozmów.

Niepowodzenia szkolne

Występują na każdym etapie nauczania

Źródeł niepowodzeń doszukuje się w złożonej konstelacji czynników:

-środowiskowych - bio-psychicznych - szkolnych

Mogą oddziaływać na siebie wzajemnie, wzmacniając niekorzystną sytuację ucznia i powodując (trwałe) zmiany w jego sytuacji.

Ujęcie procesowe

Niepowodzenia szkolne jako proces

I faza - braki w wiadomościach głównie w j. ojczystym i matematyce

II faza - uczeń nie może nadążyć za innymi i korzysta z nielegalnej pomocy

III faza - oceny niedostateczne, świadczące o tym, że nauczyciel dostrzegł pewnie braki w wiadomościach i umiejętnościach ucznia

IV faza - brak promocji do klasy wyższej

Czynniki środowiskowe:

- sytuacja materialna rodziny

- praca ucznia w gospodarstwie domowym

- warunki odrabiania prac domowych

- liczebność rodzeństwa

- atmosfera domowa

- poziom świadomości wychowawczej rodziców

- alkoholizm/pijaństwo

- rozbicie rodziny

- dbałość o dziecko i jego wychowanie

Czynniki psychofizyczne :

- defekty wzroku, słuchu oraz wszelkie choroby i urazy

- obniżająca się sprawność intelektualna dziecka, obniżony poziom inteligencji

- zaburzenia w funkcjonowaniu receptorów i narzadów ruchu

- obniżenie rozwoju uczuciowości, motywacji i postaw, a także zaburzenia funkcjonowania społecznego

Osoba nauczyciela:

- przygotowanie pedagogiczne i dydaktyczne

- doświadczenia życiowe nauczyciela

- zdolności nauczyciela

- charakter/osobowość n.

- postawy (społeczne lub egoistyczne) n.

- zamiłowanie/niechęć do pracy n.

- styl nauczania

- restrykcyjność

Sytuacja szkolna:

- środowisko materialne i społeczne szkoły

- kultura szkoły

- klimat szkoły (relacje uczeń-uczeń, uczeń-nauczyciel)

Działania poradnicze w szkole

- obserwacja zachowań i postaw edukacyjnych ucznia

- rozmowy z uczniem

- rozmowy z rodzicami

- nauczycielskie/nieformalne testowanie osiągnięć szkolnych

- kontakt z innymi nauczycielami

- techniki diagnostyczne - socjometryczna, psychometryczna, projekcyjna

Diagnoza:

- czas trwania/faza rozwoju

- objawy trudności szkolnych

- stosunek dziecka do szkoły

- sytuacja rodzinna

- relacje z rówieśnikami

- zainteresowania pozaszkolne

- formy spędzania czasu wolnego

- zaangażowanie rodziców

- stan zdrowia

Zadania pedagoga:

Zebranie informacji o uczniu

Ustalenie fazy niepowodzeń

Określenie właściwości rozwojowych

Uświadomienie konieczności pomocy dziecku

Ustalenie możliwości wsparcia dziecka z wykorzystaniem zasobów

Zadania rodzica:

Dostarczenie wyczerpującej wiedzy o objawach trudności

Dostarczenie dokumentacji dotyczącej rozwoju zaburzeń/niepowodzeń w ujęciu czasowym

Aktywność własna rodziców/opiekunów

Poszukiwanie możliwości w pomocy dziecku

Kontrola jakości

Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu

Obejmują trudności w uczeniu się czytania i/lub pisania a także uczenia się matematyki, pomimo:

Normalnej/ponadprzeciętnej inteligencji, dojrzałość rozwoju ogólnego, przebywania we właściwym środowisku kulturowym czy odpowiednie warunki dydaktyczne do przyswajania wiedzy i umiejętności szkolnych

Dysleksja rozwojowa

Zaburzenia manifestujące się trudnościami w nauce czytania i pisania przy stosowaniu standardowych metod nauczania i inteligencji na poziomie co najmniej przeciętnym.

Dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia, dysfonia (niewyraźne i ciche mówienie)



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Trening Lazarusa, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Trening twórczości z metodyką, Z
Psychologiczne przyczyny spolecznego niedostosowania, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok
Czym jest społeczeństwo (Socjologia edukacji), Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 1, Soc
Pogotowie opiekuńcze 3, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Koncepcje opieki i pomocy,
Zakres i formy pomocy społecznej, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Koncepcje opieki
Trening Jacobsona, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Trening twórczości z metodyką,
Zasady funkcjonowania placówek opiekunczo, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Koncepc
Profilaktyka wśród dorosłych, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Profilaktyka niedost
Rodzaje Domów Pomocy Społecznej, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Koncepcje opieki
Ustawa o pomocy społecznej Z 12.03.2004, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Koncepcje
Teoretyczne podstawy wychowania- Małe kompedium (TPW), Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Ro
Typy placówek opiekuńczo - wychowawczych, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Koncepcj

więcej podobnych podstron