A AKTYWA TRWAŁE - składniki trwale związane z jednostką. Jednostka osiąga korzyści ekonomiczne w okresie dłuższym niż 1 rok.
I WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE:
- koszty zakończonych prac rozwojowych
- nabyta wartość firmy - nadwyżka zapłacona w momencie nabywania majątku innej firmy ponad jej wartość bilansową. Nadwyżka może być uzasadniona dobrą lokalizacją, fachowością pracowników, renomą itp.,
- nabyte autorskie prawa majątkowe np. programy komputerowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,
- nabyte prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych, oraz zdobniczych
- know-how -: wartość informacji uzyskanych przez jednostkę związanych z wiedza przemysłową, naukową, handlową.
II RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE:
1. środki trwałe - spełniające warunki: okres użytkowania jest dłuższy niż 1 rok, są kompletne, do własnych potrzeb jednostki, zalicza się tu:
nieruchomości, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budynki, lokale, obiekty inżynierii lądowej i wodnej, własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego; maszyny, urządzenia techniczne; środki transportu; ulepszenia w obcych środkach trwałych; inwentarz żywy, ogrodzenia, urządzenia kanalizacyjne,
2. środki trwałe w budowie (inwestycje rozpoczęte) - budowa, montaż, ulepszenie środka trwałego

-inne środki trwałe

Wnip oraz środki trwałe wykazywane są według wartości bieżącej (czyli wartości netto inaczej zwanej wartością bilansową), którą oblicza się odejmując od ceny początkowej (może nią być cena zakupu lub wytworzenia) dotychczasowe umorzenie.

III NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE.

Należność jest to kwota, którą nam jako jednostce są dłużne inne jednostki. W tym przypadku nasza jednostka jest wierzycielem (,,wierzymy że ktoś nam odda”), a jednostki trzecie to dłużnicy. Należności długoterminowe są to należności o terminie spłaty powyżej roku licząc od dnia bilansowego.

IV INWESTYCJE DŁUGOTERMINOWE

Inwestycje długoterminowe to aktywa, które firma nabyła w celu osiągnięcia korzyści, a aktywa te są przetrzymywane w jednostce powyżej jednego roku. Korzyści te wynikać mogą z uzyskania w przyszłości odsetek, dywidend (środki finansowe wypłacane właścicielom akcji), innych przychodów, lub po prostu z przyrostu wartości danej inwestycji. Zalicza się tu min akcje i obligacje.

V DŁUGOTERMINOWE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

Zanim dokonamy rozróżnienia na rozliczenia międzyokresowe czynne długo- i krótkoterminowe, wyjaśnimy czym są rozliczenia międzyokresowe czynne: Są to koszty poniesione przez jednostkę, które nie dotyczą teraźniejszości ale przyszłości. Najlepiej wytłumaczyć to na przykładzie. Wyobraźmy sobie, że firma wykupiła bardzo drogie ubezpieczenie, kosztujące 1.000.000 złotych. Ubezpieczenie ważne będzie przez pięć lat. Zaliczenie całego kosztu ubezpieczenia jako kosztu jednego roku byłoby nieodpowiednie. Zdecydowanie psułoby wynik finansowy danego roku, podczas gdy ubezpieczenie dotyczy również lat przyszłych. Aby odpowiednio dopasować koszt do okresu, którego dotyczy wprowadzono pojęcie rozliczeń międzyokresowych. W naszym przypadku koszt dotyczący każdego z pięciu lat to jedna piąta kosztu ubezpieczenia czyli 200.000. W koszty pierwszego roku zostanie więc zaliczone 200.000, pozostałe 800.000 zostanie natomiast wykazane w bilansie jako rozliczenia międzyokresowe czynne. W kolejnym roku z bilansu, w koszty zostanie przeniesione kolejne 200.000 i „na bilansie” pozostanie już tylko 600.000. Procedura ta będzie przeprowadzana przez 5 lat, aż cały koszt ubezpieczenia zostanie odpowiednio przeniesiony w rachunek wyników. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe (aktywne) więc są to koszty przyszłych okresów, które będą rozliczone w okresie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. Ujmowane są tu nakłady poniesione przez firmę w przeszłości a następnie systematycznie, po części, rozliczane w ciężar kosztów. W pozycji tej wykazuje się również opłacone z góry prenumeraty i czynsze.

B AKTYWA OBROTOWE

Aktywa obrotowe, w przeciwieństwie do aktywów trwałych, przeznaczone są do wykorzystania w czasie jednego roku obrachunkowego.

I ZAPASY:

Materiały- zużywają się całkowicie w procesie produkcyjnym: materiały podstawowe(używane bezpośrednio produkcji, przetwarzane na wyroby gotowe; materiały pomocnicze; paliwa (materiały zużywane na cele technologiczne, energetyczne, gospodarcze); części zapasowe maszyn i urządzeń zużywane w czasie ich remontów; opakowanie; odpadki użytkowe nadające się do wykorzystania; inwentarz żywy zakupiony w celu uboju,

- produkty w toku - produkty rozpoczęte, nie zakończone,

- wyroby (produkty) gotowe, występują w firmach produkcyjnych - produkty wytworzone przeznaczone do sprzedaży odbiorcom zewnętrznym,

- towary - zakupione w celu ich dalszej odsprzedaży, występują w firmach handlowych,

II NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE

Jak widzimy w strukturze bilansu w odniesieniu do należności i zobowiązań z tytułu dostaw i usług zaliczane są zawsze do krótkoterminowych, nawet jeśli termin ich spłaty jest powyżej 12 miesięcy.

III INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE

- krótkoterminowe aktywa finansowe: udziały, akcje przeznaczone do obrotu w najbliższym roku, bony skarbowe, obligacje, weksle i czeki obce o terminie wykupu dłuższym niż 3 miesiące, a krótszym niż 12 miesięcy, udzielone pożyczki na okres krótszy niż 1 rok, inne krótkoterminowe aktywa finansowe
- środki pieniężne - do 3 miesięcy: gotówka przechowywana w kasie; na bieżących rachunkach bankowych;

- inne środki pieniężne- czeki, weksle obce płatne w terminie nie przekraczającym 3 miesięcy, środki pieniężne w drodze - wpłacone na rachunek danej jednostki, ale jeszcze nie wpłynęły na jej konto,

IV KRÓTKOTERMINOWE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

W pozycji krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe ujmuje się, podobnie jak w długoterminowych, nakłady poniesione przez firmę i rozliczane w koszty w kolejnych okresach, przy czym tu rozlicznie nie może trwać dłużej niż 12 miesięcy.

Pamiętamy, że suma aktywów zawsze musi równać się sumie pasywów, jeżeli wię w zadaniu brakuje jakiejś pozycji np. w pasywach wystarczy od sumy aktywów odjąć pozostałę elementy pasywów.

PASYWA

KAPITAŁY WŁASNE (stanowią równowartość wniesionych przez założyciela jednostki, środki wygospodarowane przez jednostkę w toku jej działalności). Mogą mieć formę finansową lub jeśli właściciel wnosi aport rzeczowy w postaci samochodu stanowi on równowartość aportu.

Kapitały własne :

- powierzone(podstawowe) - równowartość wniesionych przez właściciela jednostki środków pieniężnych wkłady rzeczowe (aporty)
- samofinansowania - tworzone z wygospodarowanego toku działalności zysku.
- wynik finansowy: dodatni (zysk netto); ujemny (strata netto).

Kapitały fundusze własne noszą różne nazwy w zależności od formy prawnej i formy własności danej firmy.

lp.	jednostka gospodarcza	kapitał (fundusz) powierzony- podstawowy	kapitały ( fundusze ) samofinasowania
1	przedsiębiorstwo osób fizycznych, spółki osobowe	kapitał
2	spółka z o. o.	kapitał zakładowy	kapitał zapasowy kapitał rezerwowy
3	spółka akcyjna	kapitał zakładowy	kapitał zapasowy kapitał rezerwowy
4	spółdzielnia	fundusz udziałowy	fundusz zasobowy
5	przedsiębiorstwo państwowe	fundusz założycielski	fundusz przedsiębiorstwa

Obok kapitałów (funduszy) powierzonych jednostka dysponuje jeszcze kapitałami (funduszami) samofinansowania, które jak sama nazwa wskazuje, pochodzą z różnych źródeł własnych przedsiębiorstwa. W wyniku prowadzenia działalności jednostka wypracowuje zysk, którego część lub całość może być przeznaczana na fundusze samofinansowania.

KAPITAŁ Z AKTUALIZACJI WYCENY - na kapitał z aktualizacji wyceny odnoszone są m.in. różnice wartości netto środków trwałych powstałe na skutek aktualizacji wyceny.

ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA

Zobowiązania są to kwoty jakie my jako jednostka musimy oddać innym firmom, w tym przypadku jesteśmy dłużnikami.

Rozliczenia międzyokresowe (pasywne).

Do rozliczeń międzyokresowych (pasywnych) zalicza się ujemną wartość firmy, przychody przyszłych okresów oraz inne długo- i krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe. W przeciwieństwie do rozliczeń międzyokresowych aktywnych, te rozliczenia międzyokresowe bierne, czyli pasywne dotyczą kosztów, które nie zostały jeszcze poniesione, natomiast znamy ich przewidywaną wartość i termin. Na przykład jeżeli jakaś spółka wykonuje dla nas usługę, na którą wystawi nam fakturę pod koniec wykonania, a wykonanie rozciąga się na wiele miesięcy, nieprawidłowym byłoby ujmowanie w koszty całej kwoty, w momencie otrzymania faktury, gdyż usługa dotyczyła dłuższego okresu czasu a nie jednego miesiąca. Aby odpowiednio dopasować wielkość kosztu do konkretnych miesięcy, firma co miesiąc tworzy rezerwę w wysokości kosztu przypadającego na dany miesiąc, w korespondencji z kosztem. Następnie w momencie otrzymania faktury, spółka księguje ja w korespondencji z rezerwą zamiast z rachunkiem wyników, unikając w ten sposób zniekształcenia, które wynikłoby, gdyby cały koszt ujęty był w jednym miesiącu.

Kolejność pozycji w bilansie nie jest przypadkowa. Aktywa są porządkowane według zasady wzrastającej płynności, rozumianej jako szybkość zamiany danego składnika na pieniądze. Oznacza to, że na początku umieszcza się składniki trudno zbywalne (najczęściej długotrwale zaangażowane w działalność jednostki), następnie stopień płynności wzrasta (np. towary, wyroby gotowe), na składnikach płynnych kończąc (np. środki pieniężne). Jeżeli chodzi o pasywa, to są one porządkowane według zasady rosnącej wymagalności. Na początku umieścimy więc kapitał oddany do użytkowania firmie bezterminowo, poprzez zobowiązania długoterminowe (np. kredyty inwestycyjne), a na końcu znajdą się zobowiązania krótkoterminowe (np. zobowiązania z tytułu wynagrodzeń).

2

---