Prawo Spadkowe

1. Spadek określenie ogólne

Ustawa nie definiuje pojęcia spadek, wskazuje natomiast jakie elementy wchodzą w jego skład a jakie nie.

Do spadku wchodzą następujące prawa i obowiązki:

1. mające charakter cywilnoprawny

2. mające charakter majątkowy

3. niezwiązane z osobą zmarłą w sposób ścisły

4. nieprzechodzące na określone osoby, niezależnie czy są one spadkobiercami

2. Prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku

Prawa i obowiązki mające charakter cywilnoprawny to przede wszystkim, te które zostały uregulowane w kodeksie cywilnym lub innych ustawach odnoszących się do tej dziedziny prawa. Ponadto dziedziczeniu podlegają wszystkie te stosunku, które wykazują cechy stosunku cywilnoprawnego (min. równorzędność podmiotów).

3. Prawa i obowiązki wyłączone z spadku

I. Prawa i obowiązki niemające charakteru cywilnoprawnego

Nie mają charakteru cywilnoprawnego prawa i obowiązki wynikające ze stosunków prawno-administracyjnych, prawno-finansowych, prawno-karnych.

Nie wchodzą w skład spadku:

• zobowiązania podatkowe spadkodawcy

• orzeczone w postępowaniu karnym grzywny

• pewne uprawnienia z prawa dewizowego

II. Prawa i obowiązki o charakterze nie majątkowym

Prawa i obowiązki o charakterze niemajątkowym nie wchodzą w skład spadku.

Do tej kategorii należą np.;

• dobra osobiste

• prawa rodzinne

III. Prawa i obowiązki ściśle związane z osobą spadkodawcy

Ścisły związek prawa lub obowiązku z osobą spadkodawcy powoduje, że takie prawo lub obowiązek, mimo swojego cywilnoprawnego i majątkowego charakteru, nie wchodzi w skład spadku(np. użytkowanie - wygasa najpóźniej z chwilą śmierci osoby fizycznej). Chodzi w szczególności o stosunki w których ustawa przewiduje skutek w postaci wygaśnięcia stosunku w przypadku śmierci jednej ze stron, w szczególności stosunków w których występuje element szczególnego zaufania.

Ścisły stosunek może wynikać z istoty prawa lub obowiązku. Np. Roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne, roszczenie o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, prawo do renty .

IV. Prawa i obowiązki przechodzące na określone osoby niezależnie czy są one spadkobiercami

Takie sytuacje przewidują przepisy szczególne, wskazujące konkretne osoby na które przechodzą poszczególne prawa lub obowiązki. Przejście praw w ten sposób następuje w drodze sukcesji syngularnej i przepisy prawa spadkowego nie mają zastosowania nawet posiłkowo.

Najbardziej typową tu sytuacją jest przypadek wejścia w stosunek najmu osób mieszkających z najemcą w chwili jego śmierci art. 691 KC.

Odrębną grupę stanowią sytuacje gdy na mocy oświadczenia uprawnionej osoby, pewne przedmioty zostają wyłączone ze spadku.

2. Prawa wchodzące w skład spadku

I uwagi ogólne

Co do zasady w skład spadku wchodzą prawa majątkowe, jednak z wyjątkami które zostaną opracowane później.

II. Prawa rzeczowe

Podmiotowe prawa rzeczowe

W skład spadku wchodzą prawa rzeczowe w szczególności własność, użytkowanie wieczyste, oraz większość praw rzeczowych ograniczonych, w skład spadku wchodzi także zastaw i hipoteka ale z uwagi na ich akcesoryjny charakter tylko z wierzytelnością.

Posiadanie

Obecnie dominuje pogląd, że posiadanie wchodzi w skład spadku

III. Prawa z zakresu zobowiązań

Stosunki zobowiązaniowe, których podmiotem jest spadkodawca, w zasadzie nie wygasają z chwilą śmierci.

W skład spadku wchodzi roszczenie o aprawienie szkody, także szkody spowodowanej uszczerbkiem ciała lub wywołaniem rozstroju zdrowia, jednak poza roszczeniami wynikającymi z art. 444 1 zd 2 i 444 2 KC. Natomiast przechodzi roszczenie z art. 446

Na spadkobierców przechodzą zobowiązania z umów zawartych przez spadkodawcę. W skład spadku wchodzi tez uprawnienie darczyńcy do odwołania darowizny jednak o ile istniało już po stronie darczyńcy

IV. Ekspektatywa

Ekspektatywa - czyli oczekiwanie prawne - jest prawem podmiotowym, którego zasadnicza funkcja polega na przygotowaniu i zabezpieczeniu nabycia prawa umożliwiającego pełne i ostateczne zaspokojenie określonych potrzeb

3. Obowiązki wchodzące w skład spadku

I. Uwagi ogólne

W skład spadku obok praw wchodzą też obowiązki. Takie obowiązki nazywamy długi spadkowe lub pasywa spadku. Od ich wielkości zależy czy spadkobierca uzyska realną ekonomiczną wartość w wyniku dziedziczenia.
dzielimy je na

• obowiązki których podmiotem był spadkodawca

• obowiązki których spadkodawca nie był podmiotem, ale których źródłem są stosunki prawne z udziałem spadkodawcy

• obowiązki powstające z chwilą otwarcia spadku lub później, związane z dziedziczeniem

II. Obowiązki, których podmiotem był spadkodawca

Obowiązki majątkowe - których podmiotem był spadkodawca z reguły przechodzą na spadkobierców(musza mieć jednak charakter majątkowy i nie mogą pozostawać w ścisłym związku z spadkodawcą i nie mogą przechodzić na określone osoby)

Obowiązki prawno-rzeczowe

W tej materii obowiązki przechodzą na spadkobierców z uwagi na swój majątkowy charakter. Jednak obowiązki związane z prawem własności przechodzą na spadkobierców tylko jeśli przejdzie na nich prawo własności.

Zobowiązania

Na spadkobiercę przechodzą obowiązki zarówno te powstałe w wyniku zawarcia umowy jak i te powstałe na skutek innych zdarzeń, a także obowiązek naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań

Obowiązki prawno-rodzinne

Obowiązki majątkowe wynikłe ze stosunków miedzy małżonkami co do zasady przechodzą na spadkobierców zmarłego.

III. Obowiązki które nie ciążyły na spadkodawcy

Chodzi tu o sytuacje, kiedy ze stosunku prawnego, którego podmiotem był spadkodawca, a który wygasł w chwili śmierci jednej ze stron wynikają określone obowiązki o charakterze majątkowym.

IV. Obowiązki związane z otwarciem spadku

Czyli min. ;

1. roszczenia o zachowek

2. zapisy i polecenia

3. koszty pogrzebu

4. koszt postępowania spadkowego

5. inne obowiązki, przewidziane w księdze IV KC

koszty postępowania spadkowego

do długów spadkowych należą tylko niektóre koszty postępowania spadkowego. Koszty te ponoszą sami uczestnicy. Do długów spadkowych należy więc zaliczyć tylko takie koszta, które nie obciążają spadkobierców jako uczestników postępowania(np. koszty zabezpieczenia spadku, koszty ogłoszenia testamentu, koszty ustanowienia wykonawcy testamentu, przesłuchania świadków testamentu ustnego, koszty spisu inwentarza, koszty zarządu spadku nieobjętego). Koszty te wchodzą w skład spadku obciążając spadkobierców a w razie ich śmierci ich następców.

Koszty pogrzebu oraz koszty związane z chorobą spadkodawcy.

Pogrzeb spadkodawcy ma odpowiadać zwyczajom przyjętym w danym środowisku, wysokość wydatkowanych kwot nie jest uzależniona od stosunków majątkowych zmarłego. Do kosztów pogrzebu należą:

1. koszty uznania za zmarłego

2. Koszt trumny

3. Koszt miejsca pogrzebu

4. Uroczystości pogrzebowych

5. Sporna kwestią jest natomiast czy do kosztów należy zaliczyć koszty nagrobka, wydaje się, że powinien o tym decydować sąd

Długami spadkowymi są także koszta związane z ostatnią chorobą spadkodawcy takie jak koszty:

1. sprawowania opieki

2. utrzymania chorego

3. leczenia

zaliczenie to powinno polegać na tym, że spadkobiercy powinni zwrócić te koszta osobom je ponoszącym, chyba że przepisy szczelne stanowią inaczej(tzn z innego tytułu prawnego te obowiązki ciążą na innej osobie)

pozostałe długi spadkowe

• obowiązek udostępnienia małżonkowi i innym osobom bliskim spadkodawcy korzystania z mieszkania i urządzenia domowego przez okres trzech miesięcy od dnia otwarcia spadku

• obowiązek wydania małżonkowi spadkodawcy urządzenia domowego zapis nadziałowy

• obciążony zapisem jest tylko spadkobierca ustawowy dziedziczący w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy.

• Małżonek musi być spadkobiercą ustawowym

• Spadkobiercy współ-dziedziczący nie mogą być zstępnym spadkodawcy

• Małżonkowie musieli pozostawać w wspólnym pożyciu

• Obowiązek dostarczenia dziadkom spadkodawcy utrzymania - obciąża spadkobierców jeśli dziadkowie:

• nie zostali powołani do dziedziczenia

• znaleźli się w ubóstwie

• nie mogą uzyskać należnych im świadczeń od osób na których ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, a spadkobiercy nie są wobec niech w ten sposób związani

• wartość obowiązku alimentacyjnego, opiera się na otrzymanej czystej wartości spadku

• można się zwolnić dokonując jednorazowej wpłaty w wysokości ¼ uzyskanej części spadku

• może powstać z chwilą otwarcia spadku lub później

V. Gospodarstwo rolne oraz wkład gruntowy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej jako element spadku

Gospodarstwo rolne jest szczególnym składnikiem majątku spadkowego i podlega szczególnym zasadą.

Zasady:

• szczególne zasady odnoszą się obecnie jedynie do dziedziczenia ustawowego

• w braku spadkobierców uprawnionych do dziedziczenia takiego gospodarstwa, podlegano dziedziczeniu na zasadach ogólnych

gospodarstwem rolnym - w rozumieniu KC jest takie gospodarstwo, które obejmuje grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha. Gospodarstwa rolne, których powierzchnia nie przekracza 1 ha dziedziczenie podlega ogólnym zasadom. Gospodarstwo takie nie stanowi więc odrębnego składnika majątku spadkowego.

1. Pojęcie dziedziczenia

Pochodne nabycie praw i obowiązków może nastąpić w drodze:

1. sukcesji generalnej - nabycie pod tytułem ogólnym - występuje gdy nabywca wchodzi w ogół praw i obowiązków innego podmiotu. Dla przejścia praw w ten sposób nie jest potrzebne szczegółowe określenie. W chwili zajścia określonego ustawą zdarzenia podmiot wchodzi w ogół praw zbywcy

2. sukcesji syngularnej - nabycie pod tytułem szczególnym - ze zbywcy przechodzi na nabywcę jedno ściśle określone prawo lub obowiązek, bądź też kilka praw lub obowiązków, ale także indywidualizowanych

dziedziczenie - przejęcie ogółu praw i obowiązków zmarłego na jedną lub kilka osób; krąg takich osób wyznacza wola spadkodawcy, zdarzeniem z którym ustawa wiąże taki skutek jest śmierć osoby fizycznej. Spadkobierca wchodzi w sytuacje prawną spadkodawcy.

2. Podmiotowe prawo dziedziczenia

Prawo do dziedziczenia:

1

• prawo podmiotowe do nabycia spadku - czyli suma kwalifikacji niezbędnych do nabycia spadku

• prawo podmiotowe na spadku - czyli moc spadkobiercy na spadku po jego otwarciu, którego podmiotem jest spadek.

To prawo powstaje jednak dopiero po śmierci spadkodawcy ma szansę na dojścia ale nie jest ona w żaden sposób chroniona prawnie. Może bć w każdej chwili unicestwiona

2

prof. Piakowski wyraźnie opowiedział się za możliwością konstruowania szczególnego prawa podmiotowego jednak dopiero po otwarciu spadku i jego nabyciu przez osobę uprawnioną do dziedziczenia. Z chwilą otwarcia spadku spadkobierca nabywa nie tylko sumę praw i roszczeń, staje się też uprawnionym do uprawnień prawo kształtujących których podmiotem nie był i nie mógł być spadkodawca.

3. powołanie do spadku

powołanie do spadku - oznacza źródło, z którego wynika prawna możliwość wejścia w ogół praw i obowiązków zmarłej osoby fizycznej.

Istnieją dwie możliwości powołania do spadku:

1. ustawa - następuje wtedy kiedy nie dochodzi do dziedziczenia testamentowego

2. powołanie testamentowe - ma pierwszeństwo

3. częściowo na mocy ustawy a częściowo na mocy testamentu - odnosi się to tylko do ułamkowych elementów spadku co do których spadkodawca nie powołał spadkobiercy lub też spadkobiercy powołanie do nich nie chcą ich przyjąć

4. Otwarcie i nabycie spadku

I. Otwarcie spadku

• śmierć spadkodawcy - otwarcie spadku używa się dla określenia zdarzenia, z którym ustaw wiąże skutek w postaci przejścia ogółu praw i obowiązków. Chwilą otwarcia spadku jest śmierć spadkodawcy którą oznacza się datą dzienna oraz godziną

• uznanie za zmarłego - w przypadku uznania osoby fizycznej za zmarłą, jako chwilę domniemanej śmierci uznaje się chwilę najbardziej prawdopodobną a w braku wszelkich danych - pierwszy dzień terminu, z którego upływem uznanie za zmarłego stało się możliwe. W orzeczeniu sąd powinien oznaczyć także godzinę(w braku godziny- koniec dnia)

• akt zgonu sądowe stwierdzenie zgonu - wystawiony jest na podstawie karty zgonu, bądź też na podstawie pisemnego zgłoszenia dokonanego przez organ prowadzący postępowanie co do okoliczności zgonu. W braku takiego dokumentu nie jest możliwe sporządzenie aktu zgonu

• sądowe stwierdzenie zgonu - w postanowieniu stwierdzającym zgon sąd ściśle określa chwilę śmierci, przyjmuje się chwilę najbardziej prawdopodobną .

II. Nabycie spadku

Nabycie ex lege

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku - nabycie to następuje z mocy prawa i nie jest uzależnione od złożenia oświadczenia woli przez spadkobiercy, ani nawet od jego wiedzy. Spadkobierca może odrzucić spadek i jest wtedy traktowany jakby nie dożył otwarcia spadku ma na o 6 miesięcy od kiedy dowiedział się o nabyciu przez niego spadku chyba, że jest ubezwłasnowolniony, nie ma pelnej zdolności do czynności prawnych lub jest osobą prawną.

Sukcesja generalna

Ogół praw i obowiązków przechodzi na spadkobiercę lub spadkobierców. Na spakobercę przechodzi ogół praw i obowiązków do spadku

Skutki:

• spadkobierca nabywa wszystkie przedmioty majątkowe należąc e do spadku.

• Jeżeli do dziedziczenia dochodzi kilku spadkobierców, nabywają oni wspólnie cały spadek udział każdego znich jest określony ułamkiem dotyczącym zarówno całości majątku jak i każdej z rzeczy należącej do spadku.

• Jest to nabycie pochodne - nie przechodzi więcej praw niż posiadał spadkodawca

• Na spadkobiercę przechodzą również rzeczy stanowiące przedmiot zapisu

4. Zdolność do dziedziczenia

I. Zdolność do dziedziczenia

Możliwość wejścia w ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego określana jest jako zdolność do dziedziczenia i jest ona fragmentem zdolności prawnej. Zdolność prawną ma każda osoba fizyczna od chwili urodzenia. Osoba prawna nabywa zdolność prawną z chwilą uzyskania osobowości prawnej ale jej zdolność jest ograniczona.

Zdolność do dziedziczenia co do zasady nie podlega ograniczeniom zarówno w odniesieniu do osób fizycznych jak i do osób prawnych.

Niezdolność do dziedziczenia:

• Bezwzględna - niemożność dziedziczenia w ogóle

• Względna - niemożność dziedziczenia po określonej osobie

II. Zdolność do dziedziczenia - kategorie podmiotów

• Zdolność do dziedziczenia ma nasciturus - a więc dziecko poczęte w chwili otwarcia spadku. Zdolność ta jest jednak zdolnością warunkową zależna od tego czy dziecko się urodzi żywe.

• Zdolność do dziedziczeni osób prawnych - istniejące w chwili otwarcia spadku, nie może nabyć spadku na podstawie ustawy. W pewnych sytuacjach może zaistnieć zdolność do nabycia spadku przez osobę prawną, która jeszcze nie istniała jeśli powstaje ona na mocy testamentu np. fundacja jeśli zostanie wpisana do rejestru w ciągu dwóch lat od otwarcia spadku

Zdolność do dziedziczenia musi istnieć w chwili otwarcia spadku. (bez znaczenia jest czy spadkobierca zmarł zaraz po spadkodawcy)

5. Niegodność dziedziczenia

I. Uwagi ogólne

Ta instytucja ma na celu niedopuszczenie do sytuacji, w której podmiot podejmujący działania przeciwko osobie spadkodawcy naruszający jego swobodę w zakresie testamentu, lub występującej przeciwko już istniejącemu testamentowi, dochodziłby do dziedziczenia po spadkodawcy.

Niezgodność do dziedziczenia może zostać ukształtowana w dwojaki sposób:

1. spełnienie ustawowych przesłanek może powodować powstanie skutków ex lege

2. ustawa może wymagać orzeczenia sądowego, które w tym przypadku miałoby charakter konstytutywny

Za niegodnego może być uznany zarówno spadkobierca ustawowy, testamentowy, zapisobierca, osoba uprawniona do zachowku.

II. Stwierdzenie niegodności

• Stwierdzenie niegodności następuje w trybie procesowym.

• Legitymację czynna ma każdy kto ma w tym interes

• Z żądaniem można wystąpić z upływem roku od powzięcia wiadomości o przyczynie niegodności jednak nie później niż przed upływem trzech lat od dnia otwarcia spadku (jest to termin zawity)

• Uznanie za niegodnego powoduje wyączenie od dziedziczenia jakby nie dożył otwarcia spadku

III. Przyczyny niegodności

Przyczyny niegodności dziedziczenia zostały wyliczone wyczerpująco. I jest to katalog zamknięty

• Umyślne ciężkie przestępstwo przeciwko spadkodawcy - musi to być przestępstwo ciężkie(nie łączy się to z podziałem kk na zbrodnie i występki), oraz skierowane przeciwko spadkodawcy(a nie innej osobie jak np. osoba bliska; z wyjątkiem prawa do zachowku\, którego można pozbawić osobę niegodną jeśli popełniła ciężkie przestępstwo przeciwko osobie spadkodawcy bliskiej)

• Naruszenie swobody testowania - gdy podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził w sporządzeniu jednej z tych czynności.

• Działania przeciwko testamentowi - musi być dokonane w zamiarze dokonania zmian w porządku dziedziczenia

• Ukrycie lub zniszczenie testamentu

• Podrobienie lub przerobienie testamentu

• Świadome skorzystanie z testamentu podrobionego lub przerobionego przez inna osobę

IV. Przebaczenie

Spadkobierca nie może być uznany za niegodnego jeśli spadkodawca mu przebaczył. Z reguły przyjmuje się, że chodzi tu o akt uczuciowy a nie oświadczenie. Przebaczający musi znać przyczynę niegodności, mieć świadomość, że został popełniony czyn naganny, który odczuł jako wyrządzoną mu krzywdę.

Przebaczenie następuje w formie dowolnej nawet w formie dorozumianej

6. Zrzeczenie się dziedziczenia

jest to umowa zawierana między przyszłym spadkodawcą a potencjalnym spadkobiercą ustawowym. Dla ważności tej umowy konieczna jest zachowanie formy aktu notarialnego(ad solemnitatem). Jest to tylko zrzeczenie się dziedziczenia ustawowego. Nie można zrzec się też dziedziczenia na rzecz innej osoby.

Zrzeczenie się powoduje, że zrzekający się i jego wstępni jest traktowany jakby nie dożył otwarcia spadku. Co do wstępnych umowa może stanowić inaczej

Zrzeczenie się nie czyni nieważnym testamentu(zarówno tego napisanego przed zawarciem umowy jak i po niej) ani zapisu.

Skutki zrzeczenia się mogą zostać zlikwidowane przez zawarcie kolejnej umowy w formie aktu notarialnego między zrzekającym się i spadkodawcą.

Rozdział IV: Dziedziczenie ustawowe

1. Uwagi ogólne

Dziedziczenie ustawowe ma miejsce gdy spadkodawca nie sporządził ważnego testamentu, wyłączającego lub modyfikującego reguły ustawowe. Albo gdy osoby powołane do spadkobrania nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami. Dziedziczenie ustawowe może dotyczyć też części spadku, gdy spadkodawca nie określił dla niej spadkobiercy, lub osoba która miała być spadkobiercą danej części odmówiła.

2. Krąg spadkobierców

krąg spadkobierców ustawowych ustalany jest przez więzi krwi. Do kręgu dziedziczących ustawowo należą:

1. małżonek

2. zstępni(dzieci, wnuki, prawnuki itd.)

3. rodzice

4. rodzeństwo

5. zstępni rodzeństwa

Zstępni i osoby przysposobione

Dziecko dziedziczy po swoich rodzicach niezależnie czy pochodzi z małżeństwa, czy ze związku pozamałżeńskiego, a także niezależnie w jaki sposób zostało ustalone w tej sytuacji ojcostwo.

Przy osobach przysposobionych wszystko zależy czy mamy do czynienia z:

• przysposobieniem pełnym - przysposobiony i przysposabiający dziedziczą po sobie tak jakby przysposobiony był dzieckiem przysposabiającego. Przysposobiony nie dziedziczy też po swoich naturalnych wstępnych i vice versa. (nieco inne uregulowanie dotyczy przysposobienia dziecka współmałżonka)

• przy przysposobieniu niepełnym -

• przysposobiony dziedziczy po przysposabiającym na równi z jego dziećmi, a zstępni przysposobionego dziedziczą po przysposabiającym na tych samych zasadach co dalsi zstępni spadkodawcy

• przysposobiony nie dziedziczy po krewnych przysposabiającego a krewni przysposabiającego nie dziedziczą po przysposobionym i jego zstępnych

• rodzice przysposobionego nie dziedziczą po przysposobionym a zamiast nich po przysposobionym dziedziczy przysposabiający.

• Relacje z rodzeństwem pozostają w relacjach naturalnych

Małżonek

Małżonek dziedziczy z ustawy, jeśli pozostawał w chwili otwarcia spadku w formalnym związku małżeńskim ze spadkodawcą.

{jeżeli związek nie spełniał wszystkich przesłanek jego ważności śmierć uzdrawia ten stosunek i współmałżonek dziedziczy, chyba że małżeństwo zostało zawarte miedzy krewnymi lub jeden z małżonków w chwili zawarcia małżeństwa miał współmałżonka nadal wymaga to jednak powództwa o unieważnienie małżeństwa}

Proces o rozwód z chwilą śmierci współmałżonka zostaje zakończony. Jednak, jeśli toczył się on z żądaniem orzeczenia z winy drugiej strony może doprowadzić to od wyłączenia od dziedziczenia. Dokonywane jest to na żądanie współspadkobierców o to, że żądanie było uzasadnione, co następnie stwierdza sąd. Z takim żądaniem można wystąpić w okresie 6 miesięcy, od kiedy spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku jest to termin zawity.

Dziedziczenie ustawowe

Polskie prawo przewiduje kilka grup dziedziczenia, jeśli nie ma nikogo z 1 dopiero dochodzi do głosu 2 grupa, wyjątkiem jest jednak współmałżonek, który dziedziczy w pierwszej i drugiej grupie.

Podział według głów- In capita

Podział według szczepów - In stirpes - najpierw według należnej części należnej bliższemu krewnemu i później podział między współ-dziedziczących.

Grupy dziedziczenia:

1. małżonek i dzieci spadkodawcy a jeśli dziecko nie dożyło otwarcia spadku w jego miejsce wchodzą jego zstępni

2. małżonek spadkodawcy, jego rodzice, rodzeństwo oraz zstępni rodzeństwa

3. gmina ostatniego miejsca zamieszkania lub skarb państwa

3. Porządek dziedziczenia

I. 1 stopień

1. Małżonek i dzieci dziedziczą w stopniu równym, jednak część małżonka nie może być mniejsza niż ¼ .

2. W sytuacji gdy małżonkowie pozostają we wspólnocie majątkowej te części odlicza się od części należącej do 1 współmałżonka czyli od połowy ich wspólnego majątku.

3. Jeśli nie dochodzi do dziedziczenia współmałżonka dzieci spadkodawcy dziedziczą cały majątek w częściach równych jeśli jedno z dzieci spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku jego dzieci dziedziczą w częściach równych część należącą do ich rodzica. \

II. 2 stopień

Udział spadkowy małżonka, który dochodzi do spadku w zbiegu praw, z rodzicami rodzeństwem lub zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy zawsze wynosi połowę spadku.

Każde z rodziców otrzymuję ¼ tego co przypada łącznie dla rodziców i rodzeństwa

Pozostałą część dziedziczy rodzeństwo w częściach równych. Jednak jeśli poza małżonkiem dziedziczą tylko rodzeństwo lub tylko rodzice dziedziczą oni w częściach równych to co pozostało łącznie dla rodziców i rodzeństwa. Jeśli którekolwiek z rodzeństwa nie dożyło otwarcia spadku jego zstępni dziedziczą w częściach równych.

Jeśli spadkodawca nie pozostawił poza małżonkiem innego spadkobiercy w tej grupie to całość dziedziczy współmałżonek.

Małżonek dochody do dziedziczenia w zbiegu z innymi spadkobiercami niż zstępni, którzy razem z nim mieszkali w chwili śmierci, ma ponadto prawo do zachowania przedmiotów urządzenia domowego z których za życia spadkodawcy korzystał wspólnie z nim lub wyłączenie sam.

III. 3 stopień

Ostatnim spadkobiercą ustawowym jest gmina ostatniego miejsca zamieszkania i dopiero gdy ostatniego miejsca zamieszkania w Rzeczypospolitej nie da się ustalić dziedziczy skarb państwa. Gmina i skarb państwa nie może odrzucić spadku, który przypadł im z mocy ustawy.

Podmioty nie nie składają żadnego oświadczenia co do spadku; uważa się, że zawsze przejmują spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

4. Ustawowe dziedziczenie gospodarstwa rolnego i wkładu gruntowego w rolniczej spółdzielni produkcyjnej

I. uwagi ogólne

W obecnym stanie prawnym występują dwa porządki dziedziczenia gospodarstw rolnych :

1. dotyczy tylko spadkobierców wykazujących szczególne cechy

2. zgodnie z którym gospodarstwo rolne stało się jednym z wielu składników majątku spadkowego (obowiązujący do spadków otwartych po 13.02. 2001)

Rozdział V: testament jako podstawa dziedziczenia

1. Testament jako czynność prawna

I. uwagi ogólne

Określenie testament jest rozumiane w prawie dwojako, po pierwsze oznacza czynność prawną przez, którą osoba fizyczna określa losy swojego majątku na wypadek śmierci. Po drugie jest to oświadczenie woli testatora.

II. Cechy testamentu

Testament jest czynnością prawną - pozwalającą uregulować sytuacje prawną majątku na wypadek śmierci .

Jest to czynność jednostronna mortis causa i odwołalna+ inne cechy jednak nie mogą one modyfikować trzech znaczonych wyżej

Cechy testamentu w prawie Polskim:

• mortis causa - skutki:

• testament nie wywołuje żadnych skutków prawnych w chwili jego sporządzenia

• testator może w dowolnej chwili swój testament lub jego część odwołać

• odwołalność

• jednostronność

• ściśle osobisty charakter

• poddana daleko idącym wymogom formalnym niemożność sporządzania go w inny sposób niż przewidziany ustawą

• rozporządzająca

III. Wyłączność testamentu

Na wypadek śmierci majątkiem można rozporządzać tylko w drodze testamentem.

(inne ustawodawstwa przewidują tzw. Umowę dziedziczenia - porozumienie stron, co do losów ich majątków na wypadek śmierci jednej z nich art. 1047; lub tzw. Darowiznę mortus causa - wywołującą skutki dopiero w chwili śmierci).

Polskie prawo przewiduje też zakaz zawierania umów o przyszły spadek.

2. Sporządzenie testamentu

I. zdolność testowania

Zdolność do testowania to możliwość sporządzenia przez osobę fizyczną ważnego testamentu, w Polsce zależy ona od posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych.

Zdolność do czynności prawnych - to możliwość nabywania praw i obowiązków za pomocą czynności prawnych dokonywanych przez samego zainteresowanego.

Spadkodawca musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych w chwili sporządzenia testamentu.

II. Wola testowania

Sporządzenie testamentu jako dokonanie czynności prawnej mortis causa musi podlegać rygorom dalej idącym niż czynności inter vivos, co przejawia się w obowiązku działania spadkodawcy z wolą testowania.

Wola testowania - wola i świadomość dokonania czynności prawnej na wypadek śmierci.

Wola testowania musi zostać powzięta i wyrażona niewadliwie.

Testament jest nieważny, gdy został sporządzony:

• w stanie wyłączającym świadomość albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli

• pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu nie sporządził by testamentu tej treści

• pod wpływem groźby(jednak według kryteriów subiektywnych)

sporządzenie testamentu pod wpływem wady oświadczenia woli powoduje bezwzględną nieważność (jednak jeśli wniosek o nieważność testamentu został złożony z upływem lat trzech od kiedy osoba mająca w tym interes się o tym dowiedziała niepóźnej jednak niż 10 lat od otwarcia spadku)

III. Zakaz testamentów wspólnych

Testament może zawierać rozporządzenie tylko jednego spadkodawcy(zakaz ten nie donosi się do testamentu ustnego oraz do pisma stwierdzającego treść tego testamentu) dot. Tylko testamentu w formie dokumentu

3. Odwołanie testamentu

I. uwagi ogólne

Spadkodawca posiadający zdolność testowania może odwołać swój testament w każdej chwili.

II. Sposoby odwołania

• sporządzenie nowego testamentu - musi zostać dokonane w jednej z form przewidzianych prawnie, niekoniecznie w tej w której Nosal sporządzony testament odwołany. Może być też odwołany w sposób dorozumiany jeśli w nowym testamencie nie jest zaznaczone że odwołuje poprzedni; postanowienia niezgodne z nowym testamentem są nieważne.

• w zamiarze odwołania zniszczyć dokument zawierający jego oświadczenie lub pozbawienie go cech od których zależy jego ważność - czynności te muszą zostać dokonane osobiście przez spadkodawcę

• dokonanie w testamencie zmian, z których wynika wola jego postanowień - może polegać na przekreśleniu testamentu, nie musi być adnotacja, że testament jest odwołany.

III. Skutki odwołania

Sporne sytuacje:

1. testator odwołuje odwołanie testamentu

2. chwila z którą testament jest odwołany

4. Wykładnia testamentu

Wykładnia testamentu powinna być dokonana w taki sposób aby najpełniej odzwierciedlała wolę testatora. Wykładni może podlegać jedynie treść ważnie złożonego testamentu. W razie trudności należy dokonać(jeśli przepisy szczególne nie stanowią inaczej) tzw. Życzliwej interpretacji z kilku możliwych tłumaczeń należy wybrać te które pozwalają utrzymywać rozporządzenia w mocy, a jeśli w każdej wykładni testament pozostaje ważny należy wybrać najrozsądniejszą i najodpowiedniejszą.

5. Nieważność bezskuteczność testamentu

I. Nieważność testamentu

Testament jest nieważny jeśli:

1. jest sprzeczny z ustawą, zasadami współżycia społecznego lub ma na celu obejście ustawy

2. testament wspólny

3. naruszona została forma testamentu

4. został sporządzony przez osobę mniemającą zdolności do czynności prawnych

5. obarczony wadą oświadczenia woli

art. 945 - nieważność bezwzględna - można się na nią powołać w każdym czasie i może to uczynić każde osoba + wyjątki

art. 945 2 ogranicza w czasie nieważność z tytułu wad oświadczeń woli

II. bezskuteczność testament

Testament bezskuteczny nie wywiera skutków prawnych(nawet gdy sam testament jest ważny)

III. konwersja testamentu

Chodzi tu o możliwość potraktowania testamentu nie odpowiadającego wymogom określonej formy jako testamentu sporządzonego w innej przewidzianej pranie formie. Jest to możliwe, jeśli dokonana czynność odpowiada wszystkim cechom tej innej przewidzianej prawnie czynności.

• Dokonuje się jej na podstawie szczególnego przepisu ustawy

• Odnoszącego się do konkretnego stanu faktycznego

• Następuje z mocy prawa

• Rezultat jest ściśle określony przez normę prawną

• W odniesieniu do testamentu jest również ujmowana jako wynik wykładni

Pojęcie nie do końca adekwatne gdyż mamy tu do czynienia z tą samą formą tzn. z testamentem aczkolwiek dokonaną w innej postaci.

IV. Stwierdzenie nieważności testamentu

Nieważność testamentu stwierdza sąd

Obecnie utrwalony jest pogląd, że powództwo o ustalenie nieważności testamentu jest ważne o ile interes prawny powoda nie może być zaspokojony w inny sposób, w szczególności w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, lub w postępowaniu o uchylenie lub zmianę postępowania o nabycie spadku .

6. Otwarcie i ogłoszenie spadku

1. Osoba u której znajduje się testament ma obowiązek złożyć go w sądzie spadku, gdy dowie się o śmierci spadkodawcy(w razie niedotrzymania obowiązku odszkodowanie i grzywna)

2. Sąd może też dokonać poszukiwania spadku po czym nakazać złożenie jego treści w odpowiednim terminie.

3. Sąd dokonuje otwarcia i ogłoszenia testamentu, kiedy ma dowód śmierci spadkodawcy, jeżeli sąd ma kilka testamentów otwiera wszystkie na każdym dodając adnotacje o pozostałych.

4. Z otwarcia i ogłoszenia testamentu sporządza się protokół

5. Sąd w miarę możliwości zawiadamia osoby, co do których tyczą się przepisy testamentu

Rozdział VI: Forma testamentu

1. Formalizm testamentu

Testament musi zostać sporządzony w formie przewidzianej w ustawie i z zachowaniem wszelkich ustawowych przesłanek. Niezachowanie odpowiedniej formy powoduje nieważność czynności.

2. Testamenty zwykłe i szczególne

• Testamenty zwykłe - mogą być sporządzone przez każdą osobę, w każdej chwili, posiadającą zdolność testowania i jeśli nie zostaną odwołane ustalają porządek dziedziczenia niezależnie od tego ile czadu minęło od ich sporządzenia

• Holograficzny

• Notarialny

• Allograficzny

• Testamenty szczególne - mogą być sporządzone tylko wtedy, kiedy zostaną spełnione dodatkowe warunki

• Sporządzony na polskim statku morskim lub powietrznym

• Ustny

• Wojskowy

3 testamenty zwykłe

I. testament holograficzny

1. Przesłanki ważności

• Własnoręczne pismo

• Data

• Podpis

2. pismo

testament musi być cały odręcznie i własnoręcznie napisany przez testatora. Wyłączone jest posługiwanie się jakimkolwiek urządzeniem do pisania(jak np. maszyna do pisania), gdyż pismo powinno odzwierciedlać indywidualne cechy testatora

3. podpis

podpis pozwala stwierdzić, że sporządzone pismo jest testamentem a nie tylko jego projektem. Powinien składać się w zasadzie z imienia i nazwiska ostatecznie nazwiska. Osoba posiadająca nazwisko dwuczłonowe może skorzystać z jednego. Może także posłużyć się skrótem jeśli stale się nim posługiwał. Podpis powinien znajdować się pod rozporządzeniem majątku

4. data

umieszczenie daty ma na celu:

1. ustalenie czy testator w chwili sporządzania testamentu miał zdolność testowania

2. ustalenie kolejności kilku sporządzonych testamentów

data musi być wyrażona w formie wyraźnej

brak daty lub Data nieprawdziwa w zasadzie powoduje nieważność testamentu. Wyjątek stanowi sytuacja kiedy brak daty nie wywołuje żadnych wątpliwości co do zdolności do zdolności do sporządzenia, kolejności kilku testamentów.

II. testament notarialny

Kodeks cywilny nie przewiduje żadnych szczególnych wymagań co do testamentu, znajduje się tu odwołanie do prawa notarialnego

III. testament allograficzny

1. przesłanki ważności

• do sporządzeni spadku w tej formie niezbędna jest obecność osoby pełniącej funkcję publiczne

• ustne oświadczenie woli przez spadkodawcę urzędnikowi i dwóm świadkom

• spisanie woli testatora w protokole urzędowym z datą

• odczytanie testamentu spadkodawcy w obecności świadków\

• podpisanie sporządzonego testamentu przez spadkodawcę, osobę pełniącą funkcje publiczne i świadków\

2. ustne oświadczenie woli

jak już było wskazane wyżej testament allograficzny musi być sporządzony ustnie, przez spadkodawcę co wyklucza możliwość sporządzenia go przez osoby głuche lub nieme.

W czasie sporządzenia testamentu niezbędna jest obecność świadków i osoby pełniącej funkcje publiczne.

3. osoba przyjmująca oświadczenie

Powinien oświadczyć swoją wolę wobec wójta, burmistrza lub prezydenta miasta., starosty marszałka województwa, sekretarza powiatu lub gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

4. Protokół

Może zostać on sporządzony przez osobę urzędową lub inną osobę, ręcznie lub na maszynie . W protokole należy podać datę jego sporządzenia. Brak daty lub data nieprawdziwa powoduje nieważność testamentu..

Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków, jeśli spadkodawca nie może się podpisać należy to zaznaczyć w protokole.

5. Świadkowie

Świadków musi być co najmniej dwóch. Świadkami nie mogą być osoby wskazane w art. 956

4. Testamenty szczególne

I. Testament ustny

1. Przesłanki

Do jego sporządzenia jest konieczne zaistnienie przynajmniej jednej z wymienionych w art. 952 sytuacji. :

• obawa rychłej śmierci - ocenia się to na podstawie wiedzy lekarskiej czy doświadczenia życiowego lub pod kątem jedynie subiektywnych odczuć spadkodawcy(jednak musi być to przeczucie obiektywnie uzasadniane) - musi istnieć w chwili sporządzenia testamentu

• zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe -

• zachowanie zwykłej formy testamentu jest znacznie utrudnione -

2. Oświadczenie spadkodawcy

spadkodawca sporządza testament ustnie przy obecności przynajmniej trzech świadków. Określenie ustnie pojmowane jest szeroko tzn. spadkodawca może się posłużyć wszelkim zrozumiałym językiem jak np. język migowy, musi on jednak być znany też świadkom testamentu.

3. Świadkowie

Świadkami testamentu ustnego nie mogą być osoby wyłączone w art. 956 i 957. Świadków musi być, co najmniej trzech w przeciwnym razie testament jest nieważny.

4. Stwierdzenie treści testamentu

Dla skuteczności testamentu ustnego niezbędne jest jego potwierdzenie w przewidziany prawem sposób:

• spisanie treści testamentu przed upływem roku od jego sporządzenia

• zgodne oświadczenie świadków przed sądem w okresie 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku

5. Pismo

pismo stwierdzające treść rozporządzeń spadkodawcy powinno być sporządzone poprzez jednego z świadków lub osobę trzecią. Pismo może zostać sporządzone pismem ręcznym lub maszynowym i powinno być podpisane przez spadkodawcę i dwóch świadków lub wszystkich świadków

6. Zeznania świadków

Wymagana jest przynajmniej zgodność dwóch zeznań świadków składanych przed sądem jeśli przesłuchanie jednego ze świadków jest niemożliwe lub znacznie utrudnione.

7. Relacja pomiędzy sposobami stwierdzenia testamentu

Są to sposoby wyłączne, jednak jeśli terminy ich dokonania miną testament jest ważny aczkolwiek bezskuteczny.

II. Testament na polskim statku morskim lub powietrznym

Spadkodawca oświadcza swoją wolę w obecności dowódcy statku lub jego zastępcy i dwóch świadków. Dowódca lub jego zastępca sporządza treść spadku i odczytuje ją spadkodawcy w obecności świadków. Na spadku popisuje się dowódca lub jego zastępca, świadkowie i spadkodawca; jeśli spadkodawca nie może się podpisać trzeba zamieścić na spadku przyczyny tej sytuacji. [polski statek morski lub powietrzny]

III. Testament wojskowy

Testament wojskowy może być sporządzony tylko w czasie mobilizacji, wojny lub w czasie niewoli. Ponadto testament ten mogą sporządzić tylko niektóre osoby.

Przewidziane zostały trzy formy podstawowe jego sporządzenia i jedna forma szczególna.

1. allograficzny z pewnymi modyfikacjami - wymagania formy zostały ograniczone do ustnego oświadczenia woli w obecności dwóch świadków niekoniecznie jednocześnie obecnych (obawa rychłej śmierci lub szczególne okoliczności uniemożliwiające lub utrudniające sporządzenie testamentu w zwykłej formie)

2. 3 formy zwykłe

5. Świadkowie testamentu

I. rola świadków

Świadkowie są „gwarantami” tego, że testament zostanie sporządzony prawidłowo, jest zgodny z rzeczywistą wolą spadkodawcy, zeznania świadków mogą także doprowadzić do ustalenia treści testamentu

Muszą być zdolni do pełnienia funkcji świadka testamentu. Świadek powinien mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Sytuacja, kiedy świadek nie ma zdolności do bycia świadkiem powoduje albo nieważność testamentu albo nieważność niektórych jego postanowień

II. Zdolność pełnienia roli świadka

KC przedstawia tylko przesłanki, które uniemożliwiają bycie świadkiem.

Wyróżniamy dwie sytuacje:

1. niezdolność bezwzględna - niemożliwość pełnienia roli świadka przy każdym testamencie

2. niezdolność względna - niemożność pełnienia roli świadka przy sporządzaniu testamentu przez określone osoby

III. Niezdolność bezwzględna

Nie mogą być świadkami testamentu:

• Osoby mniemające pełnej zdolności do czynności prawnych

• Osoby niewidome, głuche bądź nieme

• Nie mogące czytać bądź pisać

• Nie władające językiem

• Skazane prawomocnym wyrokiem sądowym za fałszowanie zeznania

IV. Nieważność względna

1. Niemoce być świadkiem testamentu osoba, dla której przewidziana została w nim jakaś korzyść

2. Małżonek, krewni, powinowaci 1 i 2 stopnia

3. Osoby pozostające w stosunku przysposobienia

4. Konkubent(z orzecznictwa)

Nieważności w takich przypadkach podlegają tylko te postanowienia, które dają powyższym osobom ich małżonkom lub krewnym, lub powinowatym 1 i 2 stopnia albo osobie pozostającej w stosunku przysposobienia jakąś korzyść.

Obecność takiego świadka może też powodować nieważność całego testamentu, jeśli występują uzasadnione podejrzenia, że testament bez tego świadka miałby inną treść.

V. Świadkowie kwalifikowani

Są nimi osoby uprawnione do przyjęcia testamentu allograficznego - czyli np. notariusz, kapitan statku morskiego lub powietrznego (+ powyższe wyłączenia)

Rozdział VII: treść testamentu

1. Zagadnienia ogólne

I. Konieczna treść

Testament nie może:

• Treść testamentu nie może być niezgodna z ustawami ani zasadami współżycia społecznego

• Nie może mieć na celu ominięcie ustawy

Co treści która musi się znaleźć w testamencie istnieją spory w doktrynie.

II. Swoboda testowania

Swoboda testowani jest to zakres uprawnień spadkodawcy do dysponowania swoim majątkiem na wypadek śmierci. Zasada ta pozwala swobodnie dysponować całym swym majątkiem na rzecz dowolnej osoby.

Uważa się, że w pewnym sensie ograniczeniem tej zasady jest instytucja zachowku

2. Ustanowienie spadkobiercy

I. Powołanie do dziedziczenia

Spadkodawca może powołać do całości spadku jedną lub kilka osób. Powołanie do części spadku oznacza powołanie do jego ułamkowej części. Osoba spadkodawcy musi być określona w taki sposób było dało się ją zindywidualizować(nie musi to być imię i nazwisko).

Niedopuszczalne jest ustanowienie w testamencie osoby trzeciej, która ustali spadkobiercę.

Powołanie spadkobiercy nie może być dokonane pod zastrzeżeniem warunku lub terminu. Dokonanie powołania z zastrzeżeniem warunku lub terminu może powodować(pominięcie warunku lub terminu). Jeżeli jednak z treści testamentu wynika, że bez takiego warunku nie doszłoby do powołania takiej osoby to nie jest ona spadkobiercą. Powyższe zastrzeżenia nie dotyczą sytuacji, kiedy warunek i termin zostały spełnione przed otwarciem spadku

Jeżeli zapisy na rzecz osoby wyczerpuje niemal cały majątek(ustalany na chwilę otwarcia spadku) uważa się taką osobę jako powołaną do całości spadku. Chyba, że z treści spadku wynika, że spadkodawca chwal dokonać tylko zapisów.

Jeżeli spadkodawca powołuje kilku spadkobiercow powinien w zasadzie oznaczyć ułamkiem w jakim stopniu po nim dziedziczą w przypadku braku określenia dziedziczą oni w stopniu równym.

Jeżeli spadkodawca w drodze zapisów rozporządza przedmiotami wyczerpującymi niemal cały spadek takie osoby uważa się za spadkobierców, chyba że inna byłą intencja spadkodawcy.

II. Testament negatywny. Wypowiedzenie{wydziedziczenie}

Przez wypowiedzenie rozumiemy pozbawienie spadkobiercy ustawowego prawa do zachowku .

Przyczyny wypowiedzenia zostały wyczerpująco określone w art. 1008:

• Uporczywe działanie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego wbrew woli spadkodawcy

• Dopuszczenie się przeciwko spadkodawcy lub osoby mu bliskiej umyślnego przestępstwa

• Uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych

Wydziedziczenie jest bezskuteczne jeśli spadkodawca przebaczył wypowiedzonemu. Jeżeli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał pełnej zdolności do czynności prawnych przebaczenie uznaje się za skuteczne jeśli zostało dokonane z odpowiednim rozeznaniem.

Przebaczenie po sporządzeniu testamentu może być dokonane tylko poprzez sporządzenie nowego testamentu.

Wypowiedzenie częściowe - ograniczenie prawa do zachowku 0 kwestia sporna

Testament negatywny - czyli taki w którym określone jest tylko brak dziedziczenia jednej z osób dziedziczących ustawowo(reszta jak w ustawowym )

III. Podstawienie przyrost

Podstawienie - to zastąpienie jednej osoby inną osobą, w razie gdyby osoba wskazana do dziedziczenia w testamencie nie chciała lub nie mogła przyjąć spadku. {jest to podstawienie zwykłe}

Niedopuszczalne jest tzw. Podstawienie powiernicze - zobowiązanie spadkobiercy do zachowania spadku i przekazaniu go innej osobie. - w razie zastosowania powierniczego jest ono traktowane jako podstawienie zwykłe

Przyrost - jest to sytuacja, kiedy spadkodawca powołał kilku spadkobierców a jeden z nich nie chce lub nie może przyjąć spadku, wtedy jego udział w braku innej woli spadkodawcy przypada pozostałym spadkobiercom w częściach odpowiadającym ich udziałom(wyłączenie przyrostu może polegać na podstawieniu, lub zawarciu odpowiedniej klauzuli w testamencie)

3. Inne rozporządzenia testamentowe

I. Zapis

Zapisem określa się dyspozycję spadkodawcy, którą nakłada na spadkobiercę lub zapisobiorcę obowiązek dokonania pewnego przysposobienia majątkowego na rzecz innej osoby. Osoba ta nie staje się spadkobiercą a jedynie z chwilą otwarcia spadku uzyskuje roszczenie o wykonanie zapisu.

1. Może zostać ustanowiony tylko w spadku

2. Musi zostać dokonany na rzecz oznaczonej osoby

3. Obowiązek spełnienia określonego świadczenia majątkowego

W kwestii oceny do zdolności do bycia zapisobiorcą mają zastosowanie odpowiednie przepisy dotyczące spadkobierców.

Jeżeli spadkobierca nie przyjmie lub nie może przyjąć spadku zapis obciąża kolejną osobę w ostateczności spadkobiercę ustawowego. Jeżeli spadkodawca ustanowił kilku spadkobierców i nie określił w jakim stopniu zapis obciąża ich udziały, zapis obciąża ich udziały w stopniu proporcjonalnym do ich udziałów w spadku.

Jeżeli osoba na rzecz, której zapis został zapisany nie chce lub nie może być zapisobiorcą, spadkobierca jest zwolniony od obowiązku. W braku odmiennych postanowień jest zobowiązany do dokonania dalszych zapisów. Zapisobiorca obciążony dalszym zapisem może zwolnić się od obowiązku także w sposób, że dokona, że dokona na rzecz dalszego zapisobiercy bezpłatnego przeniesienia praw otrzymanych z tytułu zapisu albo przelewu roszczenia o jego wykonanie. Ustawa przyznaje więc zapisobercy upoważnienie przemienne

Zapis może zostać ustanowiony pod warunkiem lub terminem.

Treść zapisu jest bardzo skomplikowana może obejmować zobowiązanie obciążonego do przeniesienia własności i wydania rzeczy.

Spadkodawca może nałożyć na obciążonego obowiązek ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego. Może także przybrać formę renty pieniężnej, morze uczynić zapisem przelew wierzytelności. Przedmiotem zapisu może być też spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego.

Zapis przedmiotu nienależącego do spadku lub należącego do spadku ale zapisanego innej osobie jest bezskuteczny chyba że jest odmienna wola spadkodawcy(wtedy istnieje obowiązek starania, żeby zapis doszedł do skutku w razie niemożności - obowiązek wypłacenia sumy stanowiącej równowartość rzeczy)

Zapisobiercy służą też roszczenia o zwrot pożytków, oraz za używanie rzeczy, przy czym zapisobiorca jest traktowany jakby był właścicielem rzeczy od chwili otwarcia spadku

Spadkobierca odpowiada za wady rzeczy tak jak darczyńca.

Jeżeli przedmiotem zapisu są tyko rzeczy oznaczone co do gatunku ich przynależność do spadku nie przesądza o skuteczności zapisu. W braku innych postanowień powinien świadczyć rzeczy średniej jakości uwzględniając jednak potrzeby zapisobiorcy. Do wad rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku mają zastosowanie przepisy dotyczące rękojmi przy sprzedaży rzeczy oznaczonych co do gatunku.

W braku innej woli spadkodawcy roszczenie o wykonanie zapisu staje się wymagalne zaraz po otwarciu spadku.

Roszczenie o wykonanie zapisu przedawnia się z upływem lat 5 od dnia wymagalności zapisu

Jeżeli przedmiotem zapisu jest nieruchomość rolna wchodząca w skład gospodarstwa rolnego albo jej część, albo wkład w rolniczej spółdzielni produkcyjnej niedopuszczalne jest dokonanie takiego zapisu jeśli prowadziłoby to do niezgodnego z zasadami prawidłowej gospodarki. Spadkobierca obciążony takim zapisem może domagać się zamiany tego zapisu na świadczenie pieniężne. Przy czym możliwe jest odroczenie lub rozłożenie na raty taiej sumy pieniędzy.

II. Polecenie

1. pojęcie

Rozporządzenie testamentowe, które nakłada na spadkobiercę lub zapisobiorcę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania bez czynienia kogokolwiek wierzycielem, jest określone jako polecenie. Cechy:

• Jest rozporządzeniem dokonywanym przez spadkodawcę w testamencie

• Obciążonym może być zapisobierca lub spadkobierca, który zostaje zobowiązany do pewnego działania lub zaniechania

• Brak jest wierzyciela w rozumieniu prawa zobowiązań

• Uprawnienia i obowiązki wynikające z polecenia nie są między sobą korelatywne. Z otwarciem spadku powstaje pewien obowiązek, ale z tym obowiązkiem nie wiąże się korzyść dla drugiej strony. Nawet jeśli poleceni ma na celu uzyskanie korzyści przez jakąś osobę, to jest ona destynariuszem a nie wierzycielem

• Tylko określony podmiot może żądać spełnienia świadczenia

• Celem polecenie jest dokonanie przez spadkobiercę lub zapisobiorcę określonej czynności

• Niewykonanie polecenia nie pociąga za sobą żadnych konsekwencji

• Polecenie może mieć zarówno charakter majątkowy jak i niemajątkowy

2. Osoba obciążona

Osobą obciążona może być nałożone tylko spadkobierca lub zapisobiorca.

Jeśli poleceniem zostanie obciążony zapisobiorca może się wstrzymać z wykonaniem świadczenia, aż do chwili spełnienia zapisu przez spadkobiercę.

Jeżeli osoba na rzecz której zostal dokonany zapis z poleceniem nie może być zapisobiorcą lub nie chce nim być, spadkobierca zostaje zwolniony z wykonania zapisu ale w braku odmiennej woli spadkodawcy powinien wykonać polecenie

3. treść

treść polecenia może być różna, najczęściej jest to nałożenie na obdarowanego obowiązku użycia uzyskanej rzeczy w określony sposób

celem polecenia może być zapewnienie korzyści określonej osobie bądź grupie osób.

Obowiązek może zostać nałożony w interesie samego spadkodawcy. Polecenie może polegać na działaniu lub zaniechaniu

Niedopuszczalne jest upoważnienie innej osoby do określenia polecenia.

Nie jest konieczne wyraźne określeni polecenia

4. osoby uprawnione do żądania wykonania polecenia

Wykonania polecenia może żądać wykonawca spadku oraz każdy z spadkobierców, chyba że polecenie ma wyłącznie na celu korzyść obciążonego poleceniem. Jeżeli polecenie ma na celu interes społeczny uprawnionym do jego żądania jest także odpowiedni organ państwowy

4. Wykonawca testamentu

1. Powołanie wykonawcy testamentu

Powołać do wykonania testamentu można każą osobę posiadającą pełną zdolność do czynności prawnych. Spadkodawca powinien wyraźnie określić komu powierza wykonanie spadku(może nie nim być spadkobierca lub zapisobiorca). Nie jest możliwe wskazanie wykonawcy przez inna osobę. Osobie powołanej do wykonania spadku sąd wystawia określone zaświadczenie.

Osoba powołana może tego obowiązku nie przyjąć o czym musi zawiadomić sąd, powinno ono być złożone przed podjęciem przez tę osobę obowiązków

2. prawa i obowiązki wykonawcy

Zakres obowiązków określa przede wszystkim sam spadkodawca. Jeśli spadkodawca nie określi inaczej wykonawca testamentu powinien zarządzać majątkiem spadkowym, spłacić długi spadkowe w szczególności wykonać zapisy i polecenia a następnie wydać spadkobiercom spadek zgodnie z wolą spadkodawcy i ustawą. Wykonawca spadku może być pozywany i pozywać w sprawach związanych z spadkiem.

Wydaje się, że zarządzając majątkiem wykonawca jest uprawniony również do czynności przekraczających zwykły zarząd, przez okres wykonywania zarządu spadkobiercy pozbawieni są tego zarządu

W czasie sprawowania zarządu majątkiem między wykonawcą a spadkobiercami mogą powstać określone roszczenia. Wykonawca bowiem wykonuje pewne czynności we własnym imieniu ale podmiotami praw i obowiązków pozostają spadkobiercy.

Wykonawcy majątku należy się wynagrodzenie a także zwrot kosztów

3. wygaśnięcie praw i obowiązków

Uprawnienia i obowiązki wygasają z chwila spełnienia zadań określonych przez spadkodawcę lub wynikających z art. 988 gasną także z chwilą śmierci wykonawcy lub w przypadku zwolnienia go z obowiązków przez sąd.

5. Inne dyspozycje testamentowe

Pod tym pojęciem należy rozumieć pozostałe dyspozycje spadkodawcy przede wszystkim o charakterze niemajątkowym. Nie nakładają one na spadkodawcę obowiązku prawnego chyba, że przybierają formę polecenia.

Spadkodawca może zawrzeć też w testamencie np. dyspozycje dotyczące wychowania testamentu jedyny obowiązek do ich wypełnienia może wynikać z moralnego stosunku do spadkodawcy.

Nieco odmiennie ukształtowana jest instytucja działu tzn, sytuacji kiedy spadkodawca nie tylko dzieli spadek ale także przypisuje określone przedmioty określonym osobom, w obecnym stanie prawnym ta sytuacja nie jest jednoznacznie określona.

Rozdział VIII: Stanowisko prawne spadkobiercy

1. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

I. Uwagi ogólne

Spadkobierca nabywa spadek w chwili śmierci z mocy prawa. Nabycie praw nie jest uzależnione od wcześniejszego złożenia oświadczenia woli. Jednak nabycie to nie ma charakteru definitywnego, w określonym terminie można złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku, jeśli nie złoży się żadnego oświadczenia spadek nabywa się z mocy prawa. Można tez przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza(ograniczenie odpowiedzialności z długów spadkowych do wysokości spadku)

Gmina i skarb państwa w przypadku dziedziczenia ustawowego nie mogą odmówić przyjęcia spadku

Przyjęcia spadku nie może też odmówić powoływana w nim fundacja

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku przez osobę niemającej pełnej zdolności do czynności prawnych, składa jej przedstawiciel za zgodą sądu opiekuńczego.

Osoba mająca pełnię zdolności do czynności prawnych może złożyć oświadczenie osobiście lub poprzez pełnomocnika(którego pełnomocnictwo było urzędowo poświadczone i złożone na piśmie)

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w okresie 6 miesięcy od chwili dowiedzenia się przez spadkobiercę o tytule swego powołania

Do chwili złożenie stosownego oświadczenia spadkobierca:

• Ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku

• Nie może zbyć udziału w spadku ani rzeczy do spadku należącej

• Nie może uzyskać postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku

Oświadczenie o nabyciu spadku składa się przed sądem lub notariuszem

II. Transmisja

Jeżeli spadkobierca umrze przed złożeniem stosownego oświadczenia jego spadkobiercy wstępują wówczas w jego sytuację i mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. - transmisja. Złożenie oświadczenia co do spadku po spadkodawcy jest możliwe dopiero po przyjęciu spadku po transmitencie lub równocześnie z nim

III. Odrzucenie spadku

1 skutki

Oświadczenie o odrzuceniu spadku powoduje, że spadkobierca traci prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku ze skutkiem ex tunc. I jest traktowany tak jak by nie dożył spadkobrania(w jego miejsce wchodzą jego dzieci )

Odrzucenie spadku morze prowadzić do:

• Zmiany tytułu powołania do spadku

• Zmiany wielkości udziałów poszczególnych spadkobierców

• Zmiany kręgu osób dochodzących do dziedziczenia

2. brak możliwości przyjęcia dorozumianego

IV. Bezskuteczność oświadczenia o odrzuceniu spadku

1. Ochrona interesów wierzycieli

Odrzucenie spadku przez spadkobiercę może prowadzić do pokrzywdzenia jego wierzycieli. W związku z tym jego wierzyciele mogą wystąpić uznanie odrzucenia za bezskutecznego w stosunku do nich, w razie niewypłacalności dłużnika

2. Przesłanki

• Z żądaniem może wystąpić wierzyciel tego spadkobiercy, który odrzucił spadek, dowodzą, że w ten sposób spadkobierca-dłużnik stał się niewypłacalny

• żądanie jest kierowane do spadkobiercy, który odrzucił spadek z pokrzywdzeniem wierzycieli

• treścią żądania jest uznanie za bezskuteczne wobec wierzyciela oświadczenia spadkobiercy o odrzuceniu spadku

• z żądaniem nie może wystąpić osoba, która w chwili odrzucenia spadku nie była wierzycielem spadkobiercy

3, Skutki

uznanie odrzucenia spadku za bezskuteczne powoduje, że wierzyciel spadkobiercy-dłużnika może kierować egzekucje do przedmiotów spadkowych tak jakby spadek został przyjęty przez dłużnika. Wierzyciel może wystąpić z żądaniem w ciągu 6 miesięcy od chwili powzięcia wiadomości o odrzuceniu spadku

V. Termin

1, skutki upływu terminu

Oświadczenie o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku może zostać złożone w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o swoim tytule. W braku takiego oświadczenia następuje fikcja prawna zgodnie, z którą przyjmuje spadek.

1. Osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych - spadkobierca nabywa spadek wprost

2. pozostałe osoby przyjmują spadek z dobrodziejstwem inwentarza

Jednak jeśli jeden spadkobierca w terminie przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza pozostali którzy nie złożyli oświadczenia w terminie przyj,mują spadek z dobrodziejstwem inwentarza

2. Termin do złożenia oświadczenia przez transmitariusza

W przepisach jest określone tylko, że ten termin nie może się skończyć wcześniej niż termin do nabycia spadku przez transmitenta, termin ten nie biegnie od nowa lecz ulega przedłużeniu. Warunkiem rozpoczęcia biegu terminu jest jednak wcześniejsze dowiedzenie się przez transmitariusza o tytule powołania go do spadku po transmitencie.

VI. Zakaz warunku i terminu

Oświadczenie o przyjęciu spadku nie może być złożone pod warunkiem lub z zastrzeżeniem termin. Dołączenie do oświadczenia warunku lub terminu powoduje nieważność oświadczenia.

VII. Wady oświadczeń woli

Do oświadczenia o przyjęcie lub odrzucenie spadku mają zastosowanie ogólne przepisy dotyczące wad oświadczeń woli.

Oświadczenie o przyjęciu lu odrzuceniu spadku nie może być obarczone sankcją pozorności

2. błąd i groźba

błąd lub groźba nie pociąga za sobą nieważności bezwzględnej a jedynie możliwość uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia(zgodnie z zasadą ogólną), jednak stosowne oświadczenie w tej sprawie może zostać złożone przed sądem, jednocześnie oświadczając czy i jak spadek przyjmuje bądź odrzuca. Może się też uchylić od skutków prawnych niezachowania terminu. Ponadto uchylenie się od skutków prawnych wymaga zatwierdzenia przez sąd .

Błąd musi dotyczyć treści oświadczenia (zgodnie z zasadą ogólną,

3, termin do uchylenia się od skutków prawnych

roczny termin od kiedy spadkobierca wykrył błąd lub minął stan zagrożenia

VIII. Treść oświadczenia

Oświadczenie o przyjęciu spadku powinno zawierać dane określone w art. 641 1i 2. Ponadto przy przyjęciu spadku powinno być zaznaczone czy przyjmowany jest wprost czy z dobrodziejstwem inwentarza.

Oświadczeni e o przyjęciu lub odrzuceni spadku ma charakter niepodzielny

Wyjątki:

• przyjęcie spadku z tytułu podstawienia może nastąpić niezależnie od przyjmowania spadku z innego tytułu

• spadkobierca może odrzucić przydział przypadający mu z przyrostu, i przyjąć tylko tę część z powołania

• może przyjąć spadek testamentowy a odrzucić ustawowy

2. Stwierdzenie nabycia spadku

I. Uwagi ogólne

Sąd stwierdza nabycie spadku na wniosek osoby mającej w tym interes(np. spadkodawcy, wierzyciele itd..)

II. postępowanie

1. Zakres kognicji sądu

stwierdzenie nabycia spadku następuje w postępowaniu prowadzonym w trybie nieprocesowym. W postepowaniu powinny brać udział wszystkie osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi .

W toku postępowania są bada kto jest spadkobiercą, a szczególności bada czy spadkodawca pozostawił testament oraz wzywa do złożenia testamentu osobę co do której są podejrzenia, że testament się znajduje,

Jeśli powstanie spór co do ważności testamentu sąd go rozstrzyga.

Nie może natomiast orzec o niegodności ani o wyłączeniu małżonka z dziedziczenia, W zasadzie nie bada czy dany przedmiot wchodzi w skald spadku(wyjątek dziedziczenie ustawowe i gospodarstwo rolne oraz art. 971)

Stwierdzenie nabycia spadku powinno stwierdzać sytuacje prawną danego majątku w sposób całościowy. W postanowieniu stwierdzającym nabycie spadku Sad okreśa wszystkich spadkobierców oraz określa ich udział w spadku.

2. termin

Stwierdzenie nabycia spadku nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku chyba że wszyscy znani spadkodawcy złożyli już oświadczenia o nabyciu bądź odrzuceniu spadku

3. deklaratywny charakter orzeczenia

postanowienie o stwierdzenie nabycia spadku ma charakter deklaratywny

4. domniemania

domniemywa się, że osoba która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku jest spadkobierca. I ma taki udział w spadku jak w postanowieniu.

Wystąpienie z wnioskiem o uchylenie postanowienia stwierdzającego nabycie spadku możliwe jest, gdy osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku nie jest spadkobierca lub przypada jej inny udział niż w postanowieniu. Złożenie wniosku nie jest ograniczone w terminie i może je złożyć każda zainteresowana osoba.

III. Skutki stwierdzenia nabycia spadku

1. Dowód uprawnień spadkobiercy

Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku w pewnych okolicznościach jest jedynym dowodem, ze określona osoba jest spadkobiercą. Poza tym stanowi jeden z elementów ochrony osób trzecich

Jeżeli osoba trzecia rości sobie prawo do spadku jest to jedynie w postepowaniu o nabycie spadku

2. ochrona osób trzecich

osoba nabywająca jakieś prawo od osoby posiadającej postanowienie o nabyciu spadku działając w dobrej wierze jest chroniona prawne(wyjątek od zasady nemo plus iuris quam perfrcta). Rzeczywisty spadkobierca może jedynie rościć odszkodowanie od osoby która nabyła spadek.

3. Ochrona dziedziczenia

I. Uwagi ogólne

Art. 1029 zawiera roszczenie do skierowane przeciwko osobie władającej spadkiem jako spadkobierca(kiedy nim nie jest), przez rzeczywistego spadkobiercę o wydanie rzeczy lub całego spadku .W grę wchodzą dwa przypadki:

1. osoba władająca spadkiem uzyskała sądowe stwierdzenie nabycia spadku, które później zostało uchylone

2. osoba nie uzyskała stwierdzenia nabycia spadku

II. Roszczenie spadkobiercy

1. Treść

Treścią jest żądanie wydania spadku lub rzeczy należących do spadku rzeczywistem spadkobiercy.

Przesłanki:

• tytuł spadkobiercy

• pozbawienie władania całości lub części spadku

• pozostawanie tych rzeczy w rękach rzekomego spadkobiercy

2. charakter prawny

Nie jest to roszczenie stricte petytoryjne. Spadkobierca może żądać wydania rzeczy jaką spadkodawca władał w chwili śmierci na mocy ważnego tytułu prawnego jak np.. używanie.

3. konkurencja z roszczeniem windykacyjnym

Ma to miejsce gdy chodzi o wydanie poszczególnych rzeczy należących do spadku, jeśli są do rzeczy należące do spadkobiercy. W takiej sytuacji spadkobierca może sobie wybrać roszczenie, którym będzie dochodził swoich praw

4. adresat

Żądanie jest kierowane do osoby władającej przedmiotami należącymi do spadku jako spadkobierca, osoba taka więc musi się uważać za spadkobiercę i z tego tytułyu dochodzić sowich praw

5. Przedawnienie

roszczenie przedawnia się z upływem lat 10 od momentu pozbawienia spadkobiercy władania spadkiem Upływ terminu nie pozbawia dochodzenia swoich praw przez spadkobiercę z innych tytułów prawnych.

III. Rozliczenia między spadkobiercą a władającym spadkiem

Korzystanie z przedmiotów należących do spadku przez osobę nieuprawnioną pociąga za sobą konieczność uregulowania kwestii rozliczeń z tego tytułu pomiędzy spadkobiercą a władającym spadkiem. Rozliczenia te są traktowane analogicznie jak rozliczenia między właścicielem a samoistnym posiadaczem.

2. Dobra wiara władającego spadkiem

analogicznie jak w sytuacji posiadacza samoistnego zakres odpowiedzialności samoistnego posiadacza zależy od czy był on w dobrej wierze czy nie.

3. zakres zastosowania art. 1029

przepis 1029 nie będzie miał zastosowania w sytuacji gdy spadkobierca był posiadał spadek a następnie go odrzucił. Rozliczenia między takimi osobami mają charakter prowadzenis cudzych spraw bez zlecenia

1. Odpowiedzialność spadkobierców za długi spadkowe

I.Uwagi ogólne

1. Zakres odpowiedzialności

Wejście w ogół praw i obowiązków spadkodawcy powoduje m.in. że spadkobierca ponosi odpowiedzialność za zobowiązania których podmiotem był zmarły. Odpowiedzialność ta zależy, od treści oświadczenia o przyjęciu spadku, czy po jego przyjęciu, a gdy do dziedziczenia dochodzi więcej niż jedna osoba, czy nastąpił już dział spadku

2. Odpowiedzialność pojęcie

Odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe będzie rozumiana jako normatywna możliwość zaspokojenia się wierzyciela z majtku dłużnika w drodze postępowania egzekucyjnego.

3. Odpowiedzialność osobista

Odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe ma charakter odpowiedzialności majątkowo-osobistej.

Konsekwencje:

1. gwarancją spełnienia świadczenia jest cały majątek dłużnika

2. wierzycielom przysługuje wybór zarówno pomiędzy przedmiotami dłużnika, jak i sposobu przymusowego zaspokojenia roszczeń. W razie gdyw wierzycieli jest kilku każdy dochodzi swych praw samodzielnie, jeśli majątku dłużnika nie starcza zaspokajani są oni w sposób równomierny

3. wejście jakiegoś przedmiotu do majątku dłużnika powoduj to że zostaje on objęty odpowiedzialnością

4. Z tytułu odpowiedzialności osobistej nie wynika dla wierzyciela żadne prawo bezpośrednie i bezwzględne

5. odpowiedzialność osobista może podlegać pewnym ograniczeniom

4. ograniczeni

Odpowiedzialność może zostać ograniczona do pewnej masy majątkowej

Odpowiedzialność może zostać ograniczona do odpowiedniej kwoty

II. Odpowiedzialność przed przyjęciem spadku

Do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku.

Z reguły do dochodzenia odpowiedzialności dochodzi po przyjęciu spadku(jeśli wcześniej spadkobierca może zażądać zawieszenia postępowania do czasu złożenia oświadczenia co do spadku).

Jeśli do dziedziczenia dochodzi więcej niż jeden spadkobierca, odpowiedzialność spadkobierców do chwili przejęcia przez nich spadku będzie się kształtowała zgodnie z regułą art. 1030.

III. Odpowiedzialność po przyjęciu spadku

1. Uwagi ogólne

Przyjęcie spadku w drodze złożenia oświadczenia albo w wyniku fikcji prawnej, powoduje że nabycie spadku traci swój tymczasowy charakter. Zmienia się także odpowiedzialność spadkobiercy, który ponosi odpowiedzialność za długi całym swoim majątkiem

2. Odpowiedzialność nieograniczona

Przyjęcie spadku wprost powoduje, że powoduje że spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe całym swoim majątkiem bez ograniczeń.

Występuje gdy:

1. złożył oświadczenie o przyjęciu spadku wprost

2. nie złożył w terminie 6 miesięcy żadnego oświadczenia i została zastosowana fikcja prawna

3. Rola zasad współżycia społecznego

Sąd Najwyższy wskazał, że odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe (nawet jeśli przyjął spadek wprost)może ulec ograniczeniu lub nawet wyłączeniu jeżeliu przemawiają za tym zasady współżycia społecznego.

4. odpowiedzialność ograniczona

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza może nastąpić w wyniku wyraźnego oświadczenia lub zadziałania fikcji prawnej. W takiej sytuacji odpowiedzialność za dłgi spadkowe zostaje ograniczona kwotowo, do wartości Sanu czystego spadku

5. Spis inwentarza

Spis inwentarza jest sporządzany przez sąd na wniosek lub z urzędu;

• Na wniosek tego kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą , zapisobiorcą, czy uprawnionym do zachowku

• Z Urzędu - gdy spadek jest przyjmowany z dobrodziejstwem inwentarza a inwentarz nie był uprzednio sporządzony lub gdy do spadku powołano kuratora spadku

6. powołanie się na ograniczenie odpowiedzialności

Spadkobierca ponoszący odpowiedzialność za długi spadkowe może powołać się na ograniczenie swojej odpowiedzialności zarówno w toku postępowania rozpoznawczego jak i egzekucyjnego.

W pierwszym przypadku sąd może nie określając do jakiej wysokości spadkobierca odpowiada, uwzględnić powództwo, zastrzegając pozwanemu do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie jego odpowiedzialności.

7. Granice odpowiedzialności

wartość stanu czystego spadku wyznacza granicę odpowiedzialności spadkobiercy. Sąd na wniosek uprawnionej osoby może nakazać spadkobiercy złożenie:

1. oświadczenia, że żadnego przedmiotu spadkowego nie zataił ani nie usuną, ani że nie podał do spisu nieistniejących długów

2. wykazu przedmiotów spadkowych nieujawnionych w spisie inwentarza

3. zapewnienie że złożone oświadczenie jest prawidłowe i zupełne

8. Powrót do odpowiedzialności nieograniczonej

ograniczenie odpowiedzialności przestaje istnieć gdy podstępnie

• nie podał do inwentarza przedmiotów należących do spadku

• podał nieistniejące długi

9. Spłata długów

Sytuacja gdy Pasywa spadkowe przewyższają aktywa(dobrodziejstwo inwentarza)

• gdy spadkobierca spłaca niektóre świadczenia w całości(niewiedzą o istnieniu innych długów) - ponosi odpowiedzialność tylko do wysokości różnicy między wartością stanu czystego spadku a wartością świadczeń już spełnionych

• jeżeli wiedział o tych długach - ponosi odpowiedzialność ponad wartość czystego spadku jednak tylko do wysokości w jakiej był zobowiązany je spłacić

żaden przepis kc nie nakłada obowiązku podejmowania działań zmierzających do ustalenie rzeczywistego stanu

10. Ustawowe określenie granic odpowiedzialności

Jest to sytuacja kiedy spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe niezależnie od złożonego przez siebie oświadczenia

• zabezpieczenie długu zastawem lub hipoteką

• odpowiedzialność za zapisy i polecenia

• odpowiedzialność za zachowek

11. Solidarna odpowiedzialność współspadkobierców

Do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność solidarną za długi spadkowe

12. Ograniczona odpowiedzialność

1. wartość długów spadkowych jest równa lub niższa od wartości udziału w spadku osoby do której jest kierowane roszczenie - odpowiada a później przysługują mu roszczenia regresowe

2. wartość długów spadkowych jest wyższa od wartości udziału spadkowego przypadającemu adresatowi żądania - solidarna odpowiedzialność ograniczona jest do wysokości udziału

IV. Odpowiedzialność po podziale spadku

Po podziale spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność w stosunku do wielkości przypadających im udziałów. Zobowiązania podzielne dzielą się między spadkobierców w stosunku do ich udziałów, a w przypadku zobowiązań niepodzielnych pozostają oni dłużnikami solidarnymi.

Rozdział IX. Zachowek

1. Ochrona interesów najbliższych krewnych zmarłego

1. rezerwa i zachowek

rezerwa

przy systemie rezerwy spadek dzielony jest na dwie części, jedną spadkodawca może dysponować swobodnie, druga jest nierozporządzalna i do jej dziedziczenia dochodzą najbliżsi spadkodawcy

zachowek

system zachowku pozwala swobodnie rozporządzanie całością majątku osoby najbliższe uzyskują natomiast roszczenie do spadkobiercy, rozmiar tego roszczenia zależy od udziału spadkobiercy.

2. Przedmioty uprawnione do zachowku

I. podmioty uprawnione

1. zstępni

2. małżonek

3. rodzice spadkodawcy o ile byliby powołani do dziedziczenia z ustawy

II. wyłączenia

1. osoba uznana za niegodną, zrzekła się dziedziczenia, odrzuciła spadek przypadający z ustawy

2. małżonek wyłączony z dziedziczenia w trybie 940 kc

3. osoby wydziedziczone przez spadkodawcę

III. Spadkobiercy uprawnieni do zachowku

Czyli tacy spadkobiercy, których udział w spadu nie pokrywa ich prawa do zachowku.

IV. Powstanie roszczenia

Roszczenie powstaje gdy uprawniony do jego otrzymania nie dostaje go także w innej postaci niż powołanie do dziedziczenia. Także gdy nie otrzymał darowizny, powołania do spadku czy zapisu.

Jeśli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny zalicza się darowiznę uczynioną wstępnemu.

3. Zobowiązania z tytułu zachowku

I. Spadkobiercy

Zobowiązanymi do zapłaty zachowku są w pierwszej kolejności spadkobiercy powołani do dziedziczenia, w praktyce będą to z reguły spadkobiercy testamentowi, jeżeli jednak spadkobiercy są też uprawnieni do otrzymania zachowku ich odpowiedzialność ogranicza się tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej ich własny zachowek.

II. Obdarowani

1. zasada ogólna

jeżeli uprawniony nie może otrzymać od spadkobiercy przysługującego mu zachowku, może żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku. Jednak tylko w ramach sumy darowizny.

2. Zróżnicowana sytuacja obdarowanych

1. ponoszą odpowiedzialność według wartości ich wzbogacenia jeśli darowizna została dokonana w okresie krótszym niż 10 lat

2. okres dłuższy niż 10 lat są zwolnieni gdyż \darowizna na ich rzecz nie może zostać dopisana do spadku

3. zaliczenie darowizny na poczet zachowku

Obdarowani będący jednocześnie uprawnionymi do zachowku odpowiadają za darowiznę niezależnie od tego kiedy została ona dokonana

4. odpowiedzialność kilku obdarowanych

Jeżeli spadkodawca dokonał kilku darowizn za zachowek odpowiadają wszyscy obdarowani ich odpowiedzialność nie jest jednak solidarna lecz uzależniona w jakim czasie darowizna została uczyniona w pierwszej kolejności obdarowany najpóźniej\.

5. Upoważnienie przemienne

obdarowanemu może zwolnić się od obowiązku zachowku wydając uprawnionemu przedmiot darowizny

4. Udział stanowiący podstawę obliczenia zachowku

I. Udział stanowiący podstawę obliczenia zachowku

roszczenie o zachowek jest roszczeniem o zapłatę określonej sumy pieniędzy, wysokością odpowiadającej połowy lub dwóch trzecich udziału spadkowego, który przypadałby uprawnionemu przy dziedziczeniu ustawowym.

Inaczej traktowani niepełnoletni(1/2 razy ustawowy udział) i niezdolni do pracy (2/3 razy ustawowy udział)

II. Substrat zachowku

NA substrat zachowku składa się czysta wartość spadku powiększona o wartość podlegających doliczeniu darowizn.

III. Doliczenie zachowku

Doliczeniu podlegają wszystkie darowizny niezależnie czy przedmiot darowizny jeszcze istnieje, a także czy nadal znajduje się w majątku spadkobiercy. Jeżeli uprawnionym do zachowku jest zstępny, zalicza się mu na zachowek poniesione przez spadkodawcę koszty wychowania oeraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, o ile koszty te przekraczają przeciętną miarę w danym środowisku.

Wyłączenia

1. drobne darowizny zwyczajowo w danych stosunkach przyjęte

2. darowizny dokonane na rzecz osób nie będących spadkobiercami ani uprawnionymi do zachowku przed więcej niż 10 laty, licząc od dnia otwarcia spadku

3. jeżeli zachowek obliczany jest dla zstępnego, darowizny dokonane dla zstępnych, chyba że uczyniono to na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego

4. darowizn dokonanych przed zawarciem małżeństwa jeżeli zachowek obliczany dla małżonka

5. Szczególne zagadnienia dotyczące spadku

I. Odpowiedzialność uprawnionego do zachowku

1. Za zachowek

Odpowiedzialność ta zawsze ogranicza się do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny majątek

2. Za zapisy i polecenia

Jeżeli uprawniony do zachowku z jest powołany do dziedziczenia, ponosi on odpowiedzialność za zapisy i polecenia tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej wartość udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczenia należytego uprawnionego zachowku.

II. Zmniejszenie zapisów i poleceń

1. Uprzywilejowanie zachowku

Spadkobiercy obowiązani do zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku mogą żądać stosunkowego zmniejszenia zapisów i poleceń. Zmniejszenie to następuje w stosunku do wartości poszczególnych zapisów i poleceń, chyba że co innego wynika z treści testamentu.

2. sposób zmniejszenia

Najprostszym sposobem obliczenia, w jakim sposobie należy zmniejszyć zapis lub polecenie, jest ustalenie proporcji między wartością majątku spadkowego z wyłączeniem zapisu, a zapisem. Proporcja ta wskaże w jaki stopniu ma być zmniejszona.

3. Dalszy zapis i polecenie

Dalszy zapis lub polecenie także podlega stosunkowemu zmniejszeniu.

4. Uprawniony do zachowku

Spadkobierca uprawniony do zaspokojenia roszczenia o zachowek podlega jeszcze dalszej ochronie. Spadkobierca może żądać zmniejszenia zapisów i poleceń w takim stopniu aby pozostał mu jego własny zachowek.

Chroniony jest także zapisobiorca uprawniony do zachowku gdyż jego zapis podlega zmniejszeniu tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek.

5. rzecz niepodzielna jako przedmiot zapisu

Zapisobiorca może żądać wykonania zapisu w całości ale ma obowiązek uiszczenia odpowiedniej sumy pieniędzy.

III. Przedawnienie roszczenia o zachowek

1. Przy dziedziczeniu testamentowym

roszczenie o zachowek, roszczenie o zmniejszenie zapisów i poleceń - roszczenia te przedawniają się z upływem trzech lat od ogłoszenia testamentu. Termin przedawnienia rozpoczyna bieg z chwilą ogłoszenia testamentu a nie z chwilą wymagalności roszczenia o zachowek

IV. dziedziczenie roszczenia o zachowek

Roszczenie z tytułu zachowku przechodzi na spadkobiercęosoby uprawnionej do zachowku tylko wtedy gdy spadkobierca ten należy do kręgu uprawnionych do zachowka po pierwszym spadkodawcy.

Rozdział X: Wspólność majątku spadkowego i dział spadku

1. Wspólność majątku spadkowego

I. sytuacja prawna współspadkobierców

1. uregulowania prawne

Do momentu działu spadku między współspadkobiercami istnieje wspólność majątku spadkowego, do której stosuje się odpowiednie przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

2. Współposiadanie i współkorzystanie

Każdy ze spadkobierców jest uprawniony do współposiadania przedmiotów należących do spadku oraz do współkorzystania z nich w takim zakresie jakim da się to pogodzić z uprawnieniami pozostałych współposiadaczy. Uprawnienie to zostaje ograniczone jeśli w testamencie został powołany wykonawca testamentu, lub powołany zostanie kurator spadku nieobjętego, w tych bowiem przypadkach uprawnionymi do korzystania są kurator i wykonawca.

Do reszty stosunków mają zastosowanie przepisy dotyczące współwąłsności w częściach ułamkowych z wyjątkami:

1. nie ma domniemania wielkości udziałów

2. spadkobierca może rozporządzać przedmiotem należącym do spadku tylko za zgodą pozostałych spadkobierców jeśli nie to rozporządzenie jest bezskuteczne w taki stopniu w jakim narusza prawa współspadkobiercy

3. wyjście ze wspólności Ne podlega przepisom o zniesienie współwłasności

3. ochrona praw współspadkobierców

W razie naruszenia praw współspadkobierców do korzystania lub posiadania rzeczy mają zastosowanie przepisy dotyczące współwłasności w częściach ułamkowych

4. Wspólność wierzycieli

Spory w doktrynie czy istnieje wspólność wierzycieli od chwili otwarcia spadku

pogląd:

Wspólność tylko kiedy świadczenie niepodzielne lub w przypadku solidarności czynnej w pozostałych przypadkach wierzytelność jest dzielona w stopniu przypadających udziałów w spadku.

II. Zbycie udziału w przedmiocie należącym do spadku

1. wymóg zgody współspadkobierców

Od chwili nabycia spadku, każdy ze współspadkobierców może swobodnie rozporządzać swoim udziałem w spadku, nie może natomiast swobodne rozporządzać w udziale konkretnej rzeczy należącej do spadku(tu potrzebna jest zgoda współspadkobierców, wyrażona przed lub po dokonaniu czynności); zgodę współspadkobierców może zastąpić zgoda sądu.

2. skutki braku zgody

nie uzyskanie zgody nie powoduje nieważności czynności lecz skutkuje możliwością wystąpienia o jej bezskuteczność, jednak tylko w przypadku jeśli takie rozporządzenie narusza prawa przynajmniej jednego z współspadkobierców na podstawie przepisów o dziale spadku

3 skutki rozporządzenia

Zbycie udziału w przedmiocie należącym do spadku nie wpływa na sytuację majątku spadkowego jako całości. Istnieje nadal wspólność między spadkobiercami i nie wprowadza to żadnych zmian w relacjach między spadkobiercami.

2. Dział spadku

I. Ogólne zasady działu spadku

1. Tymczasowy charakter wspólności

Wspólność między spadkobiercami ma charakter przejściowy a ustaje z chwilą, podziału między spadkobiercami majątku spadkowego. Ustawa nie nakłada jednak obowiązku działu ani nie wprowadza terminu na jego dokonanie. Jednak gdy jeden ze współspadkobierców wyrazi wolę działu, dział musi zostać dokonany.

[chyba że ustawa stanowi inaczej np. o spółdzielczych mieszkaniach daje termin roczny na wyznaczenie pełnomocnika w kwestii tego oprawa]

2. Istota działu spadku

Dział spadku polega na tym , że po ustanowieniu wartości całego majątku ustala się wartość sched poszczególnych spadkobierców,

3. skutki działu spadku

1. poszczególni spadkobiercy stają się wyłącznymi podmiotami przyznanych im praw majątkowych

2. Prawa te wchodzą do majątków osobistych współspadkobierców

3. spadkobierca odpowiada za długi spadkowe całym swym majątkiem, samodzielnie i w stosunku do swoich udziałów

4. sposoby działu

Dział spadku może zostać dokonany w drodze umowy(tylko kiedy wszyscy współspadkobiercy zgodni są do dokonania go) lub w drodze postępowania przed sądem.

5. Przedmiot działu

Przedmiotem działu są jedynie aktywa spadkowe, podział pasywów stanowi jedynie konsekwencję podziału aktywów. Jeśli spadkobiercy określą kto odpowiada za jaki dług ma to skutek tylko między nimi

II. Umowny dział spadku

1. Zgodna wola spadkobierców

Umowne dokonanie działu spadku jest możliwe jedynie przy zgodnej woli wszystkich współspadkobierców, konsens musi istnieć zarówno co do konieczności działu, jak i formy i oraz sposobu dokonania.

2. Strony umowy

Stronami umowy o dział spadku muszą być wszyscy współspadkobiercy, jeżeli spadkobierca zbył udział spadku lub jego część także nabywca.

3. Forma umowy

Może być zawarta w formie dowolnej także ustnej, chyba że ustawa wymaga zachowania formy szczególnej. Wymagania formalne mogą więc zaistnieć przy dziale poszczególnych przedmiotów.

4. treść umowy

Sposób i warunki dokonania działu spadku określają same strony umowy działowej. Treść podlega ogólnym regułom dotyczących umów.

Spadkobiercy nie mogą ustalić w umowie swoich wysokości udziałów w sposób odmienny niż w testamencie

5. Zaliczenie darowizn

Strony powinny dokonać w umowie również zaliczenia darowizn oraz wkładu w gospodarstwie rolnym na poczet całych udziałów. W umowie powinny znaleźć się też roszczenia przysługujące stronom z tytułu posiadania przedmiotów spadkowych, pobranych i nierozliczonych pożytków, oraz poczynionych nakładów. Nieuregulowanie powoduje domniemanie, że strony zrzekły się tych roszczeń.

6. Wady oświadczeń woli

Mają tu zastosowanie reguły ogólne, z wyjątkiem błędu(tylko jeśli błąd dotyczył stanu faktycznego, który strony uważały za niewątpliwy

7. Dział częściowy

Dział spadku może zostać dokonany tylko na części majątku spadkowego, co do pozostałej części majątku działu można dokonać później.

III. Sądowy dział spadku

1. podmiot legitymowany

Legitymowanym do wszczęcia procesu jest każdy spadkobierca oraz nabywca udziału w spadku. Wierzyciel spadkobiercy może wystąpić z wnioskiem jeśli dokonała zajęcia praw spadkowych dłużnika w drodze egzekucji.

2. termin

prawo do sądowego działu spadku nie jest ograniczona czasowo

3. ustalenie składu i wartości spadku

W toku postępowania sąd przede wszystkim ustala skład majątku spadkowego oraz jego wartość. Jeżeli spis inwentarza nie obejmuje wszystkich rzecz w spadku można go uzupełnić.

Dla ustalenia wartości stanu czystego spadku ma znaczenie chwila otwarci spadku, natomiast chwila ustalenie wartości poszczególnych przedmiotów jest moment dokonania działu

4. Zakres kognicji sądu

Podstawowym celem postępowania sądowego jest zlikwidowanie stosunku współwłasności co do spadku, więc koniecznym sposobem tego dokonania jest ustalenie dla poszczególnych spadkobierców ich sched

5 Podział fizyczny

Po ustaleniu składu i wartości przedmiotów należących do spadku sąd wybiera sposób podziału tego majątku. (poszczególne przedmioty fizyczne mogą zostać podzielone i rozdane między spadkobierców; możliwe jest też przyznanie jednej rzeczy jednemu lub kilku spadkobiercom jednocześnie obciążając ich kosztami spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców

6. Podział cywilny

przedmioty wchodzące do spadku zostają sprzedane a suma tak uzyskana jest dzielona między spadkobierców w stosunku odpowiadającym ich udziałom spadkowym

7. wybór sposobu podziału

W toku postępowania sąd uznaje który ze sposobów jest w danych okolicznościach najodpowiedniejszy. Jeśli jednak spadkobiercy wskażą sądowi sposób są jest zobowiązany się zastosować, chyba że taki sposób jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.

8. Spłaty i dopłaty

w razie ustalenia spłat i dopłat sąd ustala też sposób i termin zapłaty, a także wysokość i termin odsetek, możliwe jest też rozłożenie spłat a raty.

Spłata rat już wymagalnych może być w szczególnych wypadkach przez sąd odroczona.

9. Podział całego spadku

W drodze postępowania działem powinien zostać objęty cały majątek spadkowy i tylko w drodze wyjątku z uwagi na ważne powody może działem spadku zostać objęta część spadku.

Jeśli dział nie objął całego spadku niezbędne jest przeprowadzenie działu uzupełniającego.

IV. Zliczenie darowizn

1. uwagi ogólne

Instytucja zaliczania darowizn w prawie spadkowym istnieje w dwóch sytuacjach:

1. przy ustalaniu substratu zachowku\

2. przy dokonywaniu działu spadku

2. Wola spadkodawcy

Istnienie obowiązku zaliczania darowizn uzależnione jest od woli spadkodawcy, który określoną/-e darowiznę/y, może zwolnić z zaliczenia. Zwolnienie to może zostać dokonane wyraźnie w umowie darowizny jak i w testamencie

3. skutki zaliczenia

Zaliczenie darowizny jedynie wpływa na ustalenie, jakie przedmioty wejdą w skład schedy

4. osoby zobowiązane do zaliczenia

zobowiązanymi do zaliczenia są nie tylko dzieci spadkobiercy ale i dalsi zstępni(także gdy darowizna została uczyniona na rzecz bliższego zstępnego, który jednak nie dochodzi do dziedziczenia)

5. darowizny podlegające zaliczeniu

Zaliczeniu podlegają wszystkie darowizny(poza drobnymi darowiznami życia codziennego i zwyczajowo w danym środowisku przyjętymi) o ile nie zostały zwolnione z tego obowiązku przez spadkodawcę

6. Zagadnienia szczególowe

Zaliczenie darowizny stanoi jedynie czynność rachunkową(obdarowany nie ma obowiązku jej zwrotu).

Sposób obliczenia:

1. wartość darowizn doliczana jest do spadku lub udziału w spadku, który podlega podziałowi

2. po ustaleniu w ten sposób majątku spadkowego oblicza się schedę spadkową dla każdego ze spadkobierców obowiązanego do zaliczenia

3. na poczet schedy każdego ze spadkobierców zalicza się poczynione na jego rzecz darowizny

7. Chwila określająca wartość darowizny

Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania a według cen z chwili działu spadku.

8 wartość darowizny wyższa od schedy spadkowej

W takim przypadku spadkobierca nie jest zobowiązany do zwrotu nadwyżki, a przy dziale spadku nie uwzględnia się ani darowizny ani spadkobiercy zobowiązanego do zaliczenia.

9. Koszty wychowania i wykształcenia

Przepisy o zaliczaniu darowizn stosuje się odpowiednio do przekraczających zwyczajowe w danym środowisku wydatki na naukę zstępnego.

Rozdział XI: Umowy dotyczące spadku

1. zagadnienia ogólne

I. Umowy dotyczące spadku

• Umowy o spadek po osobie żyjącej

• Umowy, których przedmiotem jest spadek już otwarty

II. Zakaz zawierania umów o spadek po osobie żyjącej

Polskie prawo wprowadza definitywny zakaz zawierania umów o spadek po osobie żyjącej

2. Umowa o zbycie spadku lub udziału w spadku

I. Zagadnienia ogólne

Polskie prawo dopuszcza zawieranie umów o zbycie spadku, udziału w spadku lub części udziału w spadku(musi jednak być to wyrażone ułamkiem, niedopuszczalne jest zbycie konkretnej rzeczy należącej do spadku).

Umowa o zbycie udziału w spadku jest umową o podwójnym skutku(zobowiązująco-rozporządzającym). W braku odmiennej woli stron zobowiązanie do przeniesienia spadku lub udziału w spadku przenosi spadek lub udział w nim.

II. Zagadnienia szczegółowe

1. Forma

Dla ważności wymagana jest forma aktu notarialnego, niezachowanie tej formy powoduje nieważność czynności

2. strony

Może zostać zawarta zarówno między spadkobiercami jak i spadkobiercą i osobą trzecia. Musi być jednak poprzedzone nabyciem sadku w drodze oświadczenia lub upływu terminu określonego w art. 1015

3. Przedmiot

1. cały majątek

2. ułamkowa część

3. dział

4. część działu

przedmiotem umowy są prawa majątkowe wchodzące w skład spadku, długi spadkowe nie stanowią przedmiotu umowy, zbywca i nabywca odpowiadają za długi solidarnie.

III. Skutki

1. sytuacja nabywcy

Podstawowym skutkiem zawarcia umowy o zbycie spadku jest wstąpienie nabywcy w prawa i obowiązki spadkobiercy. Względem nabywcy udziału w spadku skuteczne są wszystkie dokonane wcześniej czynności określające zarząd i sposób korzystania ze wspolnego majątku.

2. Powiązanie się udziału spadkowego zbywcy

Sporna sytuacja: kiedy przedmiotem umowy był udział w spadku; jeśli udział ten się powiększy tzn. np w drodze przyrostu czy nabywca obejmuje również ten udział.

Wydaje się, że decydującą rolę odgrywała tu będzie treść umowy.

3. surogacja

Zbywca spadku zobowiązany jest do zwrotu tego co wskutek zbycia, utraty, lub uszkodzenia przedmiotów należących do spadku zostało uzyskane w zamian tych przedmiotów, albo jako naprawienie szkody.

Jeśli umowa była odpłatna także do wyrównania wartości spowodowanej zużyciem rzeczy

4. Zwrot nakładów i wydatków

Zbywca ma jednak p[Rawo żądać zwrotu nakładów poczynionych na spadek

5. rękojmia za wady

W razie zbycia spadku zbywca nie ponosi odpowiedzialności za wady fizyczne i prawne rzeczy należących do spadku, ponosi jednak rękojmie za wady prawne spadku.

6. Przejście korzyści i ciężarów

Korzyści i ciężary związane z przedmiotami należącymi do spadku, jak również niebezpieczeństwo ich przypadkowej utraty lub uszkodzenia przechodza na nabywcę z chwilą zawarcia umowy o zbycie spadku, chyba, że umowa stanowi inaczej.

7. odpowiedzialność za długi

Zbycie spadku lub udziału w spadku nie zwalnia spadkobiercy z odpowiedzialności za długi spadkowe, nabywca staje się tylko obok zbywcy dłużnikiem solidarnym.

---