Prawo, 17.03.2011
Prawo publiczne- charakteryzuje się tym, że jedną ze stron jest państwo, jest brak równości stron; funkcjonowanie organów państwa musi przebiegać zgodnie z ustalonymi w prawie procedurami.
Prawo gospodarcze- ingerencja państwa w funkcjonowanie podmiotów gospodarczych.
Urzędnicy nie mogą podejmować działań bez podstawy prawnej.
Prawo prywatne- zachowanie równości stron, każda ze stron ma te same prawa, wszystko co nie jest zakazane jest dozwolone.
Podział normy prawnej:
*normy bezwzględnie obowiązujące-adresat powinien zachowywać się tak, jak określono w normie; nie ma on pozostawionej swobody w wyborze postępowania (np. przedawnienie pozostawionej swobody w wyborze postępowania(np. przedawnienie w zakresie wierzytelności)
*normy względnie obowiązujące- adresat może dokonać wyboru innego zachowania niż określone w normie prawnej i pewne kwestie są sprawą stronną (strony mogą ustalać jakieś założenia).
Przepis prawny- jest to cząstkowy zapis, który jest zawarty w akcie normatywnym np. w formie artykułu.
Źródła prawa- dokumenty zawierające procedury postępowania; nie stanowią tej !!!!!!!!!!!! siły gatunkowej; najważniejszym aktem prawnym w większości państw jest konstytucja, np. Wielka Brytania nie ma konstytucji.
Akty stanowione przez organy państwowe, które w swej treści zawierają normy prawne. Mówiąc o źródłach prawa w tym znaczeniu, określamy je najczęściej mianem aktów normatywnych.
Konstytucja- akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, która zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie.
NIK (Najwyższa Izba Kontroli)- instytucja państwowa podlegająca bezpośrednio sejmowi i prowadząca kontrole w państwie. W zakresie NIK-u jest m. In. Kontrola działalności organów państwa (administracji rządowej), NBP, osób prawnych działających na rzecz państwa itp.
Rodzaje władzy:
*władza ustawodawcza-stanowiona obecnie najczęściej przez parlament, który tworzy prawo)
460 posłów, 100 senatorów, 50 eurodeputowanych=610
*władza wykonawcza- będąca w rękach króla (monarchy), prezydenta lub rządu, który wprowadza prawo w życie, egzekwowanie prawa)
*władza sądownicza- sprawowana przez sąd i trybunały, wydające wyroki na podstawie obowiązującego prawa
-sędzia jest nienawistny kiedy orzeka konkretną sprawę, co nie znaczy, że nie ponosi odpowiedzialności
W Polsce mamy system dwuinstancyjny- jeśli druga instancja zaklepie wyrok pierwszej to wyrok staje się wyrokiem prawomocnym.
Apelacja-zwykły środek odwoławczy
Kasacja-nadzwyczajny środek odwoławczy; występujemy o skasowanie wyroku
Tworzenie ustawy:
-ustawy powstają jedynie w parlamencie; może ją złożyć każdy
-tworzenie projektu ustawy
-przyjęcie ustawy poprzedzone jest trzema czytaniami:
*I czytanie-odbywa się albo na posiedzeniu sejmu albo w komisji: niektóre muszą być zaakceptowane na posiedzeniu sejmu np. przez 100000 obywateli; jeśli są uwagi to z uwagami do komisji
*II czytanie- przedstawione jest sprawozdanie komisji, odbywa się debata nad projektem, zgłasza się poprawki i wnioski
*III czytanie- odbywają się głosowania; ustawa zostaje uchwalona jeśli za TAK jest większość posłów w obecności co najmniej 50% liczby posłów na Sali (120 posłów na tak), w ciągu 30 dni senat podejmuje decyzję o ustawie (przyjąć czy nie); 2 tygodnie po ogłoszeniu ustawy wchodzi ona w życie.