03.03.2011
Literatura:
„Podstawy zarządzania organizacją” Gryffin
„Zarządzanie teoria i praktyka” Koźmiński
„Podstawy zarządzania” Robbins
„Kierowanie” Stoner
„Podstawy zarządzania” Strużyński
Miejsce zarządzania zasobami ludzkimi w zarządzaniu:
ZARZĄDZANIE-proces doprowadzenia do wykonania określonej rzeczy sprawnie i skutecznie wspólnie z innymi ludźmi i poprzez nich
KIEROWANIE-w odniesieniu do zespołów; oddziaływanie kierującego na podległych mu pracowników; poprzez określone metody i środki oraz w określonej formie; zapewniające osiąganie postawionych celów; w ujęciu szerszym odnosi się nie tylko do ludzi ale i do zwierząt, maszyn, w węższym przywództwo (ludzi)
SPRAWNOŚĆ-oznacza wykonanie zadania w sposób poprawny i odnosi się do stosunków między nakładami a wynikami; sprawność można zwiększyć uzyskując większy wynik tego samego lub ten sam wynik przy zmniejszonych nakładach
CELE-rezultaty, do osiągnięcia których dąży dana organizacja; są podstawowymi elementami organizacji, każda organizacja ma jakiś program lub metodę osiągania celów-plan.
Zarządzanie jako proces-planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrolowanie pracy organizacji i jej uczestników oraz osiągania celów
Czynności w procesie zarządzania
Planowanie-> organizowanie-> przewodzenie-> kontrolowanie
PLANOWANIE-wyznaczanie celów organizacji; ustalenie generalnej strategii ich osiągania oraz opracowanie zwartej hierarchii planów aby integrować i koordynować działania
ORGANIZOWANIE-określanie zadań do wykonania, ustalenie kto je wykona, jak je grupować, kto komu podlega i gdzie ma się podejmować decyzje
PRZEWODZENIE-motywowanie pracowników, kierowanie czynnościami innych osób, wybieranie najskuteczniejszych kanałów dystrybucji, komunikacji i rozstrzyganie konfliktów
KONTROLOWANIE-proces monitorowania wyników, porównywanie ich z celami i korygowanie wszelkich znaczących dchyleń
Znaczenie zarządzania zasobami ludzkimi
Nasilająca się globalna konkurencja
Rosnące wymagania klientów odnośnie jakości i ceny
Szybsza dyfuzja innowacji
Rosnący poziom edukacji społecznej, zmiany w systemach wartości
Ewolucja zarządzania zasobami ludzkimi-ogólne tendencje rozwojowe: rozwój funkcji personalnej (całokształt spraw związanych z funkcjonowaniem ludzi w pracy) na tle rozwoju nowych form pracy:
ETAP |
FORMY I METODY PRACY |
PROBLEMY PERSONALNE |
Era przedindustrialna-okres generalistów i artystów |
Polowanie, gromadzenie zapasów; sporządzanie ubrań, uprawa roli, handel, rzemiosło |
Podział pracy, sprawowanie przywództwa, ćwiczenia konkretnych umiejętności, zasady i warunki pracy, trening, ocena i wynagrodzenie, planowanie zatrudnienia |
Era industrialna-okres specjalistów |
Rozwój przemysłu, produkcja masowa, powstanie wielu prostych, łatwych do opanowania prac |
Struktury organizacyjne, stały czas pracy, wartościowanie pracy, koszty pracy, stosunki pracy, wynagrodzenie na podstawie czasu pracy, ocenianie przez przełożonego |
Era poindustrialna-okres pracy zespołowej i samopomocy |
Elastyczne systemy produkcji, wykorzystywanie systemów informatycznych, wyszczuplanie organizacji, restrukturyzacja, reeinginieering, rozwój usług, BSC, EVA, telepraca, organizacja wirtualna |
Struktury organizacyjne, stały czas pracy, wartościowanie pracy, wynagrodzenie na podstawie czasu pracy, ukierunkowanie na klienta, strategie personalne, wielozawodowość, elastyczne formy zatrudnienia i wynagrodzenia, kapitał intelektualny, zarządzanie wiedzą, outsourcing, coaching |
ETAP 1: Powstanie samodzielnej funkcji personalnej:
-na przełomie XIX i XX wieku
-R. Owen dostrzegł znaczenie zasobów ludzkich w procesie produkcyjnym
-główne problemy:
*pozyskanie robotników
*ustalenie pracy
*mechanizmem motywowania była groźba utraty pracy
ETAP 2: Szkoła naukowego zarządzania:
-okres od 1885-1920r
-F.W.Taylor; L. i F. Gilbreths; Adamiecki;
-problemy:
*wzrostu wydajności pracy
*w motywowaniu bodźców finansowych, nagrodzenie wyróżniających się robotników
*odpowiedni dobór pracowników i szkolenia
ETAP 3: Klasyczna szkoła zarządzania:
-1920-1950
-H. Fayol, M. Weber, Ch. Bernard
-podział pracy, autorytet, stabilizacja personelu
ETAP 4: Szkoła stosunków międzyludzkich:
-1930-1950
-E. Mayo, F.T. Rosenzweiger,
-znaczenie relacji pracowników
-zadowolenie z pracy
-manager współpracujący z grupą
ETAP 5: Szkoła behawioralna:
-lata 60. XX w
-Ch. Argiris, R. Likert, D. McGregor
-rozwój zasobów ludzkich prowadzi do podniesienia efektywności całej organizacji
ETAP 6: Wiele trendów:
-po II wojnie światowej
-poszerzenie zagadnień:
*problem ochrony pracy
*partycypacja pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem
*rozwój kwalifikacji pracowniczych
*organizacja czasu pracy
Ewolucja zarządzania zasobami ludzkimi:
Ciągłość-> przedmiot rozwiązań
Zmiana-> podejście do rozwiązywania
Główne modele teoretyczne i trendy rozwojowe funkcji personalnej |
Podstawowe problemy |
|
Model tradycyjny koniec XIX w początek XX |
Podział pracy, produktywność, kontrola, bodźce finansowe, dyscyplina |
|
Model stosunków międzyludzkich lata 30 i 40 |
Potrzeby przynależności, uznania, dialog, partycypacja w zarządzaniu, zadowolenie z pracy |
|
Model zasobów ludzkich lata 50 i 60 |
Kreatywność, odpowiedzialność, samokrytyka, rozwój organizacji personelu |
|
Biurokratyzacja lata 50 i 60 |
Administrowanie dokumentacją personalną |
|
Instytucjonalizacja lata 60 |
Centralizacja i specjalizacja w zakresie spraw personalnych |
|
Humanizacja lata 70 |
Poprawa warunków pracy i stosunków społecznych w organizacji |
|
Ekonomizacja lata 80 |
Racjonalizacja i uelastycznianie zatrudnienia, odbiurokratyzowanie funkcji personalnej |
|
Przedsiębiorczość wewnętrzna i zewnętrzna lata 80 i 90 |
Postawy przedsiębiorcze i współdecydowanie, współdziałanie, współodpowiedzialność, orientacja na klienta, jakość procesów pracy |
|
Tworzenie wartości lata 90 |
Kapitał ludzki, zarządzanie wiedzą, outsourcing, telepraca, równowaga między pracą a życiem prywatnym |
TERMINOLOGIA
Zarządzanie zasobami ludzkimi - ZZL
Human Resourse Managament - HRM
Zarządzanie kadrami
Gospodarowanie zasobami ludzkimi
Ad. a)
Strategiczna, jednorazowa, spójna metoda kierowania najcenniejszym z kapitałów każdej organizacji-ludźmi, którzy osobistym i zbiorowym wysiłkiem przyczyniają się do realizacji wszystkich złożonych przez organizację celów, a tym samym umacniają jej przewagę nad konkurencją.
Ad. b)
*zbiór działań (decyzji) związanych z ludźmi, ukierunkowanych na osiąganie celów organizacji, zaspokajanie potrzeb (rozwój) pracowników.
*ludzie jako podmioty sprawcze w dążeniu do celów indywidualnych i organizacyjnych, a więc pracownicy pod względem ilościowym i jakościowym, ich zaangażowanie w działalność organizacji, osiągane wyniki oraz uwarunkowania tych zmiennych
Ad. c)
Działanie organizacji nastawione na przyciągnięcie, rozwój, utrzymanie, efektywnie działającej siły roboczej.
Zasoby ludzkie:
-postawy
-zdrowie
-widza
-umiejętności
-doświadczenie
-motywacja
-wartości.
Zarządzanie zasobami ludzkimi:
-funkcja zarządzania związana z pozyskiwaniem, szkoleniem, motywowaniem i utrzymaniem kompetentnych pracowników
Jakość zatrudnionych pracowników-> jakość organizacji
-celem jest zapewnienie firmie kompetentnych, zdolnych do utrzymania przez długi czas swojego poziomu efektywności pracowników
-zajmują się tym:
*specjalistyczne firmy zewnętrzne
*specjaliści w firmie
*kierownicy
Przykładowe czynności w procesie ZZS:
-planowanie zatrudnienia
-rekrutacja kandydatów
-redukcja zatrudnienia
-analiza formularzy, wniosków o zatrudnienie
-rozmowy kwalifikacyjne
-wprowadzenie nowych osób do pracy
-podejmowanie decyzji o szkoleniach
-służenie radą w sprawach kariery zawodowej
-ocenianie efektywności.
ZZL - wymiary:
Operacyjny
-planowanie zatrudnienia
-rekrutacja, de rekrutacja
-kierowanie pracy zespołów
-ocenianie
-wynagradzanie
-szkolenie
-sterowanie produktywnością
-monitoring systemu personalnego
2. Strategiczny
-dostarczanie wartości dla interesariuszy przez osiąganie i utrzymanie wysokiej efektywności pracy oraz podnoszenie wartości kapitału ludzkiego
3. Funkcjonalny
-obejmuje organizowanie poszczególnych zadań i czynności w procesie tworzenia wartości
4. Instytucjonalny
-odnosi się do określenia ról i kompetencji podmiotów uprawnionych do podejmowania decyzji personalnych oraz wzajemnych powiązań między nimi
5. Instrumentalny
-dotyczy wyboru właściwych metod i technik rozwiązywania problemów personalnych
Procesy personalne:
Wchodzenie ludzi do organizacji
Funkcjonowanie ludzi w organizacja
Wychodzenie ludzi z organizacji