01.03.2011
PODSTAWOWE POJĘCIA
STATYSTYKA-nazwa wywodzi się od STATUS-państwo, w końcu XVIII w; był to opis stosunków społeczno-politycznych w państwie; współcześnie zbiory danych liczbowych; wszelkie prace związane z gromadzeniem i badaniem masowych danych liczbowych; nauka o metodach badań zjawisk masowych; przedmiotem tych badań są określone zbiorowości osób, rzeczy lub zjawisk zwane również populacją lub masą statystyczną; elementy badań zbiorowości noszą nazwę jednostek statystycznych; jednostki wchodzące w skład badanej zbiorowości odznaczają się pewnymi właściwościami, które określone są mianem cech statystycznych; cechy statystyczne można podzielić na stałe i zmienne:
Stałe-określają jednostki a tym samym zbiorowości pod względem rzeczowym (co?), czasowym (kiedy?)oraz przestrzennym (gdzie?); są one wspólne wszystkim jednostkom badanej zbiorowości; nie podlegają one badaniu, a jedynie decydują o zaliczeniu jednostki do określonej zbiorowości
Zmienne-właściwości, którymi różni ą się poszczególne jednostki statystyczne; dzielimy je na jakościowe (niemierzalne) i ilościowe (mierzalne); jakościowe słowne- płeć, ilościowe liczby o różnych mianach-wzrost, waga); ilościowe(quasi) skokowe i ciągłe; zmienne skokowe (przyjmują niektóre wartości liczbowe tzn. że są równoliczne ze zbiorem liczb naturalnych, np. liczna studentów); ciągła może przyjmować każdą wartość ciągu liczb; quasi- zwana porządkową określa natężenie badanej właściwości w sposób opisowy porządkując w ten sposób badaną zbiorowość np. oceny studentów na egzaminach; cechy charakteru poszczególnych jednostek mogą mieć różne rodzaje np. cecha jakościowa płeć może mieć dwa warianty K i M, mówimy więc o dychotomicznym podziale
ETAPY BADANIA STATYSTYCZNEGO
Celem badania statystycznego jest poznanie właściwości konkretnej zbiorowości i na tej podstawie wykrycie prawidłowości dotyczących rozkładu wybranej cechy; we wszystkich badaniach statystycznych powtarzają się pewne niezbędne etapy:
Projektowanie badania statystycznego, które obejmuje:
Określenie celów
Badanie zakresu (liczby jednostek)
Niezbędnych środków umożliwiających badanie oraz opracowanie układu i treści tablic i formularzy
Obserwacja poszczególnych jednostek- zadaniem obserwacji statystycznych jest dostarczenie informacji o właściwościach jednostek, której zakres określono przy projektowaniu badań statystycznych. W wyniku obserwacji statystycznej uzyskujemy udokumentowany w formie pisemnej zbiór informacji jednostkowych o elementach składowych danej populacji. Każde badanie statystyczne wymaga właściwej metody, której wybór uzależniony jest od celu badania, rodzaju zbiorowości statystycznej, zakresu badania oraz środków jakimi dysponujemy. Rozróżniamy trzy metody badań:
a)Pełny - obejmuje wszystkie jednostki zbiorowości statystycznej
b)Niepełny - obejmuje niektóre jednostki
c)Szacunek statystyczny - określa wielkości przedziału
Opracowanie zebranego materiału
Analiza wyników
Badania statystyczne możemy prowadzić w oparciu o materiały pierwotne lub wtórne; pierwotne-informacje o badanych jednostkach, zebrane wyłącznie na poczet badania statystycznego, np. materiały ze spisu ludności. Informacje dotyczące właściwości badanych jednostek zbierane dla potrzeb ewidencyjno-kontrolnych nazywamy materiałami wtórnymi.