Podstawy zarządzania
Sterowanie
Sterowanie zostało zaczerpnięte z cybernetyki. Oznacza celowe formy oddziaływania jednego podmiotu na drugi tak, aby drugi podmiot przyjął zachowanie lub właściwości pożądane.
Za początek cybernetyki uważa się rok 1948, kiedy to Norbert Wienner wydał książkę „Cybernetyka - czyli sterowanie i regulacja w człowieku i maszynie”.
Sterowanie zachodzi wtedy, kiedy system sterujący oddziałuje (impuls) na system sterowany. Następnie dochodzi do pomiaru zachowania się systemu sterowanego. System sterujący ustala cele i wartości zadania. System sterujący otrzymuje informacje zwrotną, dzięki której może korygować i regulować system sterowania poprzez impuls.
Sterowanie sztywne zachodzi wtedy, kiedy system sterujący nie otrzymuje informacji zwrotnej z otoczenia.
Systemem sterującym mogą być ludzie i maszyny. Systemem sterowanym mogą być ludzie, maszyny i zwierzęta.
Kierowanie
Znaczenie ogólne
Kierowanie to działanie zmierzające do spowodowania funkcjonowania innych rzeczy w sposób zgodny z wolą tego, kto nimi kieruje. W sensie ogólnym kierowanie = sterowanie.
Znaczenie węższe
Kierowanie to działanie zmierzające do spowodowania działania innych ludzi, zgodnie z wolą i celami osoby kierującej.
Zarządzanie
Zarządzanie (firmą) to proces polegający na dysponowaniu zasobami firmy, wyznaczaniu jej gospodarczych celów strategicznych oraz tworzeniu warunków organizacyjnych wewnątrz firmy i w jej otoczeniu po to, aby firma w sposób sprawny zrealizowała swoją misję i cele strategiczne.
Zarządza ten, kto:
dysponuje zasobami firmy
wyznacza cele
tworzy warunki wewnątrz firmy
tworzy warunki w jej otoczeniu
Dysponowanie zasobami firmy
Dysponować zasobami firmy oznacza mieć uprawnienia do swobodnego obracania zasobami firmy. Zasobami firmy dysponuje właściciel firmy, lub inna osoba (prezes) upoważniona przez właściciela.
Wyznaczanie celów
Budowanie strategii, podejmowanie decyzji, przewidywanie.
Tworzy warunki organizacyjne
Wewnątrz firmy
Tworzy narzędzia zarządzania (strategia, struktura organizacyjna, narzędzia motywacji, aparat kontroli)
W otoczeniu firmy
Budowanie relacji z grupami na zewnątrz firmy
Tworzenie formalnych i nieformalnych systemów komunikacji
Nieformalne systemy komunikacji pozwalają szybko załatwić sprawy, są oparte na pozytywnych emocjach i zaufaniu !!!
Zarządzający musi inwestować swoją energię w budowanie relacji i komunikowanie się z otoczeniem firmy. Zarządzający musi być silny emocjonalnie !!!
Główne funkcje zarządzania:
Planowanie
Organizowanie
Motywowanie
Kontrolowanie
Proces zarządzania
Planowanie - wytyczenie celów organizacji i sposobów ich skutecznej i sprawnej realizacji. Nieodzowną częścią planowania jest podejmowanie decyzji, obejmujące wybór sposobu działania spośród wielu możliwości. Rezultatem planowania jest opracowanie strategii przedsiębiorstwa.
Organizowanie - logiczne grupowanie działań i zasobów, zmierzające do realizacji celów (planów) organizacji. Rezultatem organizowania jest stworzenie struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa.
Motywowanie - lub przewodzenie, jest zespołem procesów i czynności wykorzystywanych a celu skłonienia ludzi do współpracy na rzecz interesów organizacji. Aby motywować trzeba opracować narzędzia motywacyjne.
Kontrolowanie - obserwowanie i ocena postępów w realizacji celów organizacji. Aby móc kontrolować trzeba mieć aparat kontroli.
Narzędzia zarządzania
Zarządzanie to sztuka podejmowania odpowiednich decyzji związanych z narzędziami zarządzania !!!
Strategia - planowanie celów organizacji i sposobów realizacji tych celów, czyli do czego my, jako firma będziemy dążyli, co chcemy osiągnąć i jak zamierzamy to zrobić. Strategia jest rezultatem planowania.
Nie można zarządzać bez strategii !!!
Struktura organizacyjna - pokazuje sposób zorganizowania zasobów przedsiębiorstwa. Struktura organizacyjna jest dopasowywana do strategii, ponieważ każda strategia wymaga odpowiedniej struktury. Zmiana strategii wymusza zmianę struktury. Struktura organizacyjna jest rezultatem organizowania.
Narzędzia motywacyjne - zależą od struktury organizacyjnej. Aby opracować narzędzia motywacyjne najpierw musimy mieć strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa. Narzędzia motywacyjne są rezultatem motywowania.
Narzędzia bezpośredniego motywowania
Warunki motywacyjne
Potrzeby i bodźce (struktura bodźców musi być dopasowana do potrzeb)
Perswazja i argumentacja
Aparat kontroli - grupa wykwalifikowanych ludzi, wyposażonych w środki kontroli, która funkcjonuje w systemie kontroli. Aparat kontroli nadzoruje wykonanie strategii. Jest rezultatem kontrolowania.
Nie zrealizujemy celów
Przyczyna może tkwić w strategii, strukturze organizacyjnej, narzędziach motywacyjnych lub aparat kontroli mógł popełnić błąd.
Człowiek zarządzający myśli sekwencyjnie:
Strategia struktura organizacyjna narzędzia motywacyjne aparat kontroli
Zarządzający żyje w stanie nieustannej potrzeby doskonalenia organizacji, ciągle myśli kategoriami zmiany: co zmienić, jak usprawnić i udoskonalić organizację!!!
System sterujący
System sterowany
wejście
Oddziaływanie
(impuls)
wyjście
Informacja zwrotna
PLANOWANIE
MOTYWOWANIE
ORGANIZOWANIE
KONTROLOWANIE
Strategia
Struktura organizacyjna
Narzędzia motywacyjne
Aparat kontroli