KSZTAŁTOWANIE UMIEJĘTNOŚCI LICZENIA
Program powstał w celu przygotowania dzieci do nauczania w przedszkolach i szkołach, tak by posiadany „zapas” umiejętności pomagał im sprostać wymaganiom edukatorów w pierwszym roku nauki. Jest to istotne ze względu na „ koszty” adaptacji , stanowi zabezpieczenie przed niepowodzeniami w trudnym okresie adaptacji szkolnej. Został napisany na podstawie programu matematycznego „ Dziecięca matematyka” Edyty Gruszczyk -Kolczyńskiej i Ewy Zielińskiej i dostosowany potrzeb terapii behawioralnej prowadzonej w Oddziale.
Główne kroki programu to:
Orientacja przestrzenna
Rytmy i rytmiczna organizacja czasu
Kształtowanie związków przyczynowo skutkowych
Kształtowanie umiejętności liczenia obiektów
Dodawanie i odejmowanie w zakresie 10
Tworzenie zbiorów- klasyfikacja
Kroki szczegółowe kształtowania umiejętności liczenia obiektów są następujące:
Liczenie obiektów
Identyfikacja nazwy liczebnika z figurą liczbową
Dopasowywanie liczby do ilości elementów i odwrotnie
Dziecięce liczenie palców
Kroki szczegółowe dodawania i odejmowania
Ustalanie wyniku dodawania na podstawie manipulowania przedmiotami
Dodawanie na zbiorach zastępczych np. liczydło
Tworzenie działania algebraicznego i rozwiązywanie przy zastosowaniu konkretów
Dodawanie na polecenie werbalne
Pamięciowe wyznaczanie sumy
Analogicznie w przypadku odejmowania.
JAK NAUCZYĆ DZIECKO Z AUTYZMEM LICZYĆ
Liczenie obiektów następuje przy zastosowaniu procedury uczenia sytuacyjnego podczas przesuwania , zwiększamy liczbę odliczanych przedmiotów o dwa -trzy aż nauczymy odliczać do 10. Wówczas wprowadzamy ćwiczenie odliczania przedmiotów bez manipulowania a tylko z dotykaniem, następnie ćwiczymy odliczanie bez dotykania ,dziecko może wskazywać brodą lub skinieniem głowy, po czym powinno przeliczać posługując się tylko wzrokiem. Dalej uczymy przeliczania obiektów oddalonych od dziecka i przesuwających się oraz przeliczania nieuporządkowanych zbiorów. Następnie uczymy przeliczania z zastosowaniem przerwy i liczenia dalej, oraz liczenia cichego , w myśli i głośnego wypowiadania ostatniego liczebnika.
Identyfikacja liczebnika z figurą liczbową następuje przy pomocy albumu z zastosowaniem procedury uczenia przez dopasowywanie. Dziecko widzi ekspozycję figury liczbowej i pod nią znajduje obraz konkretu / kółko, miś, serduszko, itp./ -jest to podpowiedź wzrokowa.
Identyczny obraz znajduje się na sąsiedniej stronie w albumie po lewej stronie cyfry. Zadaniem dziecka jest odczepić velcro ( rzep samoprzylepny)o przylepić obraz konkretu na velcro nalepione na „podpowiedzi” reagując na polecenie „dopasuj”.
*---------- |
1 ---* |
Analogicznie przedstawiają się strony z dalszymi liczebnikami.
W następnym kroku nie stosujemy podpowiedzi wzrokowej, dajemy dziecku większą od wskazanej przez figurę liczbową ilość obrazów do dyspozycji.
Następnym etapem jest dopasowywanie cyfry do określonej ilości elementów w zbiorze i odwrotnie . Można wykorzystać do tego album, karty domina itp.
Ważne jest by dziecko nauczyło się korzystać z pomocy do liczenia którą zawsze ma przy sobie - z palców. Dziecięce liczenie na palcach można poprzedzić zabawami ze śpiewem np. „bawiły się dzieci, bawiły paluszkami”, „palce to rodzinka” itp. Następnie stosujemy ćwiczenie odliczania z prostowaniem palców piąstki, z dotykaniem palców lewej ręki kciukiem prawej, dotykaniem kolejnym palcem podłoża, przedmiotu, czy własnego nosa , policzka itp. Następny krok to pokazywanie żądanej ilości na palcach na polecenie „pokaż 5, pokaż 2” i dalej pokazywanie na palcach ilości na widok wskazanej na etykiecie liczby, pokazywanie na palcach ilości przeliczonych elementów zbioru na polecenie „ policz ile na półce stoi samochodów i pokaż ilość na palcach.”
Bibliografia
Kruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., „Dziecięca matematyka” WSiP 1999 Warszawa