Podstawy instrumentoznawstwa
geodezyjnego

Poziomowanie teodolitu

Libella - zwana także poziomicą jest przyrządem pomiarowym służącym do pomiaru pochyleń względem terenu. Za jej pomocą można wykonać poziomowanie tj. tak ustawić instrument, że jego osie poziome będą leżeć w płaszczyźnie poziomej, a oś pionowa w płaszczyźnie pionowej, przy założeniu prostopadłości określonych osi. Podstawowym elementem tradycyjnej libelli jest szklana ampułka niezupełnie napełniona ciecz. Utworzony z tej cieczy pęcherzyk gazu dąży zawsze do zajęcia najwyższgo położenia i jest elementem wskazującym na podziale ampułki odchylenie od poziomu. Libelle mogą być rurkowe lub sferyczne (pudełkowe).

Rys. 1 Rys. 2

W pierwszej kolejności należy wykonać przybliżone spoziomowanie za pomocą libelli pudełkowej, poprzez zmianę długości nóg statywu. Przyjmując, że nasz teodolit jest już wstępnie spoziomowany przystępujemy do poziomowania dokładnego: Ustawiamy libelę rurkową równolegle do dowolnych dwóch śrub poziomujących - przyjmijmy 1 i 2. (rys. 1) Poprzez kręcenie śrubami 1 i 2 w przeciwnych kierunkach - "do wewnątr" lub "na zewnątrz" ustawiamy pęcherzyk libelli w punkcie centralnym (rys. 1). Następnie przekręcamy alidadę o 90 stopni (rys. 2). Teraz kręcąc w obu kierunkach śrubą numer 3 ustawiamy pęcherzyk libelli w punkcie centralnym (rys. 2). Sprawdzenie poziomowania: gdy pęcherzyk znajduje się w punkcie głównym libeli należy obrócić alidadę o 180 stopni, jeżeli również wtedy będzie znajdował się w punkcie głównym libelli instrument jest spoziomowany. W innym przypadku należy ponownie wykonać powyższe instrukcje, jeśli sytuacja się powtórzy najprawdopodobniej libella jest niezrektyfikowana.

Rozstawianie teodolitu

Poniżej przedstawione zostały kolejne etapy rozstawiania, centrowania i poziomowania teodolitu:

1. Przygotowanie statywu:

- odkręcamy śruby zaciskowe

- wysuwamy nogi

- zakręcamy śruby zaciskowe

- rozstawiamy statyw nad punktem.

2. Założenie teodolitu:

- wyciągając teodolit z pudełka trzymamy go mocno za dźwigary

- łączymy spodarkę teodolitu z głowicą statywu za pomocą śruby sercowej

- warto sprawdzić czy śruby poziomujące spodarki nie są "wykręcone" do oporu

3. Przybliżone centrowanie i poziomowanie:

- zaciskamy sprzęg alidady, aby przy celowaniu pionem optycznym na punkt teodolit nie obracał się

- wyciągamy dwie nogi statywu z ziemi i poruszając całym zestawem celujemy na punkt

- po wycelowaniu wbijamy ponownie obie nogi w ziemię

- przy użyciu śrub poziomujących dokładnie celujemy na punkt - przybliżone centrowanie

- zmiana długości nóg statywu nie wpływa na centrowanie

- w ten sposób poziomujemy libellę pudełkową - przybliżone poziomowanie

4. Dokładne poziomowanie i centrowanie:

- za pomocą śrub poziomujących i libelli rurkowej poziomujemy instrument - ostateczne centrowanie teodolitu wykonuje się poprzez częściowe odkręcenie śruby sercowej i przesunięciu spodarki na głowicy statywu

UWAGA! - Przy składaniu statywu należy najpierw wyciągnąć nogi z ziemi, złożyć je razem a dopiero później zsuwać.
Warto też zapamiętać, że teodolit na statywie to stanowisko jednoosobowe.

Budowa teodolitu z jednomiejscowym systemem odczytowym

	Alidada - cząść teodolitu osadzona współosiowo z kręgiem poziomym Luneta - służy do naprowadzenia osi celowniczej na wybrany cel Celownik koliatorowy - służy do prybliżonego naprowadzania na cel Lunetka systemu odczytowego - służy do dokonywania odczytów kątów poziomych i pionowych Krąg pionowy - służy do pomiarów kątów pionowych Dźwigary - spoczywa na nich pozioma oś obrotu lunety Zacisk lunety - unieruchamia lunetę Leniwka lunety - śruba ruchu leniwego umożliwia powolny obrót lunety wokół poziomej osi obrotu lunety Libella pudełkowa - umożliwia przybliżone spoziomowanie teodolitu Leniwka alidady - śruba ruchu leniwego umożliwia powolny obrót alidady wokół osi głównej instrumentu Zacisk alidady - blokuje obrót alidady Spodarka - służy do połączenia instrumentu z głowicą statywu oraz poziomowania i centrowania teodolitu nad punktem Obiektyw lunety - układ soczewek zwrócony w stronę oglądanego przedmiotu, dający jego rzeczywisty obraz Pokrętło soczewki ogniskującej - umożliwia ustawienie ostrości obserowanego celu Okular lunety - układ soczewek służący do obserwacji obrazu tworzonego przez obiektyw Okular systemu odczytowego - umożliwia ustawienie ostrości widzenia podziałów systemu odczytowego Libella rurkowa - służy do dokładnego spoziomowania teodolitu Okular pionu optycznego - wbudowany w alidadę, pozwala na ustawienie ostrości znaku centrującego Śruba łącząca alidadę ze spodarką Śruby poziomujące - służą do spoziomowania instrumentu Otwór gwintowany - mocujemy w nim śrubę sprzęgającą (sercową) statyw ze spodarką Płytka sprężynująca - łączy spodarkę z gowicą statywu Sprzęg repetycyjny - sprzęga limbus z alidadą Lusterko - oświetla podziały systemu odczytowego

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---