„Poradnictwo w pracy socjalnej na przykładzie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przytocznej”.
„Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa mającym na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych , których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne środki , możliwości i uprawnienia”
(ustawa o pomocy społecznej z dnia 29.11.1990r.art.1 ust.1).
Ustawa z dnia 29 listopada 1990r.o pomocy społecznej określiła zadania państwa i samorządu terytorialnego w zakresie realizacji zadań pomocy społecznej. Na poziomie samorządu organizatorem i realizatorem zadań jest ośrodek pomocy społecznej będący samodzielną jednostką budżetową podległą gminie , co daje mu możliwość elastycznego działania , przy jednoczesnym wsparciu ze strony organu założycielskiego. Ośrodek ten w procesie realizacji zadań wynikających z polityki społecznej państwa odzwierciedlonych w ustawie o pomocy społecznej oraz aktach wykonawczych do niej, wykonuje zadania o charakterze materialnym polegające na przyznawaniu osobom i rodzinom znajdującym się w ubóstwie zasiłków pieniężnych umożliwiających im zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych , zdrowotnych czy edukacyjnych. Drugą kategorią świadczeń , oferowanych przez ośrodek swoim klientom są świadczenia o charakterze niematerialnym. Jest to bardzo szeroka gama świadczeń , do których należy :
- dokonywanie analizy i oceny zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej ,
- udzielanie informacji , wskazówek i pomocy w zakresie rozwiązywania spraw życiowych osobom , które dzięki tej pomocy byłyby zdolne do samodzielnego rozwiązywania problemów będących przyczyną trudnej sytuacji życiowej ,
- prowadzenie poradnictwa dla osób będących w trudnej sytuacji życiowej dotyczącego możliwości rozwiązywania problemów ,
- wspieranie w uzyskiwaniu pomocy od innych organów i instytucji do tego powołanych ,
- pobudzanie aktywności społecznej oraz inspirowanie działań o charakterze samopomocowym w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych osób , rodzin i grup w środowisku.
Realizacja tak szerokiego i różnorodnego wachlarza zadań powoduje konieczność angażowania do pracy w ośrodkach pomocy społecznej osób o konkretnych kwalifikacjach predysponujących do tej specyficznej działalności. Są to pracownicy socjalni , pedagodzy , psychologowie. Ludzie ci musza również posiadać określone predyspozycje i cechy osobowościowe oraz specyficzny rodzaj motywacji wykraczający poza płace czy awanse. W ramach tych motywacji znajdować się muszą czynniki związane z własnym systemem wartości , poczuciem sprawiedliwości , potrzebą służenia innym oraz wrażliwość na cudzą niedolę i umiejętność czerpania satysfakcji wynikającej z niesienia pomocy innym. W pracy pracownika socjalnego konieczna jest również chęć i umiejętność nawiązywania kontaktu z innymi, łagodzenia konfliktów , współpracy ze świadczeniobiorcami pomocy społecznej. Wymienione cechy , postawy i umiejętności są nieodzownym warunkiem , aby mogła zostać wypełniona społeczna rola pracownika socjalnego. A konieczność należytego doboru kadr ośrodków pomocy społecznej stanowi jedno z głównych kryteriów umożliwiających osiągnięcie wysokiego jakościowo poziomu działalności socjalnej.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Przytocznej obejmuje swym zasięgiem gminę Przytoczna liczącą 6.060 mieszkańców , z których 34,6 % w 2002-gim roku skorzystało z różnych form pomocy i wsparcia. Przyczyną zgłoszenia się po pomoc było w szczególności :
- niepełnosprawność 43,3 %
- brak możliwości zatrudnienia 29,7 %
- wielodzietność rodziny 22,6 %
- długotrwała choroba 20,5 %
- potrzeba ochrony macierzyństwa 3,5 %.
Przytoczna jest gminą o 19 % -ej stopie bezrobocia i jest to już bezrobocie o charakterze strukturalnym. Jest to gmina tzw. popegeerowska , gdzie większość osób będących obecnie bez pracy było wcześniej zatrudnionych w PGR - ach. W chwili obecnej na znalezienie stałego zatrudnienia na terenie gminy macierzystej lub gmin ościennych może liczyć niewielki odsetek bezrobotnych. Pozostali są na utrzymaniu rodziców - emerytów i rencistów lub utrzymują się z prac sezonowych i zasiłków z pomocy społecznej.
GOPS w Przytocznej , prócz pomocy materialnej dla swoich klientów,
prowadzi również szeroko rozumianą pracę socjalną oraz udziela fachowego poradnictwa. Zatrudnionych jest tu 6 osób , spośród których 5 posiada dyplom pracownika socjalnego wraz ze specjalizacją I - go stopnia. Dodatkowo dwie osoby spośród nich posiadają wyższe wykształcenie z zakresu metodyki pracy socjalnej i pedagogiki. Wszyscy pracownicy zostali przeszkoleni do pracy z osobami bezrobotnymi , z dzieckiem zaniedbanym , z rodziną dysfunkcjonalną , z rodzinami z problemem alkoholowym.
Z uwagi na bardzo duży problem bezrobocia w gminie , w strukturach GOPS - u powołany został do życia Ośrodek Wsparcia Dla Bezrobotnych. Dwóch pracowników posiadających kompetencje do pracy z osobami bezrobotnymi , prócz działalności w godzinach pracy Ośrodka , dyżurują również 3 razy w tygodniu w godzinach popołudniowych , służąc poradą w zakresie podstaw prawa pracy oraz pomagając w rozwiązywaniu złożonych sytuacji wynikających z braku zatrudnienia. Uczą chętnych jak należy prowadzić rozmowę z potencjalnym pracodawcą , jak napisać list motywacyjny , CV , podanie itp. Pracownicy doradzają też , w jakim kierunku należy dążyć zmieniając kwalifikacje zawodowe. Doradzają gdzie i jaki kurs ukończyć oraz w jaki sposób zaprezentować swoją osobę w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej przed podjęciem pracy. Jednym z głównych założeń działalności Ośrodka jest „pomoc do samopomocy” , czyli motywowanie do skupiania się osób bezrobotnych w grupy , które wspólnie próbują radzić sobie z problemami , rozeznają rynek pracy , wymieniają się informacjami , doświadczeniami , wspierają w działaniu. To również działania mające na celu doprowadzenie do samodzielności jednostki , do wyrobienia w niej umiejętności samodzielnego radzenia sobie z przeciwnościami losu.
Współczesne badania socjologiczne wskazują na to , że tylko nieznaczny procent bezrobotnych potrafi samodzielnie w sposób trwały reintegrować się w proces pracy. Osoby w średnim wieku nie potrafią zmobilizować się do ponownego podjęcia nauki , do dokształcania się lub wyuczenia nowego zawodu. Brak im motywacji lub po prostu nie mają pojęcia jak i gdzie można to uczynić. W tych właśnie sytuacjach bardzo korzystna jest dla nich wizyta w Ośrodku , gdzie doradzone im zostanie co powinni zrobić , gdzie się udać oraz usłyszą tu słowa pełne głębokiej motywacji do działania.
Wielu bezrobotnych nie posiada zdolności do realnej oceny rynku pracy i nie widzi możliwości odnalezienia miejsca dla siebie , ma mało okazji do jednoznacznego odczytania , co jest w danej chwili dla niego możliwe i wskazane , co może zrobić , aby sprostać wyzwaniom oraz jakie są oczekiwania zewnętrzne i co on może zaoferować. W tym kontekście pomoc w poprawnym , konstruktywnym myśleniu nad własnym losem , w trenowaniu umiejętności odróżniania zagrożeń pozornych od rzeczywistych , w wyrabianiu umiejętności obiektywnej oceny oraz w wyjściu poza schematyczne działania , poza stąpanie po najmniejszej linii oporu - jest tak samo ważna , jak bezpośrednia pomoc materialna , jeśli nie istotniejsza , ponieważ dająca długotrwałe i wymierne efekty.
Działalność polegająca na poradnictwie, przeznaczona dla bezrobotnych to mobilizowanie ich oraz trenowanie takich cech , które pomogą im nie tylko przetrwać ten trudny okres pozostawania bez pracy , ale też szybko zintegrować się w nowych warunkach i skutecznie powrócić do życia zawodowego.
Prócz powyższej działalności , nakierowanej na osoby pozostające bez pracy , Ośrodek Pomocy Społecznej w Przytocznej wmyśl ustawy o planowaniu rodziny , ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży , prowadzi również szeroko pojęte poradnictwo prorodzinne. Jest ono skierowane w szczególności do osób młodych , zwłaszcza dziewcząt , które spotykają się z pracownikiem socjalnym indywidualnie oraz chętnie przychodzą na tematyczne spotkania grupowe. W trakcie spotkań , prowadzonych głównie w formie dyskusji w grupie pod okiem lidera , którym najczęściej bywa pracownik socjalny , który również przekazuje treści merytoryczne oraz prezentuje np. poszczególne metody regulacji poczęć , zarówno naturalnych , jak i środków antykoncepcyjnych. Spotkania poświęcane są również zagrożeniom , jakie mogą się wiązać z rozpoczęciem życia seksualnego , tzn. chorobom wenerycznym , wirusowi HIV. Z naszych porad korzystają też młode matki i młode rodziny w kwestiach dotyczących np. dochodzenia alimentacji , ustalania ojcostwa czy możliwości ubiegania się o przysługujące im świadczenia z różnych instytucji z tytułu urodzenia dziecka.
Kolejnym elementem działalności o charakterze poradnictwa jest wspomaganie radą i pomocą merytoryczną osób zainteresowanych stworzeniem rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka. Zapotrzebowanie na tego rodzaju porady nie jest duże i w zasadzie zamyka się w obrębie zainteresowania stroną proceduralną i finansową.
Na terenie gminy nie funkcjonuje poradnia psychologiczno - pedagogiczna , nie działa też poradnia zdrowia psychicznego , dlatego też Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi działalność mającą na celu udzielanie wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi (chorym psychicznie i upośledzonym umysłowo) oraz ich rodzin. Działalność ta zakłada również zminimalizowanie szkodliwych skutków zaburzeń psychicznych w wymiarze indywidualnym i zbiorowym oraz kształtowanie właściwych postaw społecznych względem osoby z upośledzeniem umysłowym czy chorobą psychiczną - zrozumienia , tolerancji , życzliwości oraz chęci niesienia pomocy. Założenia te realizowane są w oparciu o ustawę o ochronie zdrowia psychicznego.
Poradnictwo dla osób cierpiących na zaburzenia psychiczne , a w szczególności dla ich rodzin odbywają się w sposób zindywidualizowany oraz grupowy.
Również osoby niepełnosprawne w ogólnym tego słowa ujęciu znajdują w Ośrodku zrozumienie dla swoich problemów oraz uzyskują pomoc w ich rozwiązywaniu. Szczególnym wsparciem i poradą otaczane są osoby , które dopiero utraciły sprawność fizyczną , np. w wyniku wypadku. Pracownik socjalny stara się pomóc im oraz ich rodzinom odnaleźć się w nowej dla nich sytuacji , motywują do działania , aby nie popadali w stan apatii i zniechęcenia , aby działali dla poprawy sytuacji. Wskazują instytucje i placówki , do których należy zwrócić się o pomoc w rehabilitacji , którą należy rozpocząć jak najprędzej. Pomaga rodzinie nawiązać kontakt z innymi osobami i rodzinami borykającymi się z podobnymi problemami , co prowadzi w efekcie do powstawania bardziej lub mniej stałych grup wsparcia (samopomocy).
Osoby niepełnosprawne , bez względu na ich sytuację materialną , nieodpłatnie uzyskują w Ośrodku porady dotyczące przysługujących im uprawnień , są pouczani , jak się o nie ubiegać i jak z nich korzystać. Na miejscu można uzyskać komplety druków , które umożliwiają ubieganie się o dofinansowanie z różnych źródeł np. na likwidację barier architektonicznych w miejscu zamieszkania lub pobytu na turnusie rehabilitacyjnym. Ośrodek posiada również , udostępnia i pomaga wypełnić dokumentację w celu uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Doradza i pośredniczy w załatwianiu zasiłku pielęgnacyjnego czy pomocy z Państwowego Funduszu Kombatantów , nieodpłatnego sprzętu ortopedycznego czy innego , niezbędnego osobie niepełnosprawnej (wózek inwalidzki , balkonik , kule łokciowe itp.).W gminie Przytoczna nie został powołany pełnomocnik Zarządu Gminy do spraw osób niepełnosprawnych , jak to ma miejsce w wielu gminach , to tutejszy Ośrodek Pomocy Społecznej pomaga , informuje , doradza i wspiera środowisko osób niepełnosprawnych.
Poradnictwo w pracy socjalnej rozumiane jest jako pomoc osobom i rodzinom w samodzielnym rozwiązywaniu problemów. Najgorsze , co może się zdarzyć osobie czy rodzinie znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej, czy to z powodu braku pracy , czy tez utraty sprawności fizycznej , to uznanie , że jest się bezsilnym w tym splocie niekorzystnych okoliczności. Dlatego podstawowy postulat współczesnej pomocy społecznej - pomoc do samopomocy - nabiera nowego znaczenia. Wspomniałam wcześniej i podkreślę raz jeszcze , że pomoc materialna jest w wielu wypadkach konieczna , jednak tylko doraźnie łagodzi skutki jakiegoś stanu rzeczy , nie rozwiązuje problemu. Natomiast fachowa porada i praca socjalna kształtuje w człowieku takie cechy i postawy , które pozwolą mu samodzielnie wyjść z trudnej sytuacji z podniesioną głową , zadowoleniem z własnych możliwości i wnętrzem bogatszym o nowe doświadczenia oraz bez destruktywnego poczucia źle pojmowanej konieczności wdzięczności dla kogokolwiek.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.