SENTENCJE I WYRAŻENIA

1. Alea iacta est. - Kości zostały rzucone. (Cezar po przekroczeniu Rubikonu)

2. Veni, vidi, vici. - Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem. (Cezar; dot. podboju Azji Mniejszej; ta informacja została przekazana senatowi)

3. Non omnis moriar. - Nie wszystek umrę. (Horacy)

4. Exegi monumentum. - Wybudowałem pomnik. (Horacy)

Carpe diem. - Chwytaj dzień. (Horacy)

Aurea mediocritas. - Złoty środek. (Horacy)

5. Dum docemus, discimus. - Dopóki uczymy, uczymy się sami. (sentencja anonimowa)

6. Cum tacent, clamant. - Gdy milczą, krzyczą. [Milczenie krzykiem] (Cyceron)

7. Dum spiro, spero. - Dopóki żyję, mam nadzieję.

8. Divide et impera! - Dziel i rządź! (Filip Macedoński -> później i Ludwik XI)

9. Festina lente! - Spiesz się powoli. (Oktawiam August)

10. Persona non grata. - osoba niemile widziana.

11. Homo sum Etnie humani a me alienus esse puto. - Jestem człowiekiem i nic co ludzkie, nie jest mi obce. (Terencjusz)

12. Lupus in fabula. - Wilk w bajce. [O wilku mowa, a wilk tu]

O tempora, o mores! - O czasy, o obyczaje! (Cyceron)

Deus ex machina. - Bóg z maszyny. [nagle, niespodziewanie]

13. Primum non nocere. - Po pierwsze nie szkodzić. (Hipokrates z Kos)

14. Scio me nihil scire. - Wiem, że nic nie wiem. (Sokrates -> później i Kartezjusz)

15. Ibi victoria, ubi concordia. - Tam zwycięstwo, gdzie zgoda.

16. Ex cathedrā.- Z katedry [traktować kogoś z góry

Dies irae. - Dzień gniewu.

Ad acta. - do akt.

17. Et in Arcadia ego. - Ja Ciebie i tak dopadnę - nawet w Arkadii. (napis na obrazie Bartolomeo Schidome, przestawiającym leżącą na ziemi czaszkę, której przyglądają się ze wzruszeniem dwaj pasterze)

18. Nemo propheta in patria sua (est). - Nikt nie jest prorokiem we własnej ojczyźnie.

19. Non scholae, sed vitae discimus. - Nie dla szkoły, lecz dla życia uczymy się. (Seneca)

20. Hannibal ante portas. - Hannibal przed bramami (Rzymu). [chwila zagrożenia]

21. Aquilam volare doces. - Nie ucz księdza pacierza.

22. Aquila non captat muscas. - Orzeł nie łapie much.

23. Qui scribit, bis discit. - Kto pisze, uczy się podwójnie.

24. Vicere est cogitare. - Żyć to myśleć.

25. Cogito ergo sum. - Myślę, więc jestem. (Kartezjusz)

26. Historia est magistra vitae. - Historia jest nauczycielką życia.

27. Magnus vectigal est parsimonia. - Oszczędność jest wielkim dochodem.

28. Vox populi, vox Dei. - Głos ludu, głosem Boga.

Al. Kalendas Graecas. - Do kalend greckich. [na święte nigdy]

In dubio pro reo. - W wątpliwości za oskarżonym. [wątpliwości przemawiają na rzecz oskarżonego]

29. Et tu, Brute, contra me? - I ty Brutusie przeciwko mnie? (Cezar; Idy marcowe 44r.p.n.e)

30. Verba docent, exempla trahunt. - Słowa uczą, przykłady przyciągają.

31. Verba volant, scripts manent. - Słowa ulatują, pismo pozostaje. Consuetudo est altera natura. - Przyzwyczajenie jest drugą naturą.

32. Honores mutant mores (raro in meliores). - Honory zmieniają zwyczaje, rzadko na lepsze.

33. Per aspera ad astra. - Przez trudy do gwiazd.

34. In vestimentis non est sapientia mentis. - W okryciu nie ma mądrości umysłu. [Nie szata zdobi człowieka]

35. Lege artis. - Prawem sztuki.

Pro forma. - dla formy [dla pozoru]

Sursum corda. - W górę serca.

36. Concordia parvae ves crescunt, discordia maximae dilabuntur. - W zgodzie małe rzeczy wyrastają; największe w niezgodzie się rozpadają.

37. Hic vivunt mortui, hic muti loquuntur. - Tu żyją zmarli, tu niemi mówią. (napis znajdujący się nad wejściem do Biblioteki Towarzystwa Historii Medycyny w Budapeszcie)

38. Vincere scis, Hannibal, Victoria uti nescis. - Umiesz wygrywać, Hannibalu, nie potrafisz korzystać ze zwycięstwa. (Liwiusz; napisał dzieło od historii założenia Rzymu; słowa skierowane do Hannibala przez Kartagińczyków)

39. Ecce homo! - Oto człowiek! (Mt)

Dura lex, sed lex. - Twarde prawo, lecz prawo.

Novus rex, nova lex. - Nowy król, nowe prawo.

40. Homo homini lapus est. - Człowiek człowiekowi wilkiem.

41. Homo locum ornat, non hominem locus. - Człowiek zdobi miejsce, nie miejsce człowieka.

42. Repetitio est mater studiorium. - Powtarzanie jest matką nauk.

43. Hic sunt leones. - Tu są lwy. (w ten sposób oznaczano białe plamy na mapach; najmniej znane tereny są w Afryce)

44. Lex retro non agit. - Prawo nie działa wstecz.

45. Ultima ratio regum. - Ostatni argument królów. (napis na armatach francuskich XVII w.)

46. Medicus curat, natura sanat. - Lekarz leczy, natura uzdrawia.

47. Quantum scimus - gutta est ignoramus mare. - To ile wiemy jest kroplą, a nie znamy morza.

48. Omnia mea mecum porto. - Wszystkie moje rzeczy niosę ze sobą.

Ars longa, vita brevis. - Sztuka jest długa, życie krótkie.

49. Audiatur ar altera pars. - Należy wysłuchać drugiej strony.

Mors certa, hota incerta. - Śmierć jest pewna, godzina niepewna.

50. Post mortem. - Po śmierci.

Urbi et orbi. - Miastu i światu.

Rara avis. - Rzadki ptak.

51. Mens sana in corpore sano. - Zdrowy duch w zdrowym ciele.

52. Panem et circenses! - Chleba i igrzysk!

53. Concordia civium - murus urbium. - Zgoda obywateli - murem miast.

54. Hostium munera - non munera. - Nieprzyjaciela dar, nie jest darem.

---