Przedmiot prawa autorskiego
Początki prawa autorskiego to okres rewolucji Francuskiej. Wtedy to powstało owo prawo - XVIII wiek.
Pierwsze regulacje prawne - początek XIX wieku- zaczęto dostrzegać możliwości zarabiania na dobrach materialnych.
Konwencja Bernejska- 9.IX. 1886 r.- celem konwencji (umowy międzynarodowej) było stworzenie podstaw prawnych do wzajemnej ochrony dzieł. Wadą konwencji był brak definicji utworu. Przedmiotem ochrony powinny być utwory literackie i artystyczne (w tym kazania). Ustalono 50-letni okres praw autorskich (tzn. 50 lat od śmierci autora). Konwencja ta była wielokrotnie uzupełniana np. w Paryżu w maju 1887,w Berlinie w 1928 r.
Przedmiotem prawa autorskiego jest utwór - materialne dobro prawne, które należy odróżnić od przedmiotu materialnego „nośnika" na którym zazwyczaj jest ono utrwalone.
Do pojęcia utworu nie jest konieczne jego utrwalenie, np. kazanie - nieutrwalona, fotografia- musi być utrwalona.
Przedmiotem prawa autorskiego jest utwór -cechy:
rezultat pracy twórczej człowieka, który nie musi posiadać żadnych zdolności do czynności prawnych (nie jest konieczne spełnienie określonych kryteriów np. wiek, wykształcenie)
powinien stanowić przejaw działalności twórczej
powinien mieć indywidualny charakter
Utwór składa się z trzech warstw:
wewnętrzna- to co autor tworzy w swoim umyśle
zewnętrzna- sposób w jaki to co myśli przedstawia się na zewnątrz
recypowana - to co konsumenci odbierają z warstwy zewnętrznej po zetknięciu z utworem.
Przedmiotu prawa autorskiego nie stanowią:
akty normatywne lub też ich urzędowe projekty - akt jednostronny ustanawiany przez kompetentny organ w trybie przez prawo przewidzianym, a zawierający w swej treści normę prawną (np. każdy przepis). Problematykę aktów normatywnych reguluje ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. „O ogłaszaniu aktów normatywnych i innych aktów prawnych". Aby akt normatywny wszedł w życie musi być ogłoszony w dzienniku urzędowym: „Dziennik ustaw" (konstytucja, ustawy, rozporządzenia, teksty jednolite, akty prawne, Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w wyborach, stanie wojennym, klęsce żywiołowej), „Monitor polski" (zarządzenie prezydenta RP, inne akty urzędowe prezydenta).
dokumenty urzędowe - obejmują: zaświadczenie, dowody doręczeń, wpisy dokonane na rachunkach bankowych, protokoły posiedzeń w postępowaniu sądowym obwieszczenia, wydanie przez organy władzy pouczenia. np. decyzje eksmisji.
dokumenty prywatne - np. oświadczenia
opublikowane opisy patentowe lub ochronne
proste informacje prasowe - autorzy informacji nie są chronieni prawem autorskim np. dziennikarze informacji o wypadkach, notowaniach giełdowych, prognozie pogody, sondaży
Zakres ustawy (do kogo ma zastosowanie) o prawie autorskim:
utwory, których twórca (współtwórca) jest obywatelem PL lub których twórca jest obywatelem państwa członkowskiego UE lub państw członkowskich EFTA- Europejskiego Porozumienie o wolnym handlu.
utwory które zostały opublikowane po raz pierwszy na terytorium RP lub równocześnie na terenie RP i za granicą
utwory które zostały opublikowane po raz pierwszy w języku polskim
jeżeli utwory są chronione na podstawie umowy międzynarodowej zakres ochrony wynika z treści umowy.
Podmiot praw autorskich :
podmiotem prawa jest twórca - prawo autorskie powstaje w sposób pierwotny, tzn. twórca z mocy prawa uzyskuje ochronę w momencie stworzenia utworu, nie jest konieczny dodatkowy akt prawny. Może być to osoba która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych (od 13 r.ż. oraz ubezwłasnowolnione całkowicie- nie ma zdolności do czynności prawych). Ograniczone zdolności (od 13 r.ż. do 18 r.ż. osoba ubezwłasnowolniona częściowo). Pełna zdolność (osoba pełnoletnia, nieubezwłasnowolniona). Nie ma minimalnego wielu aby uzyskać status twórcy w rozumieniu prawa autorskiego. Wykształcenie również na to nie wypływa. Nabycie prawa autorskiego nie jest rezultatem czynności prawych, ale aktu realnego, czyli czynności fizycznych. Autorem może być tylko osoba fizyczna (każdy człowiek).
podmiotem praw autorskich są również współtwórcy, współautorzy - prawo przysługuje im wspólne. Wszyscy współtwórcy wyrażają na to zgodę należy sprawdzić czy istnieje możliwość podziału utworu. Nie jest współautorem ten, kogo pomoc ma charakter czysto techniczny (inf., sprecyzowania tematyki, finansowania).