Prawo autorskie w stosunkach pracowniczych
Wykonywanie obowiązków pracowniczych w ramach stosunku pracy może polegać na podejmowaniu przez pracownika takich działań, których końcowym efektem będą treści chronione prawem autorskim. Działalność twórcza: np. choreograf, dziennikarz.
art. 12 prawa autorskiego stanowi, ze pracodawca nabywa prawa autorskie (majątkowe) do utworu stworzonego przez swojego pracownika w zakresie określonym przez cel umowy oraz zgodny zamiar stron (jeżeli w umowie o pracę nie zastrzeże się, przepis będzie miał zastosowanie). Wszystkie utwory w trakcie zatrudnienia mają charakter generalny. Nie dotyczy to osób zatrudnionych na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenie.
Z utworami pracowniczymi mamy do czynienia wyłącznie, gdy zostały stworzone przez pracownika w ramach wykonywania przez niego obowiązków wynikających ze stosunku pracy. Wtedy jest to własność pracodawcy.
Ważne jest ustalenie zakresu i obowiązków pracowniczych. Znajduje się to w: umowie o pracę, zakresie czynności prac, regulaminie pracy (rzadko).
Badania zakresu obowiązków pracownika - powinno mieć miejsce, kiedy w umowie o pracę nie znajdujemy odrębnych uregulowań.
Pracodawca nabywa prawo do prawa majątkowego do utworu z chwilą jego przyjęcia (np. upłynie terminu na zawiadomienie pracownika o nie przyjęciu utworu - np. negatywne przyjęcia.
Forma przyjęcia utworu podlega ogólnym zasadom składanych oświadczeń woli.
Oświadczenie woli - w sposób dosłowny (ustne lub pisemne) lub w sposób dozrozumiały.
Nie można złożyć oświadczenia o przyjęciu utworu, który jeszcze nie powstała. Może to nastąpić dopiero po jego napisaniu.
Informacje o zakończeniu utworu nie musi pochodzić od pracownika. Może być przekazana przez inną osobę.
Jeżeli pracodawca nie przyjmie utworu (nie zawiadomi o przyjęciu albo zawiadomi o nie przyjęciu w ciągu 6 miesięcy), prawa autorskie w takiej sytuacji zostają w dyspozycji pracownika.
Wyjątki:
1. pracownicze utwory naukowe w ramach instytucji naukowych
Dotyczy pracodawcy: jeśli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej instytucji naukowej przysługuje pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika, utwór musiałby być wykonywany w ramach obowiązków. Twórca ma prawo do wynagrodzenia. Pierwszeństwo opublikowania wygasa jeśli w ciągu 6 miesięcy od dostarczenia utworu nie zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeśli utwór nie został opublikowany w ciągu 2 lat. Instytucja naukowa może bez odrębnego wynagrodzenia korzystać z materiału naukowego zawartego w utworze i udostępniać utwór osobom trzecim.
Sytuacja twórcy naukowego utworu jest korzystniejsza niż pracownika, bowiem instytucja naukowa uzyskuje węższe uprawnienia, a twórca uzyskuje prawo do dodatkowego wynagrodzenia.
Instytucja naukowa - każdego rodzaju podmiot niezależnie od źródła finansowania, którego podstawowym celem jest prowadzenie działalności naukowej, badawczej bez względu na dyscyplinę wiedzy.
Utwór naukowy - stanowi rezultat naukowego procesu badawczego, nastawiony na przedstawienie obiektywnie istniejących rzeczywistości.
2. tworzenie pracowniczych programów komputerowych
Prawa majątkowe do programów komputerowych stworzonych przez pracownika (wykonywanie obowiązków pracowniczych) przysługuje pracodawcy. Ma on pełną władzę praw majątkowych z chwilą stworzenia, o ile w umowa nie mówi inaczej. Może nimi swobodnie rozporządzać.