BŁĘDY I WADY POSTAWY DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
Okres przedszkolny jest szczególnie pomyślny dla prawidłowego kształtowania cech somatycznych i motorycznych dziecka. Głównym czynnikiem biologicznym stymulującym rozwój i sprawność fizyczną dziecka jest ruch, ponieważ aktywność ruchowa pociąga za sobą doskonalenie czynności i funkcji pracujących narządów. Wzmacnia organizm dziecka, kształtuje i usprawnia wszystkie jego układy głównie układ ruchowy, wegetatywny i dokrewny. W dużym stopniu decyduje o zdrowiu dziecka jego postawa.
Prawidłowa postawa ciała nie powstaje sama, lecz kształtuje się w miarę rozwoju dziecka przy korzystnym oddziaływaniu środowiska. Już w okresie przedszkolnym można zaobserwować liczne wady rozwojowe w postawie ciała. Jedne z nich wynikają ze słabej odporności organizmu, wątłości budowy czy niedożywienia, inne są skutkiem przebytych chorób, a jeszcze inne wywodzą się z błędów wychowawczych. Można je łatwo wyrównać i usunąć, wzmacniając organizm, stosując więcej ruchu, ćwiczeń, przyzwyczajać dziecko do zachowania poprawnej postawy.
Nieprawidłowa postawa to wynik skrzywień kręgosłupa. Polega ona na powiększaniu się krzywizny szyjnej, grzbietowej czy lędźwiowej, może być wynikiem skrzywień kręgosłupa. Niekorzystne zmiany mogą także wystąpić w stawach kolanowych czy biodrowych(nogi koślawe, szpotawe) albo w stopach. U dziecka 6- letniego często powiększa się krzywizna grzbietowa. Dziecko garbi się, wysuwa w przód barki i głowę, rozciągają się wtedy słabe mięśnie grzbietu, a skracają mięśnie klatki piersiowej. Układ taki powoduje niedostateczną wentylację płuc, zmniejszenie ruchomości kręgosłupa i żeber, co sprawia, że oddychanie staje się płytkie. Dziecko szybko się męczy, nuży. Brak naturalnej krzywizny piersiowej może zaznaczyć się płaskimi plecami co prowadzi do powstania bocznych skrzywień kręgosłupa (skoliozy).
Jedna z wad występujących często wśród dzieci przedszkolnych jest płaskostopie. Obniża ono sprawność nóg, powoduje szybkie zmęczenie, a z biegiem lat bolesne zniekształcenia, odciski, aż do kalectwa. Następstwa tej wady odbijają się nie tylko na samych stopach, ale i na stawach kolanowych, biodrowych, a nawet kręgosłupie Podstawową przyczyną płaskostopia jest niewydolność mięśni odpowiedzialnych za utrzymanie łuków stopy. Inne przyczyny to: przeciążenie stóp długotrwałą pracą w pozycji stojącej, nadwaga, dłuższe unieruchomienie kończyn dolnych; niewłaściwe obuwie noszone w okresie kształtowania stopy.
Zapobieganie wadom postawy w omawianym wieku powinno sprowadzać się przede wszystkim do zapewnienia dzieciom wszechstronnej aktywności ruchowej oraz kształtowania nawyku „ poprawnego trzymania się”.
Ćwiczenia korygujące poszczególne wady postawy, które dzieci wykonują na zajęciach gimnastyki korekcyjnej są niewystarczające. Z myślą tą opracowujemy zestawy ćwiczeń na zajęcia indywidualne w domu, powinny one być skrupulatnie i systematycznie wykonywane.
Rodzice mają możliwość oglądania sylwetki swojego dziecka w różnych sytuacjach, np.: na plaży, podczas kąpieli. Oni pierwsi mogą zauważyć pewne nieprawidłowości w budowie swojego dziecka. Od ich wiedzy na ten temat zależy sposób postępowania z dzieckiem. Udział i akceptacja rodziny w tym trudnym przedsięwzięciu będzie dodatkowym czynnikiem mobilizującym i aktywizującym dziecko do podjęcia dodatkowego wysiłku w trosce o swoje zdrowie.
Proponowany zestaw ćwiczeń należy realizować dopiero po ustaleniu przez lekarza dokładnego rozpoznania oraz po instruktażu przeprowadzonym przez nauczyciela gimnastyki korekcyjnej.
Opracowanie: Elżbieta Dybowska