Technik ortopeda

Kod klasyfikacji: 322403

Rozdział klasyfikacji: Ochrona zdrowia

Klasa klasyfikacji: Inni pracownicy ochrony zdrowia

Zadania i czynności

Technik ortopeda dobiera, projektuje, wykonuje sprzęt ortopedyczny dla osób niepełnosprawnych stosowany w leczeniu i rehabilitacji różnych schorzeń narządu ruchu.

Sprzęt ortopedyczny to takie wyroby, jak:

- protezy, czyli sztuczne elementy lub części ciała, a zwłaszcza kończyn górnych

i dolnych;

- ortezy, czyli konstrukcje techniczne podtrzymujące lub odciążające poszczególne elementy układu podpórczo - ruchowego, takie jak: gorsety i kołnierze ortopedyczne, aparaty stabilizujące kończyny ;

- obuwie i wkładki ortopedyczne.

W ramach swoich zadań wspólnie z lekarzem (lub komisją) decyduje, jakiego rodzaju wyrób ortopedyczny jest niezbędny danemu pacjentowi i sporządza opis techniczno-lekarski. W zależności od potrzeb dobiera gotowy, a jeżeli jest taka konieczność dopasowuje go lub nawet wykonuje indywidualnie niezbędny sprzęt. W tym celu pobiera miarę odpowiedniej części ciała osoby niepełnosprawnej, w razie potrzeby wykonuje odlewy (negatywy i pozytywy), a następnie szkice i rysunki, dobiera też odpowiednie materiały. Technik ortopeda wykonuje półfabrykaty i części wyrobów ortopedycznych lub nadzoruje pracę innych pracowników, takich jak mechanik ortopeda, bandażysta, gorseciarz, obuwnik, formowacz itp. Kontroluje poprawność wykonania i funkcjonowania sprzętu, dokonuje przymiarek i dopasowuje do potrzeb przyszłego użytkownika. Przeprowadza też praktyczną naukę i instruktaż posługiwania się sprzętem.

Dokonuje także rozliczeń pobranych i wykorzystanych materiałów, czasu pracy pracowników i przeprowadza kalkulację kosztów wyrobów.

Ponadto może, zgodnie ze swoimi kwalifikacjami, przyznawać sprzęt ortopedyczny i rehabilitacyjny stanowiący zaopatrzenie ortopedyczne.

Technik ortopeda, w zależności od stanowiska, na którym pracuje (realizując swoje zadania i wykonując poszczególne czynności) posługuje się wieloma narzędziami i różnego rodzaju maszynami i urządzeniami, począwszy od prostych przyrządów pomiarowych, takich jak: miary krawieckie, liniały, kątomierze czy suwmiarki, używanych przy zdejmowaniu miary pacjentowi, przyrządów kreślarskich przy sporządzaniu szkiców lub dokumentacji technicznej wyrobu, który będzie wykonywany, narzędzi ślusarsko - montażowych, maszyn do obróbki metalu, drewna i tworzyw, maszyn szewskich i rymarskich, urządzeń do formowania z gipsu i tworzyw sztucznych, aż do precyzyjnych przyrządów kontrolno-pomiarowych, jak: mikrometry, twardościomierze, elektryczne i elektroniczne mierniki różnych wielkości nieelektrycznych, używanych w całym procesie wytwarzania, dopasowywania i kontroli ostatecznej wykonywanego wyrobu.

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Miejsce pracy technika ortopedy zależy w dużej mierze od wykonywanych zadań i czynności. Badanie pacjenta, pobieranie miary i wszelkie przymiarki odbywają się w gabinecie lekarskim lub w przymierzalni.

Dobieranie gotowych wyrobów odbywa się w pomieszczeniach, gdzie osoba niepełnosprawna może się rozebrać, usiąść lub nawet położyć, a sprzęt ortopedyczny zgromadzony jest w pobliżu.

Prace związane z wykonywaniem części i elementów, montażem i kontrolą odbywają się w różnych pomieszczeniach. Mogą to być duże hale produkcyjne, jak np. w Warszawskich Zakładach Sprzętu Ortopedycznego produkujących części i elementy dla potrzeb warsztatów ortopedycznych, w których odbywa się montaż i indywidualne dopasowywanie protez i ortez.

Warsztaty ortopedyczne mogą być zlokalizowane na terenie szpitala, przychodni rehabilitacyjnej lub w zakładzie rzemieślniczym spółdzielczym lub prywatnym.

Zarówno w dużych zakładach produkcyjnych jak i małych warsztatach wykorzystywane są różne specjalistyczne maszyny i urządzenia, które w czasie pracy emitują do środowiska czynniki szkodliwe lub uciążliwe.

Na przykład maszyny do obróbki metali, drewna czy tworzyw sztucznych stanowią źródło hałasu, wibracji i zapylenia; przy urządzeniach do obróbki skóry, żywic, tworzyw sztucznych i gipsu występuje zapylenie, natomiast przy klejeniu elementów skórzanych mogą występować szkodliwe lub tylko nieprzyjemne opary.

Należy jednak pamiętać, że technik ortopeda może wykonywać wiele zadań

i czynności, z których większość nie jest uciążliwa.

warunki społeczne

Specyfika wyrobów branży ortopedycznej, różnorodność konstrukcji i technologii stosowanych przy ich wytwarzaniu, indywidualny charakter oraz rola jaką pełnią w procesie leczenia i rehabilitacji sprawiają, że praca technika ortopedy jest różnorodna i odpowiedzialna. W wielu przypadkach wymaga dużej samodzielności zarówno przy podejmowaniu decyzji, jak i przy ich realizowaniu. Równocześnie technik ortopeda musi umieć współdziałać z pracownikami niższego i wyższego szczebla organizacyjnego.

warunki organizacyjne

Czas pracy technika ortopedy na wszystkich stanowiskach jest praktycznie stały i nie przekracza 8 godzin dziennie. Jeżeli prowadzi własny zakład sam ustala czas pracy. W zależności od zajmowanego stanowiska bywa odpowiedzialny za pracę innych ludzi, za maszyny i urządzenia, na których pracuje, za prawidłowość sporządzonych kosztorysów i rozliczeń finansowych. Przede wszystkim odpowiedzialny jest za należyte wykonywanie swoich zadań zawodowych, a więc rzetelne wykonanie, dopasowanie lub dobranie właściwego dla danej osoby sprzętu ortopedycznego. Wszystko to ma istotne znaczenie w procesie leczenia i rehabilitacji. Technik ortopeda jest odpowiedzialny za zdrowie i bezpieczeństwo użytkowników sprzętu ortopedycznego.

Wymagania psychologiczne

Praca technika ortopedy ma charakter produkcyjno-usługowy w zakresie odnowy zdrowia człowieka, wymaga więc bezpośrednich kontaktów między wykonawcą usług a ich bezpośrednimi odbiorcami - osobami niepełnosprawnymi, które mogą różnić się wyglądem, często bardzo drastycznie, od osób w pełni sprawnych fizycznie. Technik ortopeda, podobnie jak lekarz, powinien umieć zapanować nad negatywnymi emocjami, okazać życzliwość, cierpliwość i zainteresowanie problemami swojego pacjenta. Delikatnie i sprawnie wykonać niezbędne pomiary, jasno i precyzyjnie określić potrzeby i specyficzne wymagania dotyczące potrzebnego sprzętu.

Z uwagi na rodzaj świadczonych usług i wykonywanych wyrobów powinien interesować się zarówno zagadnieniami techniki, jak i naukami medycznymi i psychologią. Bardzo przydatne są wyobraźnia, dokładność, cierpliwość i uzdolnienia plastyczne, technik ortopeda bowiem wykonuje lub uzupełnia brakujące części ciała i powinien umieć odtworzyć i wymodelować ich właściwy kształt i barwę.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Praca technika ortopedy ze względu na wydatek energetyczny zaliczana jest do pracy średnio ciężkiej a nawet lekkiej, w zależności od zajmowanego stanowiska.

Dominują czynności manipulacyjne wymagające sprawnego wzroku i rąk, a zwłaszcza palców.

Większość zadań wykonuje w pozycji stojącej lub siedzącej. Zdarzają się sytuacje, gdy trzeba podnieść lub podtrzymać pacjenta, dlatego przydatna jest dobra sprawność układu mięśniowego, krążenia i oddechowego.

Ze względu na częsty bezpośredni kontakt z pacjentami pożądany jest dobry słuch, natomiast bezwzględnym przeciwwskazaniem jest nosicielstwo chorób zakaźnych.

W zawodzie tym mogą pracować osoby niepełnosprawne z dysfunkcją kończyn dolnych, ale poruszające się samodzielnie.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie technika ortopedy niezbędne jest ukończenie szkoły średniej technicznej i uzyskanie tytułu technika ortopedy oraz odbycie obowiązujących praktyk zawodowych.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

W zawodzie technika ortopedy istnieje możliwość osiągania coraz wyższych stopni w hierarchii organizacyjnej instytucji. W dużych zakładach produkcyjnych można kolejno awansować na stanowiska: brygadzisty, mistrza, starszego mistrza, kierownika sekcji czy działu.

W warsztatach ortopedycznych można osiągnąć stanowisko kierownika, podobnie jak w przychodni zaopatrzenia ortopedycznego. Natomiast, jeśli absolwent technikum otworzy własny zakład rzemieślniczy, to - będąc jego właścicielem - może zatrudniać innych pracowników awansując tym samym do roli pracodawcy.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

W zawodzie technika ortopedy mogą podjąć pracę również osoby starsze, jednak muszą posiadać wymagane wykształcenie, umiejętności odpowiednie do pracy na danym stanowisku.

Polecana literatura

Myśliborski T. Zaopatrzenie ortopedyczne, PZWL 1994

Dega W., Malinowska K. (Red.): Rehabilitacja medyczna, wyd. II uzup. , PZWL 1993

Podręcznik dla studentów: Problemy biocybernetyki i inżynierii biomedycznej, (Red.) M. Nałęcz, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności 1990

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---