Do konsultacji społecznych trafił projekt nowelizacji ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410, z późn. zm.) oraz niektórych innych ustaw, inspirowany postulatami wpływającymi do Ministerstwa Zdrowia od organizatorów i realizatorów świadczeń zdrowotnych w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne.
Projekt wprowadza definicje "rejonu operacyjnego" i "obszaru działania", uznaje wykonywanie zadań dyspozytora medycznego za udzielanie świadczeń zdrowotnych, przedłuża czasowe odstępstwo od kwalifikacji członków zespołów ratownictwa medycznego, zmniejsza wymagania zawodowe wobec lekarzy koordynatorów ratownictwa medycznego, nakłada na zakłady opieki zdrowotnej obowiązek pozostawania w stanie podwyższonej gotowości, z uwzględnieniem zadań do realizacji przez zoz-y w związku z tym stanem oraz wynagrodzenia za wykonane świadczenia, zakłada zawieranie umów na zadania zespołów ratownictwa medycznego na okres do 5 lat oraz na rejony operacyjne, a także aktualizuje wojewódzkie plany działania systemu.
Ustawa nie definiowała do tej pory rejonu operacyjnego i obszaru działania. Wprowadzenie do ustawodawstwa regulacji w tym zakresie ma przyczynić się do jednoznacznej interpretacji przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z 20 czerwca 2008 r. ws.wojewódzkiego planu działania systemu PRM oraz kryteriów kalkulacji kosztów działalności zespołów ratownictwa medycznego (Dz. U. Nr 142, poz. 893).
To z kolei, jak zakłada resort, pozwoli na jednolite opracowanie wojewódzkich planów działania systemu, a także sprawne przeprowadzanie przez Narodowy Fundusz Zdrowia postępowań w sprawie zawarcia umów na zadania zespołów ratownictwa medycznego. Zgodnie bowiem z art. 49 ust. 2 ustawy dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ zawiera umowy na podstawie ww. planu.
Rejon operacyjny będzie obsługiwany przez jednego dysponenta jednostki, przy czym za zasadne MZ uznało, by w rejonie operacyjnym zapewniona została szybka i skuteczna realizacja zadań zespołów ratownictwa medycznego na wypadek zdarzeń masowych, co możliwe jest przy organizacji w województwie większych terytorialnie rejonów operacyjnych.
Doprecyzowano przepisy ustawy, by stało się bezspornym, że zadania wykonywane przez dyspozytora medycznego są świadczeniami zdrowotnymi. Nowelizacja w tym zakresie ma zapewnić osobom wykonującym zadania dyspozytora kontynuację wykonywania zawodu medycznego, w tym przez lekarza systemu, pielęgniarkę systemu i ratownika medycznego, którzy z powodu różnych sytuacji życiowych lub zdrowotnych nie mogą ich już wykonywać np. w zespołach ratownictwa medycznego.
Ustawa określa także skład osobowy zespołów ratownictwa medycznego, w których od 1 stycznia 2011 r. świadczeń może udzielać tylko lekarz systemu, pielęgniarka systemu oraz ratownik medyczny. Okres przejściowy w tym zakresie kończy się 31 grudnia br. Problemy dysponentów jednostek związane z zatrudnieniem lekarzy spełniających kryteria wymagane dla lekarza systemu powodują, iż znaczna liczba specjalistycznych zespołów ratownictwa medycznego nie będzie spełniać po tym czasie wymogów ustawy, co może wyeliminować specjalistyczne zespoły z ich obszarów działania.
Jak przyznaje MZ, że w niektórych województwach ponad 40% lekarzy zatrudnionych w specjalistycznych zespołach nie spełnia tych wymagań. Kolejną przyczyną braku w systemie ratownictwa medycznego lekarzy medycyny ratunkowej jest małe zainteresowanie uzyskaniem specjalizacji z medycyny ratunkowej. To wszystko spowodowało konieczność wydłużenia okresu przejściowego - do 31 grudnia 2012 r.
Obecnie w zespołach ratownictwa medycznego udziela świadczeń 5 808 lekarzy, zaś 3 712 spełnia docelowe wymagania ustawy. Ponadto w 2009 r. w trakcie specjalizacji w dziedzinach medycyny określonych ustawie było ponad 8 300 lekarzy. W 2010 r. zostało przyznanych 179 miejsc szkoleniowych w dziedzinie medycyny ratunkowej. Wg MZ liczba lekarzy posiadających specjalizację z medycyny ratunkowej lub innych dziedzin określonych w ustawie powinna po upływie 2 lat umożliwić pełną obsadę specjalistycznych zespołów.
Podobny problem dotyka również zagadnienia związanego ze spełnieniem wymagań ustawowych przez lekarzy powołanych na stanowiska lekarzy koordynatorów ratownictwa medycznego. Wymagania ustawowe powodują, iż obecnie występują trudności z zapewnieniem przez wojewodów pełnej obsady tych stanowisk. Obniżenie wymagań dla lekarzy koordynatorów w zakresie doświadczenia zawodowego ("lekarz systemu, który posiada co najmniej 3-letnie doświadczenie zawodowe w pracy w szpitalnym oddziale ratunkowym lub w zespole ratownictwa medycznego) ma przyczynić się do całodobowego zabezpieczenia funkcjonowania tych stanowisk przy jednoczesnym zachowaniu jakości wykonywanych zadań.
Ostatnia powódź i zaangażowanie jednostek systemu PRM oraz zakładów opieki zdrowotnej w udzielanie pomocy medycznej powodzianom zrodziły konieczność bardziej szczegółowego niż dotychczas zdefiniowania stanu podwyższonej gotowości, z uwzględnieniem zakresu zadań do realizacji przez zoz-y w związku z tym stanem.
W projekcie uregulowano kwestię prawa zoz-ów do wynagrodzenia za świadczenia wykonane na rzecz osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego w związku ze stanem podwyższonej gotowości. Finansowanie tych świadczeń - w ramach wykonania decyzji wojewody - będzie obejmowało zarówno zoz-y, które nie miały zawartej umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z NFZ, jak i zakłady mające takie umowy.
W tym drugim przypadku dodatkowe finansowanie świadczeń będzie dotyczyć tylko świadczeń wykraczających poza zawartą umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, w tym udzielanych poza zoz-em w miejscu wskazanym w decyzji wojewody przez osoby wykonujące zawód medyczny w tymże zoz-ie oraz przez dodatkowe zespoły ratownictwa medycznego.
W przypadku podwyższonej gotowości związanej ze zwiększeniem liczby zespołów ratownictwa medycznego finansowanie będzie się odbywać ze środków budżetu państwa - z części, których dysponentami są poszczególni wojewodowie. Natomiast finansowanie pozostałych świadczeń odbywać się będzie w ramach środków NFZ.
Wśród postulatów zgłaszanych przez organizatorów i realizatorów systemu znalazł się również postulat dotyczący możliwości zawierania wieloletnich umów na zadania wykonywane przez zespoły ratownictwa medycznego. Wydłużenie okresu obowiązywania umów ma zapewnić dysponentom stabilizację w realizacji długoterminowych inwestycji oraz przyczynić się do skutecznej realizacji zobowiązań związanych z korzystaniem ze środków unijnych.
Warunkiem pozyskania przez dysponentów funduszy unijnych na zakup np. ambulansów jest spełnienie tzw. "kryterium trwałości projektu" poprzez zapewnienie funkcjonowania zespołu ratownictwa medycznego w systemie PRM przez 5 lat. W przypadku krótszego okresu obowiązywania umowy zawartej przez dysponenta z NFZ konieczny jest zwrot pozyskanych środków wraz z należnymi odsetkami.
Ponadto ustawa wprowadza zmianę pozwalają na aktualizację wojewódzkich planów działania systemu w każdym czasie, kiedy wystąpi uzasadniona potrzeba związana z zapewnieniem bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców.
Projekt wprowadza również zmiany w ustawie Prawo telekomunikacyjne oraz ustawie Prawo o ruchu drogowym w zakresie dostosowania terminologii do przepisów ustawy o PRM.
Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Pilną nowelizację resort tłumaczy faktem, że proces zawierania umów przez NFZ w systemie pozaszpitalnym na 2011 r. i lata następne rozpoczyna się na przełomie III i IV kwartału 2010 r. Termin zgłaszania uwag do projektu upływa 19 sierpnia.
04.08.2010
inf. wł.