VI. SUWERENNOŚĆ JAKO NIEZBĘDNY ELEMENT WSPÓŁCZESNEGO PAŃSTWA

1. Suweren

Suwerenność - pojęcie to oznacza władzę niezależną w stosunkach zewnętrznych i najwyższą w stosunkach wewnętrznych.

Suweren - podmiot, któremu będzie przysługiwała ta władza suwerenna. W konstytucjach współczesnych podmiot władzy zwierzchniej w państwie jest identyfikowany w różny sposób (monarcha, naród, lud, lud pracujący miast i wsi).

Monarcha

• Z reguły za suwerenna uznawały monarchę oktrojowane konstytucje XIXw. W XXw. ta zasada suwerenności monarszej, występowała rzadziej, ale jeszcze pojawiała się np. w konstytucji z 1959r. dawnego Cesarstwa Etiopii.

• Spośród konstytucji europejskich tylko konstytucja królestwa Danii z 1953r.

Lud

• Częściej współcześnie niż na monarchę wskazuje się na lud jako podmiot suwerenności.

• Wiele konstytucji np.

• włoska z 1947r.

• V republiki francuskiej

• grecka z 1975r.

• bułgarska z 1991r.

• węgierska z 1990r.

Żadna z tych konstytucji nie precyzuje co rozumie pod pojęciem ludu.

• Jan Jakub Rousseau pod pojęciem ludu rozumiał podmiot zdolny do zwarcia umowy społecznej, umowy, która miała być źródłem władzy państwowej.

• Lud jako suweren stanowił prawo.

• Prawo to staje się przejawem woli powszechnej.

• Jednocześnie władza ludu jest niezbywalna. Lud nie może z niej zrezygnować ani w całości, ani nawet w części. Nie może też z nikim się tą władzą dzielić.

• W czasie rewolucji francuskiej, jeden z jej czołowych przywódców Emmanuel-Joseph Sieyès nadał jeszcze inne pojęcie, mówił, że Lud jest to ogół zjednoczonych jednostek podporządkowanych temu samemu prawu i reprezentowanych przez to samo zgromadzenie ustawodawcze.

• Lud ten jako ogół sam dzielił obywateli na czynnych i biernych, wiązało się to posiadaniem/nieposiadaniem majątku. Ci co nie posiadali majątku nie mieli możliwości uczestniczenia w tworzeniu instytucji polityczno-prawnych.

• W XIXw. pod pojęciem ludu rozumiano wspólnotę mieszkańców 1 kraju, którzy są połączeni pewnymi szczególnymi węzłami tego kraju - węzłem porządku prawnego, świadomości, religii i języka.

• To sprawia, że lud staje się jakby integralną częścią państwa, substratem pojęcia państwa.

• Wobec tego coraz bardziej staje się powszechna aprobata dla tezy o politycznym charakterze pojęcia ludu.

• Pojawia się pojęcie ludu politycznego utożsamiane z ogółem obywateli, którzy dysponują prawami politycznymi.

• Pojęcie ludu jako bytu trwałego - bytu, który łączy 3 kategorie pokoleń: przeszłe, aktualne i przyszłe.

Naród

• Pojęcie to bywa spotykane w konstytucjach.

• Konstytucje jednak również nie definiują tego pojęcia, ze znanych konstytucji pojęcie Narodu występowało w konstytucji RP z 1921r.

• Współcześnie:

• konstytucja japońska z 1946r.

• hiszpańska z 1978r.

• konstytucja litewska z 1992r.

• słowacka.

• Nie ma jednolitości poglądów, co do rozumienia tego pojęcia.

• Monteskiusz używał pojęcia Naród wtedy, kiedy miał na myśli ludność państwa, ale już Wolter utożsamia w swoich listach politycznych to pojęcie z elitą.

• Współcześnie utożsamia się pojęcie Ludu i Narodu, zwłaszcza wtedy kiedy akcentuje się ów polityczny charakter obydwu tych pojęć.

Co jest nie do zaakceptowania w pojęciu „ludu pracującego miast i wsi”.

• Doktryna prawa państwowego okresu realnego socjalizmu w bardzo podobny sposób ujmowała zakres tego pojęcia.

• Za taki lud uznawano wszystkich ludzi pracy, ludzi którzy żyli z pracy własnej, i ta praca dodatkowo musiała być społecznie użyteczna i nie można było wykorzystywać pracy innych ludzi.

• Ci ludzie pracy stawali się dzięki roli jaką odgrywali w procesie produkcji podmiotem władzy zwierzchniej w państwie socjalistycznym. W skład tego ludu wchodziły różne warstwy, klasy, grupy społeczne (robotnicze, chłopstwo pracujące, rzemieślnicy i na końcu inteligencja pracująca). Zróżnicowane było położenie ekonomiczne tych grup i siła polityczna z czego wynikała konieczność różnicowania sił budujących socjalizm.

2. Dwa rodzaje demokracji przyjmując za kryterium wyodrębnienia sposób udziału w sprawowaniu władzy

Pojęcie demokracji przedstawicielskiej i bezpośredniej jest wyodrębniane dopiero na przełomie XVIII/XIXw. ponieważ wcześniej sądzono, że pojęcie demokracji jest immanentnie związane z instytucjami demokracji bezpośredniej.

VI. I DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA

• Bezpośredni udział członków zbiorowego podmiotu suwerenności w realizowaniu przez nich funkcji publicznych.

• Ta forma sprawowania władzy była znana już w starożytności, a klasycznym przykładem wcielenia tej demokracji były periodycznie odbywające się w Atenach zgromadzenia ludowe w IV i V w.p.n.e.

• Dopiero czasy nowożytne przyczyniają się do wyodrębnienia paru kluczowych instytucji demokracji bezpośredniej i współcześnie tymi instytucjami są:

• inicjatywa ludowa - obywatelska inicjatywa ustawodawcza

• veto ludowe

• konsultacje społeczne (ludowe) mające znaczenie proceduralne

• instytucja referendum ludowego

• instytucja zgromadzenia ludowego.

• Nie ulega wątpliwości, że sposób wpływania przez suwerena powinien być uznawany za najbardziej konkretną i konsekwentną formę urzeczywistniania idei suwerenności narodu.

• Instytucję demokracji bezpośredniej przez długi okres czasu niechętnie aprobowano wśród arsenałów środków realizacji władzy państwowej. Te instytucje zaczynają odzyskiwać zainteresowanie od przełomu lat 80./90. XX w.

3. Zgromadzenie ludowe

• Zebranie ogółu podmiotów uprawnionych do podejmowania decyzji.

• Można praktycznie wskazać tylko 3 przykłady praktycznego wcielania w życie wciąż idei zgromadzenia narodowego jako formy demokracji bezpośredniej.

• Są to 3 maleńkie, górskie kantony konfederacji szwajcarskiej, których konstytucje przewidują dopuszczalność zbierania się pod gołym niebem obywateli w ramach tzw. wspólnot krajowych (Lansgemainde).

• Unterwalden

• Appenzell

• Glarius (Glari)

• Obywatele zbierają się (np. na placu w stolicy kantonu) raz do roku i podejmują konstytucyjnie dopuszczone decyzje, przede wszystkim:

• uchwalenie budżetu kantonu

• zmiana konstytucji kantonalnej

• powoływanie organów władz wykonawczych, starosty, rządu kantonalnego, sędziów kantonalnych

• Głosowanie jest co do zasady jawne, odbywa się po przeprowadzonej dyskusji, chociaż są dopuszczalne wyjątki od głosowania jawnego np. w konstytucji kantonu Unterwalden.

4. Inicjatywa ludowa

„Wniosek skierowany przez lud do ludu”.

Istota tej instytucji polega na kompetencji określonej wyraźnie w drodze prawnej liczby członków zbiorowego podmiotu suwerenności do wszczęcia procedury ustawodawczej.

W zależności od tego, jakie kryterium wyodrębnienia zostanie przyjęte wyróżnia się:

a) Jeśli przyjmie się przedmiot inicjatywy to inicjatywa ludowa może mieć charakter:

• Inicjatywy konstytucyjnej - gdy chodzi o uchwalenie lub zmianę konstytucji.

• Inicjatywy prawodawczej - gdy chodzi o uchwalenie lub zmianę ustawy zwykłej.

b) Jeśli przyjmie się sposób prezentacji wniosku:

• Inicjatywa ludowa sformułowana.

Wnioskodawcy przedkładają gotowy, systematyczny projekt ustawy.

• Inicjatywa ludowa niesformułowana.

Wnioskodawcy przedstawiają problem, który ma być przedmiotem regulacji, natomiast sam systematyczny projekt ustawy zostanie sformułowany następnie w przyszłości przez właściwy organ państwowy.

Instytucję inicjatywy ludowej współcześnie przewiduje wiele konstytucji Europy i Świata, chociaż stopień taktycznego wykorzystania tej instytucji nie jest imponujący.

• Szwajcaria - do 1977r. wystarczało 50 tyś. podpisów pod inicjatywą obywatelską, potem podniesiono granicę do 100 tyś.

• Włochy - 50 tyś.

• Hiszpania - 500 tyś.

• Austria - od 1981r. 200 tyś. albo połowa wyborców z 3 landów.

• Landy niemieckie - od 1/5 do 1/10 ogółu wyborców.

• USA - 3-15% wyborców.

• Litwa - zwykła inicjatywa ustawodawcza - 50 tyś.; inicjatywa konstytucyjna 300 tyś. podpisów.

• Węgry - 50 tyś.

• Rumunia - 250 tyś.

• Słowenia - 5 tyś.

• Polska - 100 tyś. mających prawo wybierania (art.118).

Ustawa w tej sprawie została wydana 24 VI 1999r.

5. Referendum

• Jest to sposób bezpośredniego decydowania przez podmioty uprawnione w drodze głosowania o najważniejszych problemach życia państwowego albo określonego terytorium będących przedmiotem głosowania.

• Referendum może być inicjowane przez różne podmioty, przez:

• konstytucyjnie określoną liczbę obywateli uprawnionych do głosowania

• parlament

• głowę państwa

• organy regionalne

• człon składowy federacji

• Z reguły konstytucje wymieniają nie więcej niż 2 podmioty uprawnione do wszczęcia procedury referendalnej, w Polsce art. 125 przewiduje, że procedurę może wszcząć:

• Sejm

• Prezydent za zgodą Senatu (brak zgody działa jak veto stanowcze)

• Istota rozstrzygnięcia referendalnego ogranicza się w zasadzie do zaaprobowania, dokonania wyboru na rzecz 1 z podanych alternatywnych rozwiązań.

• Referendum może być stosowane tylko tam gdzie zostało ono wyraźnie przewidziane przez konstytucje.

RODZAJE REFERENDUM:

• Referendum może być obligatoryjne albo fakultatywne.

• Obligatoryjne gdy taki obowiązek przewiduje sama konstytucja w określonych sprawach i gdy jednocześnie warunkuje od przeprowadzenia referendum prawomocność decyzji określonego rodzaju.

• Fakultatywne gdy akty określonego rodzaju mogą (ale nie muszą) zostać dla uzyskania ważności prawnej być zatwierdzone w referendum.

• Inicjatywa będzie zależała od woli organu uchwalającego dany akt lub od jakiegoś podmiotu pochodzącego zewnątrz.

• Określa się zwykle termin do upływu, którego określony podmiot może z taką inicjatywą wystąpić przy czym nie zmieszczenie się w tym terminie nie skutkuje żadnymi ujemnymi konsekwencjami dla kwestii ważności prawnej danego aktu normatywnego.

• Taki fakultatywny charakter ma referendum w art. 235 (zmiana konstytucji).

• Kryterium terytorialne

• lokalne (ustawa z 15 IX 2000r. Dz.U. 88 poz. 985).

• ogólnokrajowe (ustawa z 14 III 2003r. Dz.U. 57 poz. 507).

• Kryterium materii regulacji

• Referendum konstytucyjne

• Dotyczy uchwalenia lub zmiany konstytucji.

• Referendum ustawodawcze

• Może dotyczyć podjęcia ustawy albo (tak jak w Polsce) w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców gminy na cele publiczne.

• Kryterium czasu przeprowadzenia referendum

• Referendum przed uchwaleniem danego aktu normatywnego.

• Referendum po uchwaleniu danego aktu normatywnego.

• Referendum ratyfikacyjne (uchwalony akt nie jest prawomocny do momentu przeprowadzenia ważnego referendum).

• Referendum konsultacyjne (wtedy, kiedy uprawniony organ państwa do podjęcia określonej decyzji, zanim to uczni chce poznać preferencje większości obywateli).

Nie jest to referendum w pełni znaczenia tego słowa, ponieważ w tym wypadku chodzi jedynie o wyrażenie opinii (Szwecja, Hiszpania).

Niektóre konstytucje odróżniają referendum od konsultacji społecznej (RFN - konsultacja ludowa, w Polsce obowiązywała ustawa z 6 V1987r. o konsultacjach społecznych i referendum).

• Bywa, że zamiast pojęcia referendum używa się słowa plebiscyt. Plebiscyt oznacza co innego w prawie międzynarodowym publicznym, a co innego w prawie konstytucyjnym.

• W prawie międzynarodowym oznacza oświadczenie woli wyrażone w głosowaniu ludności związanej z pewnym obszarem państwa, urodzonej tam lub mieszkającej na tym terytorium. Dotyczy kwestii przyłączenia tego obszaru do istniejącego państwa albo utworzenia z tego obszaru państwa odrębnego.

• W prawie konstytucyjnym występują rozbieżne kwalifikacje instytucji plebiscytu.

• W Szwajcarii pojęcie plebiscyt i referendum są synonimami.

• We Francji i Wielkiej Brytanii referendum jest to instytucja umożliwiająca rozstrzygnięcie jakiegoś doniosłego problemu, a plebiscyt jest to głosowanie na jednostkę.

• W wielu krajach Ameryki Łacińskiej pojęcie plebiscytu używane jest do określenia głosowania nad projektami aktów prawnych.

• W Polsce plebiscyt jest rodzajem referendum, a odmienności możliwe dotyczą treści tego aktu. Plebiscyt służy wyrażaniu woli przez obywateli w kwestii granic lub zaufania dla rządu.

Referendum konstytucyjne narodziło się w Ameryce Północnej, I konstytucja uchwalona przez naród w drodze tego referendum była to konstytucja stanu Massachuset w 1780r. (Potem Francja 1793r. i 1795r., Szwajcaria z 1802r.).

6. Veto ludowe

• Ta instytucja występuje współcześnie sporadycznie.

• Sytuacja, kiedy wyborcy chcą doprowadzić do zaprzestania obowiązywania ustawy.

• Czasami nazywa się tą instytucję (np. we Włoszech) referendum-veto.

• wecie ludowym mówimy gdy prawnie określona liczba obywateli może w określonym przez prawo czasie oprotestować uchwalony akt prawny.

7. Sposoby demokratycznego podejmowania decyzji

1. losowanie

2. głosowanie

1. Losowanie

• Występuje rzadziej niż w przeszłości.

• Uzasadnia się jej występowanie neutralnością procedury decyzyjnej np.

W USA:

• Losuje się składy sądów przysięgłych, gdy sąd rozstrzyga poważną sprawę kryminalną.

• Stosuje się tą procedurę kiedy w głosowaniu nie udało się w finalnej turze uzyskać ostatecznego rozstrzygnięcia np. w konsekwencji równorzędnego rozłożenia się głosów.

W Polsce:

• Przykład z czasów obowiązywania uchwały Senatu RP z 20 X 1992r. Przepis tej uchwały przewidywał, że w celu rozstrzygnięcia wyboru 1 z 2 Senatorów, którzy uzyskali równą ilość głosów w Senacie należy przeprowadzić losowanie.

• Procedura przewidziana w regulaminie Senatu - przepis dotyczący procedury wyboru marszałka i wicemarszałków Senatu. Senat wybierał ich spośród kandydatów zgłoszonych przez co najmniej 10 Senatorów. Jeżeli w głosowaniu żaden kandydat nie uzyska wymaganej większości głosów wprowadza się kolejne tury głosowania z kolejnym wyłączaniem kandydata, który uzyskał najmniej głosów, przy równej liczbie decyduje losowanie.

• W ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu - losowanie nr listy wyborczej przez komitet wyborczy.

2. Głosowanie

• Może odbywać się przy zastosowaniu zasady jednomyślności albo większości głosów.

a) Jednomyślność

• Zaletą jest, że przy jej zastosowaniu przynajmniej teoretycznie zabezpiecza się najlepiej interesy wszystkich uczestników głosowania.

• Jednomyślność sprawia, że nieraz niemożliwe jest podjęcie decyzji.

• Bywa, że ma zastosowanie w organizacjach międzynarodowych lub w państwach federalnych, wtedy kiedy zachodzi potrzeba podjęcia bardzo ważnej decyzji.

b) Podejmowanie decyzji głosami większości uprawnionych do głosowania

• Wówczas większość podmiotu zbiorowego jest uprawniona do wyrażania woli całości tego podmiotu. W praktyce ustrojowej współczesnej demokracji istnieje kilka reguł ustalania wyniku głosowania. Reguł umożliwiających określenie tej większości, która nadaje walor prawomocności podejmowanej decyzji.

• System większości zwykłej (względnej)

• System większości absolutnej (bezwzględnej)

• System większości kwalifikowanej

SYSTEM WIĘKSZOŚCI ZWYKŁEJ

• Decyzja staje się wiążąca jeżeli głosowało za nią więcej osób niż za przyjęciem innej podanej pod głosowanie decyzji. Nie uwzględnia się głosów wstrzymujących.

SYSTEM WIĘKSZOŚCI BEZWZGLĘDNEJ

• Występuje gdy dla ważności określonych decyzji wymagana jest ponad połowa głosów osób biorących udział w głosowaniu. Żeby uzyskać tą ponad połowę głosów jest konieczne żeby za określoną propozycją padło więcej głosów niż wynosi suma głosów opowiadających się za innymi rozwiązaniami i głosów wstrzymujących.

SYSTEM WIĘKSZOŚCI KWALIFIKOWANEJ

• Określa się albo procentowo albo ułamkowo część ogólnej liczby głosów, większą od połowy, potrzebną żeby uznać decyzje podmiotu zbiorowego za obowiązujące.

• Za liczbę ogólną głosów uważa się albo liczbę ustawowo określoną albo liczbę osób faktycznie biorących udział w głosowaniu.

• Konstytucja RP przyjmuje jednolicie liczbę ustawowo określoną.

VI. II DEMOKRACJA POŚREDNIA (reprezentacyjna, przedstawicielska)

• Problem przedstawicielstwa stawiała już praktyka starożytnej Grecji. W Atenach zalążkiem organu przedstawicielskiego była Rada Pięciuset, która była organem wykonawczym zgromadzenia ludowego.

• Zalążki współczesnego parlamentaryzmu sięgają średniowiecza. W XI w. w Anglii powstała Rada Królewska, która stopniowo zaczęła przeistaczać się w parlament. Kamieniem milowym było ukształtowanie się Izby Gmin w skład której zaczęli wchodzić także przedstawiciele miast.

• W Europie kontynentalnej, we Francji geneza parlamentaryzmu jest ściśle związana z narodzinami Stanów Generalnych.

• W Polsce od XV w. działał Sejm Walny.

• Rozwój parlamentaryzmu dokonuje się początkowo w ramach monarchii stanowej, następnie w ramach monarchii konstytucyjnej i powoli tworzą się podstawy dla rozwoju tego, co nazywamy teorią reprezentacji.

• Praktycznie, aż po XVIII w. pojęcie demokracji jako formy rządu, utożsamiane było z demokracją bezpośrednią.

• Pojęcie demokracji pośredniej pojawia się w XVIII w., kiedy pojawia się postulat powołania reprezentacji narodu obok postulatu konstytucji pisanej.

• Idea zwierzchnictwa zyskuje poparcie ludu i nabiera znaczenia problem form, w jakich owo zwierzchnictwo ma być realizowane.

Stanowisko nie jest jednolite:

I stanowisko - J.J. Rousseau

• Stoi na stanowisku, że zwierzchnictwo ludu nie może być reprezentowane.

• W konsekwencji zostaje odrzucona idea przedstawicielstwa i zostaje odrzucone dopuszczenie istnienia jakichkolwiek formacji pośredniczących w sprawowaniu owej reprezentacji.

• Ideałem dla Rousseau była republika w której obywatele mieli by zastrzeżone dla siebie zasadnicze 2 prawa:

• Prawo zatwierdzania ustaw i zbiorowego rozstrzygania o sprawach najważniejszych w oparciu o sprawozdania władzy wykonawczej.

• Prawo wyboru najzdolniejszych spośród siebie, których zadaniem byłoby wymierzanie sprawiedliwości i rządzenie państwem.

• Rousseau zdawał sobie sprawę z niemożliwości zastosowania preferowanych przez siebie form demokracji bezpośredniej w warunkach państw rozwiniętych w tamtych czasach.

• Ostatecznie uległ idei przedstawicielstwa, ale pomimo tej zgody zawsze podkreślał, że to ustępstwo zostało na nim wymuszone przez względy natury technicznej, ponieważ przedstawicielstwo jest z natury złem koniecznym.

• Jeśli się dopuści ideę przedstawicielstwa to można to uczynić, ale pod zasadniczym warunkiem, że parlament jedynie ma spełniać 2 rozdzielne od siebie funkcje:

• Powinien wydawać ustawy i zabezpieczać ich wykonanie - powinien urzeczywistniać rzeczywistą inspekcje nad władzą wykonawczą, bez której musiałby zginąć wszelki związek pomiędzy oboma władzami.

• Ten nurt znalazł swoje odzwierciedlenie w praktyce ustrojowej (doktryna realnego socjalizmu nawiązywała właśnie do tej konstrukcji).

II stanowisko - Monteskiusz

• Przeciwne ideą Rousseau.

• Swoje idee wyłożył w pracy „O duchu praw”.

• Podkreślał, że formy rządów w postaci demokracji bezpośredniej są niemożliwe do realizacji z podstawowych powodów:

• Z powodów formalno-technicznych - uniemożliwiają urzeczywistnienie demokracji bezpośrednich w państwach ogromnych obszarowo.

• Lud nie jest zdolny sam rządzić samodzielnie, jest jedynie zdolny do wybrania swoich przedstawicieli, którzy będą sprawować władzę na jego rzecz.

• Nurt ten zdobył pozycję dominującą w teorii burżuazyjnej państwa. Na jego bazie powstało kilka teorii, które wyjaśniają istotę owych relacji:

1. TEORIA PRZENIESIENIA

• Istota przedstawicielstwa tkwi w przenoszeniu przez suwerena jego własnych praw na reprezentantów.

• Idea ta była właściwa koncepcjom monarchicznym, zgodnie z którymi ludzie żyjący w państwie są traktowani jako 1 osoba, z drugiej strony stoi monarcha jako reprezentant owej osoby.

• Bez reprezentanta ludu, lud stanowiłby jedynie bezkształtną masę.

• Z czasem powstaje koncepcja reprezentacji ludowej, zgodnie z którą stan III i przedstawiciele tego stanu stanowią ucieleśnienie całego ludu rozumianego jako jedność polityczna.

• To sprawiało, że zgromadzenie ustawodawcze przestaje funkcjonować jako zgromadzenie działające w oparciu o naturalną wolę swoich członków. Zaczyna funkcjonować jako reprezentacja tworząca tak zwaną wolę powszechną.

• Wobec tego deputowany nie jest jedynie reprezentantem wyborców, którzy go wybrali.

• Nie jest poddany nakazom wyborów, wskazówką które płyną od wyborców ponieważ staje się legalnym przedstawicielem Narodu.

• Lud systematycznie, okresowo przenosi swoje suwerenne, własne prawa na owych deputowanych, co oznacza narodziny nowego typu mandatu.

• Przestaje funkcjonować mandat imperatywny (mandat przedstawicielski związany), polegający na tym, że reprezentanci są związani wytycznymi wyborców.

• Rodzi się mandat wolny, którego istotą jest to, że wyborcy nie mogą wiązać instrukcjami swoich przedstawicieli w parlamencie. Ci z kolei nie mogą być odwoływani w trakcie trwania kadencji, nawet jeśli by sowimi działaniami naruszali interes wyborców ponieważ stają się w okresie trwania pełnomocnictw zgromadzenia ustawodawczego niezależnymi przedstawicielami.

2.TEORIA PEŁNOMOCNICTWA

• Reprezentacja jest to swoiste pełnomocnictwo, nie jest to typowe, cywilno-prawne pełnomocnictwo, które w każdej chwili może być cofnięte.

• Jest to pełnomocnictwo polityczne - reprezentant działa w ramach udzielonego jemu mandatu przedstawicielskiego, zastępuje suwerena w sprawowaniu władzy.

• Jest wprawdzie wybierany przez ściśle określone grono wyborców, ale swoją pracą służy nie wyborcom swojego okręgu, ale jest przedstawicielem całego Narodu rozumianego jako podmiot polityczny.

• Otrzymuje wraz z wyborem pełnomocnictwo:

• generalne

• ogólne

• polityczne

• wyraźnie czasowo określone (czasem trwania kadencji)

• W okresie kadencji ten przedstawiciel działa w imieniu i na rzecz suwerena. Jak będzie realizował tą swoją misję zależy tylko i wyłącznie od niego.

Marksistowska teoria reprezentacji

• Suweren, kreując swoich reprezentantów i całe przedstawicielstwo, nie rezygnuje ze swojego przedstawicielstwa. Deputowani wybrani przez lud decydują w imieniu ludu, ale nie są niezależni od owego ludu, przeciwnie są odpowiedzialni przed wyborcami i formalnie w każdej chwili mogą być odwołani, jeśli utracą zaufanie.

• Tę konstrukcję określono jako permanentne zwierzchnictwo - zwierzchnictwo ciągłe, nieustające.

• Lud pracujący miast i wsi upoważnia swoich przedstawicieli do sprawowania w jego imieniu, na jego rzecz, w jego interesie władzy i jednoczenie zachowuje kontrole na działalnością reprezentantów w czasie trwania pełnomocnictw.

Pod pojęciem przedstawicielstwa rozumie się: prawnie legitymowane, wykonywanie funkcji władzy państwowej w imieniu zbiorowego podmiotu suwerenności przez konstytucyjnie określone organy państwa.

---