Sumer (Shumer, Sumeria, Shinar) - starożytna kraina leżąca w południowej części Mezopotamii (dzisiaj południowy Irak). Zamieszkiwali ją Sumerowie, lud nieznanego pochodzenia, który stworzył wysoko rozwiniętą cywilizację, uznawaną za kolebkę kultur Bliskiego Wschodu i Europy. Sumerowie wybudowali na terenie Mezopotamii szereg miast, z których warto wymienić następujące: Eridu, Ur, Lagasz, Umma, Uruk, Kisz, Sippar.
Asyria - starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii, które doszło do znacznej potęgi w II tysiącleciu p.n.e. i w pierwszej połowie I tysiąclecia p.n.e., podbijając znaczne obszary Bliskiego Wschodu.
Akad to semickie państwo założone przez Sargona Wielkiego, istniejące w latach panowania dynastii akadyjskiej: 2334-2154 p.n.e., na terenie środkowej Mezopotamii, którego stolicą było miasto Akad (Agade). W czasach największego rozkwitu zasięg imperium akadyjskiego wykraczał poza tereny Mezopotamii, obejmując cały jej obszar oraz tereny przyległe.
Babilonia to starożytne państwo w Mezopotamii, na terenie obecnego Iraku.
Królestwo Babilonii powstało ok. 1894 p.n.e., kiedy szejk jednego z plemion amoryckich, Sumu-abum, przejął kontrolę nad miastem Babilon.
Mitanni to starożytne państwo założone przez Hurytów w północnej Mezopotamii i północnej Syrii w II tysiącleciu p.n.e. ze stolicą w Waszuganni (dotąd nie zidentyfikowana).
Mitanni, jak wiele innych państw Mezopotamii i Bliskiego Wschodu, powstało w wyniku wędrówki ludów w XIX-XVI w. p.n.e. Około 1800-1700 roku p.n.e. plemiona huryckie zamieszkujące Wyżynę Armeńską zaczęły ekspansję na południe. Przez wieki zajmowały coraz większe połacie Azji Mniejszej oraz północnej Mezopotamii i Syrii. W wyniku skomplikowanych sporów o władzę między potomkami Tuszratty i Artatamy II Mitanni uległo podzieleniu pomiędzy Asyryjczyków i Hetytów ok. 1350 r. p.n.e.