Czlowiek pod wladza despotyzmu - "Dziady cz. III"
Rozwaz problem, odwolujac sie do sceny "Sen Senatora" oraz innych wybranych fragmentów "Dziadów cz. III" Adama Mickiewicza. (temat wedlug nowej matury)
Polska literatura romantyczna jest w wiekszosci poswiecona problemowi niewoli ojczyzny i cierpienia narodu. Dzieje sie tak ze wzgledu na ówczesna sytuacje polityczna kraju, w którym panowal rosyjski terror i bezprawie oraz w którym carski system rzadzenia nieuchronnie zmierzal do unicestwienia polskosci. Z tematem tym mozna spotkac sie m. in. w III czesci "Dziadów".
Romantycy przywiazywali duze znaczenie do wizji i marzen sennych, widzac w nich przejaw zycia wewnetrznego jednostki, a takze srodek porozumienia miedzy swiatem zywych a przestrzenia metafizyki. W "Snie Senatora" diably pojawiaja sie, aby dreczyc dusze Nowosilcowa. Jednak Belzebub odwodzi je od tego zamiaru w obawie, ze obraz srogich kar widzianych we snie moze powrócic za dnia i wplynac na jego poprawe. Bylby wiec stracony dla piekla. Diably moga natomiast podsycac jego pyche, ukazujac Senatorowi wizje carskiej laski. Pierwsza czesc widzenia to marzenie sniacego o zaszczytach i wladzy. Cieszy sie laskami cara, który nadaje mu liczne tytuly. Druga czesc natomiast to koszmar senny, wywolany strachem przed utrata laski cara: "Ach, umieram, umarlem, pochowany, zgnilem." Tym samym senator skazany zostaje na szyderstwa dworskich urzedników.
Uzupelnieniem obrazów carskiego despotyzmu jest "Ustep". We fragmencie "Przedmiescia stolicy" poeta opisuje budowle, które zostaly wzniesione dla dostojników rosyjskich poprzez niewolnicza prace podbitych narodów. Na rozkaz cara przy budowie Petersburga pracowalo setki tysiecy rosyjskich chlopów, z których wielu ponioslo smierc. Tak wiec stolica tyranstwa wzniosla sie na cialach poleglych przy budowie Moskali.