MAMCE - przykadowe pytania
1.Co jest warunkiem wzmacniania przez roztwór albo wydzielinowego? Warunkiem wzmacniania przez roztwór lub wydzielinowego jest wystpowanie zmiennej rozpuszczalnoci.
2.Czy mona skraca czas przemiany podnoszc temp.? Nie poniewa ukad dy do uzyskania wikszej energii swobodnej, a wtedy ziarna robi si coraz wiksze.
3.Rónice pomidzy azotowaniem i nawglaniem. Azotowaniu poddaje si powierzchni ju utwardzon, a wic nie wystpuje obróbka cieplna, co ma miejsce w przypadku nawglania. Azotowanie jest wic obróbk kocow, a nawglanie suy utwardzaniu.
4.Po co stosuje si ulepszanie cieplne? Chodzi o zapewnienie wikszej sztywnoci rdzenia, by nie zuszczya si cienka warstwa azotowania.
5.Wyjani skrót 38NMK Stal niklowo-manganowo-krzemowa 0,38%wgla?
6.Rónice midzy stopami aroodpornymi i arowytrzymaymi? Stopy aroodporne s odporne na utlenianie w wysokich temp. arowytrzymae zachowuj dobre waciwoci mechaniczne w wysokich temp.
7.Rónice midzy eliwem biaym i szarym. W eliwie biaym cay wgiel wystpuje w postaci zwizanej (np.Fe3C). W eliwie szarym wgiel wystpuje w postaci wolnej (grafit), jego ilo nie przekracza 0,8%. eliwo szare ma dobr lejno, zdolno do tumienia drga, waciwoci przeciwcieplne. eliwo biae jest bardzo twarde i kruche i przez to prawie bezuyteczne (stanowi baz do otrzymania eliwa cigliwego)
8.Rónice midzy stopami B 101 i BA 1032. Oba stopy to brzy, pierwszy to brz cynowy, drugi aluminiowy (bez cyny) (BK-krzemowy BO-oowiany)
9.Rónice midzy duroplastami i termoplastami. Duroplasty s polimerami termoutwardzalnymi, twardniej przy wzrocie temp. ,termoplasty mikn ze wzrostem temp.
10.Co to jest modyfikacja? Modyfikacja jest to zabieg, którego skutki s wiksze, ni wynikaoby to ze zmiany stanu technicznego.
11.Rónice midzy PVD i CVD Skad chemiczny warstwy: PVD - powierzchnia, CVD - podoe
12.Czy mona z eliwa czarnego zrobi eliwo perlityczne? Tak. Aby z eliwa czarnego uzyska perlityczne naley je podgrza, rozpuci wgiel, a nastpnie szybko schodzi w obszarze przemiany eutektoidalnej.
13.Mosidz. M a b a-skadnik podst. b-jego ilo np. MM59 mosidz manganowy
14.Max pknicie wzór Rm=Fa - v
15.Co wiadczy o waciwociach eliw? 1.osnowa metaliczna 2.posta wgla (zwizane - wolne) wielko (np. 0,5% grafit) rozkad (np. równomierny)
16.Co to znaczy e roztwór jest cigy lub ograniczony? Roztwór cigy (nieograniczony) - pena rozpuszczalno jednej substancji w drugiej (np.stay roztwór równowzowy) ; Roztwór ograniczony - posiada zmienn rozpuszczalno (np. roztwór stay midzywzowy) ; Roztwór stay - Substancja utworzona z co najmniej dwóch rodzajów atomów, z których jeden peni funkcj rozpuszczalnika a drugi substancji rozpuszczanej.
17. Mamy 2 A1., podgrzewamy je do 50C, chodzimy jedn w wodzie, a drug w powietrzu. Która wskazuje wiksz dyfuzyjno? Jeli dwa róne metale schadzaj si w bezporednim, cisym kontakcie w wysokiej temp., to po pewnym czasie moemy stwierdzi, e w rejonie powierzchni granicznej nastpio pewne wymieszanie si tych metali. Jest to wynik procesu zwanego dyfuzj. 1 schadzany szybko ma wicej wakansów, schadzany wolniej ma mniej. 1 schadzany w wodzie (szybciej)ma wiksz dyfuzyjno.
18.Jaka jest rónica midzy hartowaniem a przesycaniem? Hartowanie - umacnianie materiaów drog obróbki cieplnej. Podczas hartownia nastpuje przebudowa sieci. Przesycanie - podczas przemiany sie nie zostaje przebudowana.
19.Dlaczego moliwe jest przejcie jednej sieci w drug w przemianie bezdyfuzyjnej? Poniewa do przejcia jednej sieci w drug potrzebne s jedynie niewielkie przesunicia. Przemiana ta zachodzi z prdkoci wiata. Przemiana martenzytyczna jeli bdziemy chodzi stal dostatecznie szybko (z szybkoci wiksz ni krytyczna) to jestemy w stanie omin nos krzywej C i przechodzi austenit poniej temp. Pocztku przemiany martenzytycnej, w tym momencie sia napdowa przemiany alotropowej bdzie na tyle dua e wymusi przeksztacenie sieci A1 w sie A2
20Jak okreli wytrzymao na rozciganie? 3 sposoby 1.rozciganie 2.zginanie 3.ciskanie
21.Które z polimerów izotaktyczne, ataktyczne, czy syntaktyczne bd wykazywa najmniejsze prawdopodobiestwo tworzenia struktury krystalicznej? Atektyczne, poniewa, s nierówne porcje (brak uregulowania rozkadu) im bardziej regularna budowa, tym atwiej wytworzy struktur krystaliczn (najatwiej w izoaktywnych)
22.Co to jest Chasing? Jest to biaa linia przy zgniataniu polimerów.
23.Dlaczego kompozyty umacniane wglikami maj tak du wytrzymao? Bo wgiel (grafit) ma wysok aniotropi (róne waciwoci w rónych kierunkach) . Obciajc równolegle do paszczyzny uzyskujemy wysok wytrzymao, wystpuj silne wizania midzy atomami
24.Od czego zaley modu Younga? Jest to funkcja dwóch wielkoci: 1 siy wiza midzy atomami 2 gsto wiza przestrzeni (budowa czstki). Wizania dzielimy na 1 pierwotne (silne) jonowe,atomowe,kowalencyjne 2 wtórne wodorowe, siy Vander Walsa
25.Jak odróni dyslokacj krawdziow od rubowej? Dyslokacje - defekty liniowe - odpowiedzialne za odksztacenia plastyczne w materiaach krystalicznych. Dyslokacja reprezentowana jest przez wektor Burgesa który moe by: 1 równolegy do lini dyslokacji - dyslokacja krawdziowa 2 prostopady do lini dyslokacji - dyslokacja rubowa. W wyniku przemieszczenia dyslokacji powstaj uskoki. Dyslokacja dy do minimalnej dugoci , jest nonikiem odksztacenia plastycznego. Cechy: 1 mona j zaopatrzy w znak (+) (-) (jednoimienne odpychaj si rónoimienne przycigaj) 2 zjawisko umocnienia - wystpuje, gdy jednoimienne s tak upakowane, e wicej ich nie wejdzie
26. Jak z ubogiej cieczy B zrobi bogat? Aby z ubogiej cieczy B zrobi bogat, naley wzbogaci j w jedn faz sta B
27.Jak mona umocni czysty metal? Przez zgniot, czyli odksztacanie plastyczne. Granica plastycznoci stopu Re[MPa] moe by okrelona w: stanie wyarzonym, stanie pótwardym, stanie twardym. Stopy A1 s te utwardzane na drodze obróbki cieplnej.
28.Co to jest MARTENZYT,PERLIT,LEDEBURYT,AUSTENIT? Martenzyt - przesycony roztwór wgla w elazie . Perlit - skada si z na przemian poukadanych pytek ferrytu i cementytu, jest produktem przemiany eutektoidalnej. Ledeburyt - mieszanina austenitu nasyconego i cementytu (klasy 1) pierwszorzdowego, wystpuje w eliwach. Austenit - roztwór stay wgla w elazie (gamma)
29.Co to jest azotowanie? Jest to wzbogacanie warstwy powierzchniowej w azot. Warstwa azotowa max1,5mm jest twarda, potem nie ma ju obróbki cieplnej i tym róni si od nawglania. Za utwardzanie odpowiedzialne s azotki innych pierwiastków.
30.Co to jest nawglanie? Wzbogacanie warstwy powierzchniowej w wgiel na drodze dyfuzji. Temp. Musi by na tyle wysoka by umoliwi dyfuzj wgiel musi by w stanie atomowym, temp. musi by w obszarze austenitu. Nawglanie stosowane jest do stali konstrukcyjnych (niskowglowych) oraz stopowych
31. Jaki materia wykazuje najwiksz przewodno elektryczn? Najwiksz przewodno elektryczn na MIED, a potem aluminium.
32.Co to jest eliwo cigliwe? Rodzaje. Jest to eliwo biae które w wyniku obróbki cieplnej ulego grafitacji. Rodzaje eliwa cigliwego: 1Biae, 2Czarne 3Perlityczne.
32.W jaki sposób moemy okreli wytrzymao próbek ceramicznych? Wytrzymao ceramiki scharakteryzowana jest przez: 1.Wizko - odporno na kruche pkanie, 2.Rozkad i wielko mikropkni: a) gicie dla zgniatania =GM/bd2 1,7Rm= ; b)ciskanie Rc jest okoo 15 razy wiksze od Rm (Rc-warto naprenia niszczcego Rm-wytrzymao na rozciganie) Rc=c•Kic/ ű"a (a-r. d. pknicia) c)wytrzymao na obcienia =Rm= c•Kic/ ű"am (am=1/2amax)
33.Poda dugo max pknicia, gdy mamy co dane: Rm==c•Kic/ ű"a =F/a=Rm
34.Jak zmienia si prawdopodobiestwo przetrwania od „”?
Ps(Vo)=exp[-(/o)m] jeli =o to Ps(Vo)=1/c "37% 1)wpyw naprenia im wysze tym prawdop. Nisze 2)wpyw wielkoci próbki im wiksze rozmiary próbki tym mniejsze prawdop. 3)wpyw orodka i czasu. =0 !Ps(Vo)=1 Gdy ronie Ps(Vo) maleje, Jeli !" to Ps(Vo)!0
35.Co to jest modu Weilbulla? Ps(Vo)=exp[-(/o)m] m-modu Weilbulla okrela szybko zmniejszania si wytrzymaoci w miar jak naprenie zblia si do wartoci o. Im mniejsze m tym wikszy jest rozrzut wytrzymaoci materiau.
36.Czy moemy skraca czas obróbki cieplno-chemicznej przy hartowaniu stali przez zwikszenie temp? Nie , poniewa stale skonne s do grubo i drobnoziarnistoci.
37.Jaka jest podstawowa rónica midzy warstw obrabialn metody CVD i PVD? Skad chemiczny warstwy PVD praktycznie nie ulega zmianie, a w CVD skad chemiczny warstwy jest róny od skadu chemicznego gazowej atmosfery procesu.
38.Wymagania stawiane materiaom na opatki i turbiny. Techniki ich wytwarzania.
Odporno na pezanie; odporno na utlenianie w wysokich temp. (aroodporno); wizko, odporno na zmczenie cieplne; stabilno cieplna (termiczna); maa gsto. opatki odlewa si w formach ceramicznych. Najpierw tworzy si opatk z wosku, nastpnie wykonuje si kilka pokry, robi si skorup, potem d o pieca i wytapia si wosk, pozostaje sama forma opatki do której wlewa si stop. opatka krzepnie kierunkowo co daje jej wymienione wczeniej waciwoci.
39.Zjawisko nadplastycznoci Zdolno do bardzo duych odksztace. Rodzaje:1)strukturalne w materiaach b. Drobnoziarnistych, ziarna nie wiksze ni 10 mikrometrów. Ksztatowanie nadplastyczne polega na bardzo powolnym odksztacaniu i wystpuje w stopach AICu i stalach duplex. Podstawowym ograniczeniem jest bardzo powolny proces. 2)podkrystaliczne - nastpuje w obszarze bliskim przemiany tj. materia nie jest zdecydowany co do struktury) 3)martenzytyczne - Przechodzenie nie doprowadzi do do przemiany martenzytycznej, moe ona zaj poprzez zgniot
40.Czy szybko krzepnicia wzrasta tak samo szybko jak sia napdowa? Sia napdowa wzrasta liniowo z przechodzeniem, a szybko krzepnicia posiada maximum.
41.Które materiay: ceramika czy metale posiadaj wikszy wspóczynnik rozszerzalnoci liniowej. Dlaczego? E••"=Rm - wytrzymao na rozciganie ; =Rm/E"t Zwykle wiksz rozszerzalno maj metale poniewa zaley od Rm dla metali oscyluje w okolicach 200 a dla ceramiki 3. E jest porównywalne. Dlatego Rm/E jest wiksze dla metali std wspóczynnik wikszy dla metali.
42.Która z próbek grubo czy drobnoziarnista powinna posiada wiksz twardo? Drobne ziarno powoduje równomierny rozkad zanieczyszcze, lepsz izotopi, wiksz wytrzymao i twardo, a take cigliwo oraz wiksz prac uderzenia przy próbie udarnoci.
43.Jaki efekt wykorzystuje si do umacniania w stalach mikrostopowych? Zjawisko powstawania roztworu staego rónowzowego poprzez rozpuszczanie si pierwiastków stopowych w ferrycie.
44.Co to jest wspinanie si dyslokacji i gdzie wystpuje? Ruch dyslokacji krawdziowych jest zwizany z paszczyzn polizgu. NA przeszkodzie dyslokacje spitrzaj si, a polizg jest wstrzymywany. W podwyszonych temp. atomy mog odcza si lub docza do ustawionych pópaszczyzn sieciowych (na drodze dyfuzji), przy czym mog tworzy nowe wakanse lub osadza ju istniejce. Ustawiona paszczyzna sieciowa np. dodatniej dyslokacji krawdziowej zostaje wyduona w dó lub skrócona w gór - dyslokacje wspinaj si. Dyslokacje odpowiedzialne s za odksztacenia plastyczne w materiaach krystalicznych. Dziki wspinaniu dyslokacja moe posuwa si dalej (nie zostaje w przegrodzie) a poniewa mechanizm dyslokacji jest elementarnym mechanizmem odksztacenia plastycznego to dziki wspinaniu odksztacenie moe postpowa.
45.Co to jest ulepszanie cieplne? Jest obróbk stosowan w celu uzyskania duej cigliwoci przy okrelonej znanej doranej wytrzymaoci na rozciganie co uzyskuje si przez hartowanie i nastpujce po nim odpuszczanie.
46.Czym wyjani ceramika jest zarazem twarda i krucha? Twarda jest dziki wizaniom jonowym i kowalencyjnym poniewa ich sie krystaliczna stawia bardzo silny pór przemieszczajcym si dyslokacjom. Cen za to jest maa odporno na kruche pkanie.
47.Jakie s ograniczenia w szerszym zastosowaniu ceramiki? 1-krucho 2-porowato 3-ciko czenia
48.Jaki jest cel wprowadzania mikrododatków w stalach niskostopowych poddanych obróbce cieplnej plastycznej? Domieszki sprzyjaj powstawaniu zarodków, a ponadto hamuj wzrost krysztaów. Dodaje si je w nastpujcych celach: 1)aby poprawi hartowno, 2) aby wywoa umocnienie roztworowe i utwardzenie wydzielonymi czstkami twardych faz. Pierwiastki stopowe w stalach niskostopowych rozpuszczaj si w ferrycie, tworzc roztwór stay, który zwiksza wytrzymao stali.
49.Czym róni si przemiana eutektyczna od entoktoidalnej? Przemiana entoktoidalna zachodzi w stanie staym i nie wystpuje zmiana stanu skupienia. W przypadku przemiany eutektycznej zachodzi zmiana stanu skupienia (faza cieka przechodzi w sta)
50.Podzia tworzyw ze wzgldu na zastosowanie. 1)Funkcje elektryczne: a)izolacyjne, b)ferromagnetyczne, c)piezoelektryczne, d) o przewodnoci jonowej, e) oporowe, f) na ogniwa soneczne, g)nadprzewodzce. 2)Funkcje magnetyczne a)ferryty mikkie, b) ferryty twarde 3) Funkcje biologiczne (organiczne) a)implanty ceramiczne, b)wgiel, c)szko hydroxyapatytowe 4)Funkcje optyczne a)ceramika elektrooptyczna, b)wiatowody, 5)Funkcje chemiczne a)czujniki gazów, b)czujniki wilgotnoci, c)noniki substancji katalitycznych kololiery 6)funkcje termiczne a)bariery cieplne 7)Funkcje mechaniczne a)ceramika narzdziowa -ostrza narzdzi skrawajcych -ostrza narzdzi do obróbki ciernej
51.Kompozyty-poda przykady osnowy i wókien oraz przykady zastosowa. Osnowy: a)metalowa [stopy aluminium lub tytanu]; b)ceramiczna [szko, cement,gips,porcelana); c)wglowa lub polimerowa [ywica epoksydowa, poliestrowa lub fenoloformaldchydowa] Wókna: a) metalowe [stal nierdzewna, wolfram, molibden]; b)ceramiczne [szko, azbest, tlenki glinum magnezu i krzemu]; c)niemetalowe [wgiel, krzem]; d)wglikowe [SiC,B4C, TiC] ; e)Zoone [borsic]; f)polimerowe [nylon, kevlar] Zastosowanie pyty faliste i paskie do budownictwa, profile, rury, osony i obudowy maszyn, kabiny i kioski, kaduby statków, elementy samolotów, migowców, szybowców, zbiorniki, sprzt sportowy i inne.
52.Definicja tworzyw ceramicznych i ich podzia ze wzgldu na budow chemiczn. Tworzywami ceramicznymi mona nazwa materiay w stanie staym skupienia, otrzymane z substancji nieorganiczno-niemetalowej o duej trwaoci termicznej. Od tradycyjnych materiaów ceramicznych róni si: a)S wytwarzane z gboko przetworzonych naturalnych oraz syntetycznych surowców o wysokiej i kontrolowanej czystoci chemicznej i fazowej. b) obejmuj nie tylko krzemiany ale przede wszystkim proste i zoone tlenki, wgliki, azotki, borki. c) Wytwarzane s w rónorodnych postaciach poczwszy od monokrysztaów bez dyslokacyjnych poprzez ceramik polikrystaliczn, ciaa porowate, materiay wókniste do materiaów amorficznych.
53.Jakie s sposoby umacniania ziaren? Umacnianie: odksztaceniowe; przez roztwór; wydzielinowe i dyspersyjne; przez granice ziaren
54.Jak zwikszy granic plastycznoci? Naley spowodowa by ziarna byy jak niajdrobniejsze.
55.Co to jest granica plastycznoci? Jest to suma umocnie stopu rónymi mechanizmami.
56.Dany jest stop A i stop identyczny ale o wikszej rednicy ziaren. Który posiada wiksze zdolnoci wytrzymaociowe i dlaczego? Zdolnoci wytrzymaociowe zale od granicy plastycznoci, która z kolei zaley od wielkoci ziaren. Im wiksze ziarna tym wysza granica plastycznoci i co za tym idzie wiksza wytrzymao stopu.
57.Jakie parametry su do opisywania cech metali? Gsto, Modu sprystoci Younga, Rozszerzalno cieplna, Ciepo waciwe, Wraliwo na struktur, Wytrzymao na rozcigania, Granica plastycznoci, Cigliwo, Odporno na peanie, Odporno na kruche pkanie, Wytrzymao zmczeniowa
58.Jaka jest rónica midzy roztworem staym a zwizkiem midzykrystalicznym? W roztworze staym struktura jednego skadnika zostaje zachowana, atomy drugiego wciskaj si w luki w strukturze pierwszego. W przypadku roztworu midzywzowego struktury nie bdzachowane.
59.Dane s 3 piertwastki A B C oraz promienia atomów i typy sieci. Która kombinacja daje najwiksze prawdopodobiestwo otrzymania roztworu staego? Niektóre pary pasuj do siebie bardziej wielkoci atomów, inne za struktur sieci. Te drugie za daj wiksze prawdopodobiestwo utworzenia roztworu staego.
60.Jakie pierwiastki mog wchodzi w luki midzy atomami w przypadku roztworów midzyfazowych (staych)? Bor, Wodór, Azot, Wgiel Przyczyn tego jest ich may promie
61.Mamy dwie identyczne kostki metalu z tego samego stopu o ziarnach 1mm i 1,4mm Która z kostek jest bardziej podatna na dyfuzj? Na dyfuzj bardziej podatna jest kostka 1mm poniewa posiada wicej ziaren, a co za tym idzie granice ziaren, a wic wicej obszarów zaburze sieci.
62.Co to jest przemiana martenzytyczna stali? Polega na bardzo szybkim, powyej szybkoci krytycznej, chodzeniu stali.
63.Co to znaczy e ukad jest przesycony? Oznacza to e jest w nim za duo jednego pierwiastka ni wynikaoby to z ukadu równowagi, czyli jest to ukad o zmiennej rozpuszczalnoci.
64.Jak odróni brzy cynowe od innych? Po oznaczeniu, brzy cynowe oznacza si CuSn, natomiast brzy specjalne (tzw. Bezcynowe) w swej nazwie zawieraj informacje o dodatkach uszlachetniajcych np. BK-brz z krzemem, BO-brz z oowiem, BA-brz aluminiowy tzw.brzal.
65.Dlaczego stopy tytanu stosowane s w elektrowniach? Poniewa s one odporne na dziaanie czynników korozyjnych, np. wody morskiej.
66.Dlaczego w stopach A1Mg nie stosuje si umocnie wydzielinowych? Poniewa podczas starzenia si powstajce fazy musz by koherentne z osnow midzy metaliczn, to w stopach A1 mg jest to nie moliwe.Natomiast w przypadki stopów A1Cu rozpad przesyconych czsteczek stanowi du barier dla przemieszczajcych si dyslokacji, a wic mona stosowa umocnienie wydzielinowe.
67.Skd wiadomo, e przemiana zachodzi w staej lub zmiennej temp.? Wiadomo to z równania faz Gipsa. Jeli równanie to równe jest równe 0 to przemiana zachodzi w staej temp. Jeli za równanie jest róne od 0 to przemiana zachodzi w temp zmiennej.
68.Czy róni si przemiany eutektyczne i perytektyczne od przemian eutektoidalnych i pertyktoidalnych? Wszystkie zachodz w staej temp. z t rónic e dwie pierwsze dotycz maj faz ciek, a dwie drugie faz sta.
69.Dlaczego grafit moe by stosowany jako wzmocnienie w eliwach? Poniewa grafit posiada silne wizania w paszczyznach (model heksagonalny), sabe midzy paszczyznami.
70.Mamy czyste aluminium jak je utwardzi? Przez zgniot.
71.Jakie max naprenie moe przenie wókno? Jeeli dugo wókien jest mniejsza od 2xk to wókna nie bd rozrywane lecz wycigane z materiau.
72.Co to jest wizkowo dla wókien? Jest to miara energii zaabsorbowanej przez jednostk energii pknicia
74.Jak wykorzystuje si w stali zjawisko Halla-Petcha? Drobnoziarnista struktura po dodaniu dodatku(ów) uszlachetniajcego staje si struktur o wikszych ziarnach.
75.Dlaczego kompozyty nie s wykorzystywane tak bardzo jak wskazywayby na to ich waciwoci? Poniewa s drogie, nieodporne na temp. i atwo si niszcz przez zgniatanie.
76.Jak to si dzieje e wókna wglowe mog stanowi umocnienia? (patrz pyt.69)
77.Podaj parametr sieci lub promie atomowy. Oblicz wspóczynnik wypenienia komórki elementarnej. Wspóczynnik wypenienia stosunek objtoci atomów przypadajcych na komórk do objtoci komórki. W=(n*" r3*3/4) / a3
78.Co to s paszczyzny sieciowe? Paszczyzny sieciowe (krystalograficze) to paszczyzny na których znajduj siatomy.
79.Co to s paszczyzny polizgu? S to paszczyzny po których zachodzi odksztacenie plastyczne tj. paszczyzny najgciej upakowane np. (111) [110] (110) [111] Paszczyzny gsto upakowane oraz kierunki stanowi system par polizgów, tzn. system w którym dokonuje si odksztacenie plastyczne (polizg).