ZESTAW 1.
1. Zaufany niewolnik opiekujący się synem obywatela ateńskiego w zakresie nauki (7-18 lat) to pedagog.
2. Rzymianie zasadniczo nie zajmowali się teorią pedagogiczną. Jedyne dzieło poświęcone tej tematyce „O wychowaniu mówcy” napisał Cyceron.
3. Jan Sturm jako pierwszy pedagog w Europie podzielił naukę szkolną na klasy.
4. Janseniści to grupa katolickich myślicieli prowadzących w Port Royal pod Paryżem szkoły oparte na przeciwnej jezuitom metodzie nauki czytania- sylabizowaniu.
5. Akademię Krakowską zreformował z ramienia komisji Edukacji Narodowej Hugo Kołłątaj
6. Twórcą ogródków dziecięcych, w którym wykorzystywano zabawę do kształcenia dzieci był Fryderyk
Froebel
7. W Prusach w 1825 roku wprowadzono obowiązek posyłania dzieci do szkół, nad którymi zniesiono nadzór szkolny konsystorzy ewangelickich.
8. Wychowanie muzyczne w starożytnej Helladzie polegało na grze na kitarze
9. Cyfry arabskie przyjęły się w Europie w wieku XIII
10. Reformację zapoczątkował w Europie Marcin Luter w roku 31. X. 1517r.
11. Jedną z najciekawszych szkół różnowierców w Polsce było utworzone w 1551 r. gimnazjum w Pińczowie. Była to szkoła kalwińska prowadzona przez Piotra Stratoriusz.
12. „Czyńcie wprost odwrotnie do tego jak się zazwyczaj postępuje, zawsze prawie dobrze traficie”. To zalecenie głosił Jan Jacob Rousseau.
13. Obowiązek szkolny po raz pierwszy w 1793 roku ogłosili we Francji jakobini.
14. Kraj ten dzięki Diesterwegowi stał się wzorem kształcenia nauczycieli w oparciu o seminaria nauczycielskie i szkoły ćwiczeń. Chodzi o Niemcy.
15. Strajk szkolny w zaborze rosyjskim będący protestem przeciw rusyfikacji szkolnictwa wybuchł w 1907 r.
16. Sokrates to uczony grecki przekazujący wiedzę swym uczniom drogą dyskusji z nimi czyli przez dialog. Pracował w gimnazjum. Nic nie napisał.
17. Cesarz Karol Wielki spowodował wydanie w 789 r. w Akwizgranie w uchwale synodu postanowienia nakazującego utrzymywanie przy klasztorach szkółek łacińskich.
18. Pierwsze wzorcowe kolegium jezuickie powstało w Rzymie w 1550 roku.
19. Collegium Nobilium rozpoczęło działalność po założeniu przez Stanisława Konarskiego.
20. Jakie znasz czasopisma pedagogiczne, które wychodziły w Polsce międzywojennej.
Monitor, Szkoła Polska, Rocznik Pedagogiczny, Oświata i wychowanie, Kwartalnik Pedagogiki, Polskie Archiwum Psychologiczne.
ZESTAW 2.
1. W starożytnej Helladzie wychowanie zbiorowe nie uwzględniające potrzeb jednostki było typowe dla Sparty.
2. Gramatyka, retoryka, dialektyka, arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka to 7 sztuk wyzwolonych
3. Dnia 26. VII. 1400 Władysław Jagiełło wydał akt fundacyjny odnowienia Uniwersytetu w Krakowie- uczelni o 4 wydziałach. Wpisz dzień, miesiąc i rok.
4. Autorem „Wielkiej Dydaktyki” był twórca metody poglądowej w nauczaniu Jan Amos Komeński
5. Komisja Edukacji Narodowej powstała dnia 14.X.1773 r.
6. Ustawę wykluczająca język polski ze szkół na Śląsku wprowadzono w roku 1872
7. Nauczyciel udzielający w starożytnych Atenach nauki czytania i pisania to gramatysta.
8. W mieście tym działał Piotr Abelard. Koło klasztoru Św. Genowefa wytworzyła się dzielnica łacińska . Tam Robert Sorbon ufundował kolegium dla profesorów. Chodzi o miasto Paryż.
9. Prawda jest już znana, gotowa, podana ludzkości w systemie nauki katolickiej i filozofii Arystotelesa. Zdaniem szkoły jest przyswoić ją sobie. Takie przekonanie głosili scholastycy.
10. Collegium Nobilium zostało założone w roku 1740.
11. Pierwszą, całkowicie świecką szkołą rycerską (Korpus Kadetów) założył w Polsce król Stanisław August Poniatowski w 1776 roku. W miejsce kropek wpisać nazwę szkoły.
12. Miejscowość ta leżąca w Wielkopolsce związana jest ze strajkiem szkolnym będącym protestem przeciwko narzucaniu nauki religii w języku niemieckim. To Września.
13. Język migowy umożliwiający porozumiewanie się z osobami głuchoniemymi został wprowadzony w XVIII wieku.
14. Przyzwyczajenie to druga natura człowieka. To stwierdzenie Arystotelesa.
15. Św. Augustyn w dziele „De doctrina Chrystiana” był tym z Ojców Kościoła, który zalecał konieczność utrzymywania nauk szkolnych jako studium przygotowawczego do lektury Pisma Św.
16. Język ojczysty do nauczania w szkole powszechnej wprowadzono w okresie odrodzenia.
17. Czołowi Fizjokraci - Mirabeau, Dupont, Bordeau, La Riviere byli zwolennikami kształcenia ludu w imię podnoszenia jego kwalifikacji zawodowych niezbędnych dla wzrostu produkcji.
18. Bolesław Trentowki i Ewaryst Estkowski związani byli z Wielkopolską.
19. Ustawę zakazującą w zaborze austriackim uczenia w języku polskim a zezwalającą jedynie na naukę po niemiecku wprowadzono w 1805 r. Obowiązywała do 1866 r.
20. Wymień Ci znanych członków Komisji Edukacji Narodowej. IGNACY MASSALSKI, MICHAŁ PONIATOWSKI, AUGUST SUŁKOWSKI, JOACHIM CHREPTOWICZ, ANDRZEJ ZAMOYSKI, ADAM CZARTORYSKI, IGNACY POTOCKI, ANTONI PONIŃSKI, HUGO KOŁŁĄTAJ, JAN ŚNIADECKI.
ZESTAW 3.
1. W starożytnej Helladzie wychowanie indywidualne uwzględniające potrzeby jednostki jest typowe dla Aten.
2. Na czym polegała rewolucja kulturalna w II w. p.n.e. w starożytnym Rzymie?
Rzymianin zdobywa wiedze opierając się na obcym języku.
3. Od XII w. stolicą strudniów prawniczych było włoskie miasto Bolonia.
4. Józef z Kalasanzy twórca zakonu Pijarów stworzył system kształcenia dzieci najuboższych
5. W dotychczasowej praktyce zwyciężało nauczanie pamięciowe, tymczasem John Locke twierdził iż pamięć nie da się rozwinąć
6. Towarzystwo do ksiąg elementarnych powstało w roku 1776
7. Pierwsza ochronka dla dzieci matek pracujących powstała w Alzacji w XVIII wieku
8. Jeśli nie ma obiektywnej prawdy to nauka musi polegać na przekazaniu do swojej prawdy. Taki pogląd głosili sofiści.
9. Nauka bardzo poprawnej i przekonującej wymowy to retoryka.
10. Dnia 12.V. 1364 roku Kazimierz Wielki wystawił dyplom erekcyjny nowej akademii w Krakowie
11. Pierwszą książkę pedagogiczną w języku polskim napisał przedstawiciel humanizmu, mieszczanin ze . Erazm Gliczner.
12. Zasadę równego rozdzielania wśród ludności rozumu /zdolności/, która stała się podstawą powszechnego szkolnictwa ludowego wysunął Kartezjusz
13. Pierwsze ministerstwo oświecenia powstało w 1802 r. w Rosji
14. Ustawę wykluczającą ze szkół Wielkopolski język polski uchwalono w 1887 roku
15. Reforma Wielkopolskiego zmierzająca do budowy polskiego szkolnictwa w zaborze rosyjskim weszła w życie w roku 20.V.1862
16. Autorem pracy „Emil czyli o wychowaniu” był Jean Jacob Rousseau.
17. Twórcą gimnazjum- szkoły średniej przygotowującej do przyszłych studiów był Jan Sturm.
18. W XIII wieku rozwinęła się scholastyka jako sposób myślenia, dochodzenia do prawdy. Na niej oparły naukę uniwersytety.
19. Podział idealnego państwa na poszczególne warstwy jego mieszkańców: żywicieli, strażników i rządców wprowadził Platon.
20. Wymień znanych Ci Ojców Kościoła zasłużonych dla ochrony dziedzictwa świata starożytnego.
Św. Hieronim, Św. Augustyn, Św. Tomasz z Akwenu. Św. Bazyli, Kasjodor. PAPIEŻ KLEMENS VIII, , EUZEBIUSZ, HILARY, , AMBROŻY, CYRYL JEROZOLIMSKI, JAN CHRYZOSTOM, TEODOR, IZYDOR z Sewilli, BOECJUSZ.
ZESTAW 4.
1. Jaki biskup na Górnym Śląsku w 1851 r. wprowadził język polski? - Bernard Bodain
2. Czyje to dzieło: „Emil…”? - Jean Jacob Rousseau
3. Jakie państwo zabierało dzieci do wychowania? - Sparta
4. Kto kształcił ludzi i nie zostawił żadnych dzieł? - Sokrates
5. W jakim mieście polskim powstała Akademia Sztuk Pięknych? - Kraków
6. W którym roku Karol Wielki postanowił, że państwo będzie utrzymywać szkółki łacińskie? - 789
7. Wymień Ci znanych ojców kościoła? - Św. Tomasz z Akwenu, Św. Augustyn, św. Bazylii
8. Miasto, w którym zbudowano bibliotekę, muzeum, ogród zoologiczny? - Aleksandria
9. Czym zasłynął Katon Starszy?
Wyjątkowym sposobem wychowania swojego syna, utrwalił w Rzymie ideał obywatela- gospodarza.
10. Kto wydał „Słowo Polskie”? - Hugo Kołłątaj
11. Kto wypowiedział te słowa „Wiedza to potęga”? - Erazm Gliczner
12. Duński pedagog z okresu XIX-XX wieku? - Durkhein
13. Kiedy powstała Akademia Krakowska? - 12.V. 1364 r.
14. Dzieło „Projekt organizacji wychowania publicznego”?
Jeżeli w miejscowości jest 400 mieszkańców, to musi tam powstać szkoła.
15. Na czym, na jakiej nauce opierały się uniwersytety? - Scholastyka
16. Towarzystwo, które skupia wszystkich pedagogów? - Towarzy. Nauk Krakowskich
17. Jakiego języka zakazano używać w zaborze austriackim? - Język polski
18. Upadek Konstantynopolu? - Bizancjum
19. Kto swoją naukę opierał na przyrodzie? - Arystoteles.
ZESTAW 5.
1. Nauczyciel, który prowadził naukę z jednym uczniem był z …? - Ateny
2. Uczeń Sokratesa; wychowanie państwowe - Platon
3. Co w Rzymie utworzył Cesarz Wespazjan? - Biblioteka
4. Nauka; szkoły budowane na dzisiejszych rozdrożach. - In trivis
5. Miasto, w którym sukcesy odnosi Euklides; żył tam także Archimedes - Aleksandria
6. Za pośrednictwem którego mnicha Karol Wielki rozpoczął reformę szkolną? - Alkwin
7. W którym roku królowa Jadwiga dokonała odnowy Akademii Krakowskiej? - 26.VII. 1400
8. Kto rozwinął naukę humanistyczną na Akademii Krakowskiej? - Jan Sturm
9. Kto stworzył Wielką dydaktykę? - Jan Amos Kamieński
10. Kiedy powstało Collegium Nobilium? - 1740 r.
11. Członkowie Komisji Edukacji Narodowej? - Ignacy Masalski, Michał Poniatowski, Ignacy Potocki
12. Do kogo zwrócono się w sprawie podręczników? - Towarz. Ksiąg Elementarnych
13. Kto napisał odezwę do rajców, burmistrzów? - Marcin Luter
14. Kto stworzył ogródki dziecięce? - Fryderyk Froebel
15. Która amerykańska pisarka w 1900 r. napisała „Wiek dziecka”? - Allen Key
16. Kto wydał pierwsze czasopismo dla dzieci? - Ewaryst Estokowski
17. W jakim dziele Bronisław Trentowski zajął się opracowaniem pełnej teorii pedagogicznej?
Chawanna
18. Dzięki czemu w XIII w. rozwinęła się matematyka? - Cyfry arabskie
ZESTAW 6.
1. Uniwersytet w Krakowie został założony przez KAZIMIERZA III WIELKIEGO w roku 1364 i nie posiadał on wydziału TEOLOGICZNEGO.
2. Księciem humanistów nazwano: ERAZMA Z ROTERDAMU.
3. Konieczność oparcia wychowania na psychologii głosił: LUIS VIVES.
4. Postulat organizowania konferencji nauczycielskich dla dokonania oceny postępów młodzieży w nauce jest autorstwa: LUISA VIVESA.
5. Twórca systemu klasowego był JAN STURM.
6. „Ratio studiorum”, to: tekst ustaw wychowawczych obowiązujących we wszystkich gimnazjach Jezuickich.
7. Który spośród przedstawicieli polskiego humanizmu zawarł w swoim dzielemyśli dotyczące orientacji zawodowej, doradztwa: SZYMON MARYCJUSZ„O szkołach czyli akademiach”.
8. Pierwszy na temat wychowania dziewcząt w literaturze polskiej wypowiedziałsię: SEBASTIAN PETRYCY Z PILZNA.
9. Zasługa Piotra Statoriusa Stojeńskiego było: zorganizowanie I-szej w Polsce średniej szkoły humanistycznej w Pińczowie.
10. Kto był autorem takich podręczników „Janua linguarum reserata”, „Didactica Magma”, „Orbis sensualium pictus”: JAN AMOS KOMEŃSKI.
11. J. Locke rozłożył całą pracę pedagogiczną na trzy wielkie działy:ZDROWIE, CHARAKTER, UMYSŁ.
12. Jaką rolę miało spełniać założone przez Stanisława Konarskiego Collegium Nobilium: kształcenie elity zdolnej do uzdrowienia życia polityczn w Polsce, kształcenie działaczy politycznych i państwowych w oparciu o znajomość prawa, poprawności stylu mówienia i pisania, przygotowanie ideologów oświecenia gotowych do przeprowadzenia reform państwowych.
13. KEN, czym była, data powstania, nazwiska pierwszych komisarzy: KEN powstała 14 X 1773 r. była pierwsza w Europie świecka i państwową władzą oświatową. Ignacy Massalski, Michał Poniatowski, August Sułkowski, Joachim Chreptowicz, Andrzej Zamoyski, Adam Czrtoryski, Ignacy Potocki, Antoni Poniński.
14. W myśl ustaw KEN szkolnictwo polskie dzieliło się na 2 prowincje, jakie typy szkół w nich funkcjonowały: ELEMENTERNE, POWIATOWE,DEPARTAMENT. Lub SZK. GŁÓWNE, WYDZIAŁOWE.
15. Jakie opracowania wydało Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych: powinność nauczyciela, zalecenia dla uczących, zalecenia jak należy uczyć, prof. w zakresie, korzystanie z podręczników.
16. Który z autorów głosił bezwzględne zrównanie edukacji kobiet i mężczyzn: CONDORSET.
17. Izba Edukacyjna była „ministerstwem oświaty” w KSIĘSTWIE WARSZAWSKIM.
18. Pojęcie slojd oznacza: ROBOTY RĘCZNE.
19. Jaka zasadę łamała reforma jędrzejowiczowska z 1932 r.: BEZPŁATNOŚCI.
ZESTAW 7.
1. Tzw. sztuki bizantyjskie (Arystoteles) były praktycznymi, zarobkowymi. Ich przeciwieństwem były: 7 SZTUK WYZWOLONYCH, Trivium gramatyka, retoryka, dialektyka, Quadrivium arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka.
2. Poglądy M. Kwintyliana przyczyniły się do zwycięstwa idei: WYCHOWANIA ZBIOROWEGO, PUBLICZNEGO.
3. Pełny uniwersytet założył TEODOZJUSZ II w roku 425 w KONSTANTYNOPOLU, fundując w nim 31 katedr.
4. Próbę pogodzenia religii chrześcijańskiej z nauką świecką w wieku IV i V n. e. podjęli: św. AUGUSTYN, KASSIODOR.
5. Jakiego typu szkoły utworzono dla celów kościelnych /kształcenia duchowieństwa/: KLASZTORNE, KATEDRALNE.
6. Niższy stopień kształcenia w szkołach średniowiecznych nosił nazwę: TRIVIUM sztuka, natomiast wyższy: QUADRIVIUM.nauka
7. W późnym średniowieczu każdy stan organizował wychowanie i naukę. - wychowanie rycerskie rozkładało się na trzy etapy: PAŹ, GIERMEK, RYCERZ,
- wychowanie stanów rzemieślników również obejmowało trzy etapy: TERMINATOR (UCZEŃ), CZELADNIK (TOWARZYSZ), MISTRZ.
8. Na przełomie XII i XIII w. powstały pierwsze uniwersytety europejskie, wymień najważniejsze z nich: PARYŻ (SORBONA), WIEDEŃ (SALERNO), ANGLIA (OXFORD), ANGLIA (CAMBRIDGE), PRAGA.(UNIVERSITA KARLOWA).
9. Kiedy ustawowo został wprowadzony w Polsce powszechny obowiązek szkolny: „DEKRET O POWSZECHNYM OBOWIĄZKU SZKOLNYM” 1919 r.
10. Kto ze starożytnych po raz pierwszy wyakcentował ścisłą łączność wychowania z polityką i społecznym ustrojem państwa: PLATON.
11. Na jaki okres dziejów przypadają początki szkół w Atenach: CZASY SOLONA.
12. Kogo dotyczyły rzymskie instytucje wychowawcze zwane pedagogiami: DZIECI NIEWOLNIKÓW.
13. Uniwersytet Krakowski (Jagieloński) założony przez króla Polski Kazimierza Wielkiegopowstał w 1364 r. 12.V. tworzyły go wydziały: prawny, medyczny i sztuk wyzwolonych.
14. Wymień 5 nazwisk przedstawicieli polskiej myśli oświatowej okresu zaborów: HUGO KOŁŁĄTAJ, ST. STASZIC, JAN ŚNIADECKI, ALEKSANDER WIELKOPOLSKI, ST. KOSTKA - POTOCKI.
15. Koncepcje wych. naturalnego stworzył JAN JAKUB ROUSSEAU.
16. Jaki był ideowy cel edukacji młodzieży w Akademii Zamoyskiej: WYCHOWYWANIE UŻYTECZNYCH DLA POLSKI OBYATELI.(1593 r. przemówienie wygłoszone przez Zamoyskiego publicznie).
17. Wymień rodzaje szkół kościelnych w średniow.: KATEDRALNE,KOLEGIACKIE, PARAFIALNE.
18. Kto i gdzie stworzył pierwszy w Polsce ogród Jordanowski: LEKARZ HENRYK JORDAN w Krakowie.
19. Który z Polaków przedstawił wielki system pedagogiki narodowej we własnym dziele wydanym w 1842 r.: BRONISŁAW TRENTOWSKI „CHOWANNA”.
20. Kto ze starożytnych po raz pierwszy wyakcentował ścisłą łączność wychowania z polityką i społecznym ustrojem państwa: PLATON.
OPISOWE:
1. Jaką nazwę nosiła władza oświatowa działająca w Galicji w okresie autonomii:
RADA SZKOLNA KRAJOWA (RSK) 1867 - 1921, powstała z incjatywy A. Gołuchowskiego. Najważniejsze osiągnięcia: - 1867 r. zatwierdzenie ustawy o narodowym języku naucznia w szkołach ludowych i średnich (nowe formy nauczania, nowe normy zakresu nauki).- 1874 r. otworzyła 2 3-letnie męskie seminaria nauczycielskie i 2 żeńskie, a potem jeszcze 4 męskie i 1 żeńskie.- 1893 r. Rada dokonała rewizji programów nauczania i opracował wersje dla szkół ludowych i wiejskich. Rozwinęła naukę uzupełniającą (kursy dokształcające, szkoły uzupełniające).
2. Kiedy powstała TON (Tajna Organizacja Nauczycielska) i jakie były cele jej działalności:
powstała w 1939 r., TAJNE NAUCZANIE, JEDNA Z FORM NARODOWEJ OBRONY i ANTYHITLEROWSKIEGO RUCHU OPORU, współpraca z władzami oświatowymi Delegatury Rządu RP na Kraj, zapewnianie bezpieczeństwa nauczycielom prześladowanym przez władze okupacyjne.
3. Na czym polegała trójstopniowość szkolnictwa powszechnego w Polsce po reformie jędrzejowiczowskiej z 1932 r.:
Trójstopniowy program nauczania elementarnego, wyższego i pełnego: I stopień - sześć klas szkoły powszechnej II stopień - egzaminy wstępne; 4-letnie gimnazjum III stopień - 2-u letnie liceum (4 specjalizacje: klasyczna, humanistyczna, matematyczno-fizyczna, przyrodnicza).
4. Dopisz autorów poniższych dzieł:
a) Emil, czyli o wychowaniu - JAN JAKUB ROUSSEAU b) O duszy nauczycielstwa - JAN WŁADYSŁAW DAWID c) Jak Gertruda uczy swoje dzieci - JAN HENRYK PESTALOZZI d) Prawo dziecka o szacunku - JANUSZ KORCZAK e) Wielka dydaktyka - JAN AMOS KOMEŃSKI f) Myśli o wychowaniu - JOHN LOCKE g) Powinności nauczyciela - GRZEGORZ PIRAMOWICZ h) Kształcenie w naukach boskich i świeckich - F. A. CASSIODORUS i) O poprawie Rzeczpospolitej - ANDRZEJ FRYCZ MODRZEWSKI
5. Wyjaśnij znaczenie poniższych pojęć:
KALOKAGATIA - (gr. kalós kai agathós `piękny i dobry') w antycznej Grecji - ideał wychowania, mający doprowadzić do uzyskania doskonałości umysłowej i cielesnej wychowanka; także cechy takiego wychowanka, silnego ciałem i duchem, dobrego i poświęcającego się dla ojczyzny,
SZTUKI WYZWOLONE (artes liberales) - wykładanych w szkołach starożytnego Rzymu i średniow. Europy, stanowiących wstęp do studiów wyższych.
SCHOLASTYKA - W XVI w. termin używany w znaczeniu pejoratywnym dla określenia sytemu filozofii uprawianej w średniowiecznych szkołach i uniwersytetach. Scholastycy poszukiwali teoretycznego uzasadnienia prawd doktryny chrześcijańskiej i usiłowali pogodzić ze sobą sprzeczności teologii chrześcijańskiej. W tym celu rozwinęli skrajnie wyszukaną metodę dociekań nad filozoficznymi i teoretycznymi kwestiami. We wczesnej scholastyce materiał teologiczny posłużył do konstrukcji sytemu. W XII w. scholastycy kolekcjonowali sentencje, tj. cytaty lub streszczenia dogmatów, zaczerpnięte z Biblii i z nauk Ojców Kościoła.
6. Etapy edukacji młodzieży wg. Jana Amosa Komeńskiego:
a) SZKOŁA MACIERZYŃSKA - 6 lat, wych. fiz., zabawy, troska o ubióri odżywianieb) SZKOŁA ELEMENTARNA - nauka w j. ojczystym, podstawy do życia, 6 lat.c) SZKOŁA SREDNIA czyli ŁACIŃSKA - dla wszystkich chłopców, 4 języki.d) STUDIA UNIWERSYTECKIE - charakter zawodowy, 6 lat
7. Organizacja i proces nauczania w kolegiach jezuickich według Ratiostudiorum:
podział na klasy wyższe-przygotowawcze i wyższe,dla pilnych i zdolnych uczniów nagrody, podział na 5 klas, okres kształcenia 6-7 lat, uroczyste promocje do klas następnych, ścisły nadzór szkół, częste wizytacje, troska o wych. fiz., za ideał uważano formy metodyczne Cycerona.
8. Wymień zasługi St. Konarskiego w dziale reformy polskiej oświaty w XVIII w.:
1736 r.opracował szcegółowo projekty reform szkolnictwa pijarskiego1740 r. otworzył w Warszawie Collegium Nobilium1741 r. wydał podręcznik „Gramatyka łacińska”, „O poprawie błędów wymowy”1750-1753 r. Cyprian Komorowski przeprowadził reformę szkół pijarskich wg. Konarskiego 1753 r. Kapituła łowicka zatwierdziła Ordynację opracowana przez Konarskiego.
9. Wyjaśnij na czym polegał stanowy charakter wychowania średniowiecznego:
STAN RYCERSKI - wych. oparte na potrzebach wojny, wymaganiach życia Dworskiego, tradycji religijnych (paź giermek rycerz). DUCHOWIEŃSTWO szkoły kościelne-zaznajamianie z zasadami religii, Przyzwyczajanie do czytania Biblii, przystosowanie do potrzeb zycia kościelnego (praca fizyczna, Pismo Święte, czytanie, pisanie). MIESZCZAŃSTWO nauka o charakterze praktycznym (arytmetyka do potrzeb handlu, terminator czealadnik majster).
10. Przyporządkuj:
SOLON (Ateny), PALESTRA (Ateny), LIKURG (Sparta), LUTNISTA (Ateny), EFEBIA (Ateny), LITERATOR (Rzym), TAJGET (Sparta), LAKONIZM (Sparta), KWINTYLIAN (Rzym), PEDAGOG (Ateny i Rzym), GRAMATYSTA (Ateny), PEDOTRIBA (Ateny), ZGOGA (Sparta), PEDAGOGIKA (Rzym), KITARZYSTA (Ateny), PERJOJKOWIE (Sparta), KALKULATOR (Rzym), GERUZJA (Sparta), PENTATHLON (Ateny i Sparta), KRYPTEJE (Sparta).
11. Koncepcja wych. wg. Platona:
- wiek matek do rodzenia dzieci: 20 40 lat, ojców: 30 50 lat - dzieci po urodzeni powinny być oddane do państwowych domów dziecka, pod opiekę nianiek.- w wieku 3 lat przedszkole, wychowanie przedszkolne odbywało się przy świątyniach pod opieką wykształconych wychowawców - zabawy i gry na świeżym powietrzu,bajki, wierszyki,muzyka (pod kontrolą państwa).- Do 6 r.ż. wychowanie dziewczynek i chłopców razem,potem oddzielnie,ale wg.tego samego programu - Do 10 r.ż. wspólne uczestnictwo w uroczystościach publicznych,połączone z prezentacją piosenek, wierszy.- Nauka szkolna w 10 r.ż. :3 lata nauki czytania i pisania oraz rachunków 3 lata wykształcenie literackie i muzyczne, duży nacisk kładł na naukę matematyki, gł. geometrii i astronomii.- w 17 r.ż. trzyletnie ćwiczenia fizyczno-wojskowe,zwane EFEBIĄ. - po 20 roku studia wyższe tylko dla najlepszych (filozofia, matematyka, astronomia, teoria muzyki)
praktyka w instytucjach wojskowych zarówno po studiach jak i po efebii, najzdolniejsi przechodzą do grupy filozofów, czyli najwyższych urzędników państwa (studia filozoficzne, dialektyka).
12. Najwybitniejsi przedstawiciele Sofistów:
HIPPASZ, GORGIASZ, PRODYK, PROTAGORAS. Najistotniejsze założenia ich pedagogiki: zajęli się człowiekiem i zagadnieniami jego życia, nauczanie sofistów miało więc charakter publiczny, powszechny, przystępny. Byli nauczycielami przygotowującymi do życia publicznego.Za naukę pobierali opłaty.
13. Uzupełnij brakujące części zdania:
Fryderyk Froebel nazwał przedszkole OGRÓDKIEM DZIECIĘCYM, gdyż dzieci miały się uczyć w nim jak DRZEWKO, pielęgnowane przez OGRODNIKA OPIEKUNA.
14. Jakie były osiągnięcia oświatowe reformy Aleksandra Wielkopolskiego?:
Reorganizacja szkolnictwa średniego (weryfikacja nauczycieli, nowy prog. nauczania), Powstało 12 gimnazjów, 11 szkół powiatowych ogólnych, 7 specjalnych i pedagogiczne.
15. Który z myślicieli angielskich przyczynił się e drugiej połowie XIX w. do spopularyzowania idei szkoły realnej i wychowania pozytywistycznego:
HERBERT SPENCER „O wychowaniu umysłowym, rodzinnym i fizycznym” 1861 r.
16. Jakie strony wych. łączył J. H. Pestalozzi w swojej teorii nauczania początkowego:
O rozwoju dziecka decydują 3 siły - intelektualna, moralna, fizyczna. Harmonijny Rozwój łączył pracę z nauką i z ćwiczeniami fizycznymi.
17. Wg teorii Arystotelesa 3 rodzajom duszy odpowiadają 3 związane ze sobą strony wychowania:
*dusza roślinna (odpowiada za zaspokoj potrzeb fizjolog.); **dusza zwierzęca (posiada zdolność postrzegania świata, odczuwanie przykrości i przyjemności, ośrodek uczuć i popędów); ***dusza myśląca (koncentruje w sobie poznanie i myślenie); ODPOWIADAJĄCE im 3 aspekty wychow to: wych fizyczne, wych moralne, wych intelektualne.
18. Który z myślicieli starożytnych twierdził „że mądrości można nauczyć, a cnotę wychować” ARYSTOTELES. Nie wierzył, że można zaszczepić drogą czysto intelektualnego oddziaływania, że wiedzieć co jest dobre, jeszcze nie wystarcza ,by czynić dobrze. Charakter i wola charakteryzują wiedzę, bo ona sama nie dyktuje nam zasad postępowania. Jego zdaniem na wytworzenie charakteru składa się kilka czynników: natura przyzwyczajenia rozum Ogromną rolę dał Arystoteles przyzwyczajeniom, to jest ćwiczeniu lub wprawianiu człowieka do pewnych czynności. Popędy kierowane ku cnocie (zwierzęca część duszy) stanowią wg. niego lepszy punkt wyjścia, niż rozum. ”Przyzwyczajenie jest druga naturą człowieka”. Trzeba wzbudzić popęd do dobrego, a rozum poprowadzić do czynu. Wg. niego najbardziej wyrobione nawyki nie mogą pozostać bez rozumu, wtedy dopiero człowiek posiada stały pełny charakter.