Dieta w kulturystyce

 
Stosowanie odpowiedniej diety nie tylko sprzyja zdrowiu ale i zdecydowanie pomaga rozwinąć muskulaturę.

 
     Zapytani o najważniejsze rzeczy w życiu, na jednym z pierwszych miejsc często wymieniamy zdrowie. Wynika z tego że każdy znas zdaje sobie sprawę z jego wartości, każdemu z nas zależy na zdrowiu i pragnie je zachować jak najdłużej.

Ale co robimy dla zdrowia?

Statystyczne rzecz biorąc bardzo niewiele. Stres, siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej, nieprawidłowe odżywiane i palenie tytoniu są bezpośrednią przyczyną wielu chorób m.in. układu krążenia, układu pokarmowego, nowotworów, otyłości.

Kulturystyczny tryb życia jest propozycją dla wszystkich, którzy pragną samodzielnie zadbać o swoje ciało i nie chcą aby ich stan zdrowia był dziełem przypadku. O korzyściach płynących z uprawiania kulturystyki naturalnej* napisano bardzo wiele. Udowodniono naukowo, że oddziaływuje pozytywnie zarówno na naszą kondycję fizyczną jak i psychiczną. Aktywny tryb życia pozwala nie tylko zachować zdrowie ale i lepiej radzić sobie ze stresem, zbudować zgrabną sylwetkę, zmniejszyć ryzyko wielu chorób i wydłużyć życie.

Kulturystyka naturalna składa się z trzech podstawowych czynników: treningu, diety i odpoczynku. W niniejszym artykule skupimy się na diecie czyli sposobie odżywiania. Polecamy także pozostałe artykuły naszego serwisu m.in. na temat treningu.

Stosowanie odpowiedniej diety nie tylko sprzyja zdrowiu ale i zdecydowanie pomaga rozwinąć muskulaturę. Aby móc właściwie trenować i zapewnić przyrost masy mięśni musimy dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Najważniejsze według nas składniki dobrej diety kulturysty:

1. Woda to najbardziej znaczący ilościowo składnik ciała ludzkiego, wszystkie procesy organizmu zachodzą w środowisku wodnym. Właściwe nawodnienie to jeden z podstawowych warunków prawidłowego funkcjonowania organizmu. W warunkach wyczerpującego wysiłku fizycznego picie dużych ilości czystej wody nabiera szczególnego znaczenia. Kulturysta wypija dziennie 3-5 litrów wody niegazowanej. Inne napoje np. herbate, kawę, colę itp. liczymy tylko w połowie czyli np. szklanka herbaty to odpowiednik połowy szklanki czystej wody.

2. Węglowodany to podstawowe źródło energii dla organizmu. Energia jest potrzebna w ogromnych ilościach nie tylko podczas treningu ale także do naprawy i budowy nowych włókien mięśniowych w procesie regeneracji. Właśnie z węglowodanów powinno pochodzić 40-55% kalorii spożywanych codziennie, co oznacza około 4-6g na każdy kilogram masy ciała. Węglowodany dzielimy na proste i złożone:
- węglowodany proste wchłaniają się bardzo szybko i charakteryzują się wysokim indeksem glikemicznym (gwałtownie podnoszą poziom cukru we krwi),
- węglowodany złożone wchłaniają się powoli i charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym (w umiarkowany sposób zwiększają poziom cukru we krwi).

3. Białko stanowi źródło materiału budulcowego dla mięśni. Dodatni bilans azotowy jest kluczem do przyrostu masy mięśni. Dzienne zapotrzebowanie na białko dla aktywnych kulturystów wynosi 1,8-2,0g na każdy kilogram masy ciała, co odpowiada w przybliżeniu 25-30% kalorii.

4. Tłuszcze są podobnie jak węglowodany przede wszystkim źródłem energii lecz pełnią także inne ważne funkcje, zwłaszcza chodzi tu o tzw. niezbędne kwasy tłuszczowe ogrywające istotną rolę w procesie regeneracji i rozwoju organizmu. Tłuszcze powinny stanowić źródło 15-20% kalorii spożywanych codziennie. Częstym błędem żywieniowym jest całkowita eliminacja tłuszczy. Ograniczenie ilości kalorii z tłuszczy poniżej 10% spowoduje kłopoty zdrowotne.

5. Witaminy i minerały - pełnią ważne funkcje regulujące i wspomagające metabolizm, wzmacniają odporność. Ich niedobór często jest przyczyną problemów z regeneracją i zahamowania postępów. Nawet starannie dobrana żywność bogata w warzywa i owoce nie zaspokoi zapotrzebowania na te składniki dlatego konieczne staje się stosowanie preparatów witaminowo-mineralnych, które spożywa się zawsze po posiłkach.

6. Suplementy - ich rola jest często przeceniana pod wpływem reklam producentów środków wspomagających. Suplementacja ma sens jedynie pod warunkiem spełnienia wszystkich pozostałych wymogów czyli prawidłowego treningu, odpoczynku, zapewnienia wszystkich niezbędnych składników odżywczych z pożywienia, witamin i minerałów oraz wystarczającej ilości wody. Więcej na temat suplementów czytaj w artykule "Na pomoc naturze".

Jedzenie spożywamy w postaci niewielkich lecz częstych posiłków, spożywanych 5-7 razy dziennie pamiętając jednak aby były one właściwie przygotowane z żywieniowego punktu widzenia oraz żeby nie przekroczyć dziennego zapotrzebowania na kalorie. Jedzenie niewielkich posiłków przyspiesza metabolizm, korzystnie wpływa na właściwe wykorzystanie składników odżywczych oraz podnosi poziom niezbędnych w procesie regeneracji hormonów. Zapotrzebowanie na kalorie zależy od bardzo wielu czynników, które zostały omówione w artykule "Jak ułożyć sobie dietę".

Skład poszczególnych posiłków jest sprawą kluczową dla każdego kulturysty. Potrzeby organizmu zależą do wielu czynników, głównie od pory dnia, stanu organizmu oraz celu jaki chcemy osiągnąć. Ilości poszczególnych składników odżywczych kształtują się następująco:

Gdy celem jest budowa masy ciała

Rano i w ciągu dnia przed i po treningu
duże ilości węglowodanów złożonych (o niskim indeksie glikemicznym)
duże ilości białka
niewielkie ilości tłuszczy
utrzymujemy stały, niewielki poziom cukru we krwi, powodujemy stałe i równomierne ładowanie mięśni energią pochodzącą ze składników odżywczych

Posiłek 1-2 godziny przed treningiem
umiarkowane ilości węglowodanów złożonych (o niskim indeksie glikemicznym)
unikamy węglowodanów prostych w celu uniknięcia efektu hipoglikemii czyli spadku poziomu cukru we krwi na skutek intensywnego wydzielania insuliny przez trzustkę

Posiłek potreningowy jak najszybciej po treningu
duże ilości węglowodanów prostych (o wysokim indeksie glikemicznym)
niewielkie ilości białka
najważniejszy posiłek; spożycie węglowodanów prostych spowoduje gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi, co pozwoli na szybką odbudowę zapasów glikogenu w mięśniach a także powstrzymanie procesu katabolizmu dzięki hiperinsulemii czyli gwałtownemu wydzielaniu insuliny (z tego powodu posiłek powinien zawierać jak najmniej tłuszczu, który blokuje wydzielanie tego hormonu)

Właściwy posiłek potreningowy godzinę później
umiarkowane ilości ilości węglowodanów złożonych (o niskim indeksie glikemicznym)
duże ilości białka
niewielkie ilości tłuszczy
dostarcza składników odżywczych do właściwego procesu regeneracji

Na pół do godziny przed snem
umiarkowane ilości białka
posiłek niekonieczny lecz wskazany na etapie budowy masy mięśni; dostarcza protein w czasie snu, gdy wydzielany jest hormon wzrostu

Gdy celem jest redukcja masy ciała

Rano i w ciągu dnia przed oraz po treningu
umiarkowane ilości węglowodanów złożonych (o niskim indeksie glikemicznym)
umiarkowane ilości białka
niewielkie ilości tłuszczy

Posiłek 1-2 godziny przed treningiem
niewielkie ilości węglowodanów złożonych (o niskim indeksie glikemicznym)

Posiłek potreningowy pół godziny do godziny po treningu
niewielkie ilości węglowodanów prostych (o wysokim indeksie glikemicznym)
umiarkowane ilości węglowodanów złożonych (o niskim indeksie glikemicznym)
umiarkowane ilości białka
w tym czasie (po treningu) polegamy na działaniu kortyzolu odpowiedzialnego za rozpad tkanki tłuszczowej (niestety w pewnym stopniu także mięśniowej)

Na etapie budowy masy niestety musimy liczyć się także z pewnym przyrostem tkanki tłuszczowej. Niestety w sposób naturalny niemożliwe jest budowanie całkowicie beztłuszczowej masy mięśni. Niepotrzebnego balastu pozbywamy się na etapie tzw."robienia rzeźby" czyli redukując masę ciała. Stosując zasady właściwego odżywiania i treningu możemy skutecznie minimalizować przyrost tkanki tłuszczowej i rozpad mięśniowej.

Więcej o zawartości składników odżywczych w poszczególnych produktach żywnościowych, obliczeniach kalorycznych i zasadach zdrowego żywienia znajdziesz w artykule "Jak ułożyć sobie dietę".

Życzymy powodzenia!

*) Kulturystyka naturalna nie obejmuje sterydów anabolicznych oraz innych substancji szkodliwych dla zdrowia i opiera się na naturalnej zdolności organizmu do wysiłku, regeneracji i wzrostu

---