s 06 choroby odzwierzece, Choroby zakaźne


CHOROBY ODZWIERZCE

Legenda: CSF = pyn mózgowo-rdzeniowy; OIT = oddzia intensywnej terapii;

OWD = odczyn wizania dopeniacza.

Choroby odzwierzce - do zakaenia dochodzi, gdy czowiek wtargnie do rodowiska zwierzcego. Najczciej wystpuj u osób stykajcych si ze zwierztami w ramach wykonywania zawodu, czasem zakaenie jest skutkiem kontaktu z surowymi produktami, tj. misem, krwi, niewyprawionymi skórami, bd te spoyciem zanieczyszczonych lub pósurowych produktów, np. mleka, serów, misa.

BRUCELOZA

Definicja - choroba odzwierzca, charakteryzujca si polimorfizmem objawów i zmian narzdowych.

Postaci - ostra

- podostra

- przewleka

Etiologia - Gram (-) paeczka Brucella

B. melitensis - u kóz i owiec, wywouje gorczk maltask

B. abortis bovis - p. ronienia byda, wywouje ch. Banga (jedyna bruceloza w Polsce)

B. abortis suis - p. ronienia wi, chorobotwórcza dla czowieka

Epidemiologia - ródem zakaenia s chore zwierzta, g. bydo. Czowiek zakaa si g. przez uszkodzon skór, np. poprzez kontakt z zakaonym oyskiem, poronionym podem, wodami podowymi, bd te podczas zabiegów ginekologicznych u chorego byda, rzadziej przez luzówki, spojówki, czasem drog pokarmow spoywajc zakaone mleko lub jego przetwory. Ch. Banga jest chorob zawodow:

Patogeneza - paeczka Brucelozy niezalenie od miejsca wniknicia do ustroju przedostaje si naczyniami chonnymi do wzów chonnych i tam si namnaa. Ten etap zakaenia moe trwa rónie dugo, wówczas dochodzi do wytworzenia Ab (wykrywanych metodami serologicznymi lub te dziki dodatniemu odczynowi skórnemu). W czci przypadków dochodzi do przeamania bariery ochronnej i rozsiewu bakterii, które drog limfy dostaj si do krwi i umiejscawiaj si w rónych narzdach. W innych przpadkach przebieg jest przewleky lub w postaci zaostrze z rónymi objawami narzdowymi. Anatomopatologicznie zapalenie przejawia si rozrostem w ukadzie siateczkowo-ródbonkowym swoistej ziarniny bez cech serowacenia, ale ulegajcej bliznowaceniu.

Okres wylgania - 5-21 dni, czasem kilka miesicy lub kilka lat.

B. melitensis / B. abortis suis - wywouj chorob o cikim przebiegu klinicznym, czasem pod postaci posocznicy

B. abortis bovis - daje obraz choroby agodnej, w postaci podostrej / przewlekej, a nawet o przebiegu bezobjawowym.

Obraz kliniczny choroby o przebiegu przewlekym = ch. Bonga:

Rozpoznanie - nie nastrcza trudnoci w postaci ostrej, trudne w postaci przewlekej.

Decyduje wywiad epidemiologiczny i badanie serologiczne:

Leczenie - Ryfampicyna + Tetracykliny, Aminoglikozydy

CHOROBA KOCIEGO PAZURA

Definicja - choroba odzwierzca, charakteryzujca si agodnym powikszeniem miejscowych wzów chonnych, zwizanym z ich stanem zapalnym, u 1/3 ulegajcych ropieniu.

Etiologia - polimorficzna laseczka Gram (+) Rotia

Epidemiologia - do zachorowania dochodzi wskutek zadrapania lub skaleczenia przez kota, czasem królika, wiewiórk, ukucie kolcem jea.

Okres wylgania - 3-5 dni do 3 tygodni.

Objawy kliniczne:

ogólne - czasem gorczka, dreszcze, bóle miniowe, wysypka róyczkopodobna

miejscowe - zmiana pierwotna w postaci grudki, a na jej szczycie pcherzyk, krosta lub owrzodzenie, goi si szybko samoistnie

Powikszajce si wzy chonne, które czasem ropiej i przebijaj samodzielnie, musz by opróniane chirurgicznie przez aspiracj (nie wolno nacina blizny!).

Rokowanie - dobre

Leczenie - Tetracykliny, Chinolony. Najczciej jednak nie stosuje si dnej antybiotykoterapii.

LEPTOSPIROZY = KRTKOWICE

Definicja - ostre choroby odzwierzce spowodowane przez chorobotwórcze krtki, które potencjalnie dziaaj uszkadzajco na wszystkie tkanki i narzdy. Najwiksze powinowactwo wykazuj jednak do:

Obraz kliniczny - zaleny od lokalizacji i stopnia uszkodzenia narzdowego.

Etiologia - bakterie rodzaju Leptospira, jednakowe pod wzgldem morfologicznym, róne antygenowo, o rónej zjadliwoci. Trudno si barwi metod Giemzy, do hodowli wymagaj specjalnych poywek.

Epidemiologia - rezerwuarem bakterii s dzikie zwierzta, mae ssaki, g. gryzonie (myszy, szczury), zwierzta domowe (koty, psy), zwierzta hodowlane (bydo, winie). Chore zwierzta wydalaj krtki z moczem, zakaajc wod pitn, ywno, Czowiek zakaa si przez uszkodzon skór, bony luzowe, rzadziej przewód pokarmowy. W Polsce najczciej choruj:

Podzia leptospiroz (róne):


p. bezótaczkowa

p. ótaczkowa

W Polsce:

Gorczka botna - L. grippothyphosa, przebieg agodny, bezótaczkowy

Ch. Weila - L. icterohaemorrhagiae, przebieg ciki, ótaczkowy


Patogeneza - zarazek przenika z wrót zakaenia do krwi i t drog dostaje si do rónych narzdów, ale przede wszystkim do wtroby, gdzie ulega namnoeniu. Po kilku dniach ponownie

przedostaje si do krwi, gdzie dochodzi do uszkodzenia ródbonka naczy na skutek dziaania endotoksyn. Po kolejnych kilku dniach powtórnie znika z krwiobiegu i lokalizuje si w rónych tkankach i narzdach prowadzc do ich uszkodzenia. Krtki przechodz przez oysko powodujc obumarcie podu / poronienie.

Obraz kliniczny ch. Weila:

gorczka z dreszczami

silne bóle gowy i stawów

wysypka róyczkopodobna

uogólniona skaza krwotoczna (wylewy krwawe do bon luzowych, skówy, krwiomocz)

hepatosplenomegalia, ótaczka

niewydolno nerek, anemia

bradykardia, wstrzs septyczny

zapalenie opon m-r

Rozpoznanie:

Leczenie - Penicylina, przy objawach wstrzsu septycznego - Sterydy, leczenie objawowe - hemodializa, plazmafereza. Leczenie wymaga umieszczenia chorego na OIT.

LISTERIOZA

Etiologia - Gram (+) paeczka L. monocytogenes, szeroko rozpowszechniona w przyrodzie, dugo przeywa w glebie, w wodzie, w mleku i jego przetworach.

Drogi zakaenia - przewód pokarmowy, bezporedni kontakt ze zwierzciem.

Objawy kliniczne - róne, zalenie od umiejscowienia.

Najgroniejsze postacie :

Dotycz g. osób z immunosupresj, ludzi starszych.

Zakaenie listeri jest niebezpieczne równie u kobiet ciarnych, moe dochodzi do wewntrzmacicznego zakaenia podu, poronienia. Do zakaenia moe doj take drog okooporodow wskutek bezporedniego kontaktu z listeriami w drogach rodnych. U noworodka moe rozwin si wówczas zapalenie opon m-r z ewentualnym wytworzeniem wodogowia.

Rónicowanie przyczyn poronie - kia, CMV, toksoplazmoza, rozpoznania.

Rozpoznanie - badanie bakteriologiczne krwi, CSF

- badanie serologiczne (OWD, odczyn aglutynacji)

Leczenie - Augmentin + Gentamycyna (WHO - Augmentin)

ORNITOZY = CHOROBA PTASIA (PAPUZIA)

Etiologia - Chlamydia psitacci - cisza posta kliniczna

- Chlamydia pneumoniae

Drogi zakaenia - kropelkowa poprzez wdychanie powietrza zanieczyszczonego kaem ptaków lub pyem z ich piór. Zarazki mog znajdowa si np. w przewodach klimatyzacyjnych, wentylacyjnych.

Okres wylgania - do 14 dni

Objawy kliniczne - zapalenie górnych i dolnych dróg oddechowych. U dzieci moe czasem wystpowa zapalenie rogówki. Opisywane s postacie pozapucne z objawami hepatitis i meninigitis.

Rozpoznanie - najbardziej miarodajny OWD, ale dodatni dopiero od 12 dnia choroby.

Leczenie - Tetracykliny przez ok. 2 tyg., leczenie objawowe.

Rokowanie - zazwyczaj dobre.

RÓYCA

Etiologia - Gram (+) paeczka Empipelox insidiosa.

Choroba trzody chlewnej i ryb. Czowiek zaraa si przez uszkodzon skór. Bakteria dostawszy si do uszkodzonej skóry najczciej rk lub przedramienia, wywouje nacieczenie zapalne w postaci rumienia sino - czerwonawego, ze zajciem skóry i naczy chonnych. Dochodzi do powikszenia wzów chonnych. Moe wystpi ...

Bardzo rzadko wystpuje posocznica i endocarditis. Gorzej przebiega u osób starszych i z immunosupresj.

Rozpoznanie - objawy kliniczne

- badanie bakteriologiczne, np. ze zmian skórnych.

- badanie serologiczne

- posiewy krwi w posocznicy

Leczenie - due dawki Penicyliny, ew. Chloramfenikol, Tetracylkiny

TULAREMIA

Etiologia - Gram (-) paeczka Franciscella tularensis.

Choroba w naturalnych warunkach wystpuje wród gryzoni - duma gryzoni.

ródo zakaenia - zajc i królik, krew i tkanki tych zwierzt, zakaone kleszcze.

Do zakaenia dochodzi przez kontakt bezporedni z chorym zwierzciem, przez zakaon wod, py zakaony kaem zwierzt.

Pocztek choroby objawia si wysok gorczka, potami, bólami mini i stawów.


Postacie kliniczne:

Rozpoznanie - testy serologiczne, próba skórna

z tularyn.

Leczenie - Aminoglikozydy (najczciej Gentamycyna)


WGLIK = ANTHRAX

Etiologia - Gram (+) zarodnikujca laseczka wglika Bacillus anthracis.

Specyfik tego zarazka jest wytwarzanie w dostpie tlenu form przetrwalnikowych. Postacie wegetatywne zarazka s wraliwe na rodki dezynfekujce i ogrzewanie. Zdolno przetrwania w przyrodzie zaley od unikalnej odpornoci ich zarodnikujcej postaci na rodki dezynfekujce, temperatur i warunki rodowiska. W glebie i niewaciwie pogrzebanych zwokach zarodniki mog przetrwa kilkadziesit lat, zachowujc pen zdolno do zakaania.

Postacie kliniczne :

Posta pucna i jelitowa powikane s zazwyczaj posocznic prowadzc do zgonu.

ródo zakaenia - chore zwierzta rolinoerne, rodki spoywcze (miso, krew), skóra i wena tych zwierzt. ródem zakaenia s tereny grzebowisk zwierzt padych na wglik, pytko pogrzebanych. Nie notuje si zakaenia od czowieka.


Wrota zakaenia :

Okres wylgania - 2-7 dni, zwykle 48 godz.

Rozpoznanie - badanie bakteriologiczne

- badanie serologiczne

- izolacja zarazka ze zmiany skórnej


Leczenie - z wyboru Penicylina.

Forma przetrwalnikowa nadal jest najgroniejsz broni biologiczn. Od 1972 r. istnieje przepis zakazujcy produkcji i uycia broni biologicznej, ale nie jest przestrzegany.

WCIEKLIZNA

Definicja - najczstsza choroba zakana atakujca wszystkie zwierzta ciepokrwiste. Jest chorob CSN, objawiajca si zapaleniem mózgu i rdzenia krgowego, zawsze prowadzi do mierci.

Etiologia - wirus RNA z rodziny Rabdoviridae.

Rezerwuar - dzikie zwierzta, g. lisy

- zwierzta domowe, g. psy i koty

W Europie wyizolowano wirusa take od nietoperza.

Patogeneza - wirus przenoszony jest ze lin chorego zwierzcia przez ugryzienie lub olinienie uszkodzonej skóry bd bon luzowych. Moe doj do zakaenia drog oddechow, nigdy przez przewód pokarmowy. Chory czowiek wydziela wirusa lin, ale nie zaraa. W miejscu wprowadzenia wirusa dochodzi do zakaenia komórek miniowych, a nastpnie do aktywnego szerzenia wzdu nerwów z v=3 mm/godz. do CSN. Tam namnaa si dajc obraz encephalitis. Z mózgu drog naczy krwiononych i nerwów eferentnych wirus przechodzi do rónych narzdów.

Okres wylgania - 1-3 miesice (10 dni - 6 tyg. - 6 lat)

Zachorowania i zgony u ludzi wystpuj sporadycznie. W Polsce od 1986 r nie zanotowano zachorowa zgonów na wcieklizn. W cigu ostatnich 30 lat 2 razy szczepienia u ludzi okazay si nieskuteczne i doprowadziy do zachorowania, a nastpnie zgonu.

Obraz kliniczny - w pierwszym okresie choroby pojawia si gorczka, silne bóle gowy, nudnoci, wymioty, dodatnie objawy oponowe. Nastpnie obserwuje si:

okres pobudzenia - chory niespokojny, pobudzony z napadami szau

okres porae - poraenie wiotkie i piczka prowadzca do zgonu.

Charakterystyczne jest zjawisko wodowstrtu. Polega na kurczach mini garda i goni przy próbach poykania, a take na sam widok lub szmer lejcej si wody.

Profilaktyka:

unieszkodliwienie róda zakaenia - eliminacja chorych zwierzt lub podejrzanych o zakaenie

masowe szczepienia doustne dzikich zwierzt

nadzór weterynaryjny nad zwierztami wwoonymi do kraju

masowe szczepienia psów i kotów

obowizkowe szczepienia osób zawodowo naraonych na zakaenie

Postpowanie u ludzi po ekspozycji, w przypadku podejrzenia o zakaenie wcieklizn:

umycie rany strumieniem wody i mydem, ewentualnie opatrzenie chirurgiczne rany

profilaktyka przeciwtcowa

w przypadku, gdy zwierz jest znane, wzmagana jest 10-dniowa obserwacja weterynaryjna. Jeeli zwierz nie zachoruje, odstpujemy od profilaktyki przeciwtcowej u czowieka.

w przypadku, gdy zwierz nie jest znane lub jest niedostpne obserwacji weterynaryjnej, rozpoczynamy cykl szczepie przeciw wcieklinie.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pytania Juszczyka 25 01 06, V rok, Choroby zakaźne
choroby odzwierzęce, Medycyna, CHOROBY ZAKAŹNE, Opracowania
Choroby odzwierzęce, Choroby zakaźne
kropelkowe, pokarmowe, kontaktowe, odzwierzęce, CHOROBY ZAKAŹNE
choroby zakaźne w ciąż
walki z chorobami zakaznymi
Choroby zakazne wieku dzieciecego do druku
Choroby zakażne
Choroby zakaźne a ciąża 3
004b Podstawowe pojęcia epidemiologii chorób zakaźnych
267 Ustawa o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt
ustawa zakazy, Weterynaria, Choroby zakaźne koni
egzamin z zakazow, 5 ROK, CHOROBY ZAKAŹNE
zakazy u p.Profesor2, 5 ROK, CHOROBY ZAKAŹNE
Pasożyty - notatki, ംV rok, Choroby zakaźne

więcej podobnych podstron