Jak by wyglądał świat po zwycięstwie Napoleona pod Waterloo ?

Fragmenty pamiętników XIX- wiecznych

Pamiętnik Pierra de Kasyki. Człowiek, wywodzący się z mieszczan. Biegły obserwator.

19 czerwca 1815 r.

Gazety donoszą że Napoleon zwyciężył. Waterloo. 18.06.1815r. - czyżbym zapisywał kolejną datę przełomu. Przez ostatnie lata tyle ich było że sam się już pogubiłem. W zasadzie byłem tego pewien , ale ... Musiał nieźle nakombinować żeby pokonać angielską armię. A może mam zbyt wysokie mniemanie o Wellingtonie ? Sam nie wiem ... Fakty są jednak takie że Nie było go prawie dwa lata. Coś mi się o uszy obiło. Miał być wysłany na jakąś włoską wyspę. Elbę o ile mnie pamięć nie myli. Myślałem, że już o nim nie usłyszę. A tu nagle od 100 dni nic innego tylko... Napoleon, Napoleon!! Wszędzie znów on. „Cesarz Francuzów”. Śmieszyło mnie i śmieszy nadal to określenie. Liberté, Egalité, Fraternité a naprzeciw tego cesarz ... Najczystszy symbol absolutyzmu! To jest dopiero ironia! Kończę już te dywagacje. Dziś spotkanie u madame Clavel. Muszę przygotować kilka wierszy do odczytania.

26 czerwca 1815 r.

Napoleon wjechał triumfalnie do Paryża. k cesarz, król prowadził swoją zwycięską armię. Zaiste widok był dość imponujący. Prawie mogłem być dumnym z Francji. Szkoda tylko że ten wiwatujący tłum nie dostrzegł jednej doprawdy błahostki. Armia wyruszająca z Paryża była stokroć liczniejsza od tych oto prowadzonych przez pola elizejskie. Mimo to czułem dumę. Vivate France !Vivat Napoleon ! Krzyczałem równo z tłumem. Ach co za dzień!

26 lipca 1815

Minął już prawie miesiąc od momentu powrotu Bonapartego... Cesarza powianiem raczej powiedzieć. Myślałem, że poprzednie klęski dały mu jakąkolwiek nauczkę. Jak na ten moment niczego takiego nie widać. W powietrzu wiszą jakieś zmiany... ale na pewno nie panującego systemu. Napoleon dalej próbuje wszystko kontrolować... Każdy ruch biednego społeczeństwa. Cudowna dyktatura pod przykrywką republiki. Teraz ma się chyba nawet bardziej na baczności. Wcześniej wierzył w swą nieorganiczną potęgę. Dziś jest przeraźliwie wyczulony na punkcie jakichkolwiek zmian. Próbuje w zarodku zdusić nawet najdrobniejsze przejawy niezależności. Nie mówię że wszystko to co związane jest z Napoleon jest złe. Code Civili wprowadzone przez niego teoretycznie opiera się na szczytnych ideach. Wszystko o równości wobec prawa , kilka myśli oświeceniowych filozofów, prawo kanoniczne Ale... bazuje on niestety na łatwowierności ludu zwłaszcza w sprawie demokratycznych wyborów. Demos kartos =władza ludu ... znów kolejne śmieszne połączenie słów

Przecież Napoleon jest cesarzem, a mimo to nasze państwo mianuje się republiką

Czy język kiedykolwiek będzie w stanie oddać istotę ustroju czy też zawsze używany do opisywania polityki będzie narzędziem manipulacji?

27 lipca 1815

Znów usłyszałem o Fouche. Ten człowiek nie stracił nic ze swojej pozycji. Nic a nic... Dalej ma największą władzę w naszej parodii republiki. Nie powinienem tego pisać. Dziś, gdy cesarz jest coraz bardziej niepewny swej pozycji nie powinienem dowierzać nawet własnemu dziennikowi, a niektóre myśli schować nawet przed własnym piórem. Oto do czego prowadzi nieograniczona żądza władzy i nieodparta chęć stworzenia imperium !! Francja. Ukochana córa Kościoła, dyktatorka mody, dawczyni międzynarodowego języka... Jeszcze tak niedawno, jako Francuz z podniesioną głową mogłem mówić o zdobyczach kulturalnych naszego narodu. A dziś ?? >...Potęga i świetność z niedawnej przeszłości wkrótce odejdą i staną się jedynie nikłymi wspomnieniami. Czarnowidz ? Raczej realista . Napoleon długo nie utrzyma swej potęgi. W kodeksie zawarto prawo do wolności słowa. Dziś widziałem jak za wystąpienia przeciw republice i cesarzowi skazano kilku pracowników manufaktur. Trudno się im dziwić że wszczynają bunty skoro państwo i sam Napoleon bardzo intensywnie dotuje rolnictwo podczas gdy manufaktury ,jedna po drugiej, upadają. Merkantylizm nie zdaje je już egzaminu. Anglia nic sobie nie zrobiła z klęski Waterloo. Produkuje, umacnia się, już niedługo nie będziemy w stanie wytrzymać naporu tańszych produktów włókienniczych na nasze rynki. Wiem co mówię... W moim sklepie nikt już nie pyta o francuskie materie. Nawet przyjezdni chcą we Francji kupować angielskie wyroby włókiennicze. Miejmy nadzieję, że niedługo jakaś część tej niekorzystnej sytuacji ulegnie zmianie.

Ostatnio dostrzegłem pewną rzecz, która mnie dość zaniepokoiła. Być może to tylko nic nie znaczące spostrzeżenie, ale na paryskich ulicach widzę coraz mniej dzieci. Wcześniej było ich pełno wszędzie, ich krzyki wypełniały ulice, place, parki. Teraz nie dość że wśród moich przyjaciół nie dostrzegam zbyt wielu dzieciaków to i biedoty nie widać na ulicach. Mmm dziwi mnie to ... Na szczęście niedawno wprowadzony francuski frank się umacnia. Być może import przyniesie mi w tym miesiącu jakieś zyski.

1 sierpnia 1815.

Dziś usłyszałem od znajomego polskiego emigranta że nasz cesarz zamierza znów odbudować polskie państwo. Ach ci Polacy... Nastręczyli już dość kłopotów w Paryżu. Jakimś dziwnym trafem, zaraz po najeździe armii rosyjskiej na Polskę w 1813 wszyscy znaleźli się tutaj. Paryż stał się w 25% polskim miastem. Polacy mają już nasz wszechwładny kodeks zagwaratowny jako prawo księstwa... Ach właśnie. Obiło mi się o uczy coś bardzo dziwnego. Podobno Napoleon nie ma zamiaru walczyć z Rosjanami. Uderzył mnie ten fakt. To niepodobne do naszego cesarza. Wiele już słyszałem, ale Napoleon pertraktujący z Aleksandrem? To już coś nienormalnego. Czyżby polska sprawa miała aż takie znaczenie dla cesarza?

Państwo polskie jak głoszą plotki ma powstać w granicach zaboru pruskiego i rosyjskiego. Taki miks. Protektorat francuski. Oczywiście. Aleksander miał zamiar połasić się na ów twór niczym nie przypominający Rzeczypospolitej w jej dawnych granicach ale plotki donoszą że protektorat rosyjski nie ma szans na realizację. Zadaję pytanie dlaczego przecież Waterloo spowodowało porażkę Anglii i Prus.? Rosja nie ucierpiała nawet w najdrobniejszym stopniu. Jeszcze niedawno była dość silna by napaść na Polskę. Nie rozumiem nic z tej dyplomatycznej gry. Ale polityka nie jest domeną kupców i burżuazji. Teraz zajmuje się cały czas koniunkturą na francuskie materie. Maleje dosłownie z dnia na dzień. Anglia już niedługo nas wykończy. Coraz bardziej martwię się o przyszłość mojej rodziny.

12 września.

Jak tak dalej pójdzie to pójdę z torbami. Jeżeli Napoleon dalej będzie dotował jedynie rolnictwo to jestem o tym przekonany. W Anglii wynaleziono jakiś nawy rodzaj czółenka. Przędzie szybciej i znacznie więcej niż tradycyjne tkaczki. Ale żeby sprowadzić ten pomysł do Francji? A gdzieżby tam. Przecież wszystko co angielskie napoleońska propaganda uznaje za siedlisko zła. A nasz przemysł upada. I będzie upadał. Aj ....chciałoby się krzyknąć: I Ty cesarzu przeciwko Francji??

Kilkanaście lat później ...

1870 ..

Witam, Nazywam się Pierre de Kasyki i będę prowadził od dziś moje zapiski . Co mnie zmotywowało do tego abym zaczął pisać? Oto dziś na strychu znalazłem pamiętnik mojego dziadka. Dziadek pisał dużo i bardzo regularnie. Warto by kontynuować tradycję rodzinną. Wypadałby się chyba najpierw przedstawić. Moje miano rodowe i imię poznaliście już wcześniej. Jestem robotnikiem w fabryce metalu. Żelazo to teraz złoto przemysłu, ale u nas ... Przemysł to nie to co ma Anglia czy inne kraje. To, co zostało po Napoleonie, to zdecydowane opóźnienie. Jesteśmy krajem rolników, podczas gdy nasi sąsiedzi bogacą się na przemyśle. Wiem, że to zbyt mądre przemyślenia jak na przedstawiciela klasy robotniczej. Ale bynajmniej się takowym nie czuję . Mój dziadek został zdegradowany za działalność przeciwko małemu kapralowi. Poza tym tytulatura napoleońska i tak nie była dziedziczna. Ojciec nominacji nie odzyskał. I tak oto zostałem przedstawicielem klasy robotniczej, choć w mej rodzinie nadal pamięta się o burżuazyjnych tradycjach i naszym pochodzeniu. Wielcy paryscy kupcy, dziś pracujący w fabryce metalurgicznej. Cóż za ironia ! To ciężka praca.. Ale dziś nie ma już stanów. Wszyscy jesteśmy jednym społeczeństwem, organizmem który współpracuje. Żadna praca nie hańbi. Dziadek pisał coś o Polce. Mały kapral od kilku lat nie żyje. Rosjanie wcielili cały obszar utworzonego jeszcze niedawno Polskiego Tworu do ich mocarstwa. Teraz plotki głoszą że szykują marsz na Francje. Mało kto dowierza tym słowom. Wszyscy myślą że potomkowie Napoleona nas uchronią. Wątpię w to szczerze. Obchodzi ich bardziej własna kieszeń niż dobro cesarstwa Francuzów. Ach... Dziadek dziwił się słownym połączeniom a ja dziś ... tez się dziwię . Nasze cesarstwo rozciąga się od Renu aż po krańce Półwyspu Iberyjskiego, obejmuje prowincje włoskie i kilka wysp . Francuzi to zaledwie kilka procent. Cesarstwo Francuzów bez Francuzów ?

Już podnoszą się bunty, i walka o naród. Obywatele Francji nie mówiący po francusku. Nawet stare rodziny francuskie nie mogą się poszczycić czystością krwi. Kolejne walki Napoleona po 1815 z Prusakami, Włochami i Hiszpaniami pochłonęły wiele milionów francuskich mężczyzn a przyciągnęły tyleż samo obcych emigrantów. Teraz wszyscy jesteśmy jednym wielki narodem pełnym obcych. Misz masz. Wszystko w jednym. Co do przemysłu to jest zacofany bardziej niż można by to sobie było wyobrazić. Żaden z naszych wynalazców nie zyskał na tyle popularności by jego pomysły zostały wcielone w życie. Królują więc stare metody. A Anglia już ma monopol na wszystkie towary. Są tańsze i znacznie lepsze. Pewnie niedługo nasz manufaktury upadną. Jeszcze tylko trochę . Dziś wszyscy stawiają na tanią siłę roboczą i zastępują robotników maszynami. A u nas ludzie ręce znaczą więcej niż jakikolwiek wynalazek. Oto moja żona przyniosła kolejną porcję plotek. Podobno Anglicy mają zamiar zaatakować wraz z Rosjanami. Szykuje się koniec naszego cesarstwa Jestem tego niemal pewien. Napoleońskie dzieci schronią się do krajów habsburskich. Tam udzielą im schronienia krewni. A Francja? Bez silnego i apodyktycznego wodza jakim był Napoleon nie uda się nam zrobić niczego. Zbyt wiele jest w naszym społeczeństwie niezgody. Za dużo podziałów. Nie ma już Francji. Atak nastąpi wkrótce.

1870 kolejne dni....

Jest coraz gorzej. Rosja nie tylko przymierza się do ataku. Już zaatakowała. Wschodnie prowincje są już pod jej władzą. Marsz na Paryż już się rozpoczął.

Nikt nie ma wątpliwości że Napoleon IV uciekł. Już dawno w „bezpiecznych” habsburskich prowincjach.

Podnoszą się bunty. Wszystkie narody w obrębie napoleońskiego cesarstwa: Węgrzy już układają się z Rosją, wszyscy pragną utworzenia niezależnych państw. Bez zależności językowej czy kulturowej jaką narzucało cesarstwo. Włosi tez już założyli oraganziację Wolne- Zjednoczone. Już niedługo nastąpi koniec naszych wzniosłych dni.

Anglicy też już mają swoje pomysły na to jak wykorzystać swój niedawny sojusz z Rosjanami. Koniec z francuskimi towarami. Fabryki zostaną oddane Anglikom. Nikt z Francuzów nie zostanie bogaczem. Konsekwencja Waterloo. Mała, słodka zemsta - po angielsku oczywiście, ze wszystkimi znamionami grzeczności i układności.

Polska ja już wspomniałem nie istnieje. Jest jedną z prowincji rosyjskich.

Inne narody, niedawno jeszcze pod berłem Francji; dziś próbują układów z carem. Nie wiedzą chyba o tym że carskie słowo w Rosji nic nie znaczy. Oni nie wyzwolą Węgrów, Serbów, Bośniaków i tych wszystkich którzy łakną wyzwolenia i buntowali się przeciw napoleońskim porządkom. Będą jedynie mydlić oczy.

1870 c . d

Stało się ! Paryż upadł !

Tak jak wcześniej upadek Bastylii oznaczał początek rewolucji, tak dziś upadek Paryża oznacza koniec Francji. Już nie odrodzi się imperium. Trakty między Anglią i Rosją są już gotowe. Francuska ziemia zostanie podporządkowana Anglii. Imperium Napoleona wzniesione niczym feniks z popiołów po upadku 1813 , dziś dosięgło kresu... Oto upadek Napoleona i jego wielkiego imperium. Pozostały po nim jedynie idee emancypacji kobiet( krwawe napoleońskie wojny pochłonęły tylu mężczyzn, że kobiety musiały przejąć część ich ról) i skodyfikowane prawo( które już niedługo nasz nowy władca zastąpi angielskim)

Zastanawiam się czy kiedyś jeszcze zaistnieje wolna Francja? Francja umierała i umarła wraz z Napoleonem. Taka jest prawda. Równowaga została zaburzona. Dziś znajduję się w momencie, w którym na wieki Europa zostanie podzielona na dwie odrębne strefy wpływów: angielską i rosyjską.

Dziś wraz z Francją umiera nadzieja, nadzieja na wolne i suwerenne narody rządzone według litery prawa. Dziś jest ostatni dzień epoki z Francją jako niezbędnym elementem. Dziś nastąpi początek końca ...

1

---