Mgr Urszula Namiotko
Katedra Edukacji Międzykulturowej
Wydział Pedagogiki i Psychologii
Uniwersytetu w Białymstoku
PROGRAM ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU
PRAWODASTWO OPIEKUŃCZE
rok akademicki 2009/2010 I PRes studia: zaoczne, kierunek: pedagogika
specjalność: resocjalizacyjna liczba godzin: 10
zajęcia konwersatoryjne, liczba grup - 5
PROBLEMATYKA ZAJĘĆ:
1. Zajęcia organizacyjne. Wprowadzenie w problematykę zajęć - 2godz.
2. Prawodawstwo opiekuńcze- podstawowe zagadnienia i terminologia - 2godz.
pojęcia: norma prawna, przepis prawny, skutek prawny, sankcja, czynność prawna
Co znaczy, że prawo obowiązuje? - kryteria obowiązywania i stosowania prawa
Podmioty prawa (zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych, osoba prawna)
Pojęcie, przedmiot i zasady prawa rodzinnego
Źródła prawa rodzinnego w Polsce
Literatura podstawowa:
Skapska G. Prawo i społeczeństwo, Katowice 1999, s.33-64
Krajewski R., Podstawy prawa rodzinnego, Warszawa 2003, s.20-25, 37-42
Andrzejewski M., Prawna Ochrona Rodziny, Warszawa 1999, s.12-18
Ustawa o pomocy społecznej z 2004r.- DZ.U. z dnia 15 kwietnia 2004 r.
Literatura uzupełniająca:
Czarnomski M., Elementy prawa dla pedagogów, Częstochowa 2003
Maciejko W., Zabornicki P., Ustawa o pomocy społecznej. Komentarz, Warszawa 2008
3. Stosunki prawne pomiędzy rodzicami a dziećmi - władza rodzicielska - 2godz.
Podstawowe zagadnienia z zakresu prawa rodzinnego: rodzina, małżeństwo,
pokrewieństwo, powinowactwo, konkubinat
Pojęcie i treść władzy rodzicielskiej
Zakres władzy rodzicielskiej w rodzinie pełnej, niepełnej, po rozwodzie,
przy samotnym rodzicielstwie
Decyzje sadu ingerujące w władzę rodzicielską ( ograniczenie, odebranie,
zawieszenie, zakaz kontaktów)
Literatura podstawowa:
Ustawa o pomocy społecznej z 2004r. .- DZ.U. z dnia 15 kwietnia 2004 r.
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z 2005r. D. U. Nr 180. 11284
Krajewski R., Podstawy prawa rodzinnego, Warszawa 2003, s.42-44, 87-94
Andrzejewski M., Prawna Ochrona Rodziny, Warszawa 1999, s. 55-63, 64-71
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy: Tyt. II(Pokrewieństwo), Dział I- Rodzice i dzieci,
Oddział 2 - Władza rodzicielska
Kodeks Karny, rozdz. XXVI
Literatura uzupełniająca:
Lalak D., Pilch T. ,,Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej”,
Warszawa 1999
Maciejko W., Zabornicki P., Ustawa o pomocy społecznej. Komentarz, Warszawa 2008
4. Prawne aspekty resocjalizacji nieletnich
pojęcia: dziecko, nieletni, małoletni
Resocjalizacja nieletnich nieletnich obowiązującym porządku prawnym
Nieletni w zakładzie karnym. Kryminalistyka
Kurator rodzinny
Literatura podstawowa:
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z 1982r. i zmiany z 2000r.- Dz. U. z dnia 28 października 2000 r
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z 2005r.- Dz. U. z dnia 19 września 2005 r.
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 1982 r.-Dz.U.2002 r. Nr 147 poz. 1231
Borowski R., Wysoki D., Instytucje wychowania resocjalizującego, Płock 2001, s. 17-30, 105- 136
Kowalska- Orlich B., Walczak S., Prawne i pedagogiczne aspekty resocjalizacji nieletnich, WUW 1992
Kusztal J., Optymalny model postępowania w sprawach nieletnich w: Przestępczość nieletnich. Aspekty psychospołeczne i prawne (red.) J. M. Stanika i L. Woszczka, Katowice 2005, s. 263- 275
Rode D., Praktyka opiniodastwa sądowego w sprawach karnych nieletnich w: Przestępczość nieletnich. Aspekty psychospołeczne i prawne (red.) J. M. Stanika i L. Woszczka, Katowice 2005, s. 298- 317
Literatura uzupełniająca:
Brągiel J., Badora S., Formy opieki, wychowania i wsparcia w zdeformowanym systemie pomocy społecznej, Opole 2005
Jaworska A., Kryminologia i kara kryminalna - wybrane zagadnienia, Kraków 2008
Opora R., Rola sędziów i kuratorów w resocjalizacji nieletnich, Gdańsk 2006
5. Powtórzenie i podsumowanie zajęć - 2godz.
Forma zaliczenia: aktywność, prezentacja
TEMATY DO PREZENTACJI :
1. Prawna ochrona dziecka ( Konwencja Praw Dziecka - założenia i cele, Katalog praw
dziecka, Rzecznik Praw Dziecka i jego zadania w zakresie ochrony praw dzieci)
Literatura:
Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka z 6 stycznia 2000r.- Dz. U. Nr 6, poz. 69
Krajewski R., Podstawy prawa rodzinnego, Warszawa 2003, s.42-44, 87-94
Andrzejewski M., Prawna Ochrona Rodziny, Warszawa 1999, s. 55-63, 64-71
Piechowiak M. ,,Preambuła” w: Smyczyński T. ,,Konwencja o prawach dziecka- analiza i wykładnia”, Poznań 1999, s. 19-38
Smyczyński T. ,,Konwencja o prawach dziecka- analiza i wykładnia”, Poznań 1999,
s. 231-352
2. Ochrona praw człowieka w dokumentach międzynarodowych ( Podstawowe prawa i wolności człowieka - osobiste, polityczne, socjalne, kulturalne, ekonomiczne, Dokumenty międzynarodowe chroniące prawa człowieka)
Literatura:
Krajewski R., Podstawy prawa rodzinnego, Warszawa 2003, s. 156- 161
Andrzejewski M., Prawna Ochrona Rodziny, Warszawa 1999, s. 140- 145
Wróblewska T. ,,Międzynarodowe akty prawne dotyczące rodziny” w: ,,Problemy Rodziny”, 1996, nr.6
Pomocne źródła internetowe:
bayefsky.com (strona zawierająca dokumenty wydane przez ONZ dotyczące praw człowieka w wersji angielskiej i polskiej - traktaty, raporty tematyczne, orzecznictwo Komitetu Praw Człowieka i inne…)
3. Postępowanie w sprawach nieletnich ( podstawowe zasady postępowania wobec
nieletnich, Środki stosowane wobec nieletnich, zjawiska przestępczości nieletnich)
Literatura:
Ustawa o pomocy społecznej z 2004r. .- DZ.U. z dnia 15 kwietnia 2004 r.
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z 1982r. i zmiany z 2000r.- Dz. U. z dnia 28 października 2000 r
Krajewski R., Podstawy prawa rodzinnego, Warszawa 2003, s.134-136
Andrzejewski M., Prawna Ochrona Rodziny, Warszawa 1999, s. 132-139
Brągiel J., Badora S., Formy opieki, wychowania i wsparcia w zdeformowanym systemie pomocy społecznej, Opole 2005
4. Placówki opiekuńczo- wychowawcze w obowiązującym porządku prawnym -
placówki typu interwencyjnego i resocjalizacyjnego (zakres działalności - zadania i
funkcje, podstawy i zasady prawne funkcjonowania)
Literatura:
Ustawa o pomocy społecznej z 2004r. .- DZ.U. z dnia 15 kwietnia 2004 r.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych z 2007 r
Brągiel J., Badora S., Formy opieki, wychowania i wsparcia w zdeformowanym systemie pomocy społecznej, Opole 2005, s. 289-308, 437-471
Borowski R., Wysoki D., Placówki opiekuńczo - wychowawcze, Płock 2001, s. 99-124, 159-170
5. Placówki opiekuńczo- wychowawcze w obowiązującym porządku prawnym -
placówki typu rodzinnego i socjalizującego (zakres działalności - zadania i
funkcje, podstawy i zasady prawne funkcjonowania)
Literatura:
Ustawa o pomocy społecznej z 2004r. .- DZ.U. z dnia 15 kwietnia 2004 r.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych z 2007 r - Dz.U. Nr 201, poz. 1455
Brągiel J., Badora S., Formy opieki, wychowania i wsparcia w zdeformowanym systemie pomocy społecznej, Opole 2005, s. 309- 376
Borowski R., Wysoki D., Placówki opiekuńczo - wychowawcze, Płock 2001
6. Rodzinne formy opieki ( rodzina adopcyjna, rodzina zastępcza, przysposobienie)
Literatura:
Ustawa o pomocy społecznej z 2004r. .- DZ.U. z dnia 15 kwietnia 2004 r.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rodzin zastępczych z 24 marca 2005r. i zmiana z 2007r. - Dz.U. Nr 201, poz. 1455
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wyznaczenia ośrodków adopcyjno - opiekuńczych z 5 października 2004 r.- Dz.U. Nr 205, poz.1701
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy: Tyt. II(Pokrewieństwo), Dział II-Przysposobienie
Krajewski R., Podstawy prawa rodzinnego, Warszawa 2003, s. 95-105
Andrzejewski M., Prawna Ochrona Rodziny, Warszawa 1999, s 72- 95
Panowicz- Lipska J., ,,Przysposobienie dziecka” w: Smyczyński T. ,,Konwencja o prawach dziecka- analiza i wykładnia”, Poznań 1999, s. 199 - 230
Andrzejewski M., Rodziny zastępcze - problematyka prawna, Torun 2006
4