DIAGNOSTYKA ODDECHOWA
Układ oddechowy wraz z układem krążenia odgrywa podstawowa rolę w zabezpieczeniu potrzeb metabolicznych w tym energetyki wysiłku,
Układ oddechowy posiada ogromna rezerwę funkcjonalną ( parametry oddechowe mogą wzrosnąć podczas wysiłku nawet kilkunastokrotnie
np. wentylacja z 8 litrów do 150 litrów/min natomiast parametry krążeniowe jedynie 2-5 krotnie.
Jednak niewydolność płuc
( obturacje i restrykcje płucne) mogą mieć niekorzystny wpływ na wydolność szczególnie osób niepełnosprawnych, u których na stan zdrowia i wydolności mają często wpływ choroby towarzyszące.
w stanach niewydolności płuc , obniżonej wydolności fizycznej, CHOROBACH płuc o charakterze obturacyjnym obniżeniu ulega wskaźnik FEV1sek, VC, FEV1/VC.
zmiany te pogłębiają się w WARUNKACH WYSIŁKU FIZYCZNEGO
inny WSKAŹNIKIEM stopnia upośledzenia wysiłkowej adaptacji oddechowej może być wartość maksymalnej dowolnej WENTYLACJI płuc -MVV
w stanach normy wydolnościowej wentylacja podczas wysiłku nie przekracza 35-50 % MVV
przy założeniu że pobranie 1 litra tlenu/ min wymaga 30 litrów WENTYLACJI / min można określić jaki wysiłek mogą wykonywać osoby niepełnosprawne bez zbliżania się do granic sprawności WENTYLACYJNEJ
ADAPTACJA UKŁADU ODDECHOWEGO DO WYSIŁKU przebieg poprzez:
1. WZROST POJEMNOŚĆI DYFUZYJNEJ PŁUC
2. WZROST MAKSYMALNEGO ZUŻYCIA TLENU
(V02 max.) Wysoki pułap tlenowy
3. WZROST SPRAWNOŚCI WYDALANIA CO2 (ZAPOBIEGANIE KWASICY ODDECHOWEJ)
4. ZWIĘKSZENIE VC, VE, FEV1, TLC, MVV (dyfuzji płuc)
5. WZROST SIŁY MIĘŚNI ODDECHOWYCH
(klatki piersiowej, tułowia i ramion )
6. SPADEK WYSIŁKOWEJ DUSZNOŚĆI
(przy C.H.D.)
WZROST WENTYLACJI PĘCHERZYKOWEJ.
WZROST PRZEPŁYWU KRWI PRZEZ PŁUCA.
WROST RUCHOMOŚCI KLATKI
PIERSIOWEJ( TORAKOGRAFIA)
ZMIANY DYSTRYBUCJI PRZEPŁYWU KRWI PRZEZ PŁUCA (WYKORZYSTANIE SZCZYTOWEJ CZĘŚCI PŁUC)
WZROST ŚREDNICY NACZYŃ PŁUCNYCH (poprawa dyfuzji)
POPRAWA MECHANIZMÓW NERWOWYCH( POCZĄTEK ODDYCHANIA-OŚRODEK ODDECHOWY) ORAZ HORMONALNEJ KONTROLI ODDECHU.
ZMIANY WSPÓŁCZYNNIKA ODDECHOWEGO( RQ) W KIERUNKU PRZEMIAN WĘGLOWODANOWYCH
Podstawową rola układu oddechowego jest utrzymanie stałości środowiska wewnętrznego przez ciągłe dostarczanie tlenu na potrzeby metaboliczne oraz jednoczesne usuwanie CO2.
W ocenie wydolności oddechowej koniecznej do pracy fizycznej, ADL i IADL analizujemy
4 aspekty:
uszkodzenie płuc, rozpoznane przez objawy kliniczne i techniki diagnostyczne
upośledzenie czynności płuc jako zmniejszenie możliwości czynnościowych układu oddechowego
obniżenie zdolności wysiłkowych związane z tym upośledzeniem
obturacja powodująca odczuwanie duszności w realizacji czynności życia codziennego
Testy wysiłkowe układu oddechowego są diagnostyczne w sytuacji:
==obiektywnej oceny stopnia upośledzenia czynności płuc
==oceny zdolności wysiłkowych i dopuszczenie osoby niepełnosprawnej do czynności
ADL i IADL
== rozpoznanie przyczyn i mechanizmów upośledzenia oddychania
==oceny skuteczności leczenia i różnych metod rehabilitacji
Czynnościowe kryterium niewydolności oddechowej do wysiłku fizycznego
FEV1sec oraz VC poniżej 80% wartości należnych
PaCO2 oraz Pa O2 powyżej 70 mm Hg
VO2 max. poniżej 25 ml / kg /min.
Objawy duszności wysiłkowej zależą od FEV1sec a także od VC
Duszność wysiłkowa występuje wówczas gdy wentylacja płuc przekroczy 50-60% wartości MVV i wówczas narasta zmęczenie mięsni ODDECHOWYCH