INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA

I HIGIENY PRACY

PROCESU TECHNOLOGICZNEGO OBSŁUGI I NAPRAWY POJAZDÓW

I. Przepisy ogólne

1. Cala załoga zakładu pracy powinna znać obo­wiązujące przepisy i instrukcje w zakresie bez­pieczeństwa i higieny pracy dotyczące terenu, budynków, urządzeń i procesów technologicznych oraz powinna przestrzegać stosowania środków zapewniających bezpieczeństwo i higienę pracy.

2. Kierownicy komórek organizacyjnych zakładu mają obowiązek:

• sprawowania nadzoru nad bezpiecznym sta­nem urządzeń, pomieszczeń, wyposażeniem technicznymi itp. gwarantującym bezpieczne wykonywanie pracy na poszczególnych stano­wiskach,

• ścisłego współpracowania z personelem inżynieryjno-technicznym bezpieczeństwa i higieny pracy przy ustalaniu planów podnoszenia na wyższy poziom warunków pracy,

• organizowania stanowisk roboczych zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

• zapewnienia zatrudnionym środków ochrony osobistej oraz dopilnowania ich stosowania,

• organizowania, przygotowania i prowadzenia robót w sposób bezpieczny,

• czuwania nad właściwym przechowywaniem i konserwacją odzieży, obuwia specjalnego oraz sprzętu ochrony osobistej.

1. Na majstrach i brygadzistach ciąży w szczegól­ności obowiązek:

• dopilnowania przestrzegania przez robotników bezpiecznych metod i organizacji pracy,

• przeprowadzania instruktażu (wstępnego i okresowego) na każdym stanowisku ro­boczym

• sprawowania nadzoru nad stanem narzędzi, osłon oraz innych urządzeń i przyrządów za­bezpieczających,

• nadzoru nad korzystaniem przez zatrudnio­nych z wydanej im odzieży specjalnej, obuwia specjalnego i sprzętu ochrony osobistej,

• nadzoru nad przestrzeganiem przez zatrud­nionych przepisów instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy,

• udziału w szczegółowym badaniu przyczyn wszystkich wypadków przy pracy oraz podejmowania na tej podstawie odpowiednich środków zapobiegawczych,

• doglądania miejsc pracy i instruowania pod­ległego personelu w zakresie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

• okazywania młodym lub nowo-wstępującym pracownikom, rady i pomocy w wykonywaniu powierzonych im zadań,

• dbania o przekazywanie stanowisk pracy, urządzeń, maszyn i aparatów następnej zmia­nie w stanie umożliwiającym natychmiastowe przystąpienie do pracy,

• brania czynnego udziału w organizowaniu współzawodnictwa pracy i racjonalizacji oraz okazywania pomocy poczynaniom załogi lub poszczególnych pracowników w tym zakresie,

1. Osoby winne naruszenia przepisów. o bezpieczeństwie i higienie pracy stosowania niebezpiecznych metod pracy, nieuzasadnionego nie wykorzystania środków finansowych przeznaczonych na bezpieczeństwo i higienę pracy, nie wykonania obowiązków w zakresie szkolenia załóg i personelu inżynieryjno-technicznego w zakresie ochrony pracy, albo nie wykonania innych obowiązków ustalonych przepisami wydanymi w wy­konaniu obowiązujących uchwal i ustaw, powinny być niezależnie od odpowiedzialności wynikającej z przepisów prawnych, pociągnięte do
   odpowiedzialności służbowej aż do zwolnienia włącznie.

II. WPROWADZENIE POJAZDU NA STANOWISKO

OBSŁUGOWO—NAPRAWCZE

Podstawowe czynności pracownika przed rozpoczęciem pracy:

Pracownik powinien:

1. Zapoznać się z zadaniami przydzielonymi do realizacji na dany dzień roboczy, przedyskutować ze swoim bezpośrednim przełożonym bezpieczny i właściwy sposób realizacji pracy,

2. W zależności od przewidywanych czynności na stanowisku obsługowo-naprawczym, odpowiednio przygotować:

1. urządzenia:

• do mycia samochodu.

• ułatwiające dostęp do zespołów podwozia,

• do smarowania,

• do rozdzielania powietrza, paliwa czy cieczy eksploatacyj­nych,

• inne obsługowe,

2. wyposażenie do badania:

• osprzętu silnika,

• silnika.

• zespołów i mechanizmów podwozia,

• układu elektrycznego (np. reflektorów, oświetlenia, za­płonu).

• ramy. nadwozia.

• przyrządy uniwersalne do pomiarów:

• temperatury, kątów i stożków, prostoliniowości i prostopadłości, płaskości i gładkości,

• prędkości, hamowania,

• układu kierowniczego,

• zużycia paliwa itp.,

1. wyposażenia do naprawy samochodu, a m.in. do:

• transportu,

• montażu i demontażu.

• prac ślusarskich (zestawy narzędzi),

• regeneracji części,

• osprzętu elektrycznego,

• ogumienia itp.,

3. Zapewnić odpowiednie oświetlenie oraz czystość podłóg (usunąć plamy oleju, rozlaną wodę, smary itp.),

4. Sprawdzić prawidłowość działania podnośników niezbęd­nych podczas prac obsługowo naprawczych,

5. Spowodować usunięcie zbędnych przedmiotów ze stanowisk kanałowych,

6. Przygotować odpowiednią ilość właściwych stojaków przy­stosowanych do naprawy silników, mechanizmów różnico­wych, na drobne części itp.,

7. Posiadać pełną orientację w zakresie budowy i działania określonych typów samochodów,

8. Upewnić się. że stanowisko jest prawidłowo przygotowane do realizowania usług obsługowo-naprawczych samochodów,

9. Wszystkie zauważone usterki lub przewidywane zagrożenia natychmiast zgłosić swojemu bezpośredniemu przełożonemu celem ich szybkiego usunięcia, a po upewnieniu się czy zostały one zlikwidowane, przystąpić do realizacji otrzymanego zadania.

Wprowadzenie pojazdu na stanowisko

1. Wprowadzać pojazd samochodowy na stanowisko obsługowo-naprawcze należy dopiero po uprzed­nim upewnieniu się czy nie grozi to niebezpieczeństwem innym osobom.

2. Wprowadzać pojazd samochodowy na stanowisko obsługowo-naprawcze może tylko kierowca, który jest odpowiedzialny za niego, ewentualnie mon­ter posiadający właściwą kategorię pozwolenia na prowadzenie pojazdów na drogach publicz­nych.

3. W czasie wprowadzania pojazdu samochodowego na stanowisko obsługowo-naprawcze wewnątrz pojazdu nie mogą znajdować się inne osoby prócz prowadzącego pojazd.

4. Pracownik wskazujący kierunek jazdy, powinien stać z boku tak, aby nie był potrącony przez pojazd lub w razie nagłego szarpnięcia do przodu, przyciśnięty do ściany przeciwległej czy też stojącego w przedzie pojazdu samochodowego.

5. Po wprowadzeniu pojazdu samochodowego na stanowisko obslugowo-naprawcze prowadzący pojazd obowiązany jest natychmiast unieruchomić silnik.

6. Pojazd samochodowy należy tak ustawić na sta­nowisku obslugowo-naprawczym aby pracownicy zatrudnieni w kanale mieli swobodne wyjście i wejście.

7. Zabrania się wprowadzania pojazdu samochodo­wego na stanowisko obsługowo-naprawcze kana­łowe, jeżeli na stanowisku znajdują się pra­cownicy.

III. CZYNNOŚCI OBSŁUGOWO—NAPRAWCZE

1. W czasie wykonywania podwoziowych prac obsługowo-naprawczych zabrania się uruchamia­nia silnika, jak również dokonywania naprawy instalacji elektrycznej przy pojeździe samocho­dowym.

2. Przy wykonywaniu prac wymagających zwię­kszonego wysiłku fizycznego należy stosować specjalne urządzenia gwarantujące bezpieczne wykonanie zamierzonych czynności obsługowo-naprawczych przy pojeździe samochodowym (stojak).

3. Podczas naprawy pracownik (serwisant) zobowiązany jest używać właściwych narzędzi specjalistycznych zgodnie z ich przeznaczeniem.

4. Do prac obsługowo-naprawczych należy używać lamp przenośnych o napięciu 24 V.

IV. URUCHAMIANIE SILNIKA PO NAPRAWIE

1. Uruchomienie silnika może nastąpić dopiero po upewnieniu się, czy nie grozi to niebezpieczeństwem innym osobom.

V. MONTAŻ i POMPOWANIE OGUMIENIA

1. Montowanie i pompowanie ogumienia może być , wykonywane tylko przez pracownika posiada­jącego przeszkolenie w tym zakresie, oraz na stanowisku wyznaczonym do tego celu.

2. Prace montażu i pompowania ogumienia odbywają się za pomocą specjalnych przyrządów. Należy przy tych pracach przestrzegać ogólnych przepisów i zasad bhp.

VI. MATERIAŁY PĘDNE I BENZYNA ETYLIZOWANA

1. „Etylina'' jest paliwem silnikowym zawierają­cym dodatek czteroetylku ołowiu dla podwyższenia liczby oktanowej paliwa. „Etylina" jest środkiem trującym i niebezpiecznym dla zdrowia i życia ludzi stykających się ze wszystkimi jej produktami.

2. Zabrania się używania „etyliny" do mycia części pojazdów samochodowych, podłóg, do prania odzieży, do maszynek do gotowania oraz do wszystkich innych, celów nie związanych z na­pędem silników.

3. Niedozwolone jest zasysanie „etyliny" ustami przez wąż gumowy (przy przelewaniu jej z jed­nego naczynia do drugiego).

4. Wzbronione jest przedmuchiwanie ustami dysz gaźników samochodowych i przewodów zasilają­cych silniki pracujące na „etylinie" przez ze­tknięcie ust z przedmuchiwanym przedmiotem.

5. Nie wolno wycierać nieosłoniętą ręką (palcami) wskaźników pomiarowych „etyliny" w zbiorni­kach i oleju w miskach olejowych silników — należy wycierać je szmatą.

6. Należy unikać wdychania par „etyliny" jak również spalin silników napędzanych „etyliną".

7. Zabrania się zmywania rąk „etyliną", dotykania gołymi rękami przedmiotów nią oblanych lub pokrytych nalotem po odparowanej „etylinie".

8. Ubranie oblane „etyliną” należy natychmiast zmienić, wyprać w nafcie a następnie mydłem w cieplej wodzie.

9. Narzędzi nie oczyszczonych po „etylinie" nic w»l-no używać cło innych robót.

10. Zabrania się nalewania „etyliny'' do zbiorników samochodowych wiadrami, jak również przewo­żenia „etyliny” w naczyniach otwartych.

11. Samochody, w których zauważy się przenikanie gazów spalinowych do kabiny kierowcy, nie mogą być dopuszczone do ruchu, aż do chwili usunięcia przyczyn nieszczelności.

12. Przy napełnianiu zbiorników pojazdów samo­chodowych „etyliną" pracownik powinien stać „z wiatrem'' a nie „pod wiatr" w celu uniknięcia opryskania ubrania i skóry przez rozlaną „etylinę".

13. Przy nalewaniu „etyliny" do zbiorników poja­zdów samochodowych lub innych naczyń należy unikać ich oblewania. Ścianki tych naczyń oraz rozlaną „etylinę" należy wytrzeć starannie szma­tą zmoczoną w nafcie, a następnie spalić w bez­piecznym miejscu.

14. Pracownik, który miał styczność z „etyliną" winien przed posiłkiem umyć ręce w czystej nafcie, następnie mydłem, po czym spłukać wodą.

VII. BADANIE STANU TECHNICZNEGO POJAZDU SAMOCHODOWEGO

1. Sprawdzanie stanu technicznego pojazdu samo­chodowego oraz poszczególnych zespołów i me­chanizmów powinno się odbywać przy unieru­chomionym silniku.

VIII. OBSŁUGA I ŁADOWANIE AKUMULATORÓW

1. W warsztacie akumulatory są jedynie testowane i doładowywane.

2. Zabronione jest łączenie akumulatorów za po­mocą drutów.

3. Łączenie lub rozłączanie zestawu akumulatorów wolno jest wykonywać dopiero po wyłączeniu urządzeń zasilających ładownię akumulatorów.

4. W pomieszczeniu w którym odbywa się obsługa akumulatorów musi znajdować apteczka pierwszej pomocy wyposażona w medykamenty niezbędne przy-udzielaniu pierwszej pomocy przy poparzeniach kwasem.

5. Zabronione jest spożywanie posiłków w pomieszczeniach pracy z akumulatorami

6. Po zakończeniu pracy przy akumulatorach pra­cownik obowiązany jest do starannego umycia ust , rąk oraz przed jedzeniem i po jedzeniu do płukania.

7. W przypadku oblania kwasem ciała lub ubrania należy kwas zneutralizować 5% roztworem sody oczyszczonej.

8. Do przemywania oczu należy stosować 2% roz­twór sody oczyszczonej.

Zasadnicze czynności pracownika podczas realizacji pracy

Pracownik zatrudniony w warsztacie samochodowym powinien:

1. Wykonywać prace zlecone tylko przez swojego bezpośred­niego przełożonego, realizując je w sposób zgodny z przepi­sami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wytycznych, nie stwarzając zagrożeń dla siebie i współpracowników.

2. Nie tarasować schodków służących do wejścia i wyjścia z kanału,

3. Do oświetlania np. podwozia samochodu używać lampy prze­nośnej o napięciu nie wyższym niż 24 V. która musi posiadać:

• sztywną osłonę drucianą,

• klosz szklany, który osłania żarówkę.

• całą nieuszkodzoną obudowę.

• haczyk do jej zawieszania (lub magnes do jej mocowania w dowolnym miejscu w samochodzie),

4. Zapewnić na bieżąco działanie tzw. wentylacji wymuszonej w pomieszczeniu.

5. W przypadku konieczności opróżniania zbiornika z paliwa, przelewać je do przewoźnego naczynia, zamykanego herme­tycznie,

6. Na bieżąco obowiązkowo:

• usuwać z podłogi rozlany olej lub paliwo,

• użyte narzędzia i pomoce odkładać na jedno określone miejsce,

• zawsze przed użyciem przyrządów i urządzeń sprawdzić prawidłowość działania,

• odkładać wymontowane elementy i części na przygoto­wane wózki, półki, pojemniki itp.,

7. Zawsze zachować porządek i czystość na stanowisku robo­czym i w warsztacie,

8. W miarę możliwości, przed wprowadzeniem samochodu na stanowisko obsługowo-naprawcze. pojazd umyć i osuszyć,

9. Podczas wprowadzania samochodu na stanowisko zapewnić, aby:

• w kanale nie było żadnych osób,

• w samochodzie, oprócz kierowcy, nie było nikogo.

• były usunięte z drogi pojazdu przewody elektryczne, węże spawalnicze, narzędzia, odpadki metalowe i inne urządze­nia, przyrządy itp.,

• drogę pojazdu wskazywał drugi pracownik.

• ustawienie pojazdu umożliwiało swobodne wchodzenie i wy­chodzenie pracownika z kanału, a odległość między samocho­dami była co najmniej 120 cm, od słupa podpierającego dach co najmniej 70 cm, zaś od ściany pomieszczenia - 120 cm,

10. Wszystkie regulacje pracującego silnika w pomieszczeniu warsztatu, wykonywać po nałożeniu na rurę wydechową spe­cjalnej. giętkiej rury dla odprowadzania spalin na zewnątrz,

11. Korzystać z odpowiednich wanien zamykanych pokrywami podczas mycia elementów i części silnika,

12. Demontaż i montaż ogumienia wykonywać w wydzielonym miejscu, przy pomocy specjalnych urządzeń do tych celów przystosowanych,

13. Po naprawie, silnik uruchamiać dopiero po upewnieniu się, że nie grozi to niebezpieczeństwem innym osobom.

14. Przed oddaniem pojazdu do eksploatacji dokonać czynności kontrolnych m.in.:

• prawidłowości działania hamulców (wg odrębnej instrukcji).

• wielkości ciśnienia w ogumieniu za pomocą manometrów,

• luzów w układzie kierowniczym (wg odrębnych ustaleń),

• wytrzymałości układu kierowniczego

• zawartości spalin.

• prawidłowości działania układu: smarowania, chłodzenia, zasilania, rozrządu.

a także obwodu rozruchowego i zapłonowego. oraz innych, według potrzeb,

15. W razie zaistnienia wypadku przy pracy, pozostawić miejsce jego powstania w takim stanie w jakim wypadek się wydarzył (jeżeli to możliwe do czasu przybycia zespołu powypadko­wego. poszkodowanym udzielić pierwszej pomocy.

16. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do fachowej i bezpiecznej wykonywanej pracy, zwrócić się do swojego bezpośredniego przełożonego o instruktaż dodatkowy i za­stosować się do wydanych przez niego poleceń i wskazówek dotyczących określonych czynności obsługowo-naprawczych przy samochodzie, ale zgodnie z zasadami i przepisami bez­pieczeństwa i higieny pracy aktualnie obowiązujących przy tego rodzaju pracy.

Czynności zakazane pracownikowi

Pracownikowi zatrudnionemu w warsztacie samochodowym zabrania się przede wszystkim:

1. Lekceważenia obowiązujących rygorów podczas wprowa­dzania samochodu na stanowisko obsługowo-naprawcze,

2. Korzystania z niesprawnych lub uszkodzonych narzędzi, urządzeń, przyrządów, wyposażenia oraz podnośników czy różnego rodzaju dźwignic,

3. Układania wymontowanych elementów bezpośrednio na ziemi (co może spowodować zagrożenie dla przechodzą­cych) i powodować zanieczyszczenie części,

4. Przenoszenia olejów i etyliny w otwartych naczyniach,

5. Zasysać etylinę ustami np. przez rurkę czy wężyk,

6. Wdychać pary etyliny czy gazy spalinowe,

7. Przelewać (nalewać) etylinę do baku czy zbiorników np. wiadrem czy miską,

8. Gromadzenia w nadmiernej ilości olejów i etyliny w pomiesz­czeniu,

9. Gromadzenia różnych przedmiotów utrudniających swobodne przejścia,

10. Pozostawiania zatłuszczonych szmat czy zużytego czyściwa bez zabezpieczenia w szczelnie zamykanych pojemnikach blaszanych,

11. Palenia tytoniu lub używania otwartego ognia w miejscach, gdzie taki zakaz obowiązuje,

12. Prać odzież w etylinie,

13. Osłaniać żarówki tkaniną czy papierem,

14. Usuwania ze stanowiska osłon, zabezpieczeń, oznakowań,

15. Nieprzestrzegania i niehonorowania zaleceń ujętych w art. 108 § 2 Kodeksu pracy, który brzmi następująco:

„Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bhp lub p.poż., opuszczanie pracy bez usprawiedliwienia, stawianie się do pracy w stanie nietrzeźwym lub spożywanie alkoholu w czasie pracy - pracodawca może zastosować również karę pieniężną",

16. Brania udziału lub organizowania niebezpiecznych „zabaw" czy „żartów", stwarzając zagrożenie wypadkowe dla siebie. współpracowników i otoczenia,

17. Niedbania o swój wygląd zewnętrzny i niestosowania wymo­gów higieny osobistej oraz higieny pracy.

Czynności pracownika po zakończeniu pracy

Pracownik zatrudniony w warsztacie samochodowym powinien:

1. Oczyścić i odłożyć na miejsce ich stałego przechowywania wszystkie używane narzędzia, pomoce, a także ochrony oso­biste,

2. Wyłączać spod napięcia używane urządzenia,

3. Uporządkować całe stanowisko, wyłączyć oświetlenie,

4. Zabezpieczyć naprawiany pojazd w taki sposób, aby można kontynuować prace w dniu następnym bez utrudnień,

5. Usunąć z kanału wszystkie przedmioty, a sam kanał odpo­wiednio oczyścić,

6. Upewnić się, że pozostawione stanowisko nie stworzy żad­nych zagrożeń dla otoczenia.

---