INSTRUKCJA BEZPIECZNEJ PRACY
OBSŁUGA I NAPRAWA POJAZDÓW
I. Postanowienia ogólne
Warunki dopuszczenia pracownika do pracy:
Ukończone 18 lat (młodociany w ramach praktycznej nauki zawodu tylko pod nadzorem instruktora).
Przejście odpowiedniego instruktażu zawodowego, zapoznanie się z instrukcją obsługi, przeszkolenie bhp i ppoż.
Stan zdrowia odpowiedni do wykonywanej pracy potwierdzony świadectwem wydanym przez uprawnionego lekarza.
Posiadanie wymaganych predyspozycji psychicznych i fizycznych.
Ubrany w odzież roboczą przewidzianą dla danego stanowiska w zakładowej tabeli norm odzieży roboczej i rękawice robocze.
Przy obsłudze maszyn z ruchomymi elementami nie można pracować w odzieży z luźnymi (zwisającymi) częściami jak np. luźno zakończone rękawy, krawaty, szaliki poły, oraz bez nakryć głowy okrywających włosy.
II. Czynności pracownika przed rozpoczęciem pracy
Pracownik powinien:
Zapoznać się z zadaniami przydzielonymi do realizacji na dany dzień roboczy, przedyskutować ze swoim bezpośrednim przełożonym bezpieczny i właściwy sposób realizacji pracy,
W zależności od przewidywanych czynności na stanowisku obsługowo-naprawczym, odpowiednio przygotować urządzenia:
Do mycia samochodu.
Ułatwiające dostęp do zespołów podwozia.
Do smarowania.
Do rozdzielania powietrza, paliwa czy cieczy eksploatacyjnych.
Przygotować wyposażenie do badania:
Osprzętu silnika i samego silnika.
Zespołów i mechanizmów podwozia.
Układu elektrycznego (np. reflektorów, oświetlenia, zapłonu).
Ramy i nadwozia.
Przyrządy uniwersalne do pomiarów:
Temperatury, kątów i stożków, prostoliniowości i prostopadłości. płaskości i gładkości.
Prędkości i hamowania.
Układu kierowniczego.
Zużycia paliwa itp.
Wyposażenia do naprawy samochodu, a m.in. do:
Transportu.
Montażu i demontażu.
Prac ślusarskich (zestawy narzędzi).
Regeneracji części.
Osprzętu elektrycznego.
Ogumienia itp.
Zapewnić odpowiednie oświetlenie oraz czystość podłóg (usunąć plamy oleju, rozlaną wodę, smary itp.).
Sprawdzić prawidłowość działania podnośników niezbędnych podczas prac obsługowo naprawczych.
Spowodować usunięcie zbędnych przedmiotów ze stanowisk kanałowych.
Przygotować odpowiednią ilość właściwych stojaków przystosowanych do naprawy silników, mechanizmów różnicowych, na drobne części itp.
Posiadać pełną orientację w zakresie budowy i działania określonych typów samochodów.
Upewnić się, że stanowisko jest prawidłowo przygotowane do realizowania usług obsługowo-naprawczych samochodów.
Wszystkie zauważone usterki lub przewidywane zagrożenia natychmiast zgłosić swojemu bezpośredniemu przełożonemu celem ich szybkiego usunięcia, a po upewnieniu się czy zostały one zlikwidowane, przystąpić do realizacji otrzymanego zadania.
Wprowadzanie pojazdu na stanowisko
Wprowadzać pojazd samochodowy na stanowisko obsługowo-naprawcze należy dopiero po uprzednim upewnieniu się czy nie grozi to niebezpieczeństwem innym osobom.
Wprowadzać pojazd samochodowy na stanowisko obsługowo-naprawcze może tylko kierowca, który jest odpowiedzialny za niego, ewentualnie monter posiadający właściwą kategorię pozwolenia na prowadzenie pojazdów na drogach publicznych.
W czasie wprowadzania pojazdu samochodowego na stanowisko obsługowo-naprawcze wewnątrz pojazdu nie mogą znajdować się inne osoby prócz prowadzącego pojazd.
Pracownik wskazujący kierunek jazdy, powinien stać z boku tak, aby nie był potrącony przez pojazd lub w razie nagłego szarpnięcia do przodu, przyciśnięty do ściany przeciwległej czy też stojącego w przedzie pojazdu samochodowego.
Po wprowadzeniu pojazdu samochodowego na stanowisko obsługowo-naprawcze prowadzący pojazd obowiązany jest natychmiast unieruchomić silnik.
Pojazd samochodowy należy tak ustawić na stanowisku obsługowo-naprawczym aby pracownicy zatrudnieni w kanale mieli swobodne wyjście i wejście.
Zabrania się wprowadzania pojazdu samochodowego na stanowisko obsługowo-naprawcze kanałowe, jeżeli na stanowisku znajdują się pracownicy.
III. Zasadnicze czynności pracownika podczas pracy
Pracownik zatrudniony w warsztacie samochodowym powinien:
Wykonywać prace zlecone tylko przez swojego bezpośredniego przełożonego, realizując je w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wytycznych, nie stwarzając zagrożeń dla siebie i współpracowników.
Nie tarasować schodków służących do wejścia i wyjścia z kanału.
Do oświetlania np. podwozia samochodu używać lampy przenośnej o napięciu nie wyższym niż 24V która musi posiadać:
Sztywną osłonę drucianą.
Klosz szklany, który osłania żarówkę.
Całą nieuszkodzoną obudowę.
Haczyk do jej zawieszania (lub magnes do jej mocowania w dowolnym miejscu w samochodzie).
Zapewnić na bieżąco działanie tzw. wentylacji wymuszonej w pomieszczeniu.
W przypadku konieczności opróżniania zbiornika z paliwa, przelewać je do przewoźnego naczynia, zamykanego hermetycznie.
Na bieżąco obowiązkowo:
Usuwać z podłogi rozlany olej lub paliwo.
Użyte narzędzia i pomoce odkładać na jedno określone miejsce.
Zawsze przed użyciem przyrządów i urządzeń sprawdzić prawidłowość działania.
Odkładać wymontowane elementy i części na przygotowane wózki, półki, pojemniki itp.
Zawsze zachować porządek i czystość na stanowisku roboczym i w warsztacie.
W miarę możliwości, przed wprowadzeniem samochodu na stanowisko obsługowo-naprawcze pojazd umyć i osuszyć.
Podczas wprowadzania samochodu na stanowisko zapewnić, aby:
W kanale nie było żadnych osób.
W samochodzie, oprócz kierowcy, nie było nikogo.
Były usunięte z drogi pojazdu przewody elektryczne, węże spawalnicze, narzędzia, odpadki metalowe i inne urządzenia, przyrządy itp.
Drogę pojazdu wskazywał drugi pracownik.
Ustawienie pojazdu umożliwiało swobodne wchodzenie i wychodzenie pracownika z kanału, a odległość między samochodami była co najmniej 120cm, od słupa podpierającego dach co najmniej 70cm, zaś od ściany pomieszczenia 120cm.
Wszystkie regulacje pracującego silnika w pomieszczeniu warsztatu, wykonywać po nałożeniu na rurę wydechową specjalnej giętkiej rury dla odprowadzania spalin na zewnątrz.
Korzystać z odpowiednich wanien zamykanych pokrywami podczas mycia elementów i części silnika.
Demontaż i montaż ogumienia wykonywać w wydzielonym miejscu, przy pomocy specjalnych urządzeń do tych celów przystosowanych.
Po naprawie, silnik uruchamiać dopiero po upewnieniu się, że nie grozi to niebezpieczeństwem innym osobom.
Przed oddaniem pojazdu do eksploatacji dokonać czynności kontrolnych m.in.:
Prawidłowości działania hamulców (wg odrębnej instrukcji).
Wielkości ciśnienia w ogumieniu za pomocą manometrów.
Luzów w układzie kierowniczym (wg odrębnych ustaleń).
Wytrzymałości układu kierowniczego.
Zawartości spalin.
Prawidłowości działania układu: smarowania, chłodzenia, zasilania, rozrządu a także obwodu rozruchowego i zapłonowego oraz innych, według potrzeb,
W razie zaistnienia wypadku przy pracy, pozostawić miejsce jego powstania w takim stanie w jakim wypadek się wydarzył (jeżeli to możliwe do czasu przybycia zespołu powypadkowego. poszkodowanym udzielić pierwszej pomocy.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do fachowej i bezpiecznej wykonywanej pracy, zwrócić się do swojego bezpośredniego przełożonego o instruktaż dodatkowy i zastosować się do wydanych przez niego poleceń i wskazówek dotyczących określonych czynności obsługowo-naprawczych przy samochodzie, ale zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy aktualnie obowiązujących przy tego rodzaju pracy.
Bhp podczas czynności obsługowo-naprawczych
W czasie wykonywania podwoziowych prac obsługowo-naprawczych zabrania się uruchamiania silnika, jak również dokonywania naprawy instalacji elektrycznej przy pojeździe samochodowym.
Przy wykonywaniu prac wymagających zwiększonego wysiłku fizycznego należy stosować specjalne urządzenia gwarantujące bezpieczne wykonanie zamierzonych czynności obsługowo-naprawczych przy pojeździe samochodowym (stojak).
Podczas naprawy pracownik (serwisant) zobowiązany jest używać właściwych narzędzi specjalistycznych zgodnie z ich przeznaczeniem.
Do prac obsługowo-naprawczych należy używać lamp przenośnych o napięciu 24V.
Uruchomienie silnika po naprawie może nastąpić dopiero po upewnieniu się, czy nie grozi to niebezpieczeństwem innym osobom.
Montowanie i pompowanie ogumienia może być, wykonywane tylko przez pracownika posiadającego przeszkolenie w tym zakresie, oraz na stanowisku wyznaczonym do tego celu.
Prace montażu i pompowania ogumienia odbywają się za pomocą specjalnych przyrządów. Należy przy tych pracach przestrzegać ogólnych przepisów i zasad bhp.
Bhp przy stosowaniu materiałów pędnych i benzyn.
Zabrania się używania „etyliny" do mycia części pojazdów samochodowych, podłóg, do prania odzieży, do maszynek do gotowania oraz do wszystkich innych, celów nie związanych z napędem silników.
Wzbronione jest przedmuchiwanie ustami dysz gaźników samochodowych i przewodów zasilających silniki pracujące na „etylinie" przez zetknięcie ust z przedmuchiwanym przedmiotem.
Nie wolno wycierać nieosłoniętą ręką (palcami) wskaźników pomiarowych „etyliny" w zbiornikach i oleju w miskach olejowych silników - należy wycierać je szmatą.
Należy unikać wdychania par „etyliny" jak również spalin silników napędzanych „etyliną".
Zabrania się zmywania rąk „etyliną", dotykania gołymi rękami przedmiotów nią oblanych lub pokrytych nalotem po odparowanej „etylinie".
Narzędzi nie oczyszczonych po „etylinie" nic wolno używać do innych robót.
Zabrania się nalewania „etyliny'' do zbiorników samochodowych wiadrami, jak również przewożenia „etyliny” w naczyniach otwartych.
Samochody, w których zauważy się przenikanie gazów spalinowych do kabiny kierowcy, nie mogą być dopuszczone do ruchu, aż do chwili usunięcia przyczyn nieszczelności.
Przy napełnianiu zbiorników pojazdów samochodowych „etyliną" pracownik powinien stać „z wiatrem'' a nie „pod wiatr" w celu uniknięcia opryskania ubrania i skóry przez rozlaną „etylinę".
Obsługa i ładowanie akumulatorów
W warsztacie akumulatory są jedynie testowane i doładowywane.
Zabronione jest łączenie akumulatorów za pomocą drutów.
Łączenie lub rozłączanie zestawu akumulatorów wolno jest wykonywać dopiero po wyłączeniu urządzeń zasilających ładownię akumulatorów.
W pomieszczeniu w którym odbywa się obsługa akumulatorów musi znajdować apteczka pierwszej pomocy wyposażona w medykamenty niezbędne przy udzielaniu pierwszej pomocy przy poparzeniach kwasem.
Zabronione jest spożywanie posiłków w pomieszczeniach pracy z akumulatorami.
Po zakończeniu pracy przy akumulatorach pracownik obowiązany jest do starannego umycia ust, rąk oraz przed jedzeniem i po jedzeniu do płukania.
W przypadku oblania kwasem ciała lub ubrania należy kwas zneutralizować 5% roztworem sody oczyszczonej.
Do przemywania oczu należy stosować 2% roztwór sody oczyszczonej.
IV. Czynności zakazane
Pracownikowi zabrania się przede wszystkim:
Lekceważenia obowiązujących rygorów podczas wprowadzania samochodu na stanowisko obsługowo-naprawcze.
Korzystania z niesprawnych lub uszkodzonych narzędzi, urządzeń, przyrządów, wyposażenia oraz podnośników czy różnego rodzaju dźwignic.
Układania wymontowanych elementów bezpośrednio na ziemi (co może spowodować zagrożenie dla przechodzących) i powodować zanieczyszczenie części.
Przenoszenia olejów i etyliny w otwartych naczyniach.
Zasysać etylinę ustami np. przez rurkę czy wężyk.
Wdychać pary etyliny czy gazy spalinowe.
Przelewać (nalewać) etylinę do baku czy zbiorników np. wiadrem czy miską.
Gromadzenia w nadmiernej ilości olejów i etyliny w pomieszczeniu.
Gromadzenia różnych przedmiotów utrudniających swobodne przejścia.
Pozostawiania zatłuszczonych szmat czy zużytego czyściwa bez zabezpieczenia w szczelnie zamykanych pojemnikach blaszanych.
Palenia tytoniu lub używania otwartego ognia w miejscach, gdzie taki zakaz obowiązuje.
Prać odzież w etylinie.
Osłaniać żarówki tkaniną czy papierem.
Usuwania ze stanowiska osłon, zabezpieczeń, oznakowań.
Brania udziału lub organizowania niebezpiecznych „zabaw" czy „żartów", stwarzając zagrożenie wypadkowe dla siebie współpracowników i otoczenia.
V. Podstawowe czynności pracownika po zakończeniu pracy
Pracownik zatrudniony w warsztacie samochodowym powinien:
Oczyścić i odłożyć na miejsce ich stałego przechowywania wszystkie używane narzędzia, pomoce, a także ochrony osobiste.
Wyłączać spod napięcia używane urządzenia.
Uporządkować całe stanowisko, wyłączyć oświetlenie.
Zabezpieczyć naprawiany pojazd w taki sposób, aby można kontynuować prace w dniu następnym bez utrudnień.
Usunąć z kanału wszystkie przedmioty, a sam kanał odpowiednio oczyścić,
Upewnić się, że pozostawione stanowisko nie stworzy żadnych zagrożeń dla otoczenia.
VI. Postanowienia końcowe
W przypadku powstania pożaru należy
Ostrzec osoby znajdujące się w obrębie zagrożenia.
Wyłączyć zasilanie budynku w energię elektryczną i odciąć dopływ gazu.
Zaalarmować straż pożarną.
Powiadomić przełożonych o pożarze.
Podjąć decyzję o ewakuacji ludzi.
Przystąpić do prowadzenia akcji gaśniczej za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego.
Podczas akcji gaśniczej obowiązuje zasada podporządkowania się poleceniom kierującego akcją ratowniczo - gaśniczą.
W razie zaistnienia wypadku
Udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy.
W razie potrzeby wezwać pomoc lekarską.
Powiadomić przełożonych.
Miejsce pracy, gdzie doszło do wypadku, zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych
W przypadku znalezienia się wobec bezpośredniego niebezpieczeństwa pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy (zachowuje wtedy prawo do wynagrodzenia, nie może jednak odmówić podjęcia innej równorzędnej pracy, gdy niezwłoczne usunięcie zagrożenia nie jest możliwe).
Specjalista ds. BHP
................................
7