TŁUSZCZE:

GLICEROLOFOSFOLIPIDY - biorą udział w mechanizmach aktywnego przenoszenia przez błony i dlatego występują we wszystkich błonach półprzepuszczalnych organizmu. W przewodzie pokarmowym biorą udział jako substancje towarzyszące w procesie wchłaniania kwasów tłuszczowych oraz steroli. W osoczu połączone z białkami, transportują wyższe kwasy tłuszczowe. Są pochodnymi kwasu glicerolofosforowego. Np. kwasy fosfatydowe, w których dwie grupy -OH są zestryfikowane wyższymi kwasami tłuszczowymi, z których jeden jest zwykle nasycony, a drugi nie.

Lipidy amfipatyczne lub polarne - Składają się one z części polarnej, którą stanowią: glicerol, kwas fosforowy i dołączone do niego składniki azotowe, oraz z części niepolarnej, na którą składają się łańcuchy węglowodorowe kwasów.

Fosfatydyloseryny - glicerolofosfolipidy z dołączoną seryną do reszty fosforanowej.

Fosfatydyloetanoloaminy - glicerolofosfolipidy z dołączoną etanoloaminą, nazwaną kolaminą do reszty fosforanowej.

Fosfatydylocholiny - glicerolofosfolipidy z dołączoną choliną do reszty fosforanowej. Potocznie nazwane lecytynami

Fosfatydyloinozytydy - glicerolofosfolipidy z dołączoną resztę inozytolu do reszty fosforanowej.

Kardiolipidy - mają cząsteczkę większą od poprzednich lipidów. W ich skład wchodzą na ogół 2 cząsteczki kwasów fosfatydowych, połączone cząsteczką glicerolu.

Lipoaminokwasy (lipopeptydy) - glicerolofosfolipidy występujące w komórkach zwierzęcych. Lipoaminokwasy są estrami aminokwasowymi fosfatydyloglicerolu. Lipopeptydy zawierają fosfatydylokoleminę oraz łańcuch zbudowany z kilku aminokwasów.

SFINGIOLIPIDY - występują w błonach roślin i zwierząt. Nie zawierają glicerolu tylko dihydrosfingiozynę i dwuwodorotlenowy alkohol (sfingiozynę), który zawiera grupę -NH₂ i jedno wiązanie nienasycone.

Sfingiomieliny - są zbudowane z ceramidu oraz 1-fosfocholiny. Ceramid to połączenie amidowe sfingiozyny z kwasem tłuszczowym poprzez grupę -NH₂. są podstawowymi składnikami osłonek mielinowych włókien nerwowych. Zawierają w swej budowie głównie kwas searynowy i lignocerynowy.

Glikosfingiolipidy - są zbudowane z ceramidu i cukrów.

• cerebrozydy - w błonach mózgu, neuronach i otoczkach mielinowych. Są zbudowane z ceramidu i jednej cząsteczki cukru. w ich skład wchodzą kwasy tłuszczowe o 24 atomach węgla..

• gangliozydy - lipidy o złożonej budowie, występują w komórkach szarej substancji mózgu. W ich skład oprócz ceramidu wchodzą heksozy (glukoza i galaktoza), N-acetylagalaktozamina, i kwas N-acetyloneuromionowy

HORMONY STEROIDOWE - są syntezowane w gruczołach płciowych męskich i żeńskich i w korze nadnerczy.

ESTROGENY - wytwarzane w pęcherzykach jajnikowych. Obecność pierścienia aromatycznego i brak grupy metylowej przy C10. pobudzają rozwój drugorzędnych cech płciowych, wpływają na cały organizm.

PROGESTERON - hormon ciałka żółtego. Jest wytwarzany tylko w określonych fazach cyklu płciowego i podczas ciąży. Jego działanie polega na hamowaniu czynności skurczowej macicy w okresie ciąży. Pobudza przygotowanie śluzówki macicy do rozwoju zapłodnionego jaja.

TESTOSTERON - hormon męski produkowany w komórkach śródmiąższowych jądra. Wpływa na wytwarzanie cech płciowych męskich.

MINERALOKORTYKOIDY - wydzielanie (w korze nadnerczy) jest pobudzane przez niedobór jonów sodowych.. aldosteron - jego działanie polega na wzmaganiu zwrotnego wchłaniania sodu, a wydalani potasu i wodoru przez cewki nerkowe

GLUKOKORTYKOIDY - należą do grupy 17-hydroksykortykosteroidów. Regulują przemianę węglowodorową. Kortyzon.

---