Cele: Po zajęciach uczniowie potrafią: - na podstawie tytułu szybko zorientować się, czego dotyczy omawiany tekst; - znaleźć niezrozumiałe sformułowania, wyrażenia i poszukać ich znaczenia; - określić, co to jest frazeologizm i umieją prawidłowo zastosować je podczas swojej wypowiedzi; - podsumować i streścić omawiany tekst; - napisać rozprawkę. Opis zajęć: Na początku zajęć uczniowie samodzielnie zapoznają się z tekstem źródłowym ,,Biblia-niezwykła księga" a następnie na jego podstawie wykonują kroki 1,2,3. Kroki 4,5,6,7 uczniowie wykonują w oparciu o zdobyte wiadomości, dotyczące związków frazeologicznych, tekst źródłowy, słowniki (m.in. ,,Słownik motywów biblijnych"), encyklopedie. Wyniki swojej pracy uczniowie prezentują na forum klasy (1-2 uczniów, ewentualnie przy tablicy-krok3). Ostatnie zadanie(krok8) uczniowie wykonują pisemnie na oddzielnych kartkach w domu.

Instrukcja dla uczniów: 1.1   Zastanów się nad tytułem tekstu „Biblia - niezwykła księga”. Czy coś wiesz na ten temat? 1.2   Przeczytaj tekst 1.3   Uporządkuj podane punkty tak, aby powstał plan powyższego tekstu.          Biblia - dzieło wielu wieków.        Podział ksiąg Starego Testamentu.        Biblia - księga wiary i kultury.        Najważniejsze części Nowego Testamentu.        Biblia - dzieło wielu autorów.        Przekład grecki - Septuaginta.        Pochodzenie nazwy Biblia.        Przekład łaciński - Wulgata.        Język Biblii.        Biblia Tysiąclecia.

Materiały pomocnicze: Materiał 1: Zeszyt ćwiczeń do podręcznika ,Między nami", Wydawnictwo Gdańskie

Wskazówki dla nauczyciela: Rozdaj uczniom powielony na ksero tekst z zadaniami. Poproś by wykonali - indywidualnie - powyższe trzy polecenia. Wytłumacz, że czytając tekst dobrze najpierw wyrobić sobie ogólne pojecie o tym, czego on dotyczy oraz przywołać wcześniejszą wiedze na dany temat - jeśli ktoś ją ma.

Biblia - niezwykła księga

1. Biblia to najbardziej znana księga na świecie. Według wierzących zawiera objawione słowo Boże, a dla niewierzących jest źródłem refleksji moralnej i przeżyć estetycznych.

2. Nazwa pochodzi od greckiego słowa bibliós, co oznaczało łodyga papirusu, a później zwój, księga. Liczba mnoga tego rzeczownika - biblia - oznacza dosłownie księgi. Już starożytni używali tej nazwy, dodając epitet święte.

3. Biblia dzieli się na Stary i Nowy Testament ( łac. Testamentum - przymierze). Stary Testament składa się z 46 ksiąg ( w wydaniach rzymskokatolickich) lub z 39

( w pozostałych ). Pierwsze księgi Starego Testamentu to tzw. Pięcioksiąg, w którego skład wchodzą księgi: Rodzaju, Wyjścia, Kapłaństwa, Liczb i Powtórzonego Prawa. Pozostałe księgi Starego Testamentu dzielą się na: historyczne ( m. in. Sędziów, Samuela, Królewskie ), dydaktyczne ( m.in. Hioba, Koheleta, Psalmów ), prorockie ( m. in. Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela ).

4. Nowy Testament związany jest z życiem i działalnością Jezusa. Składa się z 27 ksiąg: czterech Ewangelii ( według Mateusza, Marka, Łukasza, Jana ), Dziejów Apostolskich, Listów Apostolskich i Apokalipsy św. Jana.

5. Biblia jest trójjęzyczna. Stary Testament był napisany w języku hebrajskim, niektóre fragmenty - w aramejskim i greckim, a Nowy Testament - w języku greckim i aramejskim ( Ewangelia według św. Mateusza ).

6. Biblia powstawała przez wiele stuleci. Początkowo treści przekazywano ustnie. Ponieważ dla Izraelitów niezwykle ważna była znajomość własnej historii i tradycji, uczyli swych synów dziejów narodu sięgających patriarchalnych czasów Abrahama, Izaaka, Jakuba, a więc do XVIII w. p.n.e. Aby łatwiej było zapamiętać przekazywane treści, stosowano specjalną rytmizację i powtórzenia. Pierwszych zapisów Biblii dokonano najprawdopodobniej w XIII w. p.n.e., a ostatnich - w I w. p.n.e. Nowy Testament powstawał od 51 do 96 r. n.e.

7. Stary Testament nie miał jednego autora. Pierwotny tekst się rozrastał, uzupełniany nowymi komentarzami. Dlatego Stary Testament jest w gruncie rzeczy dziełem anonimowym, choć autorstwo niektórych ksiąg przypisuje się konkretnym osobom. Za autora większości psalmów uznaje się króla Dawida, a Pieśni nad pieśniami -Salomona.

8. Pismo Święte było znane poza kręgiem kultury hebrajskiej dzięki wielu przekładom na inne języki. Jednym z najważniejszych tłumaczeń Starego Testamentu był przekład na grecki ( II w. p.n.e. ) - wówczas język handlu, nauki i literatury. Z tego tłumaczenia, zwanego Septuagintą, przez wiele wieków korzystali żydzi i chrześcijanie.

9. Największą rolę odegrał łaciński przekład Biblii, dokonany przez św. Hieronima w IV w. n.e. Jest to tzw. Wulgata, uznana przez sobór trydencki w XVI w. za wiarygodny i obowiązujący tekst Pisma Świętego w Kościele Rzymskokatolickim.

10. Ponieważ języki nowożytne wciąż się zmieniają, dokonuje się nowych przekładów Biblii.W 1965 r. polscy bibliści przetłumaczyli tekst Pisma Świętego z języków oryginalnych. Jest to tzw. Biblia Tysiąclecia.

Wskazówki dla nauczyciela: Odpowiedz na ewentualne pytania uczniów dotyczące niezrozumiałych słów i wyrażeń, zaproponuj by zwracali się do ciebie dopiero, gdy nie znajdą wyjaśnienia w słowniku lub encyklopedii ( trzeba je przygotować, by były w sali lekcyjnej ). Wypisz na tablicy trudne słowa.   Materiały pomocnicze: 1.Tekst pt. „Biblia - księga niezwykła” 2.Słowniki, encyklopedie.

Materiały pomocnicze: Materiał 1: schemat, autor Krzysztof Kamiński Materiał 2: Zeszyt ćwiczeń do podręcznika ,,Między nami", Wydawnictwo Gdańskie

..................................

Stary . ................................. Nowy

Testament Testament

..................................

aramejski celtycki grecki macedoński hebrajski portugalski łaciński angielski

Instrukcja dla uczniów: 3.1.Na podstawie tekstu uzupełnij zdania. 3.2.Wpisane daty zaznacz na osi czasu.     A. Pierwsze zapisy tekstu biblijnego pochodzą z .................. wieku ................ . B. Ostatnie zapisy Starego Testamentu datuje się na ............... wiek .................. . C. Nowy Testament powstawał w latach ................. - .................. .................. . D. Tłumaczenie Biblii na język grecki powstawało w ..................... wieku ................ . E. Tłumaczenie Biblii na łacinę powstawało w ................. wieku .............. .   XIV XIII XII XI X IX VIII VII VI V IV III II I I II III IV V p.n.e. n.e.

Instrukcja dla uczniów: 4.1. Przypomnij sobie znaczenie terminu frazeologizm, w razie kłopotów skorzystaj z odpowiedniego słownika. 4.2. Wyjaśnij znaczenie podanych związków frazeologicznych i powiedz, z jakim biblijnym wydarzeniem są związane.        Skorzystaj z odpowiedniego słownika. 4.3. Określ, w jakich sytuacjach używamy frazeologizmów.     Lata chude i tłuste - ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... Wygnanie z raju - ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... Manna z nieba - ...................................................................................................................................................................................................................................................................................... Wieża Babel -...................................................................................................................................................................................................................................................................................... Miłosierny samarytanin - ......................................................................................................................................................................................................................................................................................

Wskazówki dla nauczyciela: Wyjaśnij uczniom, w jaki sposób mają wykonać powyższe polecenia i z jakiego słownika mogą ewentualnie skorzystać. Poproś kilku uczniów o odczytanie swoich odpowiedzi i o wyjaśnienie w jakich okolicznościach używamy frazeologizmy.   Instrukcja dla uczniów: 5.1. Uporządkuj pomieszane związki frazeologiczne pochodzące z Biblii. 5.2. Wyjaśnij znaczenie poszczególnych związków frazeologicznych. 5.3. W razie kłopotów skorzystaj ze słownika frazeologicznego.   A. Chodzić od Annasza, a nie widzieć belki w oku swoim. B. Kto mieczem wojuje, ten góry przenosi. C. Sprzedać pierworództwo do Kajfasza. D. Wiara od miecza ginie. E. Widzieć źdźbło w oku bliźniego za miskę soczewicy.     Wskazówki dla nauczyciela: Poproś, by uczniowie wymienili się w parach i sprawdzili poprawność odpowiedzi. Następnie poproś, by jeden z uczniów odczytał na głos swoje odpowiedzi i spróbował wyjaśnić znaczenie otrzymanych związków frazeologicznych.   Materiały pomocnicze: Słownik frazeologiczny i Słownik motywów biblijnych Materiały pomocnicze: Słownik frazeologiczny i Słownik motywów biblijnych.

Instrukcja dla uczniów: 6.1. Od podanych w ramce imion utwórz przymiotniki i wpisz je w odpowiednie miejsce. 6.2. Wyjaśnij znaczenie powstałych wyrażeń.     Salomon Kain Judasz Hiob   ..................................... mądrość - .................................................................................. ..................................... wieści - ..................................................................................... ..................................... srebrniki - ................................................................................. ..................................... znamię - ....................................................................................

Wskazówki dla nauczyciela: Poproś wybranych uczniów, by przedstawili klasie swoje odpowiedzi.     Materiały pomocnicze: Słownik frazeologiczny i Słownik motywów biblijnych.

Instrukcja dla uczniów: 7.1. Przeczytaj podane w ramce wyrażenia i określ, czym one są. 7.2. Uzupełnij podany tekst wyrażeniami z ramki.   rzucać słowa na wiatr umywać ręce kielich goryczy rzeź niewiniątek dzień sądu glos wołającego na pustyni   Nauczyciel matematyki od dłuższego czasu mówił, że najbliższa klasówka będzie trudna i trzeba się do niej szczególnie przygotować. Był to jednak...................................................................... , ponieważ nikt go nie słuchał. Jednak ........................................zbliżał się nieubłaganie, a my wiedzieliśmy, że nauczyciel nigdy nie.............................. ....................................... i konsekwentnie realizuje swoje plany. Spróbowaliśmy jeszcze poprosić wychowawcę o wstawiennictwo, ale on powiedział, że................................................................. . Zadania na klasówce były niezwykle trudne, zapowiadała się.......................................... . No cóż, trzeba będzie wypić ten ................................... .
Wskazówki dla nauczyciela: Zwróć się do uczniów, by odczytali treść tekstu i uzasadnili swój wybór. Materiały pomocnicze: Słownik frazeologiczny i Słownik motywów biblijnych
Na podstawie tekstu i zadań z nim związanych dowiedziałeś się wielu ciekawych informacji o Biblii, i jej wpływie na życie ludzi oraz ich język. Wykorzystując zdobyte informacje z tekstu i ogólną wiedzę odpowiedz w formie rozprawki na następujące pytanie: „Czy Biblia, to rzeczywiście księga niezwykła?”   Wskazówki dla nauczyciela: Wyjaśnij na czym polega zadanie domowe. Zwróć uwagę na to, jak należy pisać rozprawkę.

---