SZKOŁA PODSTAWOWA NR 47

WE WROCŁAWIU

NAUKA Z KOMPUTEREM

PROGRAM ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH

DLA UCZNIÓW KLAS TRZECICH

W ROKU SZKOLNYM 2005/2006

Izabela Orzepowska

WROCŁAW 2005

WSTĘP:

Duże zainteresowanie komputerami w coraz młodszych klasach oraz rozwój komputeryzacji i możliwości wykorzystania pracowni komputerowej w szkole były bezpośrednimi przyczynami powstania zajęć pozalekcyjnych w pracowni komputerowej. Podczas tworzenia listy uczestników tych zajęć okazało się, że ponad 44% uczniów klas trzecich deklarowało chęć uczestniczenia w nich. Jedną z przyczyn takiego zainteresowania jest sama atrakcyjność komputera, który wielu uczniom kojarzy się z rozrywką - badania przeprowadzone w naszej szkole w roku 2005/2006 wykazały, że około, 95% uczniów ma w domu komputer, a ponad 50% uczniów używa komputera głównie do gier. Rodzice też chcieliby, aby ich dzieci umiały korzystać z tej nowej zdobyczy technologii, która niesie ze sobą wiele możliwości. Często są dumni z tego, że ich dziecko w młodym wieku potrafi za pomocą Internetu wykorzystać informacje na lekcję. Jest to niewątpliwie chluba i powód do dumy. Pozostaje jednak kilka pytań budzących wątpliwości: czy to dziecko samo chociaż raz przeczytało tę informację? Ile z niej zapamiętało? Czy na lekcji jest w stanie opowiedzieć o tym, czy też musi przeczytać swoją notatkę? Wreszcie, w jaki sposób i z jakiego źródła korzystało przygotowując pracę? Czy przejrzało kilka stron internetowych i dokonało samodzielnego wyboru, sprawdzając wiarygodność swoich informacji, czy też tylko poprzestało na pierwszym wyniku wyszukiwania? Jak widać, umiejętność korzystania z komputera jako źródła informacji może być niejednoznacznie rozumiana. Program ten powstał przede wszystkim po to, aby nauczyć rzetelnego i odpowiedzialnego korzystania z komputera oraz pokazać uczniom, że komputer może dostarczać nie tylko rozrywki, ale i kształcić wiele umiejętności i pomagać w nauce, która dzięki ciekawym programom może stać się atrakcyjnym i pasjonującym zajęciem.

CELE EDUKACYJNE - KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

• Ukazanie możliwości wykorzystania komputera do nauki w szkole i samodzielnego zdobywania wiedzy

• Uświadomienie zasad zdobywania informacji na lekcje

CELE SZCZEGÓŁOWE

• Przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego korzystania z komputera

• Ukazanie znaczenia odpowiedniego planowania własnej pracy

• Rozwijanie umiejętności tworzenia rysunków komputerowych

• Przedstawienie możliwości zamieszczania własnych prac w Internecie

• Zapoznanie uczniów z programami dydaktycznymi do nauki różnych przedmiotów

• Wprowadzenie do pracy nad projektem

• Ukazanie możliwości wykorzystania komputera w celu przygotowania do lekcji oraz do rozwijania własnych zainteresowań

• Rozwijanie krytycyzmu, umiejętności oceny informacji i dokonywania wyboru

• Kształcenie umiejętności prezentowania własnej pracy

• Ukazanie zagrożeń związanych z korzystaniem z komputera.

MATERIAŁ NAUCZANIA

z propozycją rozkładu godzin

jedna godzina tygodniowo

35 godzin w roku szkolnym

	Treści	Komentarze	godz.
1	Regulamin pracowni informatycznej	Organizacja pracy w pracowni informatycznej, zasady bezpiecznego posługiwania się komputerem	1
2	Jak pracują mistrzowie? Planowanie pracy własnej	Rysunek w edytorze grafiki na ekranie komputera,	2
3	Tworzymy komputerowo własny wizerunek	program „Mistrz wizażu”	1
4	Ja pięć lat temu - ja za pięć lat	ćwiczenia interaktywne z wykorzystaniem strony internetowej, projekt „S.M.I.L.E.”	3
5	Malowanie na ekranie - tworzymy własny rysunek w Internecie	Wykonywanie rysunku, dokonywanie wyboru informacji	2
6	rozwijamy własne zainteresowania - wyszukiwanie informacji w Internecie	zasady wyszukiwania informacji w Internecie każdy uczeń wybierze sobie wśród tematów, o których się do tej pory uczył, jeden, który najbardziej go zainteresował. Potem uczniowie będą się starali zgłębić ten temat, szukając go w Internecie. Przygotowują dokument w edytorze tekstu. Następnie przygotowują materiały na gazetkę do wywieszenia w pracowni informatycznej i w ich klasie. uczą się drukować. Na następnych zajęciach uczniowie prezentują referat, a na następnych - jako prezentację multimedialną na lekcji otwartej dla rodziców	6
7	formy regularne i nieregularne - współpraca ze stronami internetowymi, praca metodą projektu, poznanie rysunków malarzy		1
8	projekt „przyjaźń”	każdy uczeń wybierze sobie wśród tematów, o których się do tej pory uczył, jeden, który najbardziej go zainteresował. Potem uczniowie będą się starali zgłębić ten temat, szukając go w Internecie. Przygotowują dokument w edytorze tekstu. Następnie przygotowują materiały na gazetkę do wywieszenia w pracowni informatycznej i w ich klasie. uczą się drukować. Na następnych zajęciach uczniowie prezentują referat, a na następnych - jako prezentację multimedialną na święto szkoły	5
9	wyszukujemy informacje na lekcję		2
10	programy do nauki innych przedmiotów	programy do nauki orografii dodawanie - wykorzystanie programu do nauki matematyki	2
11	nauka języka obcego - krasnoludki		1
12	spotkanie z klubem tropicieli programów - jarmark		1
13	czy komputer może być wrogiem? Kiedy? W czym będzie przeszkadzał? Jak do tego nie dopuścić		1
14	jak przygotować referat na lekcję		2
15	Godziny do dyspozycji nauczyciela		5

PROCEDURY OSIĄGANIA SZCZEGÓŁOWYCH CELÓW EDUKACYJNYCH

„Nauka z komputerem” to zajęcia interdyscyplinarne, łączące wiadomości z elementów informatyki, języka polskiego, języka obcego, sztuki, matematyki, przyrody. Forma prowadzenia tych zajęć będzie więc znacznie odbiegała od typowego kółka komputerowego. Zajęcia te odbywać się będą w korelacji z nauczaniem zintegrowanym, toteż powinno być na nich miejsce na przygotowanie pomocy i notatki do lekcji. Nauczyciele klas trzecich wybrali w tym roku szkolnym program nauczania dla I etapu - edukacji wczesnoszkolnej, numer w zestawie DKW-4014-149/99 . Uczeń poznaje otaczający go świat wychodząc od poznania siebie i własnego otoczenia. Realizując program „Nauka z komputerem” uczeń również będzie zaczynał od poznania siebie. Korzystając z programu „Mistrz wizażu” spróbuje odnaleźć własny styl; podczas ćwiczeń interaktywnych będzie dokonywał prób określenia własnej tożsamości. Ucząc się przygotowania notatek do lekcji, zacznie od opracowania informacji dotyczących jego osobistych zainteresowań. W dalszym etapie przygotowań będzie realizował hasło „Przyjaźń”, wychodząc od opisu przyjaciół z najbliższego otoczenia. Hasło to, realizowane w tym roku w naszej szkole, będzie jednocześnie przejściem do szerszego ujęcia tego tematu.

Przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego korzystania z komputera

Aby uczniowie przestrzegali obowiązujące zasady związane z bezpieczeństwem i organizacją pracy w pracowni komputerowej, należy już na pierwszych zajęciach w sposób jasny określić wymagania i oczekiwania związane z pracą z komputerem. Każdy punkt regulaminu należy dokładnie omówić i upewnić się, czy jest zrozumiały dla uczniów. Omawiamy również zagrożenia związane z nieprzestrzeganiem ustalonych zasad. Ponieważ w grę wchodzi tu bezpieczeństwo uczniów, przyjęte zasady powinny być przypominane i sprawdzane również na następnych zajęciach. Stosując zasadę doniosłości zwracamy uwagę również na te elementy, które uczniowie powinni przestrzegać w domu, podczas pracy przy komputerach osobistych. Jeżeli uczeń skojarzy przestrzeganie zasad pracy z komputerem z większym zaufaniem do niego osób dorosłych, przypuszczalnie zwróci większą uwagę na zagadnienia związane z prawidłowym korzystaniem z komputera. Omawiając regulamin pracowni pamiętamy o omówieniu kwestii bezpieczeństwa, poszanowania mienia publicznego, prawa prywatności (uczniowie nie przeglądają zawartości cudzych katalogów i nie dokonują w nich zmian), zasad korzystania z zewnętrznych nośników pamięci i Internetu i związanego z tym zagrożenia wirusami komputerowymi oraz prawidłowego rozpoczęcia i zakończenia pracy z komputerem.

Ukazanie znaczenia odpowiedniego planowania własnej pracy

Przedstawiamy uczniom cel planowania własnej pracy i omawiamy, w jaki sposób wpływa on na jakość pracy. Za pomocą pochwały opisowej zachęcamy uczniów do sporządzenia krótkiego planu rysunku na kartce papieru, zanim przystąpią do jego komputerowej realizacji. Można tu nawiązać do komputerowej realizacji projektów dziecięcych z programów telewizyjnych lub konkursów organizowanych przez duże koncerny przemysłowe opartych na projektach dzieci.

Rozwijanie umiejętności tworzenia rysunków komputerowych

Na tym etapie edukacji chodzi jedynie o rozwijanie wyobraźni przestrzennej i zdolności artystycznych, a nie o umiejętność tworzenia zaawansowanej grafiki; dobieramy więc proste programy graficzne, a ich możliwości przedstawiamy uczniom w takim stopniu, w jakim pozwolą one przenieść na ekran komputera wytwory ich wyobraźni. Przedstawiamy również przykłady rysunków wykonanych przez uczniów klas starszych, zwracając uwagę na te elementy i cechy rysunku, które wpłynęły na jego jakość.

Przedstawienie możliwości zamieszczania własnych prac w Internecie

Na niektórych stronach internetowych uczniowie klas młodszych mają okazję nie tylko do obejrzenia rysunków swoich kolegów, ale i do zamieszczenia własnych prac. Nauczyciel pomaga zamieścić na stronie najciekawsze prace. Jest to również okazja do dyskusji na temat kryteriów wyboru jakości prac dostępnych w Internecie oraz odpowiedzialności za udostępnienie prac do wglądu przez inne osoby. Zalety i wady takiego systemu można omówić za pomocą „burzy mózgów”Ćwiczenie to ma na celu kształtowanie odpowiedzialności za udostępnianie prac w Internecie i rozwijanie umiejętności krytycznej oceny i dokonywania wyboru.

Zapoznanie uczniów z programami dydaktycznymi do nauki różnych przedmiotów

Nasza pracownia komputerowa dysponuje programami komputerowymi do nauki różnych przedmiotów, które zebrałam na wskutek własnych poszukiwań oraz założenia „Klubu Tropicieli Programów”, w skład którego wchodzą uczniowie klas starszych interesujący się dostępnymi w Internecie programami dydaktycznymi. Oprócz prostych programów darmowych i stron internetowych zawierających ciekawe programy i gry dydaktyczne, zainteresowała mnie możliwość wykorzystania pakietów przedmiotowych; w bieżącym roku szkolnym nasza szkoła zakupi pakiet do nauki matematyki. Wspólnie z uczniami z Klubu Tropicieli Programów udostępnimy adresy stron internetowych zawierających programy i gry dydaktyczne i zorganizujemy konkurs nauki z komputerem, podczas którego patrole uczniów klas trzecich będą mogły poznać programy dydaktyczne. Uczniowie będą również podczas zajęć nauki z komputerem korzystać z tych programów; uczących m. in. rysunków, języków obcych, rachunków, ortografii, logicznego myślenia. Liczę na to, że uczniowie mający w domu komputer z dostępem do Internetu chętnie siną do niektórych z tych programów poza zajęciami.

Wprowadzenie do pracy nad projektem

Przewiduję dwa ćwiczenia do pracy metodą projektu: ćwiczenie „Ja w ciągu pięciu lat ”SMILE” oraz przyjaźń. i moje zainteresowania. Uczniowie klas starszych przedstawią również swoje ubiegłoroczne projekty związane z realizacją hasła „DOM”.

Ukazanie możliwości wykorzystania komputera w celu przygotowania do lekcji oraz do rozwijania własnych zainteresowań

Oprócz opisanego już korzystania z programów dydaktycznych, nawiążę współpracę z nauczycielami klas trzecich, aby uczniowie również podczas obowiązkowych zajęć lekcyjnych mogli przedstawić efekty swojej pracy.

Rozwijanie krytycyzmu, umiejętności oceny informacji i dokonywania wyboru

Ćwiczenie umiejętności dokonywania wyboru jest ze sposobów zapobiegania uzależnieniom. W ostatnim czasie wzrasta liczba dzieci uzależnionych od komputera . Podczas wykonywania ćwiczeń, w których uczniowie wyszukują informacji w Internecie nauczyciel może zachęcać do otwartej dyskusji dotyczącej przepływu informacji i jej wyboru. Warto wtedy spróbować odpowiedzieć na pytania, co wpływa na jakość informacji i daje gwarancję jej rzetelności. oraz czym powinniśmy kierować się dokonując wyboru informacji. Wnioski z tej rozmowy mogą być punktem wyjścia do omówienia następnego celu szczegółowego:

Kształcenie umiejętności prezentowania własnej pracy

Warto wysłuchać, jak według uczniów powinno wyglądać przygotowanie rzetelnej i wiarygodnej informacji oraz skonfrontować ich wypowiedzi z własnymi spostrzeżeniami. Stosując zasadę wzorca nauczyciel może przedstawić referat lub prezentację na temat, który jego szczególnie interesuje lub np. wykorzystując humor szkolny. Uczniowie chętnie naśladują zachowanie starszych kolegów- -pokazanie przykładów prezentacji w wykonaniu uczniów klas starszych da kolejne, właściwe wzorce. Potem uczniowie powinni przystąpić do przygotowania i przedstawienia własnej prezentacji. Dauczyciel daje informację zwrotną w formie pochwały opisowej.

Ukazanie zagrożeń związanych z korzystaniem z komputera.

Już przy pierwszych zajęciach, na których uczniowie będą korzystali z Internetu, warto, z wykorzystaniem plansz, zaznajomić ich z zasadami, które powinny obowiązywać każdego Internautę. Poruszymy również problem uzależnienia od komputera i od Internetu oraz niebezpieczeństwa zawierania za jego pomocą przypadkowych znajomości.

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA

Jest rzeczą oczywistą, że dysponując jedną godziną tygodniowo nie nauczymy dziecka z klasy trzeciej na tyle korzystać z komputera, aby zaprezentowało ono referaty na miarę występu pracownika uczelni wyższej. Istotne jest natomiast, aby uczniowie od początku mieli świadomość tego, co wpływa na jakość pracy wykonywanej z wykorzystaniem komputera. Zakładam, że w dalszych etapach edukacji posiądzie on wiedzę i umiejętności korzystania z programów użytkowych.

Po pierwszym roku zajęć uczeń powinien:

• znać i respektować regulamin pracowni informatycznej oraz przestrzegać zasad odpowiedzialnego posługiwania się komputerem

• zapisać swoją pracę

• intuicyjnie wykonać prosty rysunek

• napisać notatkę w edytorze grafiki

• zaznaczać, skopiować i wklejać fragmenty rysunków i tekstów

• korzystać z wyszukiwarki w celu znalezienia prostego hasła

• otworzyć stronę internetową o podanym adresie

• korzystać z prostych programów dydaktycznych i popularnych portali edukacyjnych

• skomponować notatkę na lekcję

• opracować referat

• mieć świadomość zagrożeń związanych z korzystaniem z komputera

• kierować się właściwymi kryteriami przy wyborze programu i notatki

• wskazywać źródło informacji

• wykorzystywać umiejętności informatyczne z zachowaniem obowiązujących przepisów i w godziwych celach

Odniesiemy niewątpliwy sukces,, jeśli uczeń zacznie traktować komputer w sposób naturalny, podobnie, jak swój notes, czy książkę i nauczymy go posługiwać się tą maszyną, zamiast ją obsługiwać.

PROPOZYCJE OCENY OSIĄGNIĘĆ

Nauczyciel podczas zajęć będzie obserwował, w jaki sposób uczniowie radzą sobie z posługiwaniem się komputerem i czy zachowują obowiązujące przepisy. Gotowe rysunki, notatki i wyniki pracy z programami dydaktycznymi dostarczą informacji o tym, w jakim stopniu uczniowie nauczyli się posługiwać programami komputerowymi i osiągnęli szczegółowe cele.

Ocena pracy ucznia będzie zastąpiona pochwałą opisową. Nauczyciel zwróci uwagę na to, co dziecko osiągnęło; potem wskaże, co należy jeszcze zrobić. . Stosowanie zasad pochwały opisowej pozwoli na optymalne wykorzystanie możliwości i zaangażowania ucznia.

program nauczania dla I etapu - edukacji wczesnoszkolnej, wyd. Nowa Era, Warszawa 2004

K. Salitra: UŚMIECH Obudowa metodyczna, DODN Wrocław

Robert H. Davies, Lawrance T. Alexander, Stephen L. Yelon: Konstruowanie systemu kształcenia”, W-wa 1983, PWN, s. 272

Sylvia Rimm: Dlaczego zdolne dzieci nie radzą sobie w szkole, wyd. Moderski i s-ka, Poznań 2000, s.269

R. Balard: Jak żyć z ludźmi. Umiejętności interpersonalne. Program profilaktyczny dla młodzieży. W-wa, MEN 1991

Joanna Szymańska: Komputer jak narkotyk, Remedium, nr X/2002, s. 6

Robert H. Davies, Lawrance T. Alexander, Stephen L. Yelon: Konstruowanie systemu kształcenia”, W-wa 1983, PWN, s. 277

Informatyka 2000, program nauczania dla sp i gimnazjum, wyd. Czarny Kruk, Bydgoszcz 2000; s. 9

Adele Faber, Elaine Mazlish:Jak mówić, żeby dzieci się uczyły, Media Rodzina, Poznań 1996, .s.145

8

---