WYKŁAD 9 :
Lokalizacja komórkowa enzymów:
1.Błony komórkowe:
ALP - fosfataza alkaliczna
5`NU - 5`nukleotydaza
GGT - gamma- glutamyltransferaza
2.Cytoplazma:
ALT - aminotransferaza alaninowa
AST - aminotransferaza asparaginianowa
LDH - dehydrogenaza mleczanowa
aHBDH - dehydrogenaza alfa hydroksymaślanowa
CK - kinaza keratynowa
LAP - leucylo amino peptydaza
AMS - amylaza
LPS - lipaza
CHE - cholinoesteraza
3.Mitochondria:
AST
CK
4.Lizosomy:
ACP - fosfataza kwaśna
5.Mikrosomy:
GGT
Masy cząsteczkowe enzymów przydatnych w diagnostyce:
Lipaza: 48 000
Amylaza: 50 000
CK: 80 000
ALT: 90 000
ACP: 100 000
LDH: 140 000
AST: 140 000
GGT: 180 000
5`NU: 200 000
Okresy półtrwana enzymów w osoczu:
1 dzień: amylaza, lipaza, CK, CK-MB, AST , LDH5
2 dni: ALT
3 dni: ALP
4 dni: GGT, ACP, LDH1
Stosunek aktywności enzymów w tkankach do aktywności w surowicy:
|
Surowica |
Erytrocyty |
Wątroba |
Serce |
Mięśnie |
AST |
1 |
x 15 |
x 7000 |
x 8000 |
x 5000 |
ALT |
1 |
x 7 |
x 3000 |
X 400 |
x 300 |
LDH |
1 |
x300 |
x 1500 |
x 1000 |
x 7000 |
CK |
1 |
< 1 |
< 10 |
x10000 |
x50000 |
Diagnostyczny podział enzymów:
1.Enzymy sekrecyjne ( wydzielane) - produkowane w tkankach i wydzielane do krwi
2.Enzymy ekskrecyjne (wydalane)(błonowe) - wydzielane do płynów i wydalane z organizmu
3.Enzymy wskaźnikowe - uwalniane z uszkodzonych komórek
Izoenzymy LDH:
LDH1 - HHHH = aHBDH (w sercu)
LDH2 - HHHM
LDH3 - HHMM
LDH4 - HMMM
LDH5 - MMMM (w mięśniach i wątrobie)
H - podjednostka sercowa
M - podjednostka mięśniowa
Izoenzymy CK:
CK-BB (w mózgu)
CK-MM (w mięśniach)
CK-MB (w sercu)
B - podjednostka mózgowa
M - podjednostka mięśnowa
Enzymy przydatne w diagnostyce zawału:
CK
CK-MB
AST
ALT
LDH
aHBDH=LDH1
Enzymy przydatne w diagnostyce chorób wątroby:
Enzymy sekrecyjne (wydzielane): CHE, Protrombina
Enzymy wskaźnikowe: ALT, AST, LDH
Enzymy ekskrecyjne (błonowe) (wydalane) : ALP, GGT, 5`NU
Ostre zapalenie wątroby:
Wzrost aktywności:
ALT, AST, LDH
Spadek aktywności:
CHE, protrombina (wydłużony czas protrombinowy)
Cholestaza (cholestatyczne zapalenie wątroby):
Wzrost aktywności:
ALP, 5`NU, GGT
Rak wątroby:
Wzrost aktywności enzymów wydalniczych (cholestaza):ALP, 5`NU, GGT
Wzrost aktywności enzymów indykatorowych (uszkodzenie komórki):AST, ALT, LDH, LAP
Enzymy wydzielnicze (nie charakterystyczne):CHE, Protrombina
Alkoholowe zapalenie( uszkodzenie) wątroby (alkoholizm):
Enzymy:
GGT, aktywność - podwyższona
ADH (dehydrogenaza alkoholowa) , aktywność- podwyższona
CD - carbohydrate deficient transferrin (desialowana transferryna) - podwyższona
Mikroerytrocytoza, MCV - obniżone
SA - kwas sialowy - podwyższony
Enzymy przydatne w diagnostyce zapalenia trzustki:
Amylaza ( w surowicy i moczu)
Lipaza (w surowicy)
Rak prostaty:
ACP - fosfataza kwaśna
TIACP - izoenzym sterczowy fosfatazy kwaśnej hamowany kwasem L-winowym (specyficzny dla prostaty)
Metabolizm kostny:
Tworzenie kości:
ALP - fosfataza alkaliczna
bALP - izoenzym kostny fosfatazy alkalicznej
Resorpcja kości:
ACP - fosfataza kwaśna
TRAP - izoenzym kostny fosfatazy kwaśnej oporny na hamowanie kwasem L-winowym