|
Artykuł archiwalny
Gazeta IT nr 5(13) maj 2003 Etyka - coś więcej niż tylko uległość Naruszanie regulacji prawnych i naruszanie zasad etycznych to dwie różne rzeczy. Etyka i prawo są oczywiście powiązane ze sobą lub przynajmniej mamy nadzieje, że tak jest. Mylimy jednak te dwa pojęcia nie zauważając znaczących różnic. Co gorsza, zdarza się, iż często ograniczamy program etyczny naszej organizacji do programu uległości (zazwyczaj wprowadzany raczej przez prawników, niż przez etyków). Jest to poważny błąd. W rzeczywistości, ograniczanie etyki do czegoś trochę większego niż uległość, może doprowadzić do większych naruszeń regulacyjnych, niż jeśli etyka i uległość będą istniały w organizacji obok siebie. Wbrew pozorom, to nie jest taka mało istotna różnica. „Uległość” oznacza “działanie w zgodności z” narzuconymi regulacjami, w szczególności rządowymi. Oznacza to, iż nie przekraczamy granic określonych przez prawo. Więcej informacji na temat uległości można uzyskać pod adresem www.compliance.gov, oficjalnej witrynie amerykańskiej rządowej jednostki nadzorującej, powołanej do życia w 1995 roku w celu kontrolowania i egzekwowania przestrzegania zasad bezpieczeństwa, zdrowia i praw pracowników w miejscach pracy. Można także sięgnąć po Compliance Magazine, magazyn poświęcony rządowym regulacjom bezpieczeństwa i higieny pracy w USA. To wszystko nie jest żadnym problemem. Zarówno biznes, jak też społeczeństwo potrzebują uregulowań i praw wraz z interpretującym i egzekwującym je organem. Uległość to dobra rzecz. Jednakże uległość nie jest etyką. Wiodąca informacyjna stacja telewizyjna Bay Area (KTVU, Channel 2) wyświetliła dnia 6 lutego 2003 roku historię zatytułowaną „Przestępstwa księgowe: Lekcja Etyki 101.” To był bardzo dobry przykład przestępstw podatkowych i kar jakie grożą za tego typu naruszenia prawa; to nie ma nic wspólnego z etyką. Amerykańska Federalna Komisja do Spraw Wyroków wydała nowy zbiór zasad ferowania wyroków w przypadku przedsiębiorstw w 1991 roku. Jednym z celów komisji i jej nowych wytycznych było zmuszenie organizacji do ustanowienia własnych programów przestrzegania prawa. Przeprowadzenie tej reformy miało na celu wymuszenie przełomu w przestrzeganiu regulacji prawnych przez korporacje. Organizacje wdrożyły wiele programów zajmujących się etyką i uległością w czasie ostatniej dekady. Miało to na celu stworzenie bodźca do podjęcia omawianej problematyki. (więcej szczegółów znaleźć można w raporcie: Chair Diana E. Murphy's Iowa Law Review report (31.01.2002) on the first decade). Amerykańskie stowarzyszenie Ethics Officers Association rozrosło się z 12 członków do ponad 700 od 1991 roku. Wedle ankiet przeprowadzonych przez członków stowarzyszenia, około jednej trzeciej przedstawicieli działów etyki posiada wykształcenie prawnicze. Pozostałe dwie trzecie nie ma większego doświadczenia w tej dziedzinie. Jestem pewien, iż sytuacja stopniowo się poprawia. Jednakże to, co chciałbym zaznaczyć, to fakt, iż mimo coraz częstszego wykorzystywania etykiety Etyki, w rzeczywistości chodzi o uległość regulacyjną i dokonywanie ekspertyz. To jest głównym celem istnienia działów Etyki w wielu firmach. Dlaczego sama uległość nie wystarczy? Ponieważ wyłączne koncentrowanie się na prawo, regulacje i uległość zawęża naszą uwagę tylko do obszaru naszej działalności. Przekrocz tę linie i będzie po tobie. Jeśli jednak będziemy prowadzić naszą grę „na krawędzi”, istnieje duże prawdopodobieństwo, że natkniemy się zabronione ograniczenia (jeśli nie przekroczymy ich celowo) i zostaniemy przyłapani na gorącym uczynku. Możemy powiedzieć, iż uległość prawna jest pierwszym malutkim krokiem do prowadzenia organizacji opartej na etyce. Jednakże etyka nie jest etyką, jeśli sprowadza się do pytania „co jest legalne?” Legalność prawna nie zawsze oznacza „poprawność etyczną”. Pytania na które odpowiada etyka, to ”Co jest dobre? Co jest właściwe? Co jest poprawne?” Etyczne kodeksy i zasady można często określić mianem „prawnych” warunków granicznych. Jednakże warunki te nie zawsze oparte są na tym, co jest legalne, lecz na tym na tym, co jest właściwe - co chroni ludzi naszego pokolenia i następnych od szkody, co pozwala im żyć w wolności, pokoju i zdrowiu. Etyczne warunki graniczne są zazwyczaj odsuwane od granic prawnych aby zmniejszyć prawdopodobieństwo ich przekroczenia. Mimo to, nadal nie trafia do serc ludzi, czym tak naprawdę jest etyka. Etyka nie określa w pierwszej kolejności, co jest złe, nie ustala ograniczeń w tej modzie na „prawną” poprawność. W swojej istocie, prawdziwa etyka niesie wizję tego, co jest dobre, właściwe, co jest warte realizacji - jako sposób dostosowywania woli gwiazd do naszych decyzji i czynów. Jednostki i organizacje, które posiadają silny, prawdziwy program etyczny, zużyją najwięcej energii na wyrażenie i realizację pozytywnych zasad, wartości i cnot. Przestrzeganie granic moralnych i regulacyjnych jest istotne, ale pozostaje w pogoni za dobrem i prawem na drugim planie. Tak więc, błogosławmy tym „uległym” za ich wysiłek...nie zapominajmy jednak w naszej organizacji o wyższych celach prawdziwej, pozytywnej etyki. |
|
W ramach współpracy z Ethix |
|
|