Kręgosłup
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii.
Kręgosłup (łac. collumna vertebralis) - część szkieletu, stanowiąca jego główną oś i podporę. Kręgosłup jest zbudowany z 32-34 kregów i rozciąga się od głowy do kości ogonowej u ludzi i u zwierząt nie mających ogona (u zwierząt do końca ogona). Rozróżniamy następujące odcinki kręgosłupa:
część szyjna
część piersiowa
część lędźwiowa
część krzyżowa
część ogonowa
U człowieka część ogonowa jest bardzo mała i niewidoczna. U zwierząt ogon może być dłuższy lub krótszy, często spełnia też funkcje czepne lub inne pomocnicze, np. jako przeciwwaga w czasie biegu lub skoku. Kręgosłup można sobie wyobrazić jako wieloelementową tuleję chroniącą rdzeń kręgowy. Elementy składające się na kręgosłup nazywamy kręgami; każdy z nich jest osobną kością. Jeśli wyobrazimy sobie kręgosłup jako rurę, to kręgi możemy sobie wyobrazić jako nałożone jeden na drugi pierścienie. W centrum każdego kręgu znajduje się otwór, przez który przebiega nieprzerwany rdzeń. Liczba kręgów jest różna w zależności od przynależności systematycznej kręgowca. Człowiek ma 7 kręgów szyjnych, 12 kręgów piersiowych, 5 kręgów lędźwiowych, 5 kręgów krzyżowych i 3 do 5 kręgów ogonowych, a więc od 32 do 34 kręgów. Liczba kręgów poszczególnych odcinków bywa charakterystyczna. Większość ssaków na przykład ma tylko 7 kręgów szyjnych - w tym również żyrafa. Do wyjątków należą leniwce; u niektórych liczba kręgów szyjnych wynosi 9, co sprawia, że bez trudności mogą obracać głowę o przeszło 200 stopni.
Zadaniem kręgosłupa jest przede wszystkim podpora ciała, ochrona rdzenia kręgowego oraz posrednio spełnianie funkcji przyczepów dla kończyn. Przystosowanie kegosłupa do utrzymywania wyprostowanej postawy ciała i unoszenia ciężkiej głowy przejawia się zarówno w uformowaniu całości, jak i w sposobie zestawienia trzonów kręgowych ze sobą. Można to zaobserwować u dziecka, które uczy się chodzić. Jego kregosłup początkowo jest łukowaty i stopniowo przybiera esowaty kształt. Odcinki szyjny i lędźwiowy wygięte są so przodu (lordozy), a piersiowy i krzyżowy - do tyłu (kifozy). Warto podkreślić, że występuje również fizjologiczna skolioza (skolioza - wygięcie boczne) odcinka piersiowego w prawą stronę.
Pomiędzy trzonami kolejnych kręgów występują krążki międzykręgowe, tak zwane dyski. Ich podstawowymifunkcjami są amortyzowanie wstrząsów i zapewnienie ruchomości sąsiadującym kręgom.Razem tworzą tzw.segment ruchowy kręgosłupa. Wysunięcie się krążka, popularnie zwane dyskopatią, jest bardzo bolesne i bezwzględnie wymaga konsultacji z lekarzem. Przestrzeń pomiędzy trzonami a łukami kręgowymi kolejnych kręgów tworzy kanał kręgowy chroniący rdzeń kręgowy.
Poszczególne kręgi zachowują jedynie niewielką ruchomość w stosunku do kręgów, z którymi bezpośrednio sąsiadują (wyjątkiem są kręgi szyjne). Jednak kręgosłup jako całość może wykonywać wiele ruchów, na przykład do przodu oraz w mniejszym stopniu do tyłu i na boki