NIEDOMOGA KRĘGOSŁUPA

BÓLE KRZYŻA

1. R. Mazur „Podstawy kliniczne neurologii“

2. R. Bielis „Niedomoga kręgosłupa” seminarium AMB

niedomoga kręgosłupa - jest to zespół objawów uszkodzenia układu nerwowego, naczyniowego i hormonalnego wynikajacy z zaburzeń stabilizacji poszczególnych ocinków ukłasdu kostno - stawowo - mięśniowego warunkującego postawę ciała

EPIDEMIOLOGIA:

• bóle krzyża stwierdza się u 60 - 80% ludzi w wieku 30 - 60 lat

• najczęściej :

• osoby o siedzącym trybie życia

• czynniki sprzyjające :

• złe obuwie

• nieergonomiczne krzesła i stoły

• praca w wilgoci

• przeciążenie pracą fizyczną

• czynniki genetyczne

• czynniki psychologiczne :

• depresja

• próg bólowy

ETIOLOGIA:

• przyczyny pierwotne (kręgosłupowe) :

• procesy reumatyczno - zwyrodnieniowe

• urazy struktur kostno - stawowo - mięśniowo - ścięgnistych

• wady rozwojowe

• nowotwory pierwotne i przerzutowe

• zaburzenia metaboliczne (odwapnienie)

• kręgozmyk

• podwichnięcia w stawach bocznych kręgosłupa

• przyczyny wtórne (pozakręgosłupowe) :

• konczyny dolne :

• płaskostopie

• zmiany w stawach skokowych, kolanowych,biodrowych

• złamania, szczególnie otwarte z przemieszczeniem, lub braiem zrostu

• zwichnięcia

• rozerwanie ścięgien

• niedowłady spastyczne i wiotkie

• nowotwory stawów i kości

• wady rozwojowe

• przewlekłe zapalenie kości

• pas biodrowo - krzyżowy :

• złamania pourazowe

• mowotwory

• zmiany zapalno - zwyrodnieniowe w stawach krzyżowo - biodrowych

• wady rozwojowe

• otyłość

• procesy patologiczne w miednicy małej

PATOGENEZA:

STABILIZACJA KRĘGOSŁUPA :

• wewnętrzna :

• krążki międzykręgowe (ciągłość, elastyczność)

• zewnętrzna :

• mięśnie przykręgosłupowe

• mm.brzucha i grzbietu (wytwarzanie ciśnienia w jamie brzusznej i klatce piersiowej)

RESOROWANIE KRĘGOSŁUPA :

• łuki podłużne i poprzeczne stóp

• stawy skokowe, kolanowe, biodrowe

• esowate ukształtowanie kręgosłupa

POWIKŁANIA NEUROLOGICZNE NIEDOMOGI KRĘGOSŁUPA :

• procesy chorobowe toczace się w kręgosłupie niezależnie od etiologii mogą przechodzić na tkankę nerwową powodując jej dysfunkcję

• zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa

• kręgozmyk

• zamania kręgów z przemieszczeniem

• patologi krążka miedzykręgowego

• wady wrodzone :

• zwężenie kanału kręgowegorozszczepienie łuków kręgowych

• wszystkie te zmany mogą spowodować uciśnięcie korzeni, rdzenia kręgowego, ogona konskiego, lub naczyń je zaopatrujących

• najbardziej narażone na ucisk są tętnice kręgowe (przy współistnieniu zman miażdżycowych i zmian patologicznych w kręgosłupie szyjnym może dojśćdo niedomogi krązenia kręgowo - podstawnego)

OBRAZ KLINICZNY:

• niedomoga kręgosłupa lędźwiowo - krzyżowego :

• zwana niedomogą dolną

• obszar ten jest szczególnie narażony z powodu szczególnie dużego obciązenia tej częci kręgosłupa i drgania przenoszone zkończyn dolnych

• do patologii tego odcinka należy :

• wypadnięcie lub uwypuklenie jądra miażdżystego (vide wypadnięcie tarczy międzykręgowej w odcinku lędzwiowym)

• zespoły korzeniowe z uwiężnięcia (zespół korzeniowy z uwięźnięcia)

• niedomoga górna (kręgosłupa szyjnego) :

• rwa korzeniowo - mózgowo - rdzeniowa

• duża ruchomość kręgosłupa szyjnego stwarza wiele możliwości jego uszkodzenia

• niedomogę powodować mogą :

• zmiany zwyrodnieniowe

• wypadniecie jądra miażdżystego

• może dojść do uszkodzenia :

• korzeni rdzeniowych szyjnych

• naczyń kręgowych i ich odgałęzień unaczyniajacych pień mózgu, móżdżek, płaty potyliczne półkul mózgowych, rdzeń kręgowy szyjny

• rdzenia kręgowego szyjnego

• wypadnięcie tarczy miedzykręgowej w odcinku szyjnym kręgosłupa

• spondyloza szyjna

• niedomoga środkowa (piersiowa) :

• niedomoga korzeniowo - rdzeniowa

• rzadko

• objawy kliniczne maja charakter bólu korzeniowego opasującego klatkę piersiową

• w przypadku ucisku na rdzeń kręgowy występuje niedowład spastyczny konczyn dolnych

• różnicować należy z bólem wieńcowym, półpaścem, a w przypadku niedowładu kończyn dolnych z zewnątrzrdzeniowym procesem uciskowym

LECZENIE:

USUNIĘCIE PRZYCZYN NIESTABILNOŚCI KRĘGOSŁUPA :

• polega na próbie przywrócenia pełnego resorowania elementów z ktorych zbudowana jest oś ciała

• konczyny dolne :

• leczenie płaskostopia :

• odpowiednie obuwie utrzymujące łuk stopy

• zmian w stawach, kościach , ścięgnach

• niedowładów spastycznych i wiotkich :

• rehabilitacja

• pas biodrowy :

• leczenie zmian zapalnych w stawach krzyżowo - biodrowych i biodrowych

• pas barkowy :

• leczenie PHS (periarthritis humero - scapularis)

LECZENIE ZACHOWAWCZE POWIKŁAŃ NEUROLOGICZNYCH :

• polega na odciązeniu uciśniętych korzeni, rdzenia kręgowego, ogona konskiego i naczyń zaopatrujących odpowiednie struktury układu nerwowego

• leczenie uwypukleń jąder miażdzystych w odcinku lędźwiowym (...)

• leczenie niedomogi w odcinku szyjnym (...)

LECZENIE OPERACYJNE :

• gdy leczenie zachowawcze zawodzi

• polega na dekompensacji poszczególnych elementów układu nerwowego (korzeń, rdzeń, ogon koński) oraz naczyń

• niekiedy poprawa warunków anatomicznych np. w przypadku dużych skrzywień kręgosłupa, złamań

3

---